اریکتونیوس eriktonius

در اساطیر و افسانه‌های یونان باستان، نام اریکتونیوس (Erichthonius)، برای دو تن ذکر شده است که عبارت‌اند از:

1-پادشاه داردانی‌ها (Dardanians) و پسر داردانوس (Dardanus) و باتیا (Batia). برخی نیز گفته‌اند که مادر وی اولیزونه (Olizone)، دختر فینئوس (Phineus)، بوده است. تروس (Tros) نیز پسر اریکتونیوس از آستیوخه (Astyoche) یا کالیرهوئه (Callirrhoe) می‌باشد. چنان‌که گفته‌اند اریکتونیوس وارث دو فرمانروایی – فرمانروایی پدر و فرمانروایی پدربزرگ مادری‌اش – شد.

2- یکی از نخستین پادشاهان آتن است. درباره‌ی نسب او اخبار مختلفی نقل شده است؛ برخی آتیس (Atthis)، دختر کرانائوس (Cranaus) را مادر وی دانسته‌اند، ولی اغلب نویسندگان را عقیده بر آن است که وی در نتیجه‌ی عشق هفائستوس (Hephaestus) به آتنا (Athena) متولد شد. در این باره چنین معروف است که روزی آتنا برای سفارش مقداری اسلحه به کارگاه هفائستوس رفت و هفائستوس با مشاهده‌ی او، عاشق وی شد. آتنا از آنجا گریخت و هفائستوس با آنکه لنگ بود، خود را به او رسانید و در حالی که با آتنا درآویخته و آتنا به شدت از خود دفاع می‌کرد، مقداری از نطفه‌ی او به پای ربةالنوع ریخت. آتنا در عین نفرت و بیزاری، آن پلیدی و کثافت را با یک پارچه‌‌ی پشمی از خود سترده، آن را به زمین افکند. زمین، که به این ترتیب تلقیح و باردار شده بود، طفلی به وجود آورد که آتنا او را ضبط کرد و اریکتونیوس نام گذاشت (مرکّب از دو کلمه و به معنی پشم و زمین). آتنا بدون اطلاع خدایان، کودک را در سبدی نهاد و آن را به یکی از دختران سکروپس (Cecrops) سپرد. دخترها از روی کنجکاوی، سبد را گشودند و کودکی را که دو مار مراقب او بودند، مشاهده کردند. بنا به پاره‌ای روایات، قسمت پایین کودک هم، مانند اغلب موجوداتی که از زمین متولد شده‌اند، به شکل دم ماری بود و یا به قولی، به محض آنکه سبد باز شد، کودک به صورت ماری گریخت و به پشت ربةالنوع پناه برد. دختران جوان، از شدت ترس، دیوانه شده، خود را از فراز تخته‌سنگ‌های آکروپولیس (Acropolis) به زیر افکندند و جان سپردند. آتنا آریکتونیوس را در محوطه‌ی مقدس معبد خود، پرورش داد و چندی بعد، سکروپس اختیار سلطنت را به او واگذاشت. اریکتونیوس از پا عاجز بود. برخی از نویسندگان عقیده دارند که اریکتونیوس، آمفیکتیون (Amphictyon)، پادشاه آتن را از سلطنت محروم کرد و خود یکی از الهه‌های نایاد (Naiad)؛ یعنی پراکسی‌تئا (Praxithea) را به ازدواج درآورد. از این وصلت، پاندیون (Pandion) متولد شد که به جای او بر تخت سلطنت نشست. اختراع ارابه‌ی چهار اسب، استفاده از نقره در آتن، تشکیل بازی‌های پان‌آتنایا (Panathenaea) و عید آتنا، در آکروپولیس را به وی نسبت می‌دهند. پاره‌ای از این ابتکارات، به نوه‌ی او، ارکتئوس (Erechtheus) نیز نسبت داده می‌شود.