پرسشنامه تعارضات زناشویی از روایی محتوایی خوبی برخوردار است.
پرسشنامه ی تعارضات زناشویی MCQ
ثنایی ذاکر و براتی (۱۳۸۷) با هدف سنجیدن هفت بعد اصلی تعارضات زوجین این پرسشنامه را تدوین کردند. پرسشنامه شامل ۴۲ پرسش بوده بر مبنای تجربیات بالینی استاد راهنمای پژوهش ساخته شده است. این ابزار هفت جنبه یا هفت بعد از تعارضات زناشویی را اندازه می گیرد که عبارت اند از:
1-کاهش همکاری (سؤالات ۳،9،19،21،27).
2- کاهش رابطه جنسی (سؤالات ۴، ۱۰، ۱۵، ۲۸، ۳۳)
٣- افزایش واکنش های هیجانی (سؤالات ۵. ۱۱، ۱۶، ۲۲، ۲۹. ۳۴. ۳۹، ۴۱)
۴- افزایش جلب حمایت فرزند (سؤالات ۷، ۱۸. ۲۴، ۳۱، ۳۶)
۵- افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود (سؤالات ۱۲،۶، ۱۷، ۲۳، ۳۰، ۳۵)
۶- کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان (سؤالات ۱و ۱۹، ۲۵، ۳۷، ۴۰، ۴۲)
۷- جدا کردن امور مالی از یکدیگر (سؤالات ۲، ۸، ۱۳، ۲۰، ۲۶، ۳۲، ۳۸)
1-کاهش همکاری (سؤالات ۳،9،19،21،27).
2- کاهش رابطه جنسی (سؤالات ۴، ۱۰، ۱۵، ۲۸، ۳۳)
٣- افزایش واکنش های هیجانی (سؤالات ۵. ۱۱، ۱۶، ۲۲، ۲۹. ۳۴. ۳۹، ۴۱)
۴- افزایش جلب حمایت فرزند (سؤالات ۷، ۱۸. ۲۴، ۳۱، ۳۶)
۵- افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود (سؤالات ۱۲،۶، ۱۷، ۲۳، ۳۰، ۳۵)
۶- کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان (سؤالات ۱و ۱۹، ۲۵، ۳۷، ۴۰، ۴۲)
۷- جدا کردن امور مالی از یکدیگر (سؤالات ۲، ۸، ۱۳، ۲۰، ۲۶، ۳۲، ۳۸)
نمره گذاری
به این صورت است که برای هر پرسش پنج گزینه در نظر گرفته شده که به تناسب ۱ تا ۵ نمره به آنها اختصاص داده شده است. حداکثر نمره کل پرسشنامه ۲۱۰ و حداقل آن ۴۲ است. حداکثر نمره هر خرده مقیاس مساوی با تعداد پرسش های آن خرده مقیاس ضربدر ۵ است. در این ابزار نمره بیشتر به معنی تعارض بیشتر و نمره کمتر به معنی رابطه بهتر است (ثنایی، ۱۳8۹)
روایی پرسشنامه
پرسشنامه تعارضات زناشویی از روایی محتوایی خوبی برخوردار است. در مرحله تحلیل مواد آزمون پس از اجرای مقدماتی و محاسبه همبستگی هر پرسش با کل پرسشنامه و مقیاس های آن، ۱۳ پرسش از ۵۵ پرسش اولیه حذف شده است (ثنایی، ۱۳8۹). در پژوهش خزایی (۱۳۸۵) نمرات تمامی مؤلفه های پرسشنامه تعارضات زناشویی از ۳۱/ ۰ تا 82/0 با نمره کل تعارض زناشویی در سطح ۰۱/. همبستگی معناداری داشتند.
پایایی پرسشنامه
دهقان در تحقیق خود برای هنجاریابی پرسشنامه تعارضات زناشویی روی یک گروه ۳۰ نفری بررسی انجام داده و از روش آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 71/0 و برای هفت مؤلفه ى آن به ترتیب کاهش همکاری73/0، کاهش رابطه جنسی 60/0، افزایش واکنش های هیجانی 74/0، افزایش جلب حمایت فرزند81/0، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود65/0، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان 81/0 و جدا کردن امور مالی از یکدیگر 69/0 به دست آمده است.
تعریف نظری تعارض زناشویی
تعارض زناشویی شامل گستره ای از تهدید و سوء استفاده ی کلامی تا اعمال خشونت فیزیکی است که از هل دادن و گرفتن و سیلی زدن تا تهدید و ضرب و شتم با اسلحه و اشیا درجه بندی می شود. نخستین نشانه های افزایش تعارض با رخ دادن مسائلی چون طعنه زنی و کنایه زدن، سر به سر هم گذاشتن بهانه گیری و انتقادگرایی، فریاد کشیدن و دوری از یکدیگر و سکوت سنگین است (سودانی، نظری فر مهرابی زاده هنرمند، ۱۳۹۰)
تعریف عملیاتی تعارض زناشویی
تعارض زناشویی، نمره ای است که آزمودنی از آزمون تعارضات زناشویی که توسط ثنایی ذاکر (۱۳۸۷) ساخته شده است. می گیرد. مقیاس های اندازه گیری تعارضات زناشویی عبارت اند از کاهش همکاری، کاهش رابطه جنسی، افزایش واکنش های هیجانی، افزایش جلب حمایت فرزند، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، کاهش روابط خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان و جدا کردن امور مالی
آزمون تعارضات زناشویی
شماره | سوال | همیشه | اکثرا | گاهی | بندرت | هرگز |
1 | هنگام مرافعه با همسرم، رابطه من با خانواده پدر و مادری او قطع می شود | |||||
2 | من و همسرم حساب های مالی جداگانه داریم | |||||
3 | همسرم هر کاری از من بخواهد فراموش می کنم | |||||
4 | هنگام دلخوری من و همسرم. هیچ کدام برای رابطه جنسی پیش قدم نمی شویم. | |||||
5 | من و همسرم کتک کاری می کنیم. | |||||
6 | هنگام دلخوری رابطه من با خانواده پدر و مادری خودم قطع می شود | |||||
7 | برای فرزند (فرزندانم) حاضرم انتظارات نامعقول أو آنان را برآورده کنم | |||||
8 | بدون اطلاع همسرم، برای خود پس انداز شخصی دارم | |||||
9 | وقتی همسرم از من تقاضایی دارد، خودم را به کارهای دیگر مشغول می کنم | |||||
10 | رابطه جنسی من با همسرم ارضا کننده نیست | |||||
11 | وقتی با همسرم مرافعه دارم. اتاق یا خانه را ترک می کنم | |||||
12 | به تنهایی با خانواده پدر و مادری خود و خواهر و برادرانم رابطه دارم. | |||||
13 | در آمد همسرم را به بهانه های مختلف صرف خواسته های شخصی خود می کنم. | |||||
14 | همسرم را با ناقص انجام دادن کارهایی که از من می خواهد تنبیه می کنیم | |||||
15 | همسرم رابطه جنسی را به من تحمیل می کند | |||||
16 | همسرم را به رفتارهای غیراخلاقی متهم می کنم | |||||
17 | از اعضای خانواده پدری و مادری ام، برای حل اختلافات خود با همسرم، کمک می گیرم | |||||
18 | فرزند (فرزندانم)، اسرار همسرم را به من می گویند، | |||||
19 | خانواده پدر و مادری همسرم، به من بی احترامی می کنند | |||||
20 | خرج خانواده، در هر صورت (آشتی یا دعوا) در اختیار من است | |||||
21 | همسرم را با بی نظمی و نامرتب بودن، آزار می دهم | |||||
22 | وقتی با همسرم دعوا می کنم، فریاد می زنم و ناسزا می گویم | |||||
23 | خانواده پدر و مادری من، همسرم را با دیگران مقایسه و به حال من دلسوزی می کنند | |||||
24 | فرزند یا فرزندانم یکی از عوامل مهم حفظ و تداوم رابطه زناشویی من هستند | |||||
25 | دوست یا دوستانم در جریان اختلاق من و همسرم هستند | |||||
26 | من و همسرم با مشارکت و توافق یکدیگر پول و درآمد خانواده را خرج می کنیم | |||||
27 | حوصله ام از همسرم و خواسته هایش سر می رود | |||||
28 | هنگام دعوا، تنها رابطه من با همسرم رابطه جنسی است | |||||
29 | هنگام نزاع، از همسرم درخواست طلاق می کنم. | |||||
30 | خانواده پدری و مادری من، تمام گناهها را به گردن همسرم می اندازند | |||||
31 | هنگام دعوا بین من و همسرم، فرزند یا فرزندانم از من حمایت می کنند | |||||
32 | حاضر نیستم برای بدهی های همسرم از دیگران پول قرض کنم | |||||
33 | هنگام دعوا رابطه جنسی من و همسرم قطع می شود | |||||
34 | با وجود داشتن همسر از تنهایی رنج می برم | |||||
35 | همسرم در حضور خانواده پدری و مادری خودم، مرا تحقیر می کند | |||||
36 | هنگام مرافعه من و همسرم، یکی از فرزندانم زیاد مریض می شود و نیاز به مراقبت دارد | |||||
37 | همسرم و خانواده اش را در مقابل سایرین تحقیر می کنم | |||||
38 | بدون اطلاع همسرم، به والدین خود پول می دهم و یا از آنها پول می گیرم | |||||
39 | دعوا با همسرم، مرا نسبت به فعالیت های خودم بی علاقه می کند | |||||
40 | با آن دسته از برنامه های مهمانی که با حضور خانواده همسرم باشد، مخالفت می کنم | |||||
41 | هنگام دعوا با همسرم نسبت به غذا بی اشتها می شوم | |||||
42 | در هنگام دعوا با همسرم، رابطه من و او با دوستان مشترکمان قطع می شود |
منابع
- ثنایی، باقر و همکاران . مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج . انتشارارت بعثت 1387.
- ثنائی، باقری و علاقبند، ستیلا، و فلاحتی، شهره (۱۳۸۷)، مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج تهران بعثت.
- خزایی، معصومه (1385). بررسی رابطه بین الگوهای ارتباطی با تعارضات زناشویی دانشجویان دانشگاه تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره . دانشگاه خاتم.
- دهقان، فاطمه (1380).مقایسه تعارضات زناشویی زنان متقاضی طلاق با زنان مراجعه کننده برای مشاوره زناشویی. پایاننامه کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه تربیت معلم تهران.
- سایت سازمان ثبت احوال. ۱۳۹۲
- سودانی، منصور، و نظری فر، محسن، و میرابی زاده هنرمند، ایناز. (۱۳۹۰). اثربخشی زوج درمانی رفتاری-ارتباطی برنشتاین بر تعارضات زناشویی روانشناسی بالینی ۱۴، ۸.