به گزارش راسخون به نقل از نیویورک‌تایمز؛ گرم‌شدن زمین یا گرمایش زمین پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس‌ها شده‌است به گونه‌ای که برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌است.

(قسمت اول)

تغییرات آب و هوایی چیست؟ گرم شدن زمین؟

این دو اصطلاح اصطلاحات دقیقی هستند اما با هم تفاوت دارند.
ممکن است که فکر کنید گرم شدن زمین تنها یکی از اثرات تغییرات آب و هوایی است. اما این اصطلاح وسیع تر از آن است که فکرش را می‌کنید و تغییراتی مثل الگو بارندگی را نیز شامل می‌شود.
ترامپ مدعی است که محققان نباید رابطه بین گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی بدانند، به دلیل اینکه «هوا در زمستان بسیار سرد است.» اما این ادعا درست نیست. محققان دهه‌‌هاست که از این دو واژه در کنار هم استفاده می‌کنند.

زمین چقدر گرم‌تر شده است؟

دو درجه! ولی همین دو درجه بسیار مهم است.
در اوایل سال 2017، اعلام شد که از سال 1880 دو درجه فارنهایت (بیش از 1 درجه سانتیگراد) گرم‌تر شده است. این رقم ممکن است به ظاهر کم باشد اما با توجه به کل سطح زمین این عدد بزرگ است که نشان می‌دهد چرا یخچال های جهان در حال ذوب شدن هستند و چرا سطح اقیانوس‌ها در حال بالا آمدن است. دانشمندان می‌گویند اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای ادامه یابد، نمی‌توان از بیش از 8 درجه فارنهایت گرم‌تر شدن زمین جلوگیری کرد که زندگی بسیاری از انسان‌های روی زمین را تحت تاثیر می‌گذارد و ممکن است به خطر بیندازد.

اثرات گازهای گلخانهای چیست؟ و چگونه باعث گرم شدن زمین می‌شود؟

در قرن نوزدهم محققان دریافتند که برخی از گازها در هوا گیر می‌افتند و کم کم گرمایشان کاهش می‌یابد که در غیر این صورت به فضا می‌روند. کربن دی اکسید یکی از مهم ترین گاز از گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود. بدون این حتی یکی از این گازها زمین یخ خواهد زد. این گاز تاکنون 43 درصد بالاتر از سطح پیش‌صنعتی افزایش داشته است و زمین هم به تبع آن طبق پیش‌‎بینی محققان روند افزایشی داشته است.

آیا انسان‌ها عامل اصلی افزایش دی اکسید کربن هستند؟

شواهد محکمی وجود دارد. بررسی‌ها حاکی از آن است که علاوه بر دی اکسید کربنی که در طبیعت به صورت طبیعی تولید می‌شود، فعالیت‌های انسانی نیز سهم بسیار بالایی در تولید آن دارد. سطح کربن دی اکسید در طول هزاران سال افزایش و کاهش داشته است ولی زمین‌شناسان می‌گویند که در حال حاضر میزان تولید انسانی کربن دی اکسید بسیار بیشتر از تولید طبیعی این گاز است.

آیا عوامل طبیعی می‌تواند باعث افزایش گرما زمین باشد؟

خیر.
در تئوری ممکن است اتفاق بیفتد. برای مثال، اگر خورشید بیشر بتابد، زمین هم به طبع گرم‌تر می‌شود. اما پژوهشگران عوامل طبیعی تاثیرگذار بر دمای زمین را با دقت مورد مشاهده قرار دادند و دریافتند که این عوامل خیلی نمی‌توانند بر دمای زمین تاثیرگذار باشند. گرم شدن زمین در مقیاس زمانی زمین‌شناسی بسیار سریع است و هیچ فاکتور دیگری جز انتشار گازهای گلخانه‌ای که توسط انسان تولید می‌شود نمی تواند دلیل این موضوع را توضیح دهد.

چرا مردم به تغییرات آب و هوایی اهمیت نمی‌دهند؟

به جای اینکه درباره سیاست‌های تغییرات آب و هوایی صحبت کنند و این سیاست‌ها را بازار-محورتر کنند، اما برخی محافظه‌کاران سیاسی با زیر سوال بردن علم تغییر اقلیم از این امر جلوگیری می‌کنند.
ترامپ در برخی موارد ادعا می‌کند پژوهشگران این علم جمع شده‌اند تا جهان را فریب دهند و یا اینکه گرم شدن زمین اختراع چینی‌هاست تا به صنعت آمریکا ضربه بزند.

(قسمت دوم)

در صورت گرم شدن زمین چقدر دچار مشکل می‌شویم؟

دانشمندان بر این اعتقاد هستند که ظرف 25-30 آینده، آب و هوا به تدریج گرم می‌شود و به همین ترتیب آب و هوایی بسیار ناپایدارتر و غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر پیش رو خواهیم داشت. صخره‌های مرجانی و دیگر زیستگاه‌های حساس شروع از بین رفتن می‌کنند. دانشمندان هشدار دادند اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای بیشتر شود، ممکن است باعث بی‌ثباتی دولت‌ها شود؛ بدین شکل که باعث به وجود آمدن موجی از مهاجرین و انقراض 6 گروه از حیوانات و گیاهان خواهد شد. هم‌چنین باعث ذوب شدن کلاهک‌های یخی قطبی و در نتیجه موجب بالا رفتن سطح دریاها و سیل‌ در مناطق ساحلی جهان می‌شود. انتشار گازهای گلخانه‌ای هم اکنون در حال اتفاق افتادن است.

چقدر تغییرات آب و هوایی به طور مستقیم زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

واقعیت این است که مردم همین الان تحت تاثیر این رویداد هستند، چه بدانند و چه ندانند! برای مثال، دانشمندان تخمین زده‌اند به دلیل افزایش سطح دریا، ساکنان نیویورک و نیوجرسی در توفند سندی به نسبت دیگر سیل‌های عادی زمین حدود 83 هزار نفر بیشتر درگیر سیل شدند. در حال حاضر، ده‌ها هزار نفر به علت موج گرما می‌میرند که علت آن ناشی از گرم شدن زمین است. بسیاری از مهاجرت‌ها که باعث بی‌ثبات شدن برخی کشورها در سرتاسر جهان شده است ریشه در همین تغییرات آب و هوایی دارد. البته این را فراموش نکنیم که مثل دیگر مشکلات اجتماعی، مردم فقیر زودتر و سخت‌تر آسیب می‌بینند.

چقدر سطح دریاها بالا خواهد آمد؟

این قضیه در اقیانوس‌ها مشهود است و هم‌اکنون سطح اقیانوس‌ها حدود یک پا که برابر است با 12 اینچ و 48/30 سانتی متر در هر قرن افزایش داشته است که دولت‌ها و صاحبان ملک را مجبور به صرف ده‌ها میلیارد دلار برای ترمیم فرسایش ساحلی ایجاد‌شده می‌کند. اما کارشناسان می‌گویند اگر این میزان از افزایش سطح دریا ادامه یابد، قابل کنترل است.

متاسفانه این خطر وجود دارد که میزان این افزایش ادامه یابد. دانشمندانی که بر روی تاریخ زمین مطالعه می‌کنند می‌گویند ممکن است افزایش یک پایی سطح دریا در هر قرن تبدیل به افزایش یک پایی در هر دهه شود؛ اگرچه این بعید به نظر می‌رسد. کارشناسان می‌گویند حتی اگر هم اکنون انتشار گازهای گلخانه‌ای متوقف شود ولی افزایش 15 یا 20 پایی سطح دریا اجتناب‌ناپذیر است. چیزی که باعث سیل در بسیاری از شهرها می‌شود و بدین ترتیب دولت‌ها برای محافظت شهرهایش باید تریلیون‌ها دلار صرف کنند. اما اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای ادامه یابد، افزایش سطح دریا به 80 یا 100 پا خواهد رسید!

آیا طوفان‌ها و سیل‌های اخیر به خصوص در آمریکا و اروپا به خاطر تغییرات آب و هوایی است؟

دانشمندان شواهد محکمی ارائه داده‌اند که دلالت بر این موضوع می‌کند گرم شدن زمین موج‌های گرمای شدیدتر و بیشتر به همراه خواهد داشت. هم‌چنین موجب افزایش بارندگی‌های شدیدتر و طوفان‌های بیشتر و بدتر به دلیل افزایش سطح دریا شود. گرم شدن زمین خشکسالی در منطقه خاورمیانه را تشدید می‌کند و ممکن است خشکسالی اخیر کالیفرنیا را نیز شدت ببخشد.

(قسمت سوم)

آیا راه‌حلی برای این مشکل وجود دارد؟

دانشمندان اظهار دارند به دلیل اینکه اقدام مناسبی در طول سالیان انجام نشده است، امروزه خطر بسیار جدی شده است. اما تا زمانی که سوخت‌های فسیلی در زمین وجود دارد هنوز برای اقدام دیر نیست. در صورتی که انتشار گازهای گلخانه‌ای به زیر صفر کاهش یابد، گرم شدن زمین همین روند آرام و قابل کنترلی خواهد گرفت. خبر خوب این است که در بسیاری از کشورها روند کاهشی گرفته است آن هم به این دلیل که طرح‌هایی مثل استانداردسازی مصرف سوخت ماشین‌ها و قوانین ساخت‌وساز سخت‌تر و محدودیت انتشار گازهای گلخانه‌ای در نیروگاه‌های برق در حال اجرا کردن است. اما کارشناسان می‌گویند انتقال انرژی (انتقال انرژی لز سوخت فسیلی به سوخت پایدار) سریع‌تر باید انجام شود تا جلوی اثرات مخرب تغییرات آب و هوایی گرفته شود.

انرژِی پاک به اقتصاد آسیب می‎زند یا کمک می‌کند؟

منابع انرژی‌ای که دارای کمترین انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند عبارتند از پنل‌های خورشیدی، سدهای هیدروالکتریک و نیروگاه‌های هسته‌ای. نیروگاه‌هایی که گاز طبیعی می‌سوزانند کمتر از نیروگاه‌هایی که زغال سنگ می‌سوزانند گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند.

انتقال انرژی به منابع پاک ممکن است در کوتاه‌مدت پرهزینه باشد، ولی در نهایت از اثرات مخرب تغییرات آب و هوایی کاسته و مشکلات سلامتی که به دلیل هوای آلوده به وجود می‌آیند را کاهش دهد.

انتقال انرژی به انرژی پاک مطمئنا باعث کاهش تولید شرکت‌هایی مثل زغال سنگ می‌شود، ولی می‌تواند مشاغل زیادی نیز ایجاد کند. هم‌اکنون صنعت خورشیدی در ایالت متحده آمریکا به نسبت با افرادی که در معادن زغال سنگ مشغول به کارند بیش از دو برابر استخدامی دارد.

فراکینگ یا «تکنولوژِی زغال سنگ پاک»

شکست هیدرلیکی یا «فراکینگ» یکی از تکنولوژی‌های حفاری است که کمک کرده است تا ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر بتوانند تولید بسیار زیادی گاز طبیعی داشته باشند.

سوختن گاز در عوض زغال سنگ در نیروگاه‌ها در کوتاه مدت موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. اگرچه نباید فراموش شود که گاز یک سوخت فسیلی است و باید در درازمدت کنار گذاشته شود. حتی خود تکنولوژی شکاف نیز موجب آلودگی‌های محلی شود.

«زعال سنگ پاک» روشی است که در آن گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوختن زغال سنگ در نیروگاه‌ها گرفته می‌شود و به زیرزمین پمپاز می‌شود. هنوز ثابت نشده است که به لحاظ اقتصادی قابل اجرا باشد، ولی برخی کارشناسان بر این باورند که می‌تواد نقش مهمی ایفا کند.

مالیات کربن، تجارت کربن و آفست کربن چیست؟

گازهای گلخانه‌ای که توسط اقدامات انسانی تولید می‌شوند را اغلب «انتشار گاز کربن» می‌نامند. به این دلیل است که دو تا از مهمترین گازها، کربن دی اکسید و متان حاوی کربن هستند (بعضی از آلاینده‌های دیگر نیز به این دسته تعلق می‌گیرند، حتی اگر دارای کربن نباشند). وقتی درباره مالیات کربن، تجارت کربن و غیره می‌شنوید، توضیحات مختصری از روش‌های قیمت‌گذاری بر گازهای گلخانه‌ای است؛ اقتصاددانان بر این باورند که این روش یکی از گام‌های مهمی است که جامعه می‌تواند برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای بردارد.

ما شخصا چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟

کارشناسان اظهار دارند که این مشکل تنها در صورتی حل خواهد شد که اقدامات جمعی در مقیاس بزرگ صورت گیرد. تمام کشورها و ملت‌ها باید تصمیم به پاکسازی سیستم انرژی‌شان بگیرند. بنابراین مهمترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که تمام حقی که به عنوان یک شهروند بر دوشتان است را انجام دهید، با دیگران در مورد این موضوع صحبت کنید و از آنها بخواهید تا تغییرات را شروع کنند.

هم‌چنین شما می‌توانید اقدامات شخصی خود را آغاز کنید و اثرات کربن با روش‌های آسان کاهش دهید و همین‌طور با این کار صرفه‌جویی اقتصادی هم کنید. می‌توانید با عایق‌کاری خانه از هدررفت انرژی جلوگیری کنید، ترموستات هوشمند نصب کنید، از لامپ‌های کم‌مصرف کنید، چراغ‌هایی که استفاده نمی‌کنید را خاموش کنید، از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید، کمتر غذا هدر بدهید و کمتر گوشت بخورید.

یک یا دو سفر هوایی خود را در سال کاهش دهید. اگر مایلید که بیشتر برای حل این مسئله قدم بردارید، می‌توانید ماشین ها برقی یا هیبریدی بخرید یا پنل‌های خورشیدی بر سقف خانه‌هایتان نصب کنید.

این گام‌های مثبت شخصی شاید کوچک به نظر برسد، اما می‌تواند آگاهی شما را نسبت به این مسئله افزایش دهد – همین‌طور آگاهی اطرافیان شما. در حقیقت، صحبت در مورد این موضوع با دوستان و خانواده‌تان یکی از راه‌های مهم برای پیشبرد این موضوع است.

مطالب مرتبط
درخواست ۲۰۰میلیون‌دلاری ۹ نماینده مجلس از رئیس‌جمهور برای احیای دریاچه «ارومیه»
پاسخ رئیس مرکز مبارزه با پولشویی وزارت اقتصاد به یک ادعا
درگیری طایفه‌ای در شوشتر خوزستان