سردار سرتیپ «قدیر نظامی» معاون امور بین‌الملل ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیز امروز (یکشنبه) به عراق سفر و با «جمعه عناد» وزیر دفاع این کشور درباره راه‌های گسترش همکاری و مناسبات دفاعی، نظامی و مبارزه با تروریسم دیدار و گفتگو کرد.
اهداف این سفرها و دیدارهای دیپلماتیک میان مقامات عراقی و ایرانی چیست؟
به نظر می‌رسد، این سفرها از یک سو به روابط دوجانبه و از سوی دیگر به شرایط داخلی عراق مربوط است.«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق ژوئیه گذشته به تهران سفر و با مقامات جمهوری اسلامی چند قرارداد امضا کرد.
به نظر می‌رسد، مهم‌ترین هدف سفر فواد حسین به تهران، پیگیری مصوبات سفر الکاظمی است. در عین حال، روابط عراق و ایران از بازیگر مزاحمی نظیر آمریکا نیز تاثیر می‌پذیرد.
احتمال اینکه فواد حسین در سفر به تهران حامل پیامی از جانب آمریکا و یا سیاست‌های آمریکا در عراق باشد نیز وجود دارد. سفر معاون امور بین‌الملل ستاد کل نیروهای مسلح به عراق بیش از همه مربوط به شرایط داخلی این کشور و همچنین همکاری‌های دفاعی دو کشور است.
عراق به خصوص در یک ماه اخیر شاهد حمله به اماکن دیپلماتیک مستقر در این کشور بود. در این حال، برخی در حال طراحی سناریویی برای ایجاد اختلاف میان نیروهای مسلح و دولت عراق هستند، مبنی بر اینکه نیروهای مسلح برای کودتا علیه دولت عراق تلاش می‌کنند.
جمهوری اسلامی ایران نه تنها حمله به اماکن دیپلماتیک در عراق را محکوم کرده بلکه همواره بر وحدت داخلی عراق و همچنین تعامل گروه‌های سیاسی به خصوص گروه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی با دولت بغداد تاکید دارد.
موضوع دیگر این است که به نظر می‌رسد توطئه و فتنه جدیدی از سوی مخالفان ثبات عراق در قالب حمله به امکان دیپلماتیک و فتنه‌انگیزی میان نیروهای مسلح و دولت بغداد در حال شکل‌گیری است.
در همین راستا، «شیخ اکرم الکعبی» دبیرکل جنبش مقاومت اسلامی «نجباء» عراق امروز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، مقاومت هدف قرار دادن مراکز دیپلماتیک را تخلفی آشکار می‌داند و معتقد است که محافظت از این مراکز برای تقویت روابط کشورها با عراق ضروری است و به رشد و شکوفایی کشور کمک می‌کند.
الکعبی تاکید کرد، آمریکایی‌ها به مزدورانی که آنها را آموزش داده و تجهیز کرده‌اند، دستور می‌دهند تا با هدف قرار دادن خانه‌های اطراف سفارت، باعث تحریک افکار عمومی و تخریب چهره مقاومت شوند.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که برخی از عوامل داخلی در عراق با حمایت محور عربی و غربی درصدد تخریب وجهه جمهوری اسلامی ایران نزد دولت بغداد هستند.
دو شبکه العربیه عربستان و شبکه آمریکایی الحره اخیراً در توطئه و دروغی سازمان یافته مدعی شدند ایران از طریق گروه‌های نزدیک به خود در عراق درصدد براندازی دولت الکاظمی است.
سفرهای دیپلماتیک و نظامی اخیر میان دو کشور با هدف خنثی‌سازی این توطئه‌ها و تقویت اعتماد در روابط دو کشور است. در همین راستا، هشام الرکابی، رئیس دفتر نوری المالکی اعلام کرد ادعاهای العربیه و الحره دروغ محض است.
نظر کارشناسان در مورد سفر وزارت خارجه عراق به ایزان
.jpg "اهداف سفرهای دیپلماتیک و نظامی میان تهران و عراق")
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر نگاه کنیم باید بگویم که دو پرونده مهم در دستور کار این سفر با توجه به اوضاع عراق قرار داشته است. طی چند وقت اخیر شاهد این بوده‌ایم که برخی از گروه‌های مسلح عراقی حملاتی را به منافع آمریکا در عراق از جمله مراکز دیپلماتیک این کشور انجام داده‌اند و این حملات اخیرا نیز در یک اقدام معنادار تشدید شده است.
گل عنبری به تهدید آمریکا برای بستن سفارت خود در عراق در صورت تداوم حملات اشاره کرد و گفت: به نظرم بعید است که آمریکا سفارت خود را در عراق ببندد؛ چرا که اگر این کار را بکند دقیقا آن چه را که ایران و برخی از نیروهای مسلح در عراق می‌خواهند انجام داده؛ مگر این که آمریکا بخواهد در پس این مساله، اقداماتی را علیه عراق در آینده نزدیک انجام دهد . از این رو به نظر می‌رسد دولت عراق، در سایه فشارها و تهدیدهای واشنگتن با اعزام وزیر خارجه خود به ایران می‌خواهد که تهران به این گروه‌ها فشار آورده تا از حملات خود به این مناطق بکاهند و در واقع ایران به نوعی به دولت الکاظمی در اعمال فشار به این گروه‌ها کمک کند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: موضوع دیگر بحث تصویب قانون انتخابات در عراق است که روز شنبه نیز نمایندگان پارلمان این کشور نتوانستند درباره آن به توافق برسند و طیفی از این نمایندگان نزدیک به ایران هستند، از ین رو، این احتمال دور از ذهن نیست که آقای فواد حسین در این سفر خواستار کمک برای حل اختلافات بین گروه‌های عراقی در این زمینه شده باشد.
وی با بیان این که واقعیت این است که عراق و دیگر مناطق بحرانی در خاورمیانه به تبع تشدید نزاع بین ایران و آمریکا اوضاعشان به شدت حساس شده و می‌شود و در همین چارچوب دولت عراق تلاش می‌کند که در این منازعات عراق از آسیب‌های آن در امان بماند، افزود: به نظرم این تلاش ها همراه با نتیجه نخواهد بود، ترامپ با خروج از برجام یک بازی را آغاز کرده و اکنون در فصل انتخابات در آمریکا در تلاش است که این بازی را وارد فازهای خطرناک و جدی تری کند و در همین چارچوب باید دید چه اتفاقی در آینده رخ می‌دهد .
گل عنبری با اعتقاد بر این که بعید است حملات برخی از گروه‌های مسلح در عراق به منافع آمریکا در این کشور متوقف شود و گروه‌های عراقی پس از ترور سردار سلیمانی و ابومهدی مهندس مصمم هستند تا عراق را برای آمریکا نا امن کنند، گفت: از سوی دیگر ظاهرا دولت عراق تصمیم دارد که دست به یک سری اقدامات علیه گروه‌هایی که در حمله به پایگاه‌های آمریکا در عراق نقش داشتند، بزند و با توجه به اهمیت این موضوع و تبعات آن دولت کاظمی تصمیم گرفته قبل از این که این اقدامات را انجام دهد با ایران دراین زمینه رایزنی‌های داشته باشد و چه بسا از طرف کانال ایران بتواند به این گروه‌ها فشار بیاورد تا حملات خود را متوقف کنند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا معتقد است: البته هیچ بعید نیست که با توجه به تهدیدات آمریکا، آقای فواد حسین از سوی دولت کاظمی حامل پیام هشدار و تهدید آمیز آمریکا باشد که اگر حملات این گروه‌ها علیه آمریکا تداوم داشته باشد آمریکا به این موضوع واکنش نشان دهد و در واقع واشنگتن از طریق عراق خواسته این پیام را به تهران برساند.
آمریکایی‌ها در تلاش برای اختلاف افکنی بین ایران و عراق هستند
حسن هانی‌زاده در مورد سفر وزیر خارجه عراق به ایران، گفت: سفر فواد حسین وزیر خارجه عراق به ایران در چارچوب مناسبات رو به رشد تهران و بغداد قابل تجزیه و تحلیل است،در حقیقت شرایط کنونی منطقه و اختلافات شدیدی که بین حاکمیت عراق و مردم این کشور به وجود آمده به دلیل دخالت‌های مستقیم آمریکا و نیروهای آمریکایی در مسائل امنیتی، سیاسی و نظامی عراق است.او افزود: به نظر می‌رسد که یک سری نارضایتی‌هایی در حوزه فراکسیون‌ها و نیروهای مردمی عراق نسبت به عملکرد دولت آقای مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق وجود دارد، آقای مصطفی الکاظمی در ابتدای تشکیل دولت خود تعهد داده بود که مصوبه پارلمان عراق ناظر بر اخراج نیروهای آمریکایی از خاک عراق را عملیاتی کند، اما با گذشت چند ماه الکاظمی همچنان در اجرایی کردن مصوبه پارلمان کارشکنی می‌کند که این موضوع موجب بروز شکاف در دیدگاه پارلمان و دولت عراق است.
هانی زاده ادامه داد: اخیرا نیروهای آمریکایی یک سری اقدامات و عملیاتی علیه نیروهای حشدالشعبی داشتند که اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، قطعا خشونت‌ها در عراق تشدید خواهد شد، چراکه نیروهای مردمی عراق واکنش نشان خواهند داد، ضمن اینکه فراکسیون‌های پارلمانی هم دولت مصطفی الکاظمی را استیضاح خواهند کرد.
کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: وزیر خارجه عراق به نمایندگی از سوی دولت عراق برای رایزنی درباره شیوه اخراج آرام و سیال نیروهای آمریکایی از خاک کشورمان را با جمهوری اسلامی مورد بحث قرار داد، همچنین مسئله همکاری‌های اقتصادی ایران و عراق در حوزه‌های اقتصادی و امنیتی مورد بحث قرار گرفت. او افزود: به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها در تلاش برای اختلاف افکنی بین ایران و عراق هستند و می‌خواهند شرایطی فراهم کنند که سطح روابط بغداد و تهران به پایین ترین حد خود در حوزه‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی برسد که این مسئله واکنش‌هایی در میان فراکسیون‌های پارلمانی عراق و مردم آن ایجاد کرد، به همین دلیل محور‌های مهم مذاکرات وزیر خارجه عراق با مقامات جمهوری اسلامی ایران حول محور روابط سیاسی، اقتصادی و امنیتی است و این سفر از اهمیت بسیار بالایی در آینده روابط ایران و عراق دارد.
فاصله از آمریکا، شرطِ داشتن رابطه خوب عراق با ایران
سلطان محقق ضمن اشاره به اینکه در سفرهای دیپلماتیک درباره مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی گفتگو می‌شود، درباره سفر وزیر امور خارجه عراق به ایران گفت: سفر «فواد حسین» به تهران ابلاغ سیاست توازن است. دولت جدید عراق معتقد است اختلاف ایران و آمریکا در عرصه داخلی عراق تاثیر دارد و به نظر می‌رسد دلیل این سفر همین موضوع و باقی موارد حاشیه است.وی در عین بیان کرد: اجرای سیاست توازن در شرایطی است که دو کشور با یکدیگر دشمنی نداشته باشند، اما ایران و آمریکا مشکلات جدی دارند و این سیاست در این زمینه شاید کارکردی نداشته باشد.
این کارشناس مسائل غرب آسیا به مشکلات اقتصادی بین ایران و عراق اشاره و اظهار کرد: ساختار اقتصادی ایران در حوزه بین الملل و همچنین عملکرد وزارت خارجه ایران دچار مشکل است و این موضوع در نقش ایران در بازار عراق اثر می‌گذارد.
وی ادامه داد: دومین مشکلی که ایران در بازار عراق با آن مواجه است، آمریکا است. آمریکا و کشورهای هم سو با آمریکا، نمی‌خواهند ایران حسن همجواری با عراق داشته باشد و در نتیجه مانع فعالیت ایران در عرصه اقتصادی این کشور می‌شوند. آمریکایی‌ها دولت عراق را تحت فشار قرار می‌دهد تا مانع همکاری ایران با این کشور شود.
سلطان محقق با تاکید بر اینکه عراق برای داشتن یک رابطه مناسب با ایران باید از آمریکا فاصله بگیرد، عنوان کرد: آمریکا در عراق نقش گرگ را دارد و آنها به صورت رسمی اعلام کرده‌اند، هدف آمریکا از حضور در عراق، مهار نفوذ ایران است. حقیقت این است که ایران در کشور عراق نفوذ منفی ندارد و این دو کشور همسایه هستند و از گذشته تا کنون مبادلات اقتصادی داشته‌اند و آمریکا از آن سوی دنیا به خاورمیانه آمده است و قصد دخالت در امور کشورهای منطقه از جمله عراق و ایران را دارد.
منبع:
1.ایسنا / دو دلیل سفر وزیر خارجه عراق به تهران
2.ایران پرس / اهداف سفرهای دیپلماتیک و نظامی میان تهران و عراق
3.سیایت روز / آمریکایی‌ها در تلاش برای اختلاف افکنی بین ایران و عراق هستند
4.رادیو گفتگو / فاصله از آمریکا، شرطِ داشتن رابطه خوب عراق با ایران
