در این میان رسانههای بینالمللی هم در واکنشهای مختلف به رسانهای شدن مقدمات این قرارداد، به بیان نتایج نهایی آن بر روند مناسبات منطقهای ایران، آینده سیاسی آمریکا در مواجهه با ایران و نقشی که این قرارداد بر قدرتمند شدن ایران و چین خواهد داشت پرداختند؛ واکنشهایی که شاهبیت تمام آنها را میتوان عقیم ماندن سیاست فشار حداکثری آمریکا و دولت ترامپ بر ایران دانست.
ایرانی مقتدرتر برابر اسرائیل
تاثیر مستقیم قرارداد همکاری 25ساله ایران و چین بر وضعیت اقتصادی کشور و متعاقب آن تقویت سیاستهای منطقهای ایران از جمله مهمترین گزارههایی بود که رسانههای مختلف به آن پرداختند. در همین رابطه روزنامه رای الیوم با اشاره به گمانهزنیهای منتشر شده پیرامون قرارداد همکاری 25ساله میان ایران و چین نوشت: اگر بخواهیم به میزان اهمیت توافق راهبردی ایران و چین پی ببریم باید به واکنش خشمآلود عامیر یارشالوم، کارشناس نظامی اسرائیلی نسبت به آن توجه کنیم. او در واکنش به این توافق، آن را گامی در راه تشکیل خاورمیانهای جدید دانست که میتواند محاصره ایران توسط آمریکا را در هم بشکند.این روزنامه در ادامه گزارش خود با بیان نیاز روزانه چین به 10میلیون بشکه نفت نوشت: ایران میتواند 90 درصد این نیاز را تامین کند و سطح تولید خود را به همین منظور به بیش از 8 میلیون بشکه در روز برساند. این توافق، قویترین واکنش چین به خصومتهای آمریکا و جنگ تجاری آمریکایی که پکن را هدف قرار داده است هم محسوب میشود و از همه مهمتر پایداری ایران را از طریق نجات اقتصاد، توسعه صنایع نظامی و همکاریاش با ابرقدرتی همچون چین که تجارب زیادی در این زمینه دارد، تقویت میکند.
پیش از این، روزنامه صهیونیستی «اورشلیم پست» نیز در گزارشی تفصیلی با اشاره به تاثیرات بلندمدت این قرارداد بر مناسبات منطقهای ایران نوشته بود: توافق میان ایران و چین هنوز به امضا نرسیده اما کابینه باید این تحولات را با نگرانی عمیق پیگیری کند. هرگونه منابع جدیدی که به نیروهای مسلح ایران برسد میتواند علیه اسرائیل به کار گرفته شود و سرازیر شدن وسیع پول چین به بانکهای ایران، پروژههای زیرساختی و ارتباطاتی باعث خواهد شد تا ایران بیشتر برای گروههای وابسته به خود هزینه کند. این توافق به روابط نظامی نزدیکتر میان تهران و پکن منجر میشود که شامل رزمایشهای نظامی مشترک، تحقیقات و توسعه تسلیحات و به اشتراک گذاشتن اطلاعات است.
احیای راه ابریشم
احیای راه ابریشم از دیگر کلیدواژههایی بود که رسانههای بینالمللی به عنوان یکی از نتایج قرارداد 25 ساله ایران و چین به آن اشاره کردند. پایگاه خبری فوربس در گزارشی نوشت: برای نخستینبار از زمان جنگ دوم جهانی، نقش رهبری آمریکا در سطح جهانی در حال کوچکتر شدن است. چندین روند طی سالهای اخیر در سطح بینالمللی به گونهای تغییر کرده است که به ضرر آمریکا و به سود چین بوده است. این پایگاه خبری در ادامه گزارش خود نوشت: با عقبنشینی آمریکا از سطح جهانی، موضع چین در نظام بینالمللی مسلطتر شد. توافق 25 ساله چین با ایران باعث تقویت جایگاه این کشور در غرب آسیا خواهد شد.شرکتهای چینی بزرگترین سرمایهگذاران در قاره آفریقا هستند و بیش از 140 میلیارد دلار نیز در آمریکای لاتین سرمایهگذاری کردهاند. چین همچنین در کل آسیا و اروپا سرمایهگذاری کرده و به دنبال احیای جاده ابریشم با نام جدید «یک کمربند- یک جاده» است. این کشور همچنین در زمینه زیرساختهای مهم مثل برق، جادهها، پلها، منابع طبیعی و بنادر سرمایهگذاریهای هنگفتی کرده است. این گزارش تأکید کرد به نظر میرسد آمریکا به حاشیه رانده شده و به این دلیل از منافع اقتصادی نیز بیبهره خواهد ماند.
چندی پیش اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک نیز با اشاره به این قرارداد نوشته بود: ایران در حال نهایی کردن توافق ۲۵ ساله با چین از جمله در حوزه تضمین فروش نفت و همکاریهای تجاری است. چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است. چین و ایران در حال نهایی کردن این توافق هستند و جزئیات دقیق آن در هر ۲ کشور به طور رسمی اعلام نشده است. برای پکن، این توافقنامه بخشی از ابتکار یک کمربند- یک جاده (جاده ابریشم جدید) شیجینپینگ، رئیسجمهور چین است. او با اجرای طرح جاده ابریشم جدید به دنبال پیوند دهها کشور آسیایی با اروپا و آفریقا در یک برنامه توسعه جهانی به سرپرستی پکن است. به همین خاطر باید این موافقتنامه را نوعی معامله برد- برد دانست.
در ادامه این تحلیل با اشاره به نیاز متقابل ۲ کشور به انعقاد چنین قراردادی، آمده است: چین به نفت نیاز دارد و همین حالا هم بزرگترین مشتری نفت خام تهران است، از طرف دیگر، تهران باید با رکود عمیقی که بخشی از آن توسط تحریمهای مجدد آمریکا تحمیل شده دستوپنجه نرم کند. توافقنامه پیشنهادی بین تهران و پکن نشان از ناامیدی ایران از برجام و همچنین کاهش اهمیت آمریکا در غرب آسیا به عنوان منطقهای غنی از نفت دارد. هر وقت واشنگتن و متحدان اروپاییاش عقبنشینی کنند، همانطور که درباره ایران در زمان ترامپ رخ داد، پکن آماده است جای آنها را بگیرد. پایگاه میدل ایستآی از دیگر رسانههایی بود که در گزارش تحلیلی خود با اشاره به طرح بزرگ چین به نام «یک کمربند- یک جاده» و نقش فعال ایران در این زمینه به فواید اقتصادی و صندوق اعطای وام آن اشاره کرد.
شکست پروژه فشار حداکثری ترامپ
در میان واکنش رسانهها و محافل بینالمللی به نتایج کوتاهمدت و بلندمدت قرارداد همکاری 25 ساله میان ایران و چین، یکی از ثابتترین خطهایی که پیگیری شد، شکست پروژه سیاسی ترامپ برای فشار حداکثری به ایران با خروج از برجام بود. در همین زمینه نیویورکتایمز در گزارشی تحلیلی، برنامه جامع ۲۵ ساله همکاریهای ایران و چین را اقدامی در جهت تضعیف برنامه ضدایرانی دولت ترامپ برای انزوای ایران دانست و در ادامه آورد برنامه همکاری با سرمایهگذاری چینیها میتواند ضمن جاری کردن خون تازه در رگهای اقتصاد ایران، موجب خشم آمریکا شود.بر اساس این برنامه همکاری، ایران و چین همکاری گسترده اقتصادی و امنیتی را ترسیم کردهاند که راه را برای میلیاردها دلار سرمایهگذاری چین در بخش انرژی و سایر بخشها باز میکند و میتواند تلاشهای دولت ترامپ برای منزوی کردن دولت ایران را تحت تأثیر قرار دهد. این توافق موجب سرمایهگذاریهای چین در امور مختلف اقتصادی از جمله حوزه بنادر و ارتباطات میشود. این روزنامه آمریکایی مشارکت میان ایران و چین را ضربه بزرگی به سیاست تهاجمی ترامپ بعد از خروج از برجام دانست.
والاستریتژورنال هم با توصیف قرارداد 25 ساله ایران و چین به ضرب شستی از سوی ایران و چین نوشت: این قرارداد فشار اقتصادی آمریکا بر هر دو کشور را کاهش خواهد داد؛ همچنین ایران را از انزوای اقتصادی ناشی از تحریمهای آمریکا خارج خواهد کرد. نیویورکپست هم درباره برنامه جامع ۲۵ ساله همکاریهای ایران و چین با اشاره به مزایای اقتصادی بسیاری که برای تهران دارد، آن را ضربه بزرگی به تلاشهای دولت ترامپ در راستای انزوای ایران دانست و نوشت: ایران و چین هر دو این همکاری را به عنوان یک مشارکت راهبردی میدانند که نه تنها در گسترش منافع ۲ طرف، بلکه در رویارویی با ایالاتمتحده نیز مؤثر است.
منبع: روزنامه وطن امروز