به گزارش راسخون، سعید نمکی، وزیر بهداشت در مراسم افتتاح اجرای طرح مشوق‌های بیمه‌ای برای ارتقاء سلامت که به صورت ویدئوکنفرانس و در استان گلستان آغاز شد، اظهار داشت: مراقبت‌هایی در راستای توسعه کیفی نظام سلامت آغاز شد که پرونده الکترنیک سلامت و پزشکی از راه دور در آن شکل گرفت.

وی با انتقاد از افزایش بی‌رویه هزینه‌های درمانی، گفت: راهی که باید بپیماییم موضوع هزینه‌های مربوط به خدمات توانبخشی است که مغفول مانده و باید در آینده این خدمات تحت حمایت بیمه سلامت باشد.

وزیر بهداشت با اشاره از بهره‌برداری از طرح مشوق‌های بیمه‌ای برای ارتقاء سلامت که از امروز در استان گیلان آغاز شد، ابراز داشت: امروز نظام سلامت به دلیل بی‌توجهی به موضوع پیشگیری از بیماری‌ها تلنباری از هزینه‌ها و مشکلات ناشی از آن را تحمل می‌کند.

نمکی یادآور شد:‌ البته خوشبختانه با حرکت‌هایی مانند طرح پیشگیری از فشار خون، اجرای طرح مشوق‌های بیمه‌ای و پرداختن به بیماری‌های واگیر در کنار بیماری‌های غیرواگیر، اقدامات خوبی صورت گرفته است.

وی خود مراقبتی را به عنوان یکی از اهداف اجرای طرح هر خانه یک پایگاه سلامت برشمرد و گفت: ایجاد انگیزه برای کادر پزشکی و درمانی در پیشگیری از بیماری‌ها بسیار مؤثر است.

وزیر بهداشت با اشاره به آمار تلفات جانی سالانه در کشور، تصریح کرد: از ۳۸۰ هزار مرگ که در سال اتفاق می‌افتد، ۳۱۳ هزار مرگ به علت ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر و حدود ۱۰۰ هزار مرگ ناشی از ابتلا به پرفشاری خون است.

نمکی با اشاره به خدمات ایثارگرانه کادر درمان در دوران شیوع کرونا، افزود:کمتر روزی است که در اثر غم از دست دادن عزیزی در حوزه کادر درمانی، اشک چهره ام را خیس نکرده باشد. عزیزی که به سختی متخصص شده و به عنوان یک گنجینه نفیس به خاطر بی وجهی از دست می‌رود و بسیاری از آنها قربانی سهل انگاری برخی افراد ‌شده‌اند.

علت بی نظمی فشار خون چیست؟

فشار خون شما در طول روز بالا و پایین می رود. گرفتن فشار خون در خانه و به کمک وسایل مختلف یکی از راه هایی است که می تواند به شما در فهم بهتر میانگین فشار خون کمک کند.

فاکتور های متعددی وجود دارند که در تغییرات دائمی فشار خون تاثیر می گذارند. برخی از این فاکتور ها را می توان کنترل کرد و برخی دیگر از کنترل فرد خارج هستند. در ادامه برخی از این موارد را با هم مرور می کنیم.

1- سندروم کت سفید

حدود 20 درصد از افرادی که با مشکل هایپرتنشن یا فشار خون بالا ( اچ بی پی ) مواجه هستند، هنگامی که به مطب دکتر می روند ، استرس تمام وجود آن ها را فرا می گیرد. در نتیجه این استرس شاهد افزایش فشار خون در آن ها هستیم.

2- فشار خون بالای پنهان

با این حال برخی از افراد نیز وضعیتی کاملا عکس سندروم کت سفید را تجربه می کنند. فشار خون این دسته از افراد در مطب دکتر کاملا نرمال جلوه می کند در حالی که بالا است. حتی ممکن است شدت بالا بودن فشار خون آن ها بیشتر از حد معمول و خطرناک باشد.

3- زمان های مختلف روز

فشار خون شما معمولا در ساعت های خواب و زمانی که پیاده روی می کنید بالا و پایین می رود. فشار خون معمولا در زمان خواب به پایین ترین حد خود می رسد و در طول روز بالا می رود و دوباره در اواخر بعد از ظهر افت می کند.

4- دمای هوا

فشار خون شما معمولا در هوای سرد بالاتر از حالت عادی بوده و در گرما نیز کاهش پیدا می کند. دمای پایین و سرد معمولا رگ های خونی شما را تنگ می کند و در نتیجه پمپاژ خون مورد نیاز بدن شما با فشار بیشتری صورت می گیرد. تغییرات هوایی نظیر رطوبت و یا فشار جو زمین نیز بر میزان فشار خون تاثیر می گذارند، به خصوص در افرادی که سن آن ها از 65 سالگی گذشته باشد.

5- استرس

استرس روزانه می تواند فشار خون افراد را به صورت موقت بالا ببرد. در کنار کارهای روزمره، استرس مرتبط با مسائل شخصی و سلامت و یا حتی استرس معاینه شدن توسط یک پزشک فشار خون را با تغییرات مواجه می کند.

6- دارو های در دسترس و معمول برای سرماخوردگی

داروهای درمان بیماری سرماخوردگی که حاوی مواد ضد احتقان ( به عنوان مثال افدرین ، فنیل افرین ، نفتازولین و اکسیمتازولین و شبه افدرین ) هستند منجر به بالا رفتن موقت فشار خون می شوند و این موضوع برای کسانی که مشکل فشار خون بالا دارند خطرناک است.

7- تمرین و ورزش

مشاهده افزایش موقتی فشار خون در حین ورزش و فعالیت بدنی کاملا طبیعی است. این اتفاق را تمامی افراد تجربه می کنند به خصوص کسانی که وزنه برداری انجام می دهند. جهت جلوگیری از افزایش افراطی فشار خون در حین ورزش، نکات زیر را در حین وزنه برداری در باشگاه مورد توجه قرار دهید

بدن خود را در حالت صحیح قرار دهید
در حین فعالیت شدید و بالا بردن وزنه، نفس خود را حبس نکنید

تمرکز خود را بر روی تکرار زیاد و با وزنه های سبک تر بگذارید

حواستان به سرگیجه، تنگی نفس شدید، درد قفسه سینه و یا فشار باشد

یک سبک زندگی فعال راهی عالی برای کاهش فشار خون در بلند مدت به شمار می رود.

8- پر بودن مثانه فرد

زمانی که مثانه شما خالی باشد، فشار خون بدنتان نیز در سطح پایینی قرار می گیرد. فشار خون سیستولیک ( دومین عدد در دستگاه های اندازه گیر فشار خون، به عنوان مثال 79/119 میلی متر جیوه ) زمانی که مثانه فرد پر باشد بین 10 الی 15 میلی متر جیوه افزایش پیدا می کند.

9- غذاهای حاوی تیرامین

تیرامین یک آمینو اسید در بدن است که وظیفه کنترل فشار خون را بر عهده دارد. غذاهای حاوی تیرامین می توانند منجر به افزایش موقت فشار خون در افراد شوند. از جمله مواد غذایی حاوی تیرامین می توان به موارد زیر اشاره داشت:

پنیر نسبتا قدیمی یا قوی
آبجو
گوشت های فراوری شده
مواد غذایی با تاریخ مصرف گذشته

تاثیر تیرامون بر فشار خون برای آن دسته از افراد که داروهای ضد افسردگی با نام مهارکننده های مونوآمین اکسیداز ( MAOI ) را مصرف می کنند خطرناک است. از جمله این داروها می توان موارد زیر را در نظر گرفت:

ایزوکاربوکسید (مارپلان)
فنلزین (ناردیل)
سلژیلین
ترانیل سیپرومین (پرنات)

10- کافئین

کافئین می تواند منجر به افزایش موقت اما قابل توجه فشار خون در افراد شود. محققان هنوز هم دلیل اصلی این موضوع را نمی دانند. برخی دانشمندان معتقدند کافئین می تواند با مسدود کردن هورمون هایی که مسئول گشاد کردن شریان های خونی هستند، فشار خون را بالا ببرد. برخی دیگر بر این باورند کافئین منجر به افزایش سطح آدرنالین در بدن می شود.

11- نوسان فشار خون در بارداری

بارداری موجب تغییر فشار خون فرد می شود، ترشح بیشتر هورمون ها و افزایش فعالیت قلب از دلایل این تغییرات فشار خون در مادران باردار است

روش صحیح گرفتن فشارخون

دکتر شیرین جوان گروه، متخصص قلب و عروق در گفت‌وگوی زندهٔ اینستاکلینیک در این خصوص گفت: نوع دستگاه و نحوهٔ اندازه‌گیری فشار خون مهم است.

همین‌طور بهترین زمان برای اندازه‌گیری فشارخون، صبح قبل از صبحانه، شب قبل از وعدهٔ شام و همچنین قبل از مصرف دارو می‌باشد.

در مورد چگونگی نحوهٔ اندازه‌گیری، شخص باید روی صندلی باشد که متناسب با قد اوست یعنی پاها متکی به زمین بوده و حالت ضربدری نباشد. پشتی صندلی صاف باشد و دست در موازات قلب و روی تکیه‌گاه قرار گیرد.

وی در ادامهٔ توضیحات خود همچنین تأکید کرد: بلافاصله بعد از ورود بیمار فشار او را نباید گرفت. در واقع باید مدتی صبر کرد تا فرد در حالت آرامش قرار گیرد و صحبت نکند، آن وقت فشارخون را اندازه گرفت.

از شخص دو مرتبه و با فاصلهٔ یک دقیقه فشارخون گرفته شود. همچنین تا نیم ساعت بعد از مصرف سیگار، چای و قهوه نباید از شخص فشار گرفت و در حالتی که بیمار ادرار دارد، بعد از تخلیهٔ ادرار از او فشار گرفته شود.

فشار خون و 7 رژیم غذایی برای کاهش آن

یک بررسی سیستماتیک در مورد هفت رژیم غذایی گیاهی مختلف در دانشگاه وارویک نشان داد که حذف کلی محصولات حیوانی برای بهبود شرایط فشار خون ضروری نیست.

پژوهش های بسیاری برای بررسی آثار مخرب یک رژیم غذایی سرشار از گوشت و فواید یک رژیم غذایی مبتنی بر مواد غذایی گیاهی انجام شده اند.

ما می دانیم که مصرف سبزیجات و غلات کامل بیشتر می تواند به کاهش و مدیریت وزن و سطوح کلسترول کمک کرده و خطر مواردی مانند حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد.

اما آیا مصرف زیاد سبزیجات به تنهایی کافی است؟ اگر یک سالاد را جایگزین استیک کنید، آیا مشکلات شما حل می شود؟

مشخص شده است که چند روش برای مصرف یک رژیم غذایی مبتنی بر مواد غذایی گیاهی وجود دارد و آنها شرایطی یکسان را ایجاد نمی کنند، به ویژه زمانی که موضوع کنترل فشار خون مطرح باشد که یکی دیگر از موارد مهم برای کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی است.

سبزیجات با کیفیت بالای بیشتر برابر است با فشار خون پایین‌تر

مطالعه اینترمپ (مطالعه بین المللی درشت/ریز مغذی ها و فشار خون) در ماه ژوییه منتشر شد.

با استفاده از ابزاری که به نام شاخص رژیم غذایی گیاهی (PDI)، گروهی از پژوهشگران از پنج کشور رژیم های غذایی گیاهی بیش از 4,500 مرد و زن در بازه سنی 40 تا 59 سال که در کشورهای ژاپن، چین، آمریکا و انگلیس زندگی می کردند را ارزیابی کردند.

این شاخص به مواد غذایی گیاهی سالم مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل امتیازهای PDI مثبت و برای مواد غذایی حیوانی مانند گوشت، تخم مرغ و لبنیات و غذاهای گیاهی ناسالم مانند دسرها، سیب زمینی، آبمیوه ها، نوشیدنی های سرشار از شکر، شیرینی ها و غلات پالایش شده امتیازهای منفی اختصاص می دهد.

نتایج این مطالعه نشان داد که شاخص PDI سالم با فشار خون پایین‌تر و شاخص PDI ناسالم با فشار خون بالاتر در افراد مرتبط بوده است.

همچنین، این مطالعه نشان داد برای تاثیر بر فشار خون، فقط کاهش مصرف غذاهای حیوانی کافی نیست. در حقیقت، پژوهشگران دریافتند که کیفیت غذاهای گیاهی انتخابی افراد می تواند اهمیت بیشتری نسبت به حذف تمام محصولات حیوانی داشته باشد.

رژیم غذایی دش (DASH) بهترین انتخاب است، اما گزینه های دیگری نیز وجود دارند

یک بررسی سیستماتیک در مورد هفت رژیم غذایی گیاهی مختلف در دانشگاه وارویک نشان داد که حذف کلی محصولات حیوانی برای بهبود شرایط فشار خون ضروری نیست.

در این بررسی که شامل 41 مطالعه و داده های 8,416 شرکت کننده می شد، آثار هفت رژیم غذایی گیاهی مختلف شامل رژیم غذایی دش، گیاهخواری، وگان، نوردیک، سرشار از فیبر و سرشار از میوه ها و سبزیجات بر فشار خون در آزمایش های بالینی کنترل شده بررسی شد.

بررسی سیستماتیک و متاآنالیز این مطالعات نشان داد که بیشتر این رژیم های غذایی فشار خون را کاهش می دهند، اما رژیم غذایی دش بیشترین تاثیر را در کاهش فشار خون داشته است.

همچنین، یک رژیم غذایی سرشار از محصولات گیاهی حتی با مصرف محدود محصولات حیوانی می تواند به کاهش 14 درصدی خطر سکته مغزی، 9 درصدی خطر حملات قلبی و 7 درصدی مرگ و میر کلی منجر شود.

گزینه های شما برای مصرف غذاهای گیاهی

در مطالعه دانشگاه وارویک به هفت رژیم غذایی گیاهی مختلف اشاره شده است.

زمانی که موضوع تغییر تدریجی رژیم غذایی به سمت مصرف غذاهای گیاهی مطرح می شود، برخورداری از چند گزینه خوب است. یک تغییر تدریجی به جای تغییری چشمگیر و ناگهانی احتمال پایبند باقی ماندن به الگوی غذا خوردن جدید را افزایش می دهد.

هفت گزینه ای که در مطالعه دانشگاه وارویک به آنها اشاره شده است شامل موارد زیر می شوند:
رژیم غذایی دش: رژیم غذایی دش یا رویکردهای غذایی برای توقف پرفشاری خون شامل مصرف 8 تا 10 وعده میوه و سبزیجات در روز، غلات کامل، لوبیاها، مغزدانه ها، لبنیات کم چرب، گوشت بدون چربی مانند مرغ یا غذای دریایی و چربی های سالم می شود. مصرف گوشت قرمز، قندهای افزوده و چربی های ناسالم در این رژیم غذایی محدود شده است.

اگر رژیم غذایی دش را با کاهش مصرف سدیم که می تواند با حذف غذاهای فرآوری شده آغاز شود، ترکیب کنید، شرایط فشار خون شما هرچه بیشتر بهبود خواهد یافت.

رژیم غذایی مدیترانه ای: مطالعه ای بلند مدت و بزرگ نشان داد که دنبال کردن دقیق یک رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند خطر سکته مغزی را به میزان 22 درصد در زنان و 6 درصد در مردان کاهش دهد.

دنبال کردن یک رژیم غذایی سبک مدیترانه ای به معنای مصرف بیشتر میوه ها، سبزیجات، حبوبات و مغزدانه ها همراه با ماهی یا مرغ یک یا دو بار در هفته است. در این رژیم غذایی از چربی های سالم مانند روغن زیتون، و گیاهان دارویی ضد التهاب مانند زردچوبه، ریحان، و دارچین استفاده می شود.

رژیم غذایی نوردیک: مانند رژیم غذایی مدیترانه ای، این رژیم غذایی شامل غذاهای بومی اسکاندیناوی، مانند ماهی هرینگ می شود. یک متخصص تغذیه دانمارکی با دنبال کردن رژیم غذایی اسکاندی سنس (Scandi Sense)، یک نسخه ساده برای دنبال کردن از رژیم غذایی نوردیک که توسط وی طراحی شده بود، موفق به کاهش 88 پوندی (40 کیلوگرم) از وزن خود شد.

چهار رژیم غذایی دیگر اشاره شده در مطالعه دانشگاه وارویک شامل موارد زیر می شوند:
رژیم غذایی گیاهخواری: در این الگوی غذا خوردن مواد غذایی اصلی شامل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، مغزدانه ها، لبنیات و محصولات تهیه شده از ماکیان می شود.

رژیم غذایی وگان: این رژیم غذایی به صورت انحصاری شامل مواد غذایی گیاهی می شود و هیچ محصول حیوانی مانند لبنیات، تخم مرغ و گوشت در آن استفاده نمی شود.

رژیم غذایی سرشار از فیبر: بیشتر مواد غذایی گیاهی، غلات کامل و حبوبات گزینه هایی سرشار از فیبر محسوب می شوند.

رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات: همان گونه که مشخص است، میوه ها و سبزیجات اساس این رژیم غذایی را شکل می دهند.

منبع:
1. مرگ سالانه ۱۰۰ هزار ایرانی بر اثر «فشار خون» / مشرق
2. نوسان فشار خون خطرناک تر از فشار خون بالا / drhendesi.com/
3.روش صحیح گرفتن فشارخون / محب
4. فشار خون و 7 رژیم غذایی برای کاهش آن / عصرایران