انتخاب کاندیدای نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی امر بسیار حائز اهمیتی است؛ چرا ورود شورای نگهبان به این مساله بسیار حیاتی است و احراز صلاحیت صحیح کاندیدا می‌تواند در صحنه های مختلف منجر به تحول آفرینی مثبت در کشور شود؟

یکی از اعتراضات به حقی که مردم در دوره گذشته اعم از مجلس شورای اسلامی و انتخابات ریاست جمهوری به شورای نگهبان وارد کردند، مساله تایید واحراز صلاحیت هاست؛ متاسفانه کسانی در مصادر امور قرار گرفتند که بیش از اینکه حلال مشکلات مردم باشند؛ به دنبال مال اندوزی، تقویت جایگاه و موقعیت بستگان نزدیک خود بودند؛ متاسفانه نمونه های متعددی از چنین فسادها به عنوان فساد بستگان درجه یک، به قوه قضاییه گزارش شده و در حال پیگیری است. از سوی دیگر ملت در برخی موارد شاهد حضور نمایندگانی در مجلس شورای اسلامی هستند که با عنوان نمایندگی مردم گرفتار مسائل و فعالیت‌های اقتصادی شده اند و برخی رفتارهای دیگر که نشان داد برخی نمایندگان، نماینده عزت ملت ایران نیستند. رفتارهایی از این دست با انتقادات فراوان مردم رو به رو شده است. وقتی به مردم گفته می‌شود که خودتان به این افراد رای دادید، تقصیر را به گردن شورای نگهبان می‌اندازند که ما به شورای نگهبان اعتماد کردیم و از بین تایید صلاحیت شدگان شورای نگهبان اقدام به انتخاب نمایندگان نمودیم، که سخن حقی است. لذا دلایل عنوان شده ضرورت این مهم را اثبات کرده است که شورای نگهبان با جدیت بیشتری وارد عمل شود و افرادی که از صلاحیت لازم برخوردار نیستند را از گردونه رقابت های نمایندگی مجلس شورای اسلامی خارج کند.

با توجه به رد صلاحیت های اخیری که از سوی شورای نگهبان صورت گرفته و اعتراضاتی که به این مساله شده، بفرمایید معنی عدم صلاحیت یا عدم احراز صلاحیت از دید شورای نگهبان چیست و نشان دهنده چه مواردی در خصوص نامزدهاست؟

شورای نگهبان دو نوع رای منفی دارد؛ رد صلاحیت؛ به این معنا که صلاحیت فرد رد شده و اینکه صلاحیت احراز نشده است. نه اینکه فرد به طور کل صلاحیت ندارد. بلکه صلاحیت تام وی برای شورای نگهبان محرز نشده که کاندیدا دارای توانایی‌های لازم در ورود به نمایندگی مردم شدن هست یا خیر؟ با یک مثال خیلی ساده می‌شود توضیح داد. مثلا زمانی که برای دختر خانواده خواستگارهایی می‌آید برخی به دلیل عدم صلاحیت به طور کامل رد می‌شوند و برخی نیز به دلیل اینکه در پاره ای از موارد قادر به خوشبخت کردن دختر خانواده نیستند از خواستگاری کنار گذاشته می‌شوند؛ این مساله ناشی از علاقه خانواده به سرنوشت دخترشان است. طبیعتا هنگامی که خانواده ها در ازدواج فرزندشان چنین سخت‌گیری‌های دارند بسیار طبیعی است که شورای نگهبان برای حفاظت از نظام جمهوری اسلامی و ملت شریف ایران در شرایطی که اوج دشمنی‌ها بالا گرفته است وظیفه خود را به صورت شفاف و سخت‌گیرانه ای دنبال کند.

با توجه به اینکه رد صلاحیت‌های جدید با عناوینی چون فساد اقتصادی یا عدم اعتقاد واقعی به مسائل اعتقادی مهم در قانون اساسی صورت گرفته است. آیا لازم نیست قوانین به گونه ای تنظیم و تصویب شد که در دوران نمایندگی مردم قدرت تغییر نمایندگی خاطی خود را داشته باشند؟

متاسفانه فرصت شورای نگهبان طبق قانون برای احراز صلاحیت‌ها کوتاه است که این مساله یکی از اشکالات قانونی به شمار می‌رود؛ چرا که شورای نگهبان باید فرصت بیشتری برای تعیین صلاحیت‌ها در اختیار داشته باشد؛ از سوی دیگر فرصت تعیین شده برای معرفی نامزدها به مردم بسیار محدود است. به نحوی که نامزدها قادر به معرفی خود به مردم در فرصت کوتاه نیستند. ضمن اینکه اگر اصلاح قانون اساسی عملیاتی شد، لازم است علاوه بر افزایش اختیارات شورای نگهبان در تایید یا عدم صلاحیت ها، نمایندگانی که در دوران نمایندگی خود دچار خطا شده و به فساد روی می‌آورند توسط شورای نگهبان از این مسئولیت عزل شوند. یکی از ایرادات و مطالبات مردم این است که چرا هنگام مسجل شدن عبور از اختیارات نمایندگی و ابتلای به فساد اقتصادی نماینده تا پایان چهار سال باید در خانه ملت بماند؟

آیا نباید همان‌گونه که مردم در حوزه وکالت وکیل خود را عزل می‌کنند یا تغییر می‌دهند، در مساله نمایندگی نیز این مهم محقق شود و به شورای نگهبان در قانون این اختیار داده شود تا افرادی که ماهیت خود را پنهان کرده بودند و بعد از رسیدن به مسئولیت ماهیت‌شان مشخص می‌شود نتوانند برخلاف مصالح ملی اقدامی انجام دهند؟ امروز برخی اصلاح طلبان ادعا می‌کنند شورای نگهبان مانع رقابت افراد شاخص در مجلس شورای اسلامی شده است، در حالی‌که حضور نمایندگان شورای شهر تهران و شهرداری تهران که با تایید وزارت کشور صورت گرفته بیانگر آن است که علی‌رغم حضور نمایندگان هم‌سو در مجلس شورای اسلامی، شورای شهر تهران دولت در بسیاری از امور اقتصادی و سیاسی موفق نبوده است. لذا وقتی شاخص‌ترین افراد آنها تا کنون کاری در مجلس و دولت و شورای شهر و شهرداری انجام نداده اند، چگونه در انظار عمومی می‌توانند چنین ادعایی داشته باشند؟

چرا انتخاب نماینده مردمی و اصلح در کارزار تعیین سرنوشت جامعه بسیار حیاتی است؟

قوای اجرایی کشور به لحاظ کارکردی متصل به هم هستند؛ به این معنا که قدرت و ثروت در اختیار قوه مجریه است. بودجه دستگاه های مهم اعم از وزارتخانه ها، صنایع و بانک‌ها دست دولت است؛ دولت میلیون‌ها کارمند و انتصابات زیادی دارد؛ با توجه به اینکه تمرکز ثروت و قدرت فساد آور است؛ جلوگیری از فساد ورزی در قوه مجریه از طریق تشکیل قوه مققنه دنبال شده است، تا مردم با ارسال نمایندگان خود از مناطق خاص به مجلس به تناسب جمعیت خود مانع فساد در قوه مجریه شوند. لذا تایید وزرای دولت نیز باید در مجلس صورت بگیرد. ضمن اینکه نمایندگان مجلس در صورت رسیدن به اجماع ناکارآمدی وزرا هر زمانی می‌توانند اقدام به عزل آنها کنند. یا رای به عدم کفایت سیاسی رئیس جمهور بدهند. بنابراین انتخاب مسئولین یا عزل آنها نیز یکی از مسوولیت‌های مهم نمایندگان مجلس است، ضمن اینکه رئیس جمهور می‌تواند مسئولی را عزل کند. برنامه نویسی بودجه کشور هر ساله توسط دولت صورت می‌گیرد. لذا برای اینکه دولت طبق برنامه عمل کند حضور نمایندگان برای تقسیم عادلانه بودجه در این مساله نیز ضروری است تا دولت بودجه را برخلاف مصلحت ملی در مسیر فساد و مال اندوزی قرار ندهد. نمایندگان مجلس همچنین دارای حق تحقیق و تفحص هستند و دولت را مکلف به عمل به قوانین می‌کنند و در نهایت در ارتباط با قوه قضاییه خاطیان را به این قوه معرفی می‌کنند. بنابراین قوه مقننه قوه بسیار حساسی است. در حقیقت ضامن عمل‌کرد سالم دولت و کلیه دستگاه‌ها است تا کسانی که فعالیت سالمی ندارند را از ادامه کار بازدارند.

در حقیقت جنبه مهم مجلس شورای اسلامی ضد فساد بودن آن است و اخلال در آن به معنای باز گذاشتن دست مسئولین برای فساد و مال اندوزی نامشروع و قدرت طلبی و عمل‌کرد نادرست آنهاست؛ از این جهت انتخاب نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی بسیار مهم است و مردم باید در انتخاب آنها سخت گیری‌های لازم را به خرج دهند. به هر حال در انتخابات مجلس شورای اسلامی یا ریاست جمهوری باید مانع حضور افراد غیر انقلابی و بی‌تعهد به مردم شد. چرا که با توسل به تبلیغات دروغین و بی اساس به دنبال فریب مردم هستند و هزینه های گزافی در انتخابات خرج می‌کنند که بسیار کمتر از حقوق دوران نمایندگی و مسئولیت آنهاست. مردم این سوال را باید از خود بپرسند که اصل قضیه چیست و این مبالغ از چه طرقی بعد از رسیدن به نمایندگی جبران می‌شود؟ تامل در این موضوعات می‌تواند چراغ روشنی پیش پای مردم در انتخاب نماینده انقلابی و اصلاح باشد. ضمن اینکه لازم است قوه قضائیه در موضوع شفاف‌سازی حقوق و دارایی‌های مسئولین نه تنها برای نهاد خود، بلکه برای همه مردم اقدامات عاجل را به مرحله اجرای نهایی برساند.