قیمت نخستین ارز رمزنگاری شده جهان دو روز مانده به پایان سال ۲۰۲۰ از مرز ۲۸ هزار دلار عبور کرده بود. موج اخیر افزایش قیمت بیت کوین ماه اکتبر گذشته به دنبال راه اندازی امکان خرید و فروش بیت کوین و همچنین امکان پرداخت با این ارز مجازی از سوی «پی پل» (PayPal)، شرکت آمریکایی فعال در زمینه تجارت الکترونیک آغاز شد.
این در حالی است که بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری که تاکنون رویکردی محتاطانه در برابر بیت کوین اتخاذ کرده بودند نیز اکنون به خرید این ارز دیجیتالی روی آورده‌اند.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین نوعی ارز مجازی است که با رسیدن قیمتش به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸، به شهرت و شکوفایی زیادی رسید و ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطه‌ها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنش‌های مالی را در سطحی بین‌المللی مقدور می‌ساخت. به همین خاطر در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند.
بعد از bitcoin، رمزارزها بسیاری پا به دنیا گذاشتند که ویژگی‌هایی مشابه به آن داشتند و دارند. کریپتوکارنسی‌ها یا رمزارزها دارای ویژگی‌ها و ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای هستند و از همین روست که با گذشت حدود تنها ۱۰ سال از روی کار آمدن در بازار، شهرت زیادی پیدا کرده‌اند.
کریپتوکارنسی‌های مختلف نظیر بیت کوین، در بستر شبکه‌ای بزرگ فعالیت می‌کنند که به آن بلاک چین گفته می‌شود. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و امکان دخل و تصرف در داده‌های آن وجود ندارد.
گسترده بودن، تعداد زیاد کاربران، نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه و همچنین نبود ناظری بر شبکه، آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیت‌های ارتباطی در حیطه‌های گوناگون بدل می‌سازد.
به عبارت دقیق‌تر، bitcoin در بستر شبکه غیرمتمرکز بلاک چین فعالیت می‌کند. بیت کوین و کریپتوکارنسی‌های دیگر، خطوطی از رمزهای رایانه‌ای هستند که ارزش پولی دارند. این خطوط رمز با رایانه‌های قوی و مصرف انرژی برق بسیار زیادی تولید می‌شوند. به کریپتوکارنسی‌ها، ارز دیجیتال هم گفته می‌شود.
این ارزها، شکلی از پول‌های دیجیتالی هستند که با محاسبات ریاضیاتی پیچیده خلق می‌شوند. شاید سوال کنید که معنای کریپتو در واژه کریپتوکارنسی یعنی چه و از کجا می‌آید. این واژه از کریپتوگرافی گرفته شده است. کریپتوگرافی به فرایندی گفته می‌شود که خلق سکه‌های جدید را حفاظت می‌کند.
نکته مهمی که درباره بیت‌کوین و ارزهای مشابه آن وجود دارد، نبود نظارت‌های مرکزی بر آنهاست. به عبارت بهتر، هیچ دولت، نهاد و ارگانی روی این ارزها نظارت ندارد و در بستر شبکه‌ای کاملا آزاد، بی‌سانسور و بی‌مانع فعالیت می‌کنند.
دولت‌های مختلف در کشورهای گوناگون، هنوز نمی‌دانند که باید چه واکنشی نسبت به بیت کوین و هم‌تایانش داشته باشند.
برخی از آنها، اقدام به ممنوعیت و حذف آن می‌کنند و برخی دیگر در تلاشند تا آن را بهتر درک کرده و با شناختش از ویژگی‌ها و ظرفیت‌هایی که دارد، نهایت استفاده را ببرند.
تاریخچه بیت کوین
بیت کوین نخستین ارز دیجیتالی است و هیچ‌کس نمی‌داند که سازنده آن کیست. بیشتر ارزهای دیجیتالی در سکوت تولید می‌شوند.
برای مثال، گفته می‌شود که سازنده بیت کوین، فردی به نام ساتوشی ناکوموتو (Satoshi Nakomoto) است. دقیقا مشخص نیست که ساتوشی ناکوموتو واقعا یک فرد است یا گروهی از افراد تحت این نام، اقدام به تولید bitcoin کرده‌اند.
بعد از اینکه رمزارز بیت کوین به دنیا پا نهاد، دیگر خبری از ساتوشی ناکوموتو نیست. بعد از این رمزارز، رمزارزهای متفاوت دیگری مانند لایت‌کوین، اتریوم و… هم به دنیا معرفی شده‌اند.
یکی از مزایای اصلی bitcoin، این است که می‌توان آن را در حالت آفلاین هم در یک سخت‌افزار امن ذخیره کرد. به این حالت، ذخیره سرد گفته می‌شود. با وجود ذخیره سرد، امکان به سرقت رفتن bitcoin و رمزارزها وجود نخواهد داشت.
ذخیره سرد، در مقابل ذخیره گرم قرار دارد. ذخیره گرم، نوعی ذخیره‌سازی است که طی آن، داده‌ها روی سطح اینترنت ذخیره می‌شوند و در نتیجه، امکان به سرقت رفتن آن هم به وجود می‌آید.
بیت کوین چه فرقی با پول واقعی دارد؟
بیت کوین به صورت اسکناس یا سکه وجود ندارد و بر خلاف ارزهایی مثل دلار یا یورو هیچ بانک مرکزی یا دولتی از آن پشتیبانی نمی کند. تولید و توزیع بیت کوین در کنترل هیچ حکومت، گروه یا سازمانی نیست. سازوکاری مخفی در آن وجود ندارد و قوانین آن که به صورت کدهای برنامه نویسی است برای همه قابل مشاهده است.
بیت‌کوین در واقع یک پول بی‌پشتوانه است چرا که دارای ارزش ذاتی نبوده و تغییرات در واحد آن تابع تغییرات در قیمت کالاهایی چون طلا و نقره و یا نرخ تورم و افزایش نقدینگی نیست.
مزیت بیت کوین به ارزهای واقعی مثل دلار چیست؟
ارزهای واقعی در برابر بحران‌های بزرگ اقتصادی آسیب پذیر هستند. یک بحران در بازارهای مالی یا یک شوک به صنعت کافی است تا ارزش پول یا نرخ برابری آن را دستخوش تغییر کند. اما از آن جا که مقدار بیت کوین در جهان محدود است و از قوانین منحصر به خودش تبعیت می کند، نسبت به آسیب های رایج در بحث های اقتصادی و مالی مصون است.سکه‌های بیت کوین چگونه به دست می آیند؟
اصطلاح‌های رایج «معدن» و «استخراج» برای به دست آوردن بیت کوین ممکن است اینطور به اذهان متبادر کند که این پول را باید از عمق زمین و با بیل و کلنگ درآورد. البته فرایند تولید بیت کوین به لحاظ ماهیت شباهت زیادی به استخراج طلا از معدن دارد، اما با این تفاوت که اینجا همه چیز به صورت دیجیتالی انجام می شود و کار فیزیکی نداریم.
در طراحی اولیه شبکه، تعدادی مشخص بیت کوین تعریف شده است. این بیت کوین‌ها در دسترس نیستند و باید توسط افراد و با دستگاه‌های مخصوصی بیرون کشیده شوند. اما چگونه؟
به طور ساده باید گفت بیت کوین از حل مسائل ریاضی پیچیده به دست می آید. برای این کار دستگاه‌های محاسبات مخصوص استخراج (ماینر)، عددهای مختلف را در یک تابع ریاضی به نام تابع هش امتحان می کنند تا بتوانند خروجی را پیش بینی کنند. اولین فردی که مسئله را حل کرد وبه تابع صحیح رسید، مقدار مشخصی بیت کوین به عنوان پاداش دریافت می کند. سپس به بقیه افراد شبکه اعلام می کند که اینجا به جواب رسیده است. در نتیجه بقیه افراد به سراغ مسئله بعدی در بلوک بعدی می روند.
اگر فنی تر بخواهیم درباره ماهیت این بلوک های داده بحث کنیم، باید بگوییم ماهیت و مرکز ثقل سیستم بیت کوین بر چیزی استوار است که اصطلاحا «زنجیره بلوکی» (Block Chain) خوانده می شود. این یک مدل پیشرفته در معماری پایگاه داده هاست و نقطه قوت اش این است که کاربران پرشمار می توانند به طور همزمان داده هایشان را در شبکه ثبت کنند بدون اینکه شبکه به دلیل تداخل کار کاربران از هم بپاشد و یکپارچگی‌اش را از دست بدهد.
در حال حاضر به دلیل محبوبیت بیت کوین، تعداد افراد استخراج کننده بسیار بالا رفته در نتیجه استخراج مشکل تر شده است. با توجه به افزایش قدرت دستگاه‌های استخراج کننده، مسائل نیز که سختی و آسانی‌شان به طور خودکار تعیین می شود مشکل تر شده اند و به این جهت استخراج انفرادی کمتر شده است.
چگونه می توان پول بیت کوینی را خرج کرد؟
بیت کوین همچون یک دفترچه حساب دیجیتالی می ماند که افراد می توانند حساب‌های خود را در آن ثبت کنند. برای ارسال مبلغ بیت کوینی می توان از اپلیکیشنی به نام کیف پول (Wallet) استفاده کرد. در این اپلیکیشن شما آدرس گیرنده و مقدار وجه مورد نظر را وارد می کنید و به این ترتیب شبکه تعداد بیت کوین‌ها را از حساب شما کم می کند و به حساب طرف مقابل اضافه می کند. این تراکنش‌ها در نهایت شفافیت انجام می شود و مبلغ، آدرس مبدا و مقصد، و مسیر انتقال بیت کوین‌ها در آن مشخص است. این تراکنش‌ها با استفاده از الگوریتمهای رمزگذاری به شدت محافظت می شوند. امری که باعث می شود سرقت کیف یا محتویات آن بی نهایت دشوار شود.بیت کوین نظیر پول های معمولی از ده یا صد بخش تشکیل نشده است (مثل هر تومان که ده ریال است). بلکه به واحدهای بسیار ریزتر دیجیتالی مثل میلی کوین (یک هزارم) و میکرو کوین (یک میلیونیوم) تقسیم می شود. این است که شما با هر مبلغی می توانید مقداری بیت کوین بخرید و لازم نیست صبر کنید تا اندازه یک بیت کوین کامل پول داشته باشید.
آیا در بیت کوین سرقت رخ می دهد؟
تقریبا غیرممکن است که فردی بتواند مالکیت یک حساب یا میزان بیت کوین یک فرد را در شبکه به سرقت ببرد. این به دلیل ساختار رمزمحور بیت‌کوین است که به وسیله امضای دیجیتالی محافظت می شود.این امضای دیجیتالی از دو کلید جداگانه تشکیل شده است: کلید خصوصی و کلید عمومی. کلید خصوصی در واقع همان پسوردی است که تنها در اختیار صاحب حساب است و توسط الگوریتمهای پیچیده درون شبکه تولید می شود. کلید عمومی کلیدی است که به دیگر اعضای شبکه اجازه می دهد با کمک پردازنده‌های خود بررسی کنند که آیا این خود شما بوده اید که به حساب تان متصل شده اید یا نه.
حسابداران این شبکه که در سراسر دنیا پخش هستند و یک لیست از کل سوابق تراکنش‌ها را در اختیار دارند که هر تغییر جدیدی در آن به ثبت می رسد و مرتب به روز می شود. در صورتی که اطلاعات جدید با اطلاعات قبلی همخوانی نداشته باشد تراکنش لغو می شود.
رقبای بیت کوین چه ارزهایی هستند؟
از آنجا که مفهوم ارز دیجیتال اولین بار به شکل جدی با بیت کوین مطرح شد، برای بسیاری ارز دیجیتال همان معنی بیت کوین را می دهد. اما در دنیای حقیقی و پس از عرضه بیت کوین، شمار زیادی از ارزهای دیجیتال مشابه بیت کوین پا به عرصه وجود گذاشتند.
ارزهای دیجیتال نظیر اتریوم، ریپل، کویین کش، تتر و لایت کویین رمزارزهایی هستند که پس از بیت کوین وارد بازار شده اند. این ارزها هر کدام هوادارانی دارند و در صرافی‌های آنلاین ارز دیجیتال خرید و فروش می شوند.
محبوبیت ارز مجازی باعث شده است شرکت‌های بزرگ همچون فیسبوک هم وارد این فضا شوند. رمزارز یا پول دیجیتالی فیسبوک «لیبرا» نام خواهد داشت و حاصل همکاری این شرکت با ۲۸ نهاد دیگر است.
دلایل افزایش قیمت بیت کوین چیست؟
به دلیل نوآوریِ انقلابی بیت کوین در انتقال همتا به همتای ارزش بدون نیاز به واسطه و اعتماد، طی سال‌های اخیر قیمت آن صدهاهزار درصد افزایش یافته است. اما از دیدگاه جزئی‌تر، چه عواملی در افزایش قیمت این دارایی نقش دارند؟
خرید بیت کوین با خرید سهام یا اوراق بهادار متفاوت است، چون بیت کوین یک شرکت، نهاد یا سازمان نیست. همچنین بر خلاف ارزهای رایج، بیت کوین توسط یک بانک مرکزی یا دولت خاصی تولید یا صادر نمی‌شود. به همین دلیل، سیاست‌های خارجی، نرخ تورم یک کشور و میزان رشد اقتصادی یک کشور که روی ارزش ارزهای ملی تأثیرگذار است، روی قیمت بیت کوین تأثیر مستقیم نمی‌گذارد. اگرچه عوامل ریز و درشت زیادی می‌توانند قیمت بیت کوین را بالا و پایین کنند، اگر بخواهیم تمام عوامل را در چند مورد کلی خلاصه کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عرضه ثابت و افزایش تقاضا برای بیت کوین
یکی از مفاهیم اصلی علم اقتصاد، اصل عرضه و تقاضا است. با کاهش عرضه و افزایش تقاضا، قیمت یک دارایی افزایش پیدا می‌کند، و بالعکس با افزایش عرضه و کاهش تقاضا، قیمت یک دارایی کاهش پیدا می‌کند.نحوه و شکل عرضه بیت کوین در نوع خود بی‌نظیر است. بر خلاف ارزهای ملی که دولت می‌تواند با چاپ پول میزان عرضه را تغییر دهد، طبق پروتکل و قوانین بیت کوین، فقط ۲۱ میلیون واحد از آن تحت فرایندی به نام «استخراج» یا «ماینینگ» (mining) تولید خواهد شد. افراد داوطلبی تحت عنوان «استخراج‌کننده» یا ماینر (Miner)، سخت‌افزارهای قدرتمند خود را در اختیار شبکه بیت کوین قرار می‌دهند تا تراکنش‌ها تأیید و امنیت شبکه به صورت غیرمتمرکز حفظ شود. ماینرها با سخت‌افزارهای خود بر سر پیدا کردن جواب معادله‌ی بسته‌هایی به نام بلاک (Block) که در آنها تراکنش‌های بیت کوین قرار می‌گیرد، با یکدیگر مسابقه می‌دهد. به هم پیوستن این بلاک‌ها، بلاک چین بیت کوین را شکل می‌دهد. با پیدا شدن جواب معادله بلاک که به طور میانگین هر بار ده دقیقه طول می‌کشد، مقداری بیت کوین تولید می‌شود و به عنوان پاداش به ماینری که جواب معادله بلاک را پیدا کرده است، تعلق می‌گیرد.
برای حفظ کمیابیِ بیت کوین و طولانی‌تر شدن مدت استخراج بیت کوین‌های جدید، در کد بیت کوین رویدادی از پیش تعیین‌شده به عنوان «هاوینگ» (Halving) تعبیه شده است. هر چهار سال یکبار (هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک)، پاداش استخراج بیت کوین به شکل ناگهانی نصف می‌شود. تا سال ۲۰۱۲ یعنی حدود چهار سال پس از شروع به کار بیت کوین، پاداش استخراج این ارز دیجیتال ۵۰ بود. یعنی هر ده دقیقه ۵۰ واحد بیت کوین تولید می‌شد. در سال ۲۰۱۲، پاداش استخراج بیت کوین به ۲۵ و سپس در سال ۲۰۱۶ به ۱۲.۵ واحد رسید. اکنون که در حال نگارش این مطلب هستیم، هر ده دقیقه ۱۲.۵ بیت کوین در فرایند ماینینگ تولید می‌شود. در ماه می سال ۲۰۲۰ (اردیبهشت ۹۹)، دوباره هاوینگ رخ می‌دهد و پاداش استخراج را به ۶.۲۵ می‌رساند. این فرایند همینطور تکرار و تکرار می‌شود تا عرضه بیت کوین به بازارکمتر و کمتر شود. تخمین زده می‌شود که استخراج تمام بیت کوین‌ها تا سال ۲۱۴۰ طول بکشد.
البته عرضه ثابت لزوماً باعث افزایش قیمت نمی‌شود، اما در صورتی که عرضه ثابت به هر دلیلی همراه با افزایش تقاضا باشد، طبق اصل عرضه و تقاضا، افزایش قیمت رخ می‌دهد. برای مثال، کاربردی شدن بیت کوین یا استفاده از آن به عنوان ذخیره ارزش (حفظ ارزش پول)، می‌تواند تقاضا را رقم بزند که افزایش قیمت را در پی دارد.
دلایل دیگرِ افزایش قیمت بیت کوین که در ادامه به آنها می‌پردازیم هم به نوعی به همین اصل عرضه و تقاضا مرتبط می‌شوند. به عبارت دیگر، هر کدام از دلایل پایین خودشان یکی از عوامل افزایش تقاضا هستند.
مقبولیت و کاربردپذیری
بیت کوین ساخته شده تا کاربرد داشته باشد و ارزش آن به طور مستقیم به مقبولیت در بین مردم بستگی دارد. هر چه افراد بیشتری به بیت کوین اعتماد کنند و از آن به عنوان روش پرداخت یا ابزار ذخیره ارزش بهره ببرند، بدیهی است که ارزش آن افزایش می‌یابد.وقتی که یک فروشگاه بزرگ پذیرش بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت را شروع می‌کند، یا وقتی که یک مؤسسه مالی بزرگ، مانند طلا در بیت کوین هم سرمایه‌گذاری می‌کند، موجی از امیدواری به بازار تزریق شده و اغلب موجب افزایش چشم‌گیر قیمت بیت کوین می‌شود.
زمانی مؤسسات مالی بیت کوین را به تمسخر می‌گرفتند و حتی آن را کلاهبرداری می‌خواندند، اما حالا مجبور هستند به آن فکر کنند. هر چقدر بیت کوین به عنوان یک ابزار پرداخت یا ابزار سرمایه‌گذاری شکلی رسمی‌تر به خود بگیرد و مقبولیت آن در میان افراد بیشتری گسترش پیدا کند، بازار آن هم بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شود.
افزایش هزینه استخراج بیت کوین
استخراج بیت کوین نیازمند استفاده از سخت‌افزارهای قدرتمند است که برق زیادی مصرف می‌کنند. از طرف دیگر و همانطور که در بالا اشاره شد، میزان تولید بیت کوین‌های جدید به مرور کمتر و کمتر می‌شود و از آنجایی که استخراج یک فرایند رقابتی است، ماینرها باید قدرت پردازش بیشتری به شبکه اختصاص دهند، تا بتوانند در گردونه رقابت باقی بمانند. بنابراین با فرض افزایش تقاضا برای بیت کوین، اگر هزینه استخراج بیت کوین افزایش پیدا کند، ماینرها حاضر نمی‌شوند که بیت کوین‌های خود را با قیمت کم به بازار عرضه کنند و قیمت افزایش پیدا می‌کند.برای درک این موضوع به این مثال توجه کنید. فرض کنید نوعی گیاه دارویی کمیاب روی سطح زمین قرار دارد و قیمت هر کدام ۱۰۰ دلار است. اما اگر این گیاه دارویی روی یک کوه بلند قرار داشته باشد که برای رسیدن به آن نیاز به ۵۰ دلار هزینه باشد، قیمت گیاه دیگر ۱۰۰ دلار نخواهد بود و باید حداقل ۱۵۰ دلار باشد. اما از طرفی نباید فراموش کرد در صورتی که تقاضایی برای گیاه وجود نداشته باشد، فرقی نمی‌کند که رسیدن به آن چقدر مشکل است، چون کسی حاضر نیست برای آن پول پرداخت کند.
ناتوان بودن رقیب‌های بیت کوین
تقریبا بیش از ۲,۵۰۰ ارز دیجیتال مختلف با نام‌ها و نمادهای گوناگون روی صرافی‌های ارز دیجیتال معامله می‌شوند. از طرف دیگر، با توجه به مشکلات پول‌های رایج، به نظر می‌رسد که نیاز به ارزهای دیجیتالِ غیرمتمرکز و جهانی مدام در حال افزایش است. بنابراین، در میان ارزهای دیجیتال موجود، برای رسیدن به جریان اصلی و کاربردی‌شدن در میان عموم، یک رقابت سخت آغاز شده است.در حال حاضر شانس بیت کوین، برای رسیدن به جریان اصلی از بقیه ارزهای دیجیتال موجود بیشتر است. پادشاه ارزهای دیجیتال که بازار آن در زمان نگارش این نوشته بیش از ۶۲ درصد تمام بازار ارزهای دیجیتال را شامل می‌شود، بیش از ۱۱ سال است که هیچ‌گونه رخنه امنیتی را تجربه نکرده و حتی با ورود ماینرهای بیشتر و افزایش هش ریت شبکه، امنیت آن به شدت افزایش یافته است. رقبای فعلی بیت کوین در حال حاضر هیچ چیز در چنته ندارند و این می‌تواند منجر به محبوبیت بیشتر بیت کوین و در نهایت افزایش قیمت آن شود. اما شاید رقبای قدرتمند در حال آمدن باشند.
از نظر امنیت و پایداری، بیت کوین حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، اما از طرف دیگر در بحث کاربرد و پذیرش به عنوان یک روش پرداخت، آن‌طور که باید عمل نکرده است. راه‌حل‌هایی مانند لایتنینگ تلاش می‌کنند تا مشکل سرعت و کارمزد تراکنش‌های بیت کوین را حل کنند، اما این راه‌حل‌ها از نظر تجربه کاربری و سهولت استفاده هنوز با مشکلات زیادی مواجه هستند. اگر خیلی برای حل مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین دیر شود، ممکن است رقیب‌های قدرتمند برای تصاحب تاج و تخت تلاش کنند و این برای قیمت بیت کوین اتفاق خوبی نیست.
افزایش تعداد صرافی‌ها و خودپردازهای بیت کوین
در حال حاضر در بین تمام ارزهای دیجیتال، دسترسی به بیت کوین آسان‌تر از بقیه است اما همچنان جای پیشرفت زیادی وجود دارد.تقریباً همه صرافی‌های ارز دیجیتال جدای از هر ارز دیجیتال دیگری، به عنوان اولین ارز، بیت کوین خرید و فروش می‌کنند. اما همچنان دسترسی به بیت کوین و تبدیل پول نقد به این ارز دیجیتال یکی از چالش‌های کاربران است. این چالش‌ها میل به استفاده از بیت کوین را کم‌رنگ می‌کنند. افزایش تعداد صرافی‌ها و آسان‌تر شدن خرید بیت کوین از آنها می‌تواند موجب افزایش قیمت بیت کوین شود.
از طرف دیگر، خودپردازهای بیت کوین هم جایگاه ویژه‌ای برای کاربردی شدن این ارز دیجیتال دارند. همانند خودپردازهای سنتی که با نصب در خیابان‌ها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های مترو و … به افزایش مقبولیت کارت‌های اعتباری کمک کردند، دستگاه‌های خودپردازهای بیت کوین با تبدیل سریع پول نقد به بیت کوین و یا بالعکس، دسترسی به بیت کوین را افزایش می‌دهند. خبر خوب برای سرمایه‌گذاران بیت کوین این است که روند نصب خودپردازهای بیت کوین در سراسر جهان به شدت صعودی است.
قانون‌گذاری بیت کوین، بحران‌ها و سیاست‌های پولی دولت‌ها
دولت‌ها چه مستقیم و چه غیر مستقیم، با اقدامات خود می‌توانند موجب رشد قیمت بیت کوین شوند. اخبار مربوط به قانون‌گذاری بیت کوین توسط دولت‌ها، مخصوصا اخبار کشورهای توسعه‌یافته، اغلب اوقات تأثیر خود را بر روی قیمت گذاشته است. همچنین بحران‌های جهانی مانند آنچه که در تنش میان ایران و آمریکا شاهدش بودیم، با افزایش بلاتکلیفی در مورد آینده، موجی از سرمایه را به سمت بازار بیت کوین هدایت می‌کند. بیت کوین در زمان بحران‌ها یک پناهگاه امن سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید که مردم برای حفاظت از ارزش پول‌شان به سراغش می‌روند.تصمیمات ناگهانی دولت‌ها درباره بیت کوین در همان ابتدای اعلام خبر، خیلی سریع اثر خود را روی قیمت بیت کوین می‌گذارد. به عنوان مثال خبر ممنوعیت معاملات بیت کوین در چین در سال ۲۰۱۳ و سپس ۲۰۱۷، خیلی سریع باعث سقوط شدید قیمت شد. یا پذیرش ETF بیت کوین که این دارایی را به ابزار مطمئن سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند، خیلی سریع می‌تواند سبب صعودی شدن قیمت شود. تصمیمات تدریجی دولت‌ها هم کم کم پازل قانون‌گذاری را تکمیل کرده و در نهایت روند قیمت را مشخص می‌کند. تنظیم مقررات برای بیت کوین اگر صحیح انجام شود، نه تنها به ضرر آن نیست بلکه با رسمی شدن آن و ورود سرمایه‌گذاران سازمانی و بزرگ، مفید هم هست.
سیاست‌های پولی دولت‌ها هم ممکن است در جهش قیمت بیت کوین نقش ایفا کند. زمانی که دولت‌ها برای رفع رکود اقدام به چاپ پول می‌کنند، سرمایه‌گذاران می‌توانند برای حفظ ارزش ثروت خود به بیت کوین روی بیاروند. به عنوان نمونه، در بحبوبه بحران مالی در قبرس در سال ۲۰۱۳، موجی از سرمایه به سمت بازار بیت کوین روانه شد.
ثبات و امنیت شبکه بیت کوین
چیزی که بیت کوین را از سایر ارزها و دارایی‌ها متمایز می‌کند، غیرمتمرکز بودن و امنیت آن است. در تمام بیش از ۱۱ سال فعالیت بیت کوین، امنیت این شبکه بسیار بیشتر شده است، قوانین اصلی پروتکل آن تغییری نکرده، تاکنون هیچ تراکنشی برگشت نخورده و هیچ کس نتوانسته است جلوی یک تراکنش بیت کوین را بگیرد.هر چقدر که جلوتر می‌رویم و شبکه بیت کوین پایداری خود را حفظ می‌کند، اعتماد به این شبکه بیشتر می‌شود. خیال آسوده از بابت هک نشدن دارایی‌ها، عرضه ثابت، بلوکه نشدن پول و عدم برگشت تراکنش باعث می‌شود تا بیت کوین در نزد مردم به تدریج اعتبار بیشتری پیدا کند و به ذخیره ارزش یا روش پرداخت محبوب‌تری تبدیل شود. این عامل هم در افزایش تقاضا و افزایش ارزش بیت کوین تأثیرگذار است.
رسانه‌ها، نهنگ‌ها و دستکاری قیمت
رسانه‌های بزرگ دنیا با مخاطبان چند صد میلیونی، افراد ثروتمند که به «نهنگ» مشهور هستند و همچنین افراد بانفوذ می‌توانند به صورت کوتاه مدت قیمت بیت کوین را افزایش یا کاهش دهند.رسانه‌های بزرگ با انتشار مطالب مثبت و گاهی اوقات اغراق‌آمیز می‌توانند جهش قیمت را رقم بزنند. از طرف دیگر، افراد دانه‌درشت یا همان نهنگ‌ها می‌توانند با ثبت سفارشات خریدِ سنگین در صرافی‌های ارز دیجیتال، جهت مثبتی به قیمت بدهند. همچنین صرافی‌ها و افراد بانفوذ در حوزه ارزهای دیجیتال بارها با اقداماتی از قبیل ایجاد سفارشات مصنوعی و اخلال در عرضه و تقاضا، باعث دستکاری قیمت شده‌اند. به عنوان یک نمونه بارز می‌توان به رشد جنون‌آمیز بیت کوین در دسامبر ۲۰۱۷ (زمستان ۹۶) اشاره کرد که قیمت بیت کوین به اوج تاریخی خود یعنی ۲۰,۰۰۰ دلار رسید. به عقیده برخی کارشناسان، آن جهش بلند، دستکاری قیمت بوده است.
البته نباید فراموش کرد که در تمام دارایی‌ها امکان دستکاری قیمت وجود دارد. با این حال بیت کوین در موقعیت فعلی به دلیل کوچک بودن بازارش، بیشتر مستعد دستکاری است.
منبع:
1. تابناک/ قیمت بیت‌کوین برای اولین بار از ۳۰ هزار دلار فراتر رفت
2. خانه سرمایه/ یت کوین چیست و چگونه کار می کند؟
3. ارز دیجیتال/ دلایل افزایش قیمت بیت کوین چیست؟
4. یورو نیوز/ از سیر تا پیاز بیت کوین؛ همه آنچه باید درباره اولین و مشهورترین ارز دیجیتال دانست
