این روز‌ها صحبت‌های زیادی در مورد داستان ترسناکی به نام «چالش مومو» مطرح می‌شود که گفته می‌شود کودکان را به خودکشی و حملات خشونت‌آمیز تشویق می‌کند؛ اما کارشناسان و مسئولان می‌گویند این چالش ابداً جدی نیست. ماجرا‌هایی که درباره این چالش مطرح می‌شود، چقدر صحت دارد؟
چالش مومو چیست؟
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
تقریبا تمامی وب سایت‌های خبری معروف به تازگی در رابطه با این بازی یا چالش خطرناک مباحثی را عنوان کرده اند و این بازی تبدیل به یکی از تیتر‌های یک خبری شده است. بازی مومو از طریق واتس اپ قابل انجام است و بیشتر شبیه به یک چالش است تا بازی. اما از آنجا که اکثر افراد با بازی نهنگ آبی، با این گونه چالش‌ها آشنا شده اند، در نتیجه همچنان از چالش مومو با نام بازی مومو نیز یاد می‌شود.
اما مومو یا Momo چیست؟ مومو در حقیقت یک اکانت واتس اپ است که تصویر پروفایل آن، تصویری از یک دختر است که به شکل بسیار زشتی همراه با یک خنده جوکر مانند، در آمده است. در واقع تصویر پروفایل مومو فتوشاپ یا ویرایش شده نیست، بلکه تصویری از یک مجسمه از مجموعه آثار عروسک‌های نمایشگاه توکیو ژاپن است که قسمت‌هایی از آن بریده شده و تنها تصویر صورت زشت آن، در پروفایل نمایش داده شده است.
این موجود در افسانه‌های ژاپنی، یک موجود وحشتناک و پرنده است که طبق افسانه ها، گاهی اوقات اقدام به دزدیدن بچه‌ها نیز می‌کرده اند. تصویر مومو اولین بار در اینستاگرام فردی به نام ناناکو که یک عروسک ساز است منتشر شد و پس از آن به شهرت جهانی دست یافت.
چالش مومو از کجا شروع شد؟
اما داستان خطرناک شدن Momo از فیس بوک آغاز گردید. پس از معرفی و مشهور شدن این مجسمه، در یک گروه فیس بوک، کاربران برای ایجاد ارتباط با یک شماره ناشناس به چالش کشیده شدند. برخی از آنها چنین بیان می‌کردند که اگر پیامی را برای مومو ارسال کنند، مومو پاسخ آنها را با تصاویری وحشتناک، خشونت آمیز و حتی تهدید می‌دهد.با توجه به مواردی که ذکر شد، بنظر می‌رسد چالش مومو تنها با یک پیام آغاز خواهد شد و فرستنده پیام نمی‌تواند پایانی برای آن در نظر بگیرد.
این چالش با ارسال پیام به مومو آغاز می‌شود و پس از آن پیام‌های تهدید آمیز، خشونت بار و وحشتناک به کاربر ارسال می‌گردد.
این بازی ابتدا از آرژانتین آغاز و سپس تا ایالات متحده، آلمان، فرانسه و دیگر کشور‌ها گسترش یافت و تاکنون خودکشی یک دختر نوجوان ۱۲ ساله را به آن نسبت می‌دهند.
پس از انتشار این بازی در فیس بوک، حال مومو در واتس اپ اقدام به انتشار کرده است و از طریق این پیام رسان قربانی می‌گیرد.
برخی از کارشناسان حوزه نرم افزاری، این چالش را حقه‌ای برای سرقت اطلاعات کاربران عنوان کرده اند و برخی دیگر نیز آن را یک چالش بیمارگونه، همچون نهنگ آبی، نامیده اند.
کشور‌های زیادی در خصوص این چالش به خانواده‌ها و نوجوانان هشدار داده اند، پلیس ملی اسپانیا، بی بی سی نیوز در برزیل، پلیس آرژانتین و سایر مقامات کشور‌هایی که به نوعی درگیر این بازی شده اند، هشدار‌هایی را در خصوص عدم گرایش به این نوع چالش‌ها داده اند که باید آنها را مورد توجه قرار داد.
چطور کودکان و نوجوانان خود را از چالش مومو دور نگه داریم؟
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
کار چالش مومو آزار و اذیت کودکان و تحریکشان به انجام دادن کار‌های خطرناک است. عروسک مومو در واقع ژاپنی و یک زن ترسناک است که در پروفایل تماس گیرنده قرار می‌گیرد
عروسک مومو یک زن ترسناک است و یک عروسک ژاپنی است. عکس عروسک مومو در حساب کاربری اینستاگرامش قرار گرفته است. از زمانی که چالش مومو به عنوان یک چالش خودکشی شناخته شد، عکس عروسک مومو در پروفایل کسی که با شماره‌های مختلف با شما تماس می‌گیرد قرار می‌گیرد.
عملکرد کلی این دسته پروفایل‌ها یا اگر بخواهیم به صورت کلی بگوییم، این چالش به این صورت است که گرداننده یکی از پروفایل‌های مومو (که لزوما یک پروفایل با یک زبان خاص نیست) پیامی را در فیسبوک یا دیگر شبکه‌های اجتماعی به کودک شما داده و به او می‌گوید که «بیا با هم یه بازی بکنیم». این شروع ماجراست و ابتدا تلاش می‌شود که با کودک شما ارتباط برقرار کند.
مومو با کودک ما چه می‌کند؟
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
بعد از اینکه مومو با کودک شما ارتباط برقرار کرد و کمی بیشتر به او نزدیک شد سمت و سوی فعالیت‌های خود را در جهت ارعاب فرزند و تلاش به انجام اموری خطرناک می‌برد. برای مثال ممکن است با ظاهر ترسناک خود به کودک بگوید، «اگه سرتو نکوبی به دیوار من شب میام تو خوابت و اذیتت می‌کنم».
برای جلوگیری از خطرات احتمالی چالش مومو چه باید کرد؟
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
در حالتی که چالش مومو کم‌کم در حال گسترش در شبکه‌های اجتماعی است، موجی از اعتراضات نیز به پا شده که بیشتر تلاش دارند تا در جهت جلوگیری از آسیب‌ها برآیند. البته باید به این مورد اشاره کنیم که در برخی کشور‌ها و مناطق تلاش‌های بسیاری در جهت غیرفعال کردن مومو‌های خیالی شده است. برای مثال در جولای سال گذشته در اتریش و آلمان بسیاری از پروفایل‌هایی که اعمال مومویی انجام می‌دادند شناسایی و از آنها سلب امتیاز شد. بنابر اعلام یوتیوب، همه ویدیو‌های حامل پیام مومو و محتوا‌های دیگر مرتبط با مومو حذف شده است. اما به واقع راهکار اصلی در جای دیگری است، چرا که گرداننده بیمار یک حساب مومو می‌تواند به راحتی حساب دیگری ایجاد کرده و دوباره به انجام امور مد نظر خود بپردازد. کنترل همیشگی والدین به فعالیت کودکان در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی از موارد بسیار مهم در تربیت آنهاست. در این راستا مادران و به صورت کلی والدین باید همواره نظارت داشته باشند که کودک آنها در شبکه‌های اجتماعی چطور فعالیت می‌کند و با چه دست افرادی در آنها ارتباط دارد. بنابراین، قبل از هر مورد دیگری، این اشخاص باید حتما با شبکه‌های اجتماعی آشنا شوند و روش صحیح استفاده از آن را یاد بگیرند. به خاطر داشته باشید که شبکه‌های اجتماعی مانند همه پدیده‌های انسانی دو وجه مثبت و منفی دارد و این ما هستیم که مشخص می‌کنیم از کدام وجه می‌شود استفاده کرد و تمایلات خودمان به کدام سمت است.
خطرات Momo چیست؟
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
سوالی که ممکن است برای برخی از کاربران پیش آمده باشد این است که ایجاد ارتباط با یک شماره ناشناس و احیانا دریافت چند تصویر و پیام، که به آنها می‌توان اهمیتی نداد، چه خطراتی می‌تواند داشته باشد؟ برای پاسخ به این سوال می‌توانیم گزینه‌های زیر را عنوان کنیم.
امکان سرقت اطلاعات کاربران
ایجاد مزاحمت‌های تلفنی در اثر ذخیره شماره تلفن شما در پروفایل مومو
دریافت وقت و بی وقت پیام‌های خشونت آمیز و تصاویر وحشتناک
ترغیب نوجوانان به انجام عمل خودکشی و تهدید آنان
امکان اخاذی و باج خواهی از افراد
مومو و مرگ های دروغین
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
حدود ۷ ماه پیش خبر خودکشی یک دختر بچه ۱۲ ساله در آرژانتین به صدر اخبار تمامی رسانه های جهان تبدیل شد. با تحقیقات و بررسی های انجام شده، مشخص شد که خودکشی این دختر نوجوان با بازی آنلاین «مومو» مرتبط است. در همین راستا روزنامه بوینس آیرس تایمز نوشت این قربانی توسط فردی به خودکشی ترغیب شده و از تمامی فعالیت های خود پیش از خودکشی فیلمبرداری کرده است. در هر حال هنوز هیچ کس نمی داند این چالش دقیقا از کی و از کجا شروع شده و چه کسی آن را کارگردانی می کند؟ در حال حاضر ۷ شماره تماس مرتبط با این چالش و با پیش شماره ژاپن و چند کشور امریکای جنوبی کشف شده است. درهمین راستا از کاربران واتس اپ خواسته شده است با شماره های ناشناس تماس برقرار نکرده و در صورت دریافت پیام بلافاصله آن را بلاک کنند.
گفتنی است شبکه اجتماعی یوتیوب با فراگیر شدن چالش مومو در این پیام رسان و نگرانی گسترده والدین، وعده حذف ویدئوهای مرتبط با این چالش را از پلتفرم خود داد.
کیم کارداشیان سلبریتی معروف نیز به طور رسمی از یوتیوب خواست تا هر چه سریع تر این چالش خطرناک را متوقف کند. همزمان مدیران پیام رسان واتس اپ نیز ضمن تاکید دوباره بر امنیت افراد در این پیام رسان اجتماعی، از کاربران درخواست کردند تا به شماره های ناشناس پاسخ نداده و در صورت تماس مشکوک آن را بلاک کنند. مدیران واتس اپ همچنین از والدین درخواست کردند تا نظارت خود بر فعالیت فرزندان در فضای مجازی را گسترده تر کرده و در صورت مشاهده هرگونه تماسی با چهره ترسناک مومو، آن را بلاک کرده و بلافاصله گزارش دهند.
«آن لانگفیلد» یکی از فعالان حقوق کودک می گوید: بهتر است پیش از هرگونه پیش داوری، خطرات موجود در فضای مجازی را بدرستی ارزیابی کرده و درباره خطراتی که هنوز تایید نشده است اظهارنظر نکنیم. چرا که در چنین وضعیتی تنها تاثیرات مخرب بر روح و روان کودکان را چندین برابر می کنیم.وی از والدین درخواست می کند در صورت برخورد با چالش های مشابه با فرزند خود مشورت کنند. چرا که آنها در بسیاری از مسائل، درک بهتری از رسانه های آنلاین می توانند داشته باشند. این فعال بریتانیایی در عین حال تاکید می کند: والدین و مسئولان با درک نادرست مسائل و هشدارهای غیرضروری به کودکان نه تنها جایگاه خود را تضعیف می کنند بلکه این ذهنیت را در آنها ایجاد می کنند که در مواقع خطر واقعی هشدارهای آنها جدی گرفته نشود.گفتنی است در همین راستا بنیاد بازی های رایانه ای نیز نسبت به این چالش واکنش نشان داد و اعلام کرد: متاسفانه چالشی که وجود خارجی ندارد، به ترند جذاب رسانه ها تبدیل شده است. از آنجا که چنین سوژه هایی بسرعت و در سطح گسترده منتشر می شوند بیش از آنکه مفید باشند ضرر می زنند به همین علت نیاز است در خصوص آن آگاهی بخشی دقیقی صورت بگیرد.
توییت های کاربران در باره چالش مومو
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
.jpg "«مومو» چالش جدید فضای مجازی/ نگران باشیم یا نباشیم؟!")
ورود پلیس به ماجرای چالش مومو
علی‌محمد رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا اظهار کرد: رسیدگی به ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های موسوم به مومو به صورت ویژه در دستور کار پلیس فتا قرار گرفته و به‌زودی افراد داخلی که هدف‌شان اذیت و آزار دانش‌آموزان بوده است، گرفتار قانون می‌شوند.
وی از والدین درخواست کرد: در صورت برخورد فرزندشان با محتوای مومو با آنها صحبت کرده و نگرانی آنها را کاهش دهند چراکه والدین درک بهتری نسبت به تهدیدات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دارند.
سرهنگ رجبی افزود: در روزهای اخیر دوباره شاهد مطرح شدن چالش مومو در سطح برخی استان‌های کشور به خصوص استان‌های جنوبی بوده‌ایم و برخی کاربران که بیشتر آنها دانش آموز بوده اند پیام‌هایی حاوی محتوا و تصاویر مومو دریافت کرده اند؛ دریافت پیام‌ها و کلیپ‌های چالش مومو بیشتر از طریق اپلیکیشن واتس اپ صورت گرفته است.
وی در تشریح این موضوع گفت: مومو یک اکانت واتس آپ است که در ابتدا کاربر یک لینک تماس از سوی مومو دریافت و پس از شروع به گفت وگو از سوی حساب کاربری مومو فرد به رفتارهای خطرناک دعوت می‌شود.
سرهنگ رجبی گفت: برخی کاربران واتس اپ از حساب‌های کاربری با شماره ایرانی و بعضاً خارجی پیام‌هایی را به زبان فارسی دریافت کرده بودند که از آنها خواسته شده بود در چالش مومو شرکت کنند؛ بررسی‌های گسترده پلیس فتا نشان داد عمده این پیام‌ها با انگیزه ایجاد مزاحمت ارسال شده است.
وی یادآور شد: متأسفانه برخی خانواده‌ها در پی ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های چالش مومو برای فرزندانشان به جای راهکارهای فنی و صحبت کردن با آنها نگرانی بیشتری به فرزندان خود منتقل کرده و باعث ایجاد اضطراب در فرزندانشان شده‌اند.
رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا موج جدید مزاحمت‌های موسوم به مومو را ناشی از افزایش حضور دانش آموزان در بستر اینترنت دانست و عنوان کرد: پلیس فتا پیش تر در خصوص خطرات احتمالی استفاده مدارس از واتس اپ هشدار داده بود ولی متأسفانه همچنان شاهدیم که کلاس‌های مجازی به جای برنامه شاد در واتس اپ تشکیل می‌شود و والدین مجبور هستند اینترنت بدون محدودیت را در بستر یک پیام رسان خارجی در اختیار فرزند خود قرار دهند و همین موضوع زمینه این گونه مشکلات را فراهم کرده است.
سرهنگ رجبی از والدین و معلمان خواست: به هیچ وجه دانش آموزان را به استفاده از پیام رسان های خارجی برای آموزش مجازی هدایت نکنند و مراقبت‌های لازم را انجام دهند و در صورتی که به هر دلیل نیاز به استفاده از بستری دیگر غیر از برنامه شاد بود از پیام رسان های داخلی استفاده کنند.
وی مراقبت از داده‌های خصوصی و عدم افشای اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی و آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی را راهکار اصلی پیشگیری از این مشکلات دانست و افزود: امیدواریم آموزش و پرورش و والدین گرامی با ارائه آموزش‌های لازم به دانش‌آموزان از بروز اینگونه مشکلات پیشگیری کنند.
سرهنگ رجبی در پایان از هموطنان خواست: هرگونه مشکل و موارد مشکوک در فضای مجازی را با سایت پلیس فتا به نشانی www.cyberpolice.ir یا شماره تماس ۰۹۶۳۸۰ در میان بگذارند.
منبع:
1. فرارو/ (ویدیو و عکس) چالش مومو چیست و چرا باید از آن ترسید؟
2. صدا و سیما/ چالش مومو چیست؟+فیلم
3. همشهری آنلاین/ ورود پلیس به ماجرای چالش مومو و ارسال کلیپ‌های ترسناک برای دانش‌آموزان | والدین مراقب باشند
4. ندای گیلان/ شایعه چالش ترسناک مومو در واتس اپ چیست؟/مومو واقعیت دارد؟/مهر ۹۹
5. توئیتر/ واکنش کاربران
* درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.
