به گزارش راسخون، روز 25 بهمن‌ماه 1367، امام خمینی با صدور حکمی تاریخی، سلمان رشدی، نویسنده کتاب موهن «آیات شیطانی» را مرتد و مهدورالدم اعلام کردند. این حکم واکنش‌های بسیاری را برانگیخت و گروهی نیز با آن مخالفت کردند.

انتشار کتاب کفرآمیز آیات شیطانى

مرداد ماه سال 1367 جنگ تحمیلی 8 ساله عراق علیه ایران با پذیرفتن قطعنامه 598 از سوی امام خمینی (ره) پایان یافت و جهان غرب با این امید که دیگر توانی برای صدور انقلاب و ترویج نهضت اسلامی ایران باقی نمانده، سرخوش از پایانی خوشایند بود.

چند ماه بعد اما به ناگاه فتوایی همه آنچه را که غرب رشته بود، پنبه کرد و بار دیگر دشمنان انقلاب اسلامی را در بهت و حیرت فرو برد. ماجرا از این قرار بود که انتشارات وایکینگ انگلستان –زیرمجموعه‌ی انتشارات پنگوئن- کتاب جدیدی به نام «آیات شیطانی» را به قلم سلمان رشدی فردی هندی‌الاصل و زاده شده در خانواده‌ای مسلمان منتشر کرد. این کتاب پانصد و چهل و چند صفحه‌ای در قالب داستان‌های خیالی به شخصیت پیامبر گرامی اسلام، سایر پیامبران الهی و مقدسات اسلامی توهین کرده بود.

تظاهرات و واکنش های فراوانی در مقابل آن صورت گرفت و عده ‎ای از مسلمانان به شهادت رسیدند و اوضاع جهان اسلام ملتهب شد. در هر حال، در چنین شرایطی امام خمینی(س) فتوای تاریخی خود را درباره ارتداد سلمان رشدی اعلام کردند و علی‌رغم اینکه غرب در برابر این حکم ایستادگی کرد، لیکن ملت های اسلامی و بسیاری از دولت ها در همان اوان، به نوعی از این حکم حمایت کردند و کنفرانس اسلامی نیز در هجدهمین اجلاس سالانه خود آن را تأیید کرد. این فتوا نه تنها باعث افول جنبش های اسلامی نشد، بلکه انرژی بالقوه حاصل از استثمار و استعمار و تحقیر ملل مسلمان را شعله‎ور کرد، و چهره پرفریب غرب نیز برملا شد؛ و همچنان که امام خمینی(س) بیان می‎کنند:

این یک نمونه است که خدا مى‌خواست پس از انتشار کتاب کفرآمیز «آیات شیطانى» در این زمان اتفاق بیفتد و دنیاى تفرعن و استکبار و بربریت چهره واقعى خود را در دشمنى دیرینه‌ اش با اسلام برملا کند تا ما از ساده‌اندیشى به درآییم و همه چیز را به حساب اشتباه و سوء مدیریت و بى‌تجربگى نگذاریم و با تمام وجود درک کنیم که مسئله اشتباه ما نیست، بلکه تعمد جهانخواران به نابودى اسلام و مسلمین است و الّا مسئله فردى سلمان رشدى آنقدر برایشان مهم نیست که همه صهیونیست ها و استکبار پشت سر او قرار بگیرند.

آیات شیطانی به کمک شبکه‌ی مالی و تبلیغاتی استعمار، قرار بود چهره‌ اسلام را هدف قرار دهد. حتی با دوپینگ رسانه‌ای - تبلیغاتی اروپایی‌ها -از جمله انتخاب غیر طبیعی این کتاب به‌عنوان بهترین کتاب سال انگلستان- شهرت سریع و بسیارخاصی یافت. محتویات موهن این کتاب و تجدید چاپ آن باعث شد که مردم برخی کشورهای اسلامی از جمله پاکستان و هندوستان و بنگلادش چند ماه به اعتراضات گسترده علیه این کتاب موهن مشغول شوند.

کتاب رشدی در مجموع به هتک حیثیت مسلمانان پرداخته است که برای آنها غیرقابل تحمل است و افزون بر این، برداشتی تحقیر‌آمیز و موهن از رویدادهای اصیل تاریخ اسلام که با ظهور پیامبر آغاز شد و تا عصر امام خمینی(س) ادامه می‌یابد، می‌باشد. به هر حال، کتاب رشدی برای غیر مسلمانان، همانند کنار یکدیگر چیدن رویدادهایی است که در ادوار گوناگون رخ داده است و مفهوم این رویدادها برایشان روشن نیست و آنان را دچار سرگشتگی می‌سازد. برعکس، آن مسلمانی که به تاریخ اسلام آشنایی دارد، یکایک صحنه‎های کتاب را به عنوان تجاوزی بزرگ به حریم ارزشهای مقدس خویش می‎داند.

حکم اعدام و قتل سلمان رشدی، به مسلمانان جهان‏

ارتداد به چه معناست و از نظر حضرت امام، مرتد به چه کسی گفته می‌شود؟

ارتداد از لحاظ واژه شناسی در زبان عرب، به معنای بازگشتن از جایی یا حالتی است. انسان وقتی اصل دین و یا یکی از عقاید اساسی اسلام را انکار می‌کند، یا پیامبری را تکذیب و یا نقضی به شریعت اسلام نسبت دهد این موجب ارتداد فرد می‌شود.

فقها ارتداد را به دو قسم فطری و ملی تقسیم می‌کنند. مرتد فطری به کسی گفته می‌شود که ابتدا مسلمان بوده و سپس از دین مبین اسلام روی گردان می‌شود اما مرتد ملی به شخصی می‌گویند که قبلاً به دین دیگری بوده و بعداً مسلمان شده است اما بعد از مسلمان شدن از اسلام روی گردان می‌شود؛ موضع اسلام در برابر مرتد ملی خیلی سختگیرانه نیست اما نسبت به مرتد فطری موضعی بسیار سخت دارد.

اگر انسان با اختیار و اراده خود در برابر اسلام مواضع کفرآمیز بگیرد آثار ارتداد بر چنین فردی مترتب می‌شود اما اگر با اکراه، بی اختیار و یا در شرایط غیر عادی قرار داشته مثلاً خیلی عصبانی شده و یا کنترل خود را از دست داده باشد و بدون اختیار سخنی کفرآمیز بزند در اینجا نمی‌توان فرد را کافر و مرتد نامید؛ بنابراین احکام ارتداد در حالات عادی مترتب می‌شود چرا که ارتداد یک حکم بسیار سختی است و اسلام به این راحتی حکم ارتداد کسی را صادر نمی‌کند.

همچنین اگر شخص در شرایط عادی ادعا کند که من با اکراه و بدون اختیار مرتد شدم جامعه اسلامی موظف است سخن این فرد را بپذیرد و تصدیق کند، حتی اگر ظاهر قضیه بیانگر آن باشد که این فرد با اختیار مرتد شده است. اسلام در مساله ارتداد سهل انگاری نمی‌کند که به راحتی کسی را مرتد بداند بلکه باید دلایل متقن برای ارتداد افراد وجود داشته باشد. برای مثال کسی اگر خودش اقرار کند و یا کسانی بیایند به مرتد شدن فردی شهادت دهند ارتداد او ثابت می‌شود.

آیا حکم اعدام سلمان رشدی فقط بر مبنای ارتداد بود؟

صدور فتواى قتل سلمان رشدى از سوی امام خمینی (ره) بر اساس مبانى فقهى و دینى صورت گرفته و اساساً صدور این فتوا با احکام دین اسلام و مبانى آن سازگار می باشد.

این نکته ضروری است؛ کُشتن فردی که امنیت شهروندان را به خطر انداخته و تحت عنوان محارب و یا مفسد فى الارض در فقه از آن یاد شده، ایراد نداشته؛ چون بر اساس ضوابط و قواعد عقلى، فقهى و حقوقى صورت گرفته است.

در مورد سلمان رشدى دو اتهام به عنوان اتهامات عمدۀ وى مطرح شده است:

ارتداد

سابّ النبى صلی الله علیه وآلها

چه کسانی با حکم ارتداد سلمان رشدی مخالف بودند؟

یکی از افرادی که با صدور این حکم مخالفت کرد، رضا پهلوی بود. وی با صدور بیانیه‌ای، به این بهانه که این حکم «ضربه وحشتناکی بر ارزش‌های والای اسلام وارد کرده است» مخالفت خود را با حکم امام خمینی اعلام نمود.

ابوالحسن بنی‌صدر رئیس‌جمهور معزول و فراری نیز مخالفت خود را با صدور این حکم اعلام کرد. وی در مقایسه‌ای غیرعقلانی گفت: «خود پیغمبر از ایشان [امام خمینی] عاقل‌تر بود، برای اینکه در قرآن یک کلمه از این دستورات نفرموده‌اند.» بنی‌صدر صدور این حکم از سوی امام خمینی را ناشی از «تعصب‌های خشک» خواند.

مهدی بازرگان نیز با صدور حکم ارتداد سلمان رشدی مخالفت کرد. بازرگان فتوای امام را غیر فقهی دانست. او پا را از بحث مصالح سیاسی نیز فراتر گذاشت و اصل حکم قتل مرتد را انکار کرد. این درحالی بود که جدا از بحث ارتداد، واجب بودن قتل اهانت کننده در کتب فقهی کاملا مشخص شده است.

سازمان مجاهدین خلق هم از دیگر گروهی بودند که مخالفت خود را با حکم ارتداد سلمان رشدی اعلام کردند. نماینده سازمان منافقین به یونایتدپرس گفته بود: «این فرمان، حمایت بی‌پرده از تروریسم است.» این درحالی است که سازمان مجاهدین خلق در دهه 60 با طراحی و اجرای ترورهایی، جان بسیاری از مردم بی‌گناه را گرفته بود.

یک یهودی صهیونیست بانی این کتاب بود و مبلغ نیم میلیون پوند به عنوان کمک به نویسنده پرداخت

این کتاب، در بردارنده وقیحانه ترین اهانت ها به ساحت مقدس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، خاندان ایشان، صحابه و قرآن است و معتقدات مسلمانان را به سخره گرفته است.از جمله این که «بلال» را «هیولای سیاه عظیم الجثه» معرفی کرده و از «سلمان فارسی» به عنوان ولگردی یاد می کند که به ریگزارهای عربستان مهاجرت کرده، با فرد تاجرپیشه و درویش مسلکی که ادعای پیامبری دارد، آشنا می شود. این کتاب در لندن وتوسط «موسسه پنگوئن» به چاپ رسید و نویسنده از همان ابتدای نگارش، دارای گارد محافظ بود.

توهم انگلستان برای مقابله با فتوای امام خمینی(ره)

واکنش فوری اتحادیه اروپا نسبت به فتوای صادره تصمیم واقدام مشترکی در سه زمینه بود:

احضار سفرای دولت های عضو از تهران و کاهش سطح روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران، لغو ملاقات و بازدید مقامات دو طرف در سطح وزیران و معاونان آنها، تقلیل همکاری های اقتصادی و کاهش واردات کالا ازایران.

کشورهای اروپایی در اولین اقدام مشترکشان دراول اسفندماه 67 تصمیم گرفتند برای مقابله با فتوای امام خمینی رحمةالله‌علیه و فشار بر ایران، طی یک اقدام هماهنگ سفرای خود را از ایران فرابخوانند. رادیو دولتی انگلستان به نقل از سخنگوی این دولت در اجلاس بروکسل اعلام کرد: «هدف این است که آیت‌الله خمینی باید تحت فشار حداکثری قرار گیرد تا متوجه شود که اروپا مصمم است برای حفظ اصول آزادی بیان و حقوق بشر و عدم مداخله در امور کشورهای دیگر قد علم کند. رادیو انگیس گفت همه‌ی دوازده عضو بازار مشترک اروپا موافقت کردند کلیه‌ی سفرا و سایر رؤسای هیأت‌های دیپلماتیک به منظور مشورت از تهران فراخوانده شوند».

امام خمینی: غرب از جهان اسلام کینه دارد

سوم اسفندماه همان سال حضرت امام خمینی رحمةالله‌علیه در پیام مهم خود که به «منشور روحانیت» معروف شد، ماجرای سلمان رشدی را این‌گونه تحلیل می‌کنند: «ما کینه دنیای غرب را با جهان اسلام و فقاهت از همین نکته‌ها به دست می‌آوریم. قضیه آنان قضیه دفاع از یک فرد نیست، قضیه حمایت از جریان ضد اسلامی و ضد ارزشی است که بنگاههای صهیونیستی و انگلیس و امریکا به راه انداخته‌اند و با حماقت و عجله خود را روبه‌روی همه جهان اسلام قرار داده‌اند».

واکنش کاربران

منبع:
1.مرکز اسناد اسلامی / چه کسانی با حکم ارتداد سلمان رشدی مخالف بودند؟
2.مهر / مبانی فقهی حکم ارتداد سلمان رشدی نویسنده آیات شیطانی
3.حوزه / آیا حکم اعدام سلمان رشدی فقط بر مبنای ارتداد بود؟
4.دانشجو / امام چرا حکم قتل سلمان رشدی را صادر کرد؟
5.تسنیم / ماجرای جوایز مردمی برای اعدام سلمان رشدی
6.سایت خبری جوانان ایرانی / چه شد که امام حکم به اعدام سلمان رشدی داد؟
توییتر

** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.