( درام/ تاريخي)
کارگردان: ديويد فينچر، بازيگردان: جسي آيزنبرگ ( مارک زوکربرگ)، روني مارا ( اريکا آلبرايت)، اندرو گارفيلد ( ادواردو ساورين)، جاستين تيمبرليک ( شان پارکر)، پاتريک مپل ( کريس هيوز)، 121 دقيقه، درجه نمايشي: -13 PG
آن کسي که 500 ميليون دوست دارد چند تا دشمن هم دارد!
شبکه اجتماعي داستان زاده شدن سايت عالم گير « فيس بوک» و خالق اين سايت، مارک زوکربرگ، را در محور خود قرار داده. فيس بوک طي پنج سالي که از تاسيس آن مي گذرد توانسته است بيش از پانصد ميليون نفر را جذب خود کند. برخي از جامعه شناسان از اين نگران هستند که ارتباطات اينترنتي اي از قبيل فيس بوک مي تواند جاي ارتباطات رودررو را بگيرد و گرما و صميميت ديدار حضوري را براي هميشه از بين ببرد.
البته فيلم شبکه اجتماعي قصد کنکاش در وجوه فلسفي و اجتماعي فيس بوک را ندارد. تمرکز اصلي فيلم بر روي حوادثي است که منجر به خلق سايت پر طرفدار فيس بوک شد. اين فيلم محصول شرکت يک کارگردان صاحب اعتبار به اسم ديويد فينچر و فيلمنامه نويس معتبري به اسم آرون سورکين است. اين دو سينماگر سرشناس در تازه ترين کار خود موفق شده اند به اهداف چندگانه ي خويش نايل شوند: آفرينش مجموعه اي از کاراکترهاي کاملاً پرداخت شده ي جذاب؛ نماياندن حوادث کليدي اي که منجر به رشد و توسعه ي فيس بوک شد؛ و کشف مرزهاي مبهمي که در حيطه ي بي شکل « مالکيت فکري» وجود دارد. عامل اصلي جذابيت اين فيلم دو ساعته پرداختن اش به مقولاتي مثل دوستي و خيانت است که همان قدر در جامعه ي سنتي مهم بوده که در جامعه ي مدرن امروزي اهميت دارد. شما نبايد الزاماً عضو فيس بوک باشيد تا از اين فيلم جذاب و فوق العاده خوش ساخت لذت ببريد.
شبکه ي اجتماعي از روي کتاب ميلياردرهاي اتفاقي، نوشته ي بن مزريچ، ساخته شده است. نکته ي مهمي که بايد به آن توجه کرد اين است که کتاب مزريچ عمدتاً از نگاه ادواردو ساورين – دوست سابق زوکربرگ و دشمن بعدي وي- نوشته شده. زوکربرگ حاضر نشد با مزريچ مصاحبه بکند. او بعداً به تندي محتويات کتاب مزريچ و همين طور فيلم شبکه ي اجتماعي را تکذيب کرد.
شبکه ي اجتماعي داراي يک ساختار فلش بکي است. زوکربرگ، موسس و بنيانگذار جوان سايت فيس بوک در نيمه ي دوم دهه ي 2000 در دو دادگاه جداگانه شرکت کرد. شاکيان ادعا کرده بودند که زوکربرگ ايده ي تاسيس فيس بوک را از آنها دزديده است. فيلم با مبنا قرار دادن شهادت هاي ارائه شده در اين دادگاه ها و به تصوير کشيدن روايت هاي شهود، قصه ي شکل گيري فيس بوک را باز مي گويد. به عبارت ديگر، فيلم حوادث منجر به تاسيس فيس بوک، از اکتبر 2003 تا سپتامبر 2005 را به صورت روشن و سرراست روايت مي کند.
موقعي که ما اولين بار مارک زوکربرگ ( جسي آيزنبرگ) را مي بينيم، او مشغول صرف شام با دوست دخترش، اريکا آلبرايت ( روني مارا) است. آنچه در حين اين شام مي گذرد، مسير زندگي زوکربرگ را تغيير خواهد داد. اريکا که از دست منم منم زدن هاي زورکربرگ خسته و کلافه شده تصميم مي گيرد روابط خود را با او قطع کند. اريکا عاقبت ناسزاي جانانه اي به زورکربرگ مي گويد و ميز شام را ترک مي کند. زورکربرگ به اتاق خوابگاه اش برمي گردد، به الکل پناه مي برد و سپس از بهترين ( و تنها) دوست اش، ادواردو ساوارين ( اندرو گارفيلد) تقاضاي کمک مي کند. زوکربرگ، در يک عمل انتقام جويانه، با ياري ساورين وب سايتي را طراحي مي کند تحت عنوان « فيس مش» وب سايتي که در آن دختران دانشجوي هاروارد از حيث جذابيت هاي ظاهري شان درجه بندي شده اند. اين سايت تقريباً بلافاصله مورد توجه دانشجويان هاروارد قرار مي گيرد. استقبال به حدي زياد است که سرورهاي دانشگاه مختل مي شود. زورکربرگ به جرم اين کار شش ماه از ادامه ي تحصيل باز مي ماند اما شهرت بسياري در سطح دانشگاه به دست مي آورد. سپس دوقلوهاي وينکل وولز ( آرني هامرز) از راه مي رسند و از زورکربرگ مي خواهند که براي آنها وب سايتي طراحي مي کند که مخصوص قرار گذاشتن بين دوست ها باشد. زوکربرگ، هسته ي اصلي اين پيشنهاد را مي گيرد و در مسير ديگري حرکت مي کند؛ مسيري که نهايتاً منجر به خلق سايت فيس بوک مي شود. فيس بوک با استقبال گسترده ي هارواردي ها روبه رو مي شود و ديري نمي گذرد که به ديگر دانشگاه هاي معتبر آمريکا نيز راه مي يابد. شهرت فيس بوک توجه شان پارکر ( جاستين تيمبرليک)، خالق ثروتمند سايت نپستر، را به خود جلب مي کند. شان بلافاصله با زورکربرگ تماس مي گيرد و آمادگي خود را براي همکاري با وي اعلام مي کند. وي سرمايه ي کافي را در اختيار زوکربرگ قرار مي دهد تا وي وب سايت فيس بوک را از يک پروژه ي محدود دانشگاهي به پديده اي مبدل کند...
غالب حوادثي که در فيلم به تصوير کشيده شده با واقعيت تطبيق مي کند. فيلم شرح منطقي و درستي از چگونگي تکوين فيس بوک را ارائه مي کند. فيلم شرح منطقي و درستي از چگونگي تکوين فيس بوک را ارائه مي کند. فيلم براي ما روشن مي کند که ايده ي تأسيس فيس بوک کاملاً از آن زوکربرگ نبوده اما وي نقش اصلي را در اين پديده داشته است. فيلم با تأکيد بر اين وجه داستان، پرسش هايي درباره ي اين موضوع که « مالکيت فکري» چيست و چه ويژگي هايي دارد مطرح کرده است.
در برخي رسانه ها عنوان شده که هدف فيلم شبکه ي اجتماعي رسوا کردن و بي آبرو کردن مارک زوکربرگ بوده اما واقعيت آن است که اهداف فيلم نماياندن کاراکتر چندوجهي زوکربرگ و نماياندن خوبي ها و بدي هاي وي بوده. زوکربرگ مثل بسياري از نوابغ فکري، آدمي غيراجتماعي، متکبر از حيث فکري، و ناتوان در برقراري روابط دوستانه بود. او دوستان نزديک چنداني نداشت و به همين دليل خود را غرق در پروژه ي فيس بوک کرد.
جسي آيزنبرگ، بازيگري که ارزش هاي بازيگري اش تاکنون ناشناخته باقي مانده بود ( زامبي لند و ادونچرلند) حالا با ايفاي نقش يک نابغه ي جوان دمدمي مزاج توانسته ارزش هاي بازيگري خود را به رخ بکشد و از همين حالا اميدوار کانديداتوري جايزه اسکار باشد. جاستين تيمبرليک نيز با ارائه ي يک بازي کاملاً زيرپوستي توفيق يافت کاراکتر کاريزماتيک و پرانرژي شان پارکر را خلق کند.
فيلمنامه از لحظات طنز تهي نيست و ديويد فينچر به سبک و سياقي کارگرداني کرده که تماشاگر همواره خود را در مرکز حوادث و لوکيشن ها ( اتاق هاي خوابگاه، پارتي ها، خانه ي اجاره اي در کاليفرنيا و غيره) مي بيند.
بعد از اکران عمومي شبکه ي اجتماعي غالب بحث ها معطوف اين موضوع شد که آيا فيلم برخورد منصفانه اي با مارک زوکربرگ داشته يا نه. در واقع، اين موضوع يک امر کاملاً حاشيه اي است. شبکه اجتماعي يک فيلم روايي مبتني بر يک داستان واقعي است و نه يک فيلم مستند. لذا تماشاگر نبايد توقع داشته باشد که همه ي حوادث فيلم کاملاً منطق با واقعيت ها باشد. مهم اين است که کاراکتر اصلي فيلم جذاب و گيرا از کار در آمده و داستان زندگي اين کاراکتر قانع کننده است. شبکه ي اجتماعي بي شک جزو اميدداران اصلي کسب جوايز اسکار است.
منبع: دنياي تصوير شماره 197
