نکاتی درباره تعامل با کودکان در روزهای کرونایی

در حال حاضر بسیاری از خانواده ها در موقعیتی دشوار قرار گرفته اند، خصوصاً والدین شاغلی که پیش از این بچه های خود را به مدرسه و مهدکودک می فرستادند. متأسفانه بسیاری از والدین، فامیل، دوست و یا آشنایی هم ندارند که کودک خود را به او سپرده و سر کار بروند.
 
از سویی در این وضعیت که والدین بیش از پیش در کنار فرزندان خود هستند، ممکن است خود را بدترین والدین بپندارند، چرا که می بینند بچه ها بیشتر وقت خود را صرف تماشای تلویزیون و کار با رایانه و تلفن همراه می کنند. از سویی میزان جر و بحث با بچه ها به شدت افزایش یافته و والدین نمی توانند آنگونه که انتظار می رود به فرزندان خود توجه کنند. همچنین خبرهای مربوط به همه گیری بیماری کرونا نیز مزید بر علت شده و موجب افزایش استرس و اضطراب والدین و حتی فرزندان خواهد شد.
 
این شرایط چه تأثیری بر کودکان دارد؟ کودکان بیش فعال و خانواده های آن ها در این وضعیت چه حال و روزی دارند؟ بی شک شمایی که این مقاله را می خوانید شرایط منحصر به فرد خود را دارید و اگر بخواهید اوضاع زندگی تان را در نوشتاری توصیف کنید، احتمالاً یک رمان طولانی خواهد شد. در هر صورت راهنمایی هایی که در این مقاله ارائه می دهیم، یک سری اصول کلی است که ممکن است هر کدام از شما با تغییراتی بتوانید آن ها را در زندگی خود به کار ببرید. در واقع این مطالب برگرفته از تجربیاتی است که روانشناسان در خلال بحران هایی مانند زلزله آموخته اند.  
 

در این روزهای کرونایی، در سرتاسر جهان و خصوصاً در میان جوان ترها شاهد افزایش قابل توجه مبتلایان به افسردگی، اختلالات اضطرابی، اقدام به خودکشی و ... هستیم. البته وقتی شرایط به شدت استرس آور می شود، احتمال پرخاشگری، ابتلا به اختلالات خلقی، تحریک پذیری، افزایش اضطراب و افسردگی و بسیاری از مشکلات دیگر، بیشتر خواهد شد. سؤال اینجاست که در این شرایط چه می توان کرد؟
 
- بیماری کرونا را جدی بگیرید، اما بیش از حد مضطرب نباشید. درست است که ویروس کرونا مسری تر و خطرناک تر از ویروس آنفلوآنزاست، اما بیشتر افراد جامعه حتی در صورت بیمار شدن، بهبود یافته و به زندگی خود باز می گردند. در بسیاری از موارد نیز ممکن است علائم بیماری خیلی خفیف بوده و یا حتی فرد بی علامت باشد. از سویی مرگ و میر ناشی از کرونا در کودکان بسیار نادر است. مراقب کلاهبرداران و توصیه های بی پایه و اساس باشید و اطلاعات را از مراکز و رسانه های معتبر دریافت کنید.
 
- اگر در خانه فرزند نوجوانی دارید که از افسردگی رنج می برد، داروها را همیشه در جایی دور از دسترس قرار دهید.
 
- سعی کنید با تمام تلاش، استرس خودتان را کنترل کنید. با دوستان صمیمی و خانواده خود در ارتباط بمانید، کمتر به سراغ اخبار بروید، اینترنت گردی و جستجوهای اینترنتی را محدود کنید. به اندازه کافی بخوابید و ورزش کنید.
 
- آنچه تحت کنترل شماست و آنچه از اختیار شما خارج است را شناسایی کنید. شما نمی توانید همه گیری ویروس کرونا را متوقف کنید، اما می توانید در حد معقول احتیاط نموده و فرزندان خود را دوست داشته باشید.
 
- اگر احساس می کنید خودتان یا یکی از اعضای خانواده به بیماری کرونا مبتلا شده، بهتر است با حفظ خونسردی کامل، در صورت لزوم به مراکز درمانی مراجعه کنید.
 

استمرار ارتباط با فرزندان در این روزهای کرونایی، بسیار مهم است، اما در عین حال باید توجه داشته باشید این ارتباط متناسب با سن و سال فرزند باشد.
 
- برای بچه های کوچک تر (زیر 7 سال)، بهترین نحوه ارتباط، بازی کردن و کتابخوانی است. این روزها کتاب های الکترونیکی بیش از هر زمان دیگر در دسترس است.
 
- سعی کنید برای بچه ها کتاب هایی مفید انتخاب کنید. در هنگام کتابخوانی توضیحاتی به مطالب مبهم افزوده و سعی کنید از بچه ها بازخورد بگیرید.
 
- بچه ها و خصوصاً بچه های بیش فعال، نسبت به آنچه در اطرافشان اتفاق می افتد، حساس هستند و معمولاً به آن ها واکنش نشان می دهند. از سویی می دانیم که کودکان، بیش از دیگران از حوادث پیرامون خود متأثر می شوند. اگر حس می کنید کودک شما بیش از گذشته فعال شده، احتمالاً این تغییر به خاطر استرس خودش و یا درک استرس شما باشد. این تغییر را به کودک نسبت ندهید. در این شرایط کودک بیش از هر چیز به حمایت نیاز دارد.
 

1. تغییر مسیر توجه: به جای گوش دادن به اخبار بهتر است با فرزند خود بازی کنید و یا به تماشای یک فیلم جذاب و متناسب با سن او بپردازید.
2. تصدیق کردن: «نگرانی و ناراحتی تو در این شرایط کاملاً طبیعی و قابل درک است. در هر صورت در شرایط سختی به سر می بریم.»
3. اطمینان دادن: «بیشتر افراد جامعه بیمار نمی شوند؛ ما می دانیم چه کار کنیم که به این بیماری مبتلا نشویم.» «یادت می آید چند وقت پیش فلان مشکل را داشتیم؟ یادت هست چگونه از پسش بر آمدیم؟ الان هم می توانیم به خوبی از این شرایط عبور کنیم.»
 
- به پرسش های کودکان صادقانه پاسخ دهید. حتی اگر پاسخ سؤالی را نمی دانید بگویید «نمی دانم!»
 
- برنامه ریزی داشته باشید. مثلاً برای وقت غذا، مطالعه و خواب و بیداری، زمان مشخصی را تعیین کنید.
 
- به خود و فرزندتان یادآوری کنید که این شرایط موقتی بوده و دیر یا زود تمام خواهد شد.
 

استفاده نامناسب و افراطی از رسانه می تواند به فرزند شما آسیب های جبران ناپذیری وارد سازد. استفاده زیاد از رسانه موجب محدودیت هایی در تعاملات اجتماعی و فعالیت های بدنی خواهد شد. این فعالیت ها برای بچه های بیش فعال بسیار مهم تر است تا بتوانند به واسطه آن ها توازن هیجانی خود را حفظ کنند. از سویی تماشای برنامه های غیر متناسب با گروه سنی کودکان و یا انجام بازی های ویدیویی اینچنینی، می تواند موجب بروز رفتارهای خشن و نامناسب در کودکان شود. در هر صورت در این شرایط، استفاده بیشتر کودکان از رسانه، اجتناب ناپذیر است. برای کاستن از آسیب های رسانه این پیشنهادات را مدنظر قرار دهید:
 
- مراقب محتواهایی که بچه ها دریافت می کنند باشید. از تماشای محتواهای خشن (هر چند در قالب کارتون)، ممانعت کنید. تماشای اخبار، خصوصاً اخبار کرونایی را برای کودکان ممنوع کنید (البته نه به صورت مستقیم). سعی کنید محتواهای مناسب را از اینترنت دانلود نموده و خودتان برای آن ها پخش کنید.
 
- تماشای برنامه های آموزشی می تواند بسیار مفید باشد. می توانید با خرید نرم افزاهای آموزشی جذاب، فرزندان خود را مشغول کنید.  
 
- نوزادان و نوپایان نباید تلویزیون تماشا کنند.
 
- کودکان می توانند به صورت محدود و تحت نظارت شما از شبکه های اجتماعی برای تعامل با دوستان و هم سن و سالان خود استفاده کنند.
 

به طور کلی این شرایط لازم است بیش از پیش به این موارد اهمیت دهید: وضع قوانین برای کودکان و پایبندی به آن ها، عشق ورزی و محبت بیشتر و کمک به آن ها برای رشد مهارت های مقابله ای. از سویی برای کنترل شرایط موجود لازم است بیشتر به سلامت جسم و روان خود اهمیت دهید. تغذیه، ورزش و خواب کافی را فراموش نکنید تا بتوانید استرس خود را مدیریت نموده و فضای خانه را تحت کنترل خود داشته باشید.
 
منبع: psychologytoday