افراد دیابتی -مبتلا به دیابت نوع یک- گروهی از جمعیت دچار «وضعیت اضطراری» هستند که از فروردین ماه تاکنون امکان تامین «انسولین» و «نوار تست قند خون» را به دلیل نایاب شدن این دو نوع دارو و تجهیزات پزشکی در داروخانه‌ها از دست داده‌اند.
«انسولین» برای دیابتی‌های نوع یک، حکم «مایع تضمین حیات» را دارد. «نوار تست قند خون» نیز ابزار سنجش میزان قند خون و محاسبه‌گر میزان انسولین مورد نیاز است که فرد دیابتی قبل از مصرف (تزریق) انسولین، ابتدا باید به کمک این نوار، قند خون خود را سنجش کند. هر دیابتی نوع یک، روزانه باید حداقل ۶ مرتبه قندخون خود را سنجش کند و هر بسته حاوی ۵۰ عدد نوار تست است.
این افراد باید قبل از هر وعده غذا، «انسولین» به زیر پوست بدن خود تزریق کنند در غیر این صورت، قند خون آنها به محض خوردن هر نوع خوراکی بدون تزریق انسولین، خیلی سریع و شدید افزایش پیدا می‌کند و باعث آسیب به عروق، کلیه، قلب و سایر اعضای حساس بدن می‌شود. «انسولین» بدون «نوار تست قندخون»، عملا غیرقابل استفاده است. دومی نیز بدون اولی، به هیچ کار دیابتی‌ها نمی‌آید! افراد مبتلا به دیابت نوع یک برای تامین هر دو مورد – انسولین و نوار تست- به مشکل خورده‌اند. این «نبود دارو و تجهیزات پزشکی» فقط به دیابتی‌ها محدود نیست بلکه دسته‌های دیگری از بیماران خاص نیز برای تامین داروهای حیاتی خود به مشکل نبود دارو در داروخانه‌های دولتی ناشی از آنچه «مشکل نبود ارز» گفته می‌شود، برخورد کرده‌اند.
یک درصد جمعیت کشور نیازمند استفاده از انسولین
مهرماه گذشته علیرضا مهدوی، معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در رابطه با تعداد بیماران مبتلا به دیابت یا همان قندخون در ایران و جهان خاطرنشان کرد: «درحال حاضر بیش از ۴۰۰میلیون دیابتی در دنیا وجود دارند که پیش‌بینی می‌شود این عدد در سال ۲۰۳۵ به بیش از ۶۴۰میلیون نفر برسد. به همین ترتیب مشخص می‌شود هم‌اکنون حدود ۲۵۰میلیون نفر دچار اختلال قندخون ناشتا در جهان زندگی می‌کنند. ۱۱درصد جمعیت بالای ۲۵ سال در کشور به دیابت مبتلا هستند که در این میان تعداد افراد مبتلا به دیابت نوع دو بسیار قابل‌توجه‌تر از مبتلایان به دیابت نوع یک است. از این آمار یاد شده ۱۰ درصد را مردان و ۱۱.۵ درصد را زنان تشکیل می‌دهند. درگذشته آمار ابتلا به دیابت در روستاها و شهرهای بزرگ بسیار متفاوت بود، اما اکنون در روستاها نیز هشت درصد جمعیت بالای ۲۵ سال دیابت دارند که این عدد حاکی از رشد ۱۲درصدی ابتلا به دیابت در روستاها در سالیان اخیر است. در این میان سهم پایتخت‌نشینان از آمار ابتلا به دیابت، ۱۲.۸ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال است. در کل دنیا ۵۰ درصد دیابتی‌ها از بیماری خود بی‌اطلاع هستند که این آمار در ایران چیزی حدود 25 درصد است.» اما همان‌طور که احتمالا می‌دانید همه بیماران دیابتی انسولین تزریق نمی‌کنند. به گفته علیرضا استقامتی، فوق‌تخصص غدد و بیماری‌های متابولیک و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران «در ایران حدود ۱۵۰هزار نفر بیمار دیابت نوع یک داریم و حدود پنج‌میلیون نفر نیز دیابت نوع دو دارند که حدود ۵۰۰هزار نفر از این بیماران به انسولین نیاز دارند، بنابراین جمعیتی حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰هزار نفر در کشور به انسولین روزانه نیاز دارند که برخی روزی یک‌بار و گاهی تا روزی چهاربار باید انسولین بزنند.»
علت کمبود انسولین چیست؟
عوامل رسمی واردکننده انسولین و تجهیزات تست قند خون به‌دلیل ارز دولتی، توان تامین داروهای مورد نیاز دیابتی‌ها را از دست داده‌اند.
قطع دسترسی شرکت‌های واردکننده «انسولین» به «دلار ۴۲۰۰»، نفس دیابتی‌ها را برای تامین داروی روزانه خود از داروخانه‌ها به شماره انداخت. عوامل رسمی واردکننده انسولین و تجهیزات تست قند خون به‌دلیل ارز دولتی، توان تامین داروهای مورد نیاز دیابتی‌ها را از دست داده‌اند. «۱+۵» مانع بزرگ در مسیر عرضه دارو و تجهیزات بیماران خاص وجود دارد که ناتوانی از رفع آنها طی ماه‌های گذشته، قفسه داروخانه‌ها را خالی کرده و باعث دلهره و نگرانی بیماران شده است.
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
کاهش درآمد ارزی و تقلیل تخصیص ارز ۴۲۰۰ به عوامل واردات و عرضه «دارو و تجهیزات پزشکی موردنیاز بیماران خاص»، داروخانه‌ها را با کمبود مواجه کرده و گروهی از بیماران را در وضعیت اضطراری قرار داده است. برخی شرکت‌های واردکننده «دارو و تجهیزات حیاتی» مورد مصرف روزانه بیماران خاص اعلام کردند، بیش از چهار ماه است که ارز دولتی برای واردات اقلام حیاتی بیماران به آنها تخصیص داده نشده و انبار آنها برای شارژ قفسه داروخانه‌ها خالی شده است. بررسی‌ها از آنچه واردکنندگان داروهای حیاتی را به بن‌بست تخصیص و دریافت ارز کشانده و باعث تهدید بیماران خاص شده است، نشان می‌دهد: «۱+۵» مانع بزرگی در تامین دارو و تجهیزات پزشکی و سلامتی است.
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو جزئیات چرایی کمبود انسولین قلمی را تشریح کرد.
دکتر سید حیدر محمدی درباره وضعیت تولید انسولین قلمی و علت برخی کمبودها در این حوزه، گفت: در حال حاضر انسولین رگولار و NPH را داریم و میزان موجودی آن کافی است. منتها انسولین ها با توجه به بحث تحریم ها و مشکل نقل و انتقال ارز مقداری دچار کمبود شده است. البته از آنجایی که جایگزین آن در بازار وجود دارد، مشکلی پیش نمی آید و مردم می توانند انسولین های رگولار، NPH و ایزوفان را تهیه کنند.
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
وی افزود: منتها برای کسانی که فقط تمایل به استفاده از انسولین قلمی دارند، نمونه تولید داخلی این نوع انسولین وارد بازار شده و در کشور وجود دارد و روزبروز بر تعداد آن افزوده می شود. از طرفی واردات این نوع انسولین را هم در یک ماه گذشته افزایش داده ایم.
محمدی ادامه داد: معمولا از هر یک از انواع و بِرَندهای مختلف انسولین قلمی ماهیانه حدود ۷۰۰ هزار تا در کشور مصرف داریم که مصرف آن به دلیل اینکه نمونه خارجی آن وارد پوشش بیمه ای شد، بسیار زیاد شد و متاسفانه مصرف نمونه های انسولین ویالی تولید داخل کاهش یافت.
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
وی با بیان اینکه معتقدم پوشش بیمه ای انسولین قلمی خارجی و وارداتی سیاست اشتباهی بود، گفت: باید تفاوتی میان پوشش بیمه ای انسولین های وارداتی با نمونه های انسولین تولید داخلی وجود داشته باشد. به هر حال کاری بود که انجام شد و به تبع آن مردم هم به سمت مصرف انسولین قلمی خارجی رفتند. به هر حال ما به تولیدکنندگان انسولین قلمی در کشور اعلام کرده ایم که تولید انسولین قلمی را افزایش دهند و مبلغ آن را هم پایین تر آوریم تا به سازمان های بیمه گر فشاری وارد نشود، اما در حال حاضر با مقدار انسولین قلمی که واردات کرده ایم و تولید هم در حال افزایش است، مشکل کمبود رفع می شود.
محمدی با بیان اینکه ظرفیت تولیدمان در حوزه انسولین قلمی در ابتدا کم بود، گفت: البته در حال حاضر و به مرور زمان میزان آن به ماهیانه حدود ۲۰۰ هزار تا می رسد که به تدریج مقدار آن هم افزایش خواهد یافت.
وی درباره احتمال بازنگری در سیاست پوشش بیمه ای انسولین قلمی خارجی، گفت: به نظر من باید این اتفاق بیفتد، اما به شرط اینکه تمام سیستم های موثر در این حوزه موافق باشند و باید در شورای عالی بیمه تصمیم گیری شود و البته به شرط اینکه تولیدکنندگان داخلی بتوانند میزان مورد نیاز برای مصرف کشور را در این حوزه تامین کنند. البته ویال آن اکنون موجود است. در عین حال انسولین قلمی هم در میان داروخانه های منتخب توزیع می شود
کمبود انسولین قلمی مقطعی است/عرضه انسولین با کارت ملی
دکتر محمدرضا شانه ساز اظهار کرد: کمبودهای مقطعی تنها در مورد انسولین قلمی بوده و دلیل آن مشکلات ناشی از تامین ارز و انتقال آن به شرکت های خارجی طرف قرارداد به‌دلیل تحریم های ضد انسانی دشمنان ملت ایران است. وی گفت: امروز ۲ محموله از انواع انسولین قلمی از گمرک ترخیص شده است و طی هفته جاری به نسبت آمار بیماران سراسر کشور بین داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شود. همچنین محموله‌های بعدی این دارو طی فواصل زمانی وارد کشور خواهد شد.
وی دلیل عرضه انسولین قلمی را به صورت سهمیه‌ای، مدیریت بهینه توزیع این دارو عنوان کرد و افزود: بیماران می‌توانند با مراجعه به داروخانه‌های منتخب انسولین خود را تهیه کنند.
معاون وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: تحریم، واردات برخی از دارو‌ها و تجهیزات پزشکی را با مشکلات عدیده مواجه کرده است و در مقاطعی واردات انسولین با وقفه صورت می‌گیرد، به بیماران توصیه می‌کنیم با مشورت پزشک خود بجای قلم از ویال انسولین رگولار و NPH که هیچ تفاوتی با انسولین پن (قلمی) ندارد و به وفور در بازار یافت می‌شود، استفاده کنند.
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
.jpg "داستان تلخ کمبود انسولین قلمی در کشور ادامه دارد/ وضعیت بیماران دیابتی اضطراری است")
وی عنوان کرد: با توجه به تفاوت فاحش قیمت این دارو در داخل نسبت به سایر کشور‌های منطقه، ان شاءالله در آینده نزدیک این دارو براساس کد ملی بیماران توزیع خواهد شد تا دیگر نگرانی از بابت تهیه آن احساس نکنند.
بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، به گفته شانه ساز، انواع قلم‌های این دارو تاپایان سال آینده در داخل تولید و نیاز کشور برطرف خواهد شد.
منبع
1. فرهنگ سدید/ بازهم ماجرای تلخ و تکراری کمبود انسولین
2. تجارت نیوز/ وضعیت اضطراری بیماران دیابتی / علت کمبود انسولین چیست؟
3. ایسنا/ مدیرکل امور داروی سازمان غذا و دارو تشریح کرد: چرایی کمبود انسولین قلمی در کشور
4. شهرآرا نیوز/ کمبود مقطعی انسولین قلمی به دلیل تحریم‌های بانکی | عرضه انسولین با کارت ملی
5. توئیتر/ واکنش کاربران
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.
