یادداشت روزنامهها 23 فروردین ماه
روزنامه کیهان
انتخابات ۲۸ خرداد، کدام برنامه؟ کدام کارنامه؟/محمد ایمانی
۱- ثبتنام نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری، کمتر از یک ماه دیگر آغاز میشود و رئیسدولت سیزدهم، حدود دو ماه دیگر انتخاب خواهد شد. این انتخابات، هم از زاویه قدرتنمایی ملی در برابر فشارهای دشمنان اهمیت دارد، و هم میتواند نقطه پایان بر سوءمدیریت برخی مدیران بگذارد و شروع یک دگرگونی جدی در روند مدیریت اجرایی - به موازات تحولات پدید آمده در دستگاه قضایی و مجلس طی دو سال اخیر- باشد.۲- موضوع انتخابات برای دشمنان ملت ایران، به قدری جدی است که سفیر فرانسه در تهران، در گفتگو با یک روزنامه میگوید «تلاش میکنیم برجام قبل از انتخابات ریاستجمهوری ایران احیا شود»؛ و البته آن روزنامه شبهاصلاحطلب دلیلی نمیبیند که بپرسد «اگر صداقت داشتید، چرا در این چند سال، کار دیگری جز زیر پا گذاشتن توافق به همراه آمریکا نکردید؟ یا؛ چه تضمینی وجود دارد که بلافاصله پس از انتخابات، به همان خیانتهای گذشته برنگردید». کشور ما در این دوره پنج ساله پسابرجامی، بهخاطر خدعه و خیانت غرب، از صدها میلیارد دلار تجارت و درآمد محروم شد و حجم تحریمها چند برابر افزایش یافت.
از دشمن که توقعی نبود. آنها از همان هشت سال قبل، بنا را بر کشیدن ترمز پیشرفتهای ایران گذاشته بودند و ضمنا ناباورانه آرزو میکردند طرف ایرانی در نقشهشان بازی کند و اقتصاد را در وضعیت «تعلیق و انتظار» فرو ببرد؛ بنابراین امروز هم عجیب نیست که نگران سرنوشت همین مدیریت پیر و خسته، اشرافی و نفوذزده و فشل باشند؛ مدیریت نقیضگویی که هشت سال است یکی در میان میگوید:
«- رئیس جمهور فرانسه گفت یکی از اهداف ما برای کار با ایران، ایجاد اشتغال برای جوانان ایران است.
-هیچ کس در دنیا، دلسوز ما و دنبال حل مشکلات ما نیست، ما باید مشکلات مان را خودمان حل کنیم.
-علاوهبر اینکه یکی از مقامات اروپایی در جلسه خصوصی به من گفت، رئیسجمهور فرانسه هم خصوصی و هم در مصاحبه مطبوعاتی در حضور من گفت که در سال۹۱ ما پنج کشور به اتفاق هم تصمیم به حمله و جنگ با ایران گرفته بودیم، فقط درباره زمانش بحث میکردیم؛ اما وقتی شما رئیسجمهور شدید، دیدیم شرایط عوض شده، ما هم دست نگه داشتیم تا ببینیم شرایط جدید چه میشود.
- در اجلاس شانگهای دو نفر از سران دنیا به ما گفتند، شما در مسئله برجام، پیروز اخلاقی تاریخ هستید.
-کشورها مگر دیوانهاند با شما (آمریکا) که برجام را زیر پا گذاشتید، مذاکره کنند؟
-من عمامه دارم و کلاه سرم نمیرود... بعضی میگویند ما در برجام سر آمریکا کلاه گذاشتیم.
-آمریکاییها گفتند اول ملاقات کنیم، بعد راجع به تحریم بحث کنیم؛ میخواستند نسبت به هوش ایرانی تردید کنند! ما دیگر حاضر نیستیم کلاه سرمان برود.
-یک ساعت هم در برداشتن تحریمها نباید تاخیر کرد... آمریکا آمده توبه کند؛ میگوید هل لی من توبه»!
۳- فهرست طولانی بیتدبیریها (از اعتماد به دشمن در برجام تا حراج ۱۸ میلیارد دلار ذخائر ارزی ظرف دو ماه، گران کردن ناگهانی بنزین، دادن شوکهای ویرانگر به بورس و صفهای کذایی مرغ)، همچنان برای مردم ما معماست. نه برای عوام و نه خواص ما قابل هضم نیست که درست در متن مذاکرات مربوط به برجام چه در سال ۹۲ و چه سال ۹۹، مردم مجبور به ایستادن در صفهای کذایی میشوند؟ معلوم نیست چگونه پُز مقاومت در برابر توزیع کوپن را میدهند -که میتوانست طبقات پایین را از منافع واگذاری یارانه ارزی برای واردات کالا منتفع سازد- در حالی که اذیت و آزار مردم را میبینند؟ اما اندکی که تامل میکنید، بهخاطر میآورید تحلیل آمیخته با خبر تلخی را که خبرگزاری خبرآنلاین، ۱۹ بهمن ۹۲ با عنوان «جایزه بهترین کارگردانی برای روحانی؛ در حاشیه چگونگی توزیع کالاهای اساسی» منتشر کرد «توزیع سبد کالا با شیوهای که انجام شد، نه یک اتفاق بود و نه عملی که تبعات آن برای روحانی و مردانش غیرقابل پیش بینی باشد.
او دقیقا همین-ازدحام، دعوا و مرافعه و احیانا له شدن زیر دست وپا- را پیش بینی میکرد و اصلا آن را برای پیشبرد استراتژی خارجی خود لازم داشت. نگاه کنیم به اظهارات اخیر وندی شرمن که گفته «شما در اخبار دیدید ایران اخیرا به طور قابل مشاهدهای غذا بین مردم فقیر جامعه توزیع کرده تا نشان دهد کاهش محدود تحریم ها، تاثیر مستقیم داشته». این دقیقا همان نتیجهای بوده که روحانی از توزیع سبد کالا داشته، روحانی به یک نمایش برای ارائه در جشنوارههای خارجی نیازمند بود؛ اینکه مردم حاضرند برای چند کیلو مرغ و برنج باهم درگیر شوند. درست است که روش توزیع چندان مناسب نبود، اما اگر بتوان جایزه فستیوال جهانی را به خود گرفت، به تحقیر چند روزهای که بازیگران آن شدند، میارزید»!
همچنین است اظهارات سردبیر نشریه «صدا» ارگان حزب اتحاد ملت که درباره شوک بنزینی گفت: «روحانی میخواست به هر قیمتی شده، دوباره مذاکره کند. اینجا بود که قمار کرد. وقتی دید چیزی دستش ندارد، بنزین را گران کرد تا جامعه به شرایط اقتصادی واکنش نشان دهد؛ فشار از پایین اتفاق بیفتد تا در بالا چانه زنی کنند که مذاکره انجام شود. میگویند وزیر اطلاعات در جلسه دولت هشدار داده اگر بنزین را گران کنید، جامعه به هم میریزد و روحانی خندیده است. اینکه میگویند گران کردن بنزین تصمیم غیر کارشناسی و اطلاعرسانی آن هم غلط بوده؛ اتفاقاً از نظر او، تصمیم هم کارشناسی بوده و هم نحوه اطلاع رسانی- در واقع اطلاع نرسانی- درست بوده تا جامعه بیشتر عصبانی شود... او قمار کرد تا ببیند نتیجه چه میشود».
۴- همین بحران کرونا را در نظر بگیرید. پس از یک سال دست و پنجه نرم کردن نظام سلامت و اقتصاد کشور با کرونا، آمار قربانیان روزانه در اثر مراعات محدودیتها به هفتاد نفر رسیده بود. اما یک قضاوت غلط و خلاف نظر کارشناسان و وزارت بهداشت، مبنی بر اینکه «به نظر من از پیک کرونا عبور کردهایم»، موجب شد کشور به وضعیت قرمز باز گردد، شمار مبتلایان و قربانیان سه و نیم برابر شود، و تعطیلی دوباره، در حالی که کرونا ۲۵۰ هزار میلیارد تومان به کسبه و اصناف زیان رسانده، دامن اقتصاد را بگیرد. آیا بدتر از این میشود به مسئولیت حمایت از تولید و صیانت از سلامت مردم عمل نمود، یا نشاط انتخاباتی فراهم کرد؟! حقیقتا تهدید کرونا خطرناکتر است یا مدیری که بر خلاف کارشناسان میگوید «از پیک کرونا عبور کردیم» و درست به وقت هوشیاری و احتیاط، دستور «راحت باش» در مقابل تهدید جاری را میدهد؟ از همین زاویه نگاه، اوباما و بایدن خطرناکترند، یا کسانی که درباره دشمن نقابدار گفتند دشمن نیست و دوست است و بسیار هم مودب است؟ چه خون دلی خورده بود سردار سلیمانی عزیز (ره) که با همه کتوم بودن و رازداری و فرو خوردن ناراحتیها گفت «در خط مقدم جنگ با دشمن، نباید دو صدا بلند شود و کسانی بگویند او دشمن نیست، دوست است. اگر صاحبمنصبانی آدرس غلط دادند و در جامعه دو صدایی در مقابل دشمن درست کردند، مرتکب خیانت شدهاند. کوچه دادن به دشمن، بدترین نوع خیانت است. ترویج فهم غلط از دشمن، حساسیت جامعه را از بین بردن و سرد کردن، در درون آن تفرقه درست کردن، خیانت است».
۵- علت این سوء مدیریت زنجیرهای را هر چه بدانیم، اتفاق نظر کمسابقهای در میان مردم وجود دارد که باید نقطه پایان بر چنین مدیریتی گذاشت و کدام فرصت، شایستهتر از انتخابات؟ اما در مقابل تبیین این واقعیت، موج سیاسی- رسانهای پر حجمی وجود دارد که شبانهروز، برای نا امید کردن مردم از تغییر یا ترساندن آنها از عواقب «جرئت تغییر»، عملیات میکند. مواجهه با این حجم از وارونهپردازی و تحریف، حتما سازماندهی و بسیج ملی ظرفیتها را نیاز دارد. دشمن و قشون رسانهایاش با همه توان به میدان آمدهاند تا بسیج ملی شایستهای صورت نگیرد. در مقابل، همه نخبگانی که دل در گرو عزت و اقتدار و پیشرفت کشور دارند، باید به شکل همافزا و همپوشان در میانه میدان روشنگری حاضر شوند. امید و انگیزه دادن به مردم برای تغییر و رفع نابسامانیها، همت و تدبیر میخواهد. از جمله این طراحیها، شفافسازی کارنامه دوجریان «اسلامی- ایرانی» و «اشرافی- غربگرا» در زمینه پیشرفت یا پسرفت کشور است. راستی آزمایی «وعدهها» و «برنامه آینده» هر یک از جریانها و نامزدهای فعال در انتخابات، با تبیین «کارنامه گذشته» آنها میسر است. آنچه میتواند امید واقعی به مردم بدهد و موجب افزایش توام با عقلانیت مشارکت به عنوان نیاز همیشگی کشور شود، مرور کارنامه خدمات هر کدام از افراد در معرض نامزدی و طیفهای حامی آنهاست.
۶- مرور خدمات انجام گرفته در همین سالهای «محاصره دشمن و خود تحریمی داخلی»، اسناد متقنی است بر این ادعا که میشود به جای فشلی و گردن کج کردن به سمت دشمن و ضعف متصاعد از آن، شجاعانه و مدبرانه، تهدید و تحریم را تبدیل به فرصت سازندگی کشور کرد. به عنوان مثال، مقایسه کنید تحریم راهبردی بنزین در ده سال قبل را که با همت برای خودکفایی در تولید (و سهمیهبندی هوشمندانه) نقش بر آب شد؛ و ماجرای شگفت سه برابر کردن ناگهانی قیمت بنزین را. باید پرسید واقعا مدیریت تولید مرغ و تخممرغ دشوارتر است، یا تولید بنزین و سوخت بیست درصد رآکتور تهران و محصولات نانو و موشکهای پیشرفته؟ صرفهجویی روزانه چند ده میلیون لیتری بنزین از طریق تولید و مقابله با قاچاق کجا، که روزانه صدها میلیارد تومان آورده برای کشور داشت؟ و هزینه قاچاق ۱۴۴ هزار میلیارد تومانی سوخت ظرف چهار سال، ناشی از حذف کارت سوخت کجا؟
۷- در همین دوره که صدها کارخانه و کارگاه تولیدی در اثر سوء مدیریت «برجام و دیگر هیچ»، تعطیل شد یا چوب حراج خورد و به رانتخواران رفت، مدیران غیرتمندی هم در دستگاه قضایی، مجلس، کمیته امداد، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و... بودند که استان به استان، به واحدهای تولیدی سرکشی کردند، درد دلها را شنیدند، مدیران محلی را به صف کردند و توانستند بالغ بر دو هزار واحد تولیدی تعطیل، نیمه تعطیل، و یا چوب حراج خورده را احیا کنند. هم چرخ تولید به حرکت در آمد و هم از شغل مولد دهها هزار کارگر صیانت شد. به اینها علاوه کنید رسیدگی سپاه و نیروهای جهادی به مناطق سیل زده و زلزلهزده را که موجب شده تا نشاط زندگی تدریجا به این مناطق برگردد. اگر روحیه خدمتگزاری جهادی، مبارزه پیشگیرانه با فساد و باز توزیع عادلانه فرصتها، در مقیاس مدیریت اجرایی سرلوحه امور قرار بگیرد، قطعا دستاوردها هزاران برابر بیشتر خواهد بود. این واقعیت را باید به تصویر کشید.
۸- شرط مهم تغییر سازنده و امیدبخش، همدلی و همافزایی همه نیروهایی است که به آرمان «ایران قوی و پیشرفته» باور دارند و حاضرند برای تدارک آن از خودگذشتگی نشان دهند. «دولت جوان حزباللهی»، شخص نیست و به جناح خاصی هم تعلق ندارد. تیم همفکر و همدل و هم افزاست. همه باید به میدان بیایند؛ شرط در میانه میدان بودن فقط نامزدی نیست. میشود نامزد نبود، اما از حقانیت مسیر مستقل ملت ایران در تراز انقلاب دفاع کرد. نباید این گونه باشد که رجال سیاسی و حامیان آنها مثلا فقط در فصل انتخابات و صرفا در صورت نامزدی آن فرد، انگیزه فعالیت را داشته باشند.
روزنامه وطن امروز
رفع موانع در پساتولید/ میثم مهرپور
انحصار یا محدودیتهای موجود در صدور مجوزهای کسبوکار، نامناسب بودن فضای کسبوکار و رتبه پایین ایران در این شاخص و شرطی کردن اقتصاد به مسائل خارج از مرزها مانند لغو یا تمدید تحریمها را میتوان از جمله موانع اصلی تولید در اقتصاد ایران دانست. در کنار موانع موجود، ایجاد امنیت برای سرمایهگذاران و هدایت منابع بانکی به سمت تولید را نیز میتوان از مهمترین پشتیبانیهای دولت از تولید به شمار آورد. موانعی که اگر برداشته شود، در کنار پشتیبانیهای صورتگرفته از تولید، بدون شک منجر به افزایش قابل ملاحظهای در تولید کالا خواهد شد. در روزهای گذشته از آغاز سال ۱۴۰۰ و طرح شعار «تولید؛ پشتیبانیها، مانعزداییها» از سوی رهبر حکیم انقلاب، عمده تحلیلها و مطالب بیانشده درباره پشتیبانیها و مانعزداییها از تولید مربوط به مسائل پیشتولید یا حین تولید کالا بوده و کمتر از مسائل مربوط به پساتولید سخن گفته شده است.این در حالی است که اصولا موفقیت در تولید [هر محصولی]محدود به تولید آن محصول در کارگاه، کارخانه یا زمین کشاورزی نیست، چرا که تولید را باید پروسهای دانست که از پیشتولید (فکر تولید کالا، تامین منابع مالی و امکانات مورد نیاز برای تولید) آغاز و سپس به مرحله تولید آن کالا میرسد (پایان تولید) و در مرحله نهایی که پساتولید است، کالای تولیدشده باید به دست مصرفکننده نهایی برسد. اگر به رغم فراهم شدن زمینه حضور سرمایهگذاران در تولید کالا و موفقیت تولید آن کالا، محصول نهایی به هر دلیلی در اختیار مصرفکننده قرار نگیرد، طبیعتا پروسه تولید با شکست مواجه شده است. نمونه بارز این موضوع را میتوان در موضوع انتشار کتاب دید. وقتی کتابی با بهترین محتوا و کیفیت نوشته و منتشر شود، اما به دلیل ضعف در برنامهریزی و بازاریابی یا قیمت بالای آن، دیده و خوانده نشود و در نهایت در اختیار مخاطب یا جامعه هدف خود قرار نگیرد، طبیعتا به اهداف خود نرسیده است.
در این حالت اگر چه ممکن است آمار تولید کتاب و عناوین منتشرشده افزایش یابد، اما هدف از تولید آن (اهداف اقتصادی یا فرهنگی) محقق نشده و در نهایت کتابها از تیراژهای ۵ هزار نسخهای به تیراژهای ۵۰۰ نسخهای خواهند رسید. ماجرای تولید سایر کالاها نیز شبیه همین روند است. فرض کنید با توجه به حمایتها و مانعزداییهای شکلگرفته در مرحله پیشتولید و تولید، میزان تولید محصولات صنعتی، خدماتی، کشاورزی و... در سال جاری با رشد قابل توجهی همراه شود، اما اگر به دلایلی، چون عدم بازاریابی مناسب آن کالا برای صادرات، عدم افزایش قدرت خرید مردم متناسب با نرخ تورم یا وجود کالاهای مشابه خارجی در بازار، محصولات تولیدشده در بازار مورد استقبال قرار نگرفته و به دست مصرفکننده نهایی نرسد، به این معناست که پروسه تولید به سرانجام خود نرسیده و این موفقیت صرفا در آمار میزان تولید خود را نشان خواهد داد؛ افزایشی که البته قطعا مقطعی خواهد بود، چرا که تداوم چرخه تولید در صورت عدم فروش کالا در بازار به بنبست خواهد رسید، بنابراین ممانعت از واردات کالاهای مشابه، مقابله جدی با قاچاق کالا از طریق شناسنامهدار کردن تمام کالاهای موجود در بازار در کنار افزایش قدرت خرید شهروندان متناسب با تورمهای تحمیلی، ۳ اصل مهمی است که در صورت عدم توجه به آنها حتی اگر روند تولید کالا نیز تسهیل شود، موفقیتی در پروسه تولید رخ نخواهد داد.
باید اذعان داشت پساتولید نه تنها به اندازه پیشتولید و تولید دارای اهمیت است بلکه شاید از اهمیت بیشتری نیز برخوردار باشد چرا که در صورت موفقیت در این مرحله است که چرخهای تولید همچنان خواهد چرخید و این روند ادامه خواهد داشت.
روزنامه خراسان
طراحی آمریکایی برای اجلاس استانبول/سید احمد موسوی مبلغ
آخر همین هفته اجلاس پر سر و صدای استانبول برای افغانستان قرار است آغاز به کار کند. مدتی قبل، نامهای از وزیر خارجه آمریکا به محمد اشرف غنی در اختیار رسانهها قرار گرفت که طرف آمریکایی، با لحنی دستور گونه، از حکومت افغانستان خواسته بود در اجلاس استانبول شرکت و در خصوص تقسیم قدرت به صورت ۵۰-۵۰ با طالبان مذاکره کند. در آن نامه همچنین گفته شده بود که اجلاس استانبول با حضور کشورهای همسایه افغانستان برگزار خواهد شد. این گونه شد که تبلیغات زیادی به راه افتاد تا اجلاس استانبول را هم وزن اجلاس بن قلمداد کنند و مدعی شوند که در این اجلاس، تغییراتی بنیادین در ساختار حکومت افغانستان به وجود خواهد آمد.اما به نظر نمیرسد که در استانبول، اتفاق ویژهای روی دهد تا پرونده صلح افغانستان، در ایستگاه پایانی خود قرار گیرد. عمدهترین دلیلی که برای این ادعا وجود دارد این است که تا این لحظه، اجلاس استانبول نتوانسته وزنی برابر با اجلاس بن پیدا کند. در واقع، عوامل مهمی که میتواند در ایجاد تغییرات بنیادین در ساختار حکومت افغانستان نقش داشته باشد، تا این لحظه در استانبول مجتمع نشده است. اگر قرار باشد در ترکیه، نظام حکومتی افغانستان دستخوش تغییر شود، چهار عامل مهم، باید به صورت کامل در کنار یکدیگر وارد عمل شوند و حتی یکی از این عوامل، اگر نقش ایفا نکند، نمیتواند تاثیری بر وضعیت کنونی بگذارد.
این چهار عامل عبارت اند از؛ دولت افغانستان، رهبران سیاسی خارج از حکومت، طالبان و اجماعی از کشورهای ذی مدخل در افغانستان (آمریکا به عنوان یکی از این کشورها دارای نقش است). تا این لحظه، طالبان و رهبران احزاب و جریانهای سیاسی غیر حکومتی، از اجلاس استانبول استقبال کرده اند. اما از دو ضلع دیگر (حکومت افغانستان و کشورهای همسایه) خبری نیست. کشورهای تاثیر گذار بر وضعیت افغانستان همچون روسیه، ایران، چین و... تا این لحظه، به دلیل رویکرد تک محورانه آمریکا، حاضر نیستند در فرایندی که کنترل و مدیریت آن به دست آمریکاییها باشد، در حد یک ناظر و تایید کننده اقدامات آمریکا حضور پیدا کنند. آنها به دنبال کنشگری فعال و تاثیر گذار در افغانستان هستند و تلاش دارند تا شرایط را به گونهای مدیریت کنند که تدبیر صلح افغانستان، در انحصار آمریکا نباشد.
در نظر کشورهای همسایه افغانستان، اجلاس استانبول، طرحی آمریکایی است که منافع آمریکا را تامین و کشورهای همسایه افغانستان را درگیر مشکلات جدید خواهد کرد به همین دلیل تا این لحظه استقبال چندانی از آن نشده است. از سوی دیگر، غنی و همکارانش در حکومت افغانستان دریافته اند که هر اجلاسی و هر گفت وگویی، در نهایت باید با آنها به نتیجه برسد و با استفاده از این مطلب، مدام در حال خرید زمان هستند تا گفتگوهای صلح، تا پایان زمان رسمی دوره ریاست جمهوری غنی به درازا بکشد. هرچند حکومت افغانستان، با ارائه طرح انتخابات زودهنگام، احتمالا در استانبول حضور خواهند یافت، اما کسانی را به ترکیه خواهند فرستاد که فاقد صلاحیت لازم برای تصمیم گیری باشند. اگر قرار باشد استانبول، محلی برای تغییر ساختار حکومت باشد، شخص غنی به عنوان رئیس جمهور باید در آن حضور یابد و تا این لحظه، چنین تصمیمی گرفته نشده است. اکنون با جدی گرفته نشدن اجلاس استانبول توسط حکومت افغانستان و کشورهای همسایه، عملا امکان تبدیل شدن استانبول به بن دوم فراهم نیست. البته رسانههای نزدیک به آمریکا و نیز رهبران جریانهای سیاسی مخالف دولت افغانستان، تلاش رسانهای وسیعی را برای مهم نشان دادن اجلاس ترکیه در دستور کار قرار داده اند، اما آنها هر کدام به دنبال اهداف مشخص دیگری هستند.
آمریکا به خوبی میداند که در استانبول اتفاقی نخواهد افتاد، اما ایجاد شور و هیجان در ترکیه، شاید بتواند گره کور مذاکرات قطر را به شکلی باز کند و بن بست دوحه شکسته شود. همچنین رهبران سیاسی مخالف دولت افغانستان هم امید دارند با حضور قدرتمندتر در استانبول، در طرح آمریکا برای صلح افغانستان تغییری ایجاد کنند. آنها خواهان یک سهم ۳۰ درصدی از قدرت هستند و توقع دارند که بتوانند ترکیب تقسیم قدرت به صورت مساوی میان دولت افغانستان و طالبان را دستخوش تغییر کنند و زمینه حضور خود در حکومت بعدی را فراهم آورند.
روزنامه ایران
دور زدن محدودیتها ممنوع/سیمین کاظمی
اکنون و در آغاز سال ۱۴۰۰ موج چهارم همهگیری کرونا سهمگینتر از امواج دیگر سراسر کشور را درنوردیده و تعداد مبتلایان به طرز نگران کننده و وحشتآوری رو به افزایش است. این موج جدید در حالی کشور را فرا گرفته که با کشف واکسن و تولید و توزیع آن در سطح جهانی، امید آن میرفت که نصیبی هم به ایران برسد و رنج ناشی از همهگیری به پایان برسد. در واقع در شرایطی که واکسن به یک مطالبه ملی تبدیل شد و بحث درباره کیفیت واکسنها در جریان بود، غفلت از الزام و اجرا و رعایت پروتکلهای بهداشتی نیز رخ داد و در نهایت نه تنها واکسن تأمین نشد که به دلیل رها کردن پروتکلها پیشروی اپیدمی کروناویروس تا آنجا سرعت و شدت گرفت که نوع جهش یافته ویروس با موج چهارم، کشور را در بهت و حیرت فرو برد. طبیعی است که با وقوع موج چهارم، این سؤال پیش بیاید که مقصر وضع فعلی کیست؟ آیا دولت ما را به این روز کشاند یا ملت.دولت بود که به دلیل تحریم و موانع ایجاد شده در خرید واکسن وعدم سختگیری در اجرای پروتکلهای بهداشتی، منجر به طغیان بیماری شد یا ملت بود که با ترجیح برنامههای جشن نوروز به سلامت، زمینه انتشار بیماری را فراهم کرد. پاسخ به این سؤال میتواند متأثر از دیدگاه ما به مسائل اجتماعی باشد، اینکه نگاه به ساختار باشد یا به عاملیت فردی. اما برای پاسخ لزوماً نمیتوان یکی از این دو را انتخاب کرد، بلکه میتوان تلفیقی از عاملیت و ساختار را در بروز چنین وضعی مسئول دانست. در بروز همه گیری وظایف دولتها مشخص است، برنامهریزی برای ساختن وضعیت به گونهای که زنجیره انتقال بیماری شکسته شود، مثل تعطیلی سراسری، حمایت از تهیدستان و گروههای آسیب پذیر، فراهم کردن شرایط تشخیص و درمان بیماری و در نهایت واکسیناسیون عمومی، اما در ایران پیشبرد برنامههای پیشگیرانه دولتی همراه با این ملاحظه بوده است که در شرایط نابسامان اقتصادی، تعطیلی کسب و کارها موجب بروز نارضایتی و عصیانهای جدید نشود، از این رو هیچ گاه در تعطیلی کسب و کارها اجباری مشاهده نشده و همین عاملی در کنترل نشدن اپیدمی بوده است.
در مورد واکسیناسیون هم که آنقدر موانع خارجی و محدود کننده بوده که هنوز پرسنل بهداشتی و درمانی هم به طور کامل واکسینه نشدهاند و گروههای پرخطر همچنان در انتظارند. از سوی دیگر اگر عاملیت فردی را برجسته کنیم، طولانی شدن زمان همهگیری و خستگی عمومی از وضعیت غیرنرمال و میل به بازگشت به زندگی عادی موجب شد اهمیت بیماری و قدرت سرایت آن دستکم گرفته شود و در فقدان سختگیری دولتی درخصوص مسافرت و دید و بازدید، بسیاری به روال هرساله مشغول به جا آوردن آداب نوروز و مسافرت شوند و بشود آنچه نباید میشد؛ هجوم موج سهمگینی از شیوع بیماری و افزایش مرگ و میر روزانه.
اکنون در میانه موج چهارم، در حالی که وحشت از بیماری و مرگ بر جامعه سایه افکنده و کادرهای درمان خستهتر از همیشه برای کنترل بیماری به تکاپو افتادهاند، انتظار میرود که این بار درس عبرت را به دقت فرا بگیریم که باید در مقابله با کرونا هوشیارتر و آمادهتر باشیم و از یاد نبریم تنها راه کنترل کرونا، پیشگیری از شیوع بیماری است، با رعایت پروتکلهای بهداشتی و تسریع و تعجیل در واکسیناسیون عمومی. در پایان به یاد بیاوریم پیام سازمان بهداشت جهانی را که دسترسی به واکسن، تست و درمان کووید ۱۹ یک حق همگانی است و اجرای این شعار برعهده دولتها از جمله دولت ایران است. مردم حق دارند تست رایگان بدهند، رایگان درمان شوند و به طور رایگان واکسینه شوند. در کنار این حقوق لازم است به مسئولیت فردی خود عمل کنند و به پروتکلهای بهداشتی که به سلامت جامعه کمک میکند، پایبند باشند.
روزنامه شرق
برجام۱۴۰۰ یک بستر و دو رؤیا/صادق زیباکلام
نه ایران خیلی صریح و قاطع گفته است که به دنبال «برجام ۱۴۰۰» نیست و نه آمریکا. برعکس و دستکم بسیاری از چهرهها و دستاندرکاران میانهروتر هر دو کشور از مذاکرات و حصول توافق استقبال میکنند. منتها هر کدام به دنبال تحقق رؤیاهای خود از مذاکرات و رسیدن به توافق هستند. ایران خواهان دستیابی به بخشی از طلبهای بلوکهشدهاش از پنج کشور ژاپن، کره جنوبی، چین، هند و عراق است که به واسطه تحریمهای آمریکا این کشورها نمیتوانند بدهیهایشان را به ایران پرداخت کنند. تخمین زده میشود که حسابهای بلوکهشده بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار میشوند که حتی آزادشدن بخشی از آنها هم در شرایط فعلی باعث تکانی جدی در اقتصاد تقریبا متوقفشده کشور خواهد شد.ایران امیدوار است که با بخشی از حسابهای بلوکهشدهاش بتواند واکسن و یکسری داروها و تجهیزات پزشکی بهشدت مورد نیاز کشور را خریداری کند. در مرحله بعدی ایران انتظار دارد «برجام ۱۴۰۰» منجر به برداشتهشدن تحریمها، امکان ازسرگیری تجارت آزاد و بالاخره ازسرگیری صادرات نفت خام شود. انتظارات غربیها را میتوان به دو بخش هستهای و غیرهستهای تقسیم کرد. در بخش هستهای تکلیف روشن است. انتظارات غربیها کموبیش محدود میشود به همان محدودیتها و توافقات برجام ۹۴ که خلاصهاش آن بود که فعالیتهای هستهای ایران کنترلشده و زیر نظر آژانس باید انجام شود. ایران هم آن را در اساس پذیرفته بود.
اما مشکل در انتظارات جدید واشنگتن و اروپاییهاست. انتظاراتی که در توافق برجام ۹۴ نیامده بودند. این انتظارات عبارتاند از: برنامههای موشکی، حضور به روایت غربیها «نظامی» و به روایت جمهوری اسلامی «مستشاری» ایران در کشورهای دیگر و بالاخره روشنشدن تکلیف دوتابعیتیها. البته ممکن است ذکری هم در این میان از بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران به میان آید. پاسخ ایران به فهرست انتظارات غربیها آن بوده که ایران صرفا حاضر است فعالیتهای هستهایاش محدود شود به چارچوب برجام ۹۴ و انتظارات دیگر غربیها همچون برنامههای موشکی و... را خارج از چارچوب برجام میداند. یک دلیل اینکه این انتظارات در برجام قبلی نیامده بودند، آن بود که واشنگتن برجام را یک نقطه عطف در روابط میان ایران و غرب بعد از انقلاب تصور میکرد و امیدوار بود یا انتظار داشت که توافق هستهای در حقیقت سرآغاز تنشزدایی میان ایران و غرب باشد.
دستکم اوباما و برخی همکارانش چنین تصویر و تصوراتی داشتند و البته آن تصورات صرفا محدود به آمریکاییها نمیشد. دهها شرکت بزرگ بینالمللی غربی بالاخص در بخش انرژی به دنبال برجام راهی ایران شدند. اما همه آن انتظارات تصوراتی بیشتر نبود. آنقدرها طول نکشید که آشکار شد تنشزدایی مورد انتظار غرب تصوراتی بیشتر نبوده و ایران همچنان پایبند و مصر بر تداوم سیاستهایش است. به عبارت دیگر، برجام که برای غربیها نوید یک دوران جدید با ایران را پدید آورده بود، بهتدریج معلوم شد رؤیایی بیش نبوده و همکاری ایران با غرب فقط محدود میشد به مسائل هستهای و هیچ مورد دیگری را دربر نمیگرفت.
آنچه مسلم است غربیها در «برجام ۱۴۰۰»، از برجام ۹۴ درسهایی گرفته و باتجربهتر شدهاند و این بار توافق هستهای را طلیعه یک دوران جدید با ایران تصور نخواهند کرد. در نتیجه بعد از عبور از مرحله اولیه برجام ۱۴۰۰ که منجر به آزادسازی بخشی از داراییهای بلوکهشده ایران و برداشتهشدن برخی از تحریمها و متقابلا بازگشت فعالیتهای هستهای ایران به چارچوب برجام ۹۴ خواهد شد، غربیها خواهان تداوم مذاکرات درباره برنامههای موشکی ایران و سایر خواستههایشان خواهند شد. امری که ایران عجالتا به آنها نه گفته است. اما پرسش اساسی آن است که آیا سیاست تنش با غرب همچنان قرار است در آینده زیربنای سیاست خارجی ایران را تشکیل دهد؟
اخبار ویژه 23 فروردین ماه
روزنامه کیهان
نگرانی محافل غربی از افول محبوبیت بانیان برجام در ایران
برخی محافل سیاسی و رسانهای غرب اذعان میکنند که تحرکات دیپلماتیک آمریکا درباره برجام، بیش از آنکه درصدد برداشتن تحریمها و بازگشت به تعهدات باشد، انتخابات ایران را هدف گرفته است. روزنامه کار و کارگر که ظاهراً باید مشکلات اقتصادی کارگران و تولید را پیگیری کند، دیروز تیتر یک خود را به مصاحبه با سفیر ایران اختصاص داد. سفیر فرانسه گفته است «تلاش میکنیم برجام قبل از انتخابات ریاستجمهوری ایران احیا شود».سفیر دولت فرانسه البته توضیح نداده که چرا ظرف سه سال گذشته نه تنها تلاشی برای احیای حقوق ایران نکردند بلکه حتی شرکتهای فرانسوی نیز تعهدات خود نسبت به ایران را زیرپا گذاشتند؟ و چه تضمینی هست که آمریکا و اروپا بلافاصله پس از انتخابات، دوباره نقاب تعامل را کنار نگذارند؟ فشارهای تحریمی را در صورت عبور خر غربگرایان از پل انتخابات تشدید نکنند؟!
همزمان با مصاحبه سفیر فرانسه، تحلیلی از سوی اندیشکده بروکینگز درباره «برجام و طبقه متوسط ایران» منتشر شده که در آن هم نسبت به تلقی افکار عمومی ایران نسبت به تعامل با غرب و تأثیر آن بر انتخابات پرداخته شده است. در این تحلیل آمده است: بایدن هنوز منتظر است که ایران پیش از لغو تحریمها به تعهدات برجامی خود بازگردد و بسیاری شاهینهای ایران در مقالات خود و حتی نمایندگان دو حزب در کنگره با امضای نامههایی از رئیسجمهوری بایدن خواستهاند از خسارت وارده به معیشت میلیونها ایرانی به عنوان اهرم فشار برای گرفتن امتیازات بیشتر استفاده کند و به کارزار اعمال فشار حداکثری دونالد ترامپ ادامه دهد.
تاخیر در وصله توافق هستهای درهم شکسته، تنها به دلیل دشواری برنامهریزی برای گام اول نیست. برخی معتقدند که تحریمها موضعگیری مذاکراتی ایران را نرم کرده و در حالی که شواهد اندکی برای این باور وجود دارد، این دیدگاه سوء قرائت سوابق توافق است. آنچه ایران را در سال ۲۰۱۳ پای میز مذاکره کشاند آشفتگی اقتصادی ناشی از تحریمهای دولت باراک اوباما نبود، بلکه تمایل مردمی از طبقه متوسط ایران برای بهبود شرایط اقتصادی از طریق دسترسی به اقتصاد جهانی و روابط بهتر با غرب بود. رئیسجمهوری حسن روحانی در سال ۲۰۱۳ با حمایت قابل توجه طبقه متوسط برای مذاکره درباره توافق هستهای با ایالات متحده که خواسته اصلی رایدهندگان بود، در انتخاب پیروز شد.
یک دهه رکود اقتصادی ناشی از تحریمها و شکستن وعدههای بینالمللی، طبقه متوسط ایران را به جایی رسانده که ممکن است در آینده خود به عنوان نیرویی برای تعدیل سیاسی و حرکت به سمت جهانی شدن تجدیدنظر کند و اقدامات تیمهای بایدن و روحانی در هفتههای آینده در وین میتواند بر این ارزیابی مجدد طبقه متوسط تاثیر بگذارد.
طبق نتایج یک نظرسنجی انجامشده در اوایل سال ۲۰۲۱، مشکلات اقتصادی دیدگاه ایرانیها را به فاصله گرفتن از سیاستمداران میانهرو و جهانی شدن تغییر داده است. پشتیبانی از برجام که در زمان امضای توافق حدود ۸۰ درصد بود، اکنون به ۵۰ درصد کاهش یافته. اکثریت معتقدند که دولت پیش از مذاکره با بایدن باید لغو تحریمهای ایالات متحده را خواستار شود. این نظرسنجی همچنین کاهش محبوبیت روحانی و دولت او را نشان داد. حتی محبوبترین عضو کابینه روحانی یعنی وزیر خارجه محمدجواد ظریف هم از ابراهیم رئیسی که در انتخابات در برابر روحانی شکست خورده بود، کمتر محبوب است. اگر برجام تا ژوئن امسال که ایرانیها رئیسجمهوری جدیدی انتخاب میکنند مجددا اجرایی نشود، به احتمال زیاد منتقدان در سالهای آینده بر دولت تسلط خواهند یافت. این مسئله کار بایدن برای بازگشت به برجام و توسعه آن را دشوارتر میکند.
کنایه کرونایی سایت حامی دولت؛ ما را ببخش آقای روحانی!
«ما را ببخش آقای روحانی! مقصر شیوع کرونا ما مردم هستیم نه شما. همانگونه که عامل مشکلات اقتصادی هم ما هستیم»! این عذرخواهی کنایهآمیز را نه رسانههای منتقد دولت بلکه سایت عصر ایران- از سایتهای حامی دولت- منتشر کرده است. نویسنده با اشاره به سخنان دیروز آقای روحانی که مردم را مقصر شیوع کرونا معرفی کرد، نوشت: جا دارد در همین نوشتار از رئیسجمهور و ستاد ملی کرونا، معذرتخواهی کنیم که مرز عراق را به صورت کامل نبستیم. اینکه اجازه دادیم رفت و آمد انجام شود. از یکیک اعضای ستاد ملی کرونا عذر میخواهیم که شب عید، هیچ محدودیتی اعمال نکرده و با متخلفین برخورد نکردیم. اگر ما با آنهایی که تخلف کردند برخورد میکردیم، شرمنده شما نمیشدیم. اگر کمی بازارها را مدیریت میکردیم شاهد این همه شلوغی نبودیم.شرمندگی به روی ما ماند که مثل سال گذشته القا نکردیم که دید و بازدیدهای عید هم میتواند عامل شیوع ویروس کرونا باشد. میدانی آقای رئیسجمهور تقصیر ماست و این را به خوبی میدانیم. به نکته خوبی اشاره کردید جناب روحانی! عروسیها در ماه شعبان یک عامل مهم است. نباید اجازه میدادیم تالارها مشغول به کار شوند. میدانم، از سفرها حرف نزنید که عرق شرم روی پیشانیمان مینشیند. قبول دارم اگر راهها را بسته بودیم و اجازه نمیدادیم که مردم با خیال راحت از این شهر به شهر دیگر بروند، احتمالاً رنگ استان قرمز نبود.
واقعاً اگر طرح ترافیک را لغو میکردیم چه مشکلی پیش میآمد؟ اعضای ستاد ملی کرونا مثل دانههای بلال در مترو کنار هم میایستند و هر لحظه ممکن است که کرونا بگیرند. دستهایمان جلوی شما بالاست. بله، مقصر ما مردم هستیم. از خدا که پنهان نیست از شما چه پنهان عامل مشکلات اقتصادی و تحریم هم ما هستیم. اگر کارمان را درست انجام میدادیم، الان برای خرید یک پراید احتیاج نبود ۱۰۰ میلیون تومان پول بدهیم و یا قیمت یک خانه در جنوبیترین نقاط تهران به بالای یک میلیارد تومان برسد.
واقعیت را نگاه میکنی، دل آدمی برای دولتمردان، میسوزد که تاوان اشتباهات ما را میدهند. مثلاً ما چرا به مسئولان اطلاعات غلط میدهیم که همه جا تعطیل است و بعد یکی دیگر میآید میگوید نه فقط این مشاغل تعطیل هستند و بعد آن یکی هر دوی اینها را رد میکند و میگوید فلان بسته است و بهمان باز. عصر ایران قبلاً هم که پیامکهای وزارت بهداشت به مردم هشدار میداد به سیزدهبهدر نروند، تصریح کرده بود وزارت بهداشت باید پیامکهای هشدار را برای آقای روحانی بفرستد و نه مردم.
همکاری راهبردی ایران و چین تحریمهای آمریکا را بیاثر میکند
یک اندیشکده اماراتی در گزارشی تصریح کرد نفوذ ایران در منطقه، به واسطه سند همکاری با چین افزایش مییابد. مرکز پژوهشهای پیشرفته «المستقبل» امارات نوشت: سند همکاری ایران و چین میتواند یکی از سازوکارهای تقویت روابط ایران و چین و انتقال آن به بالاترین سطح باشد و در نتیجه این توافق، آثار ناگوار تحریمهای آمریکا کاهش یابد و ایران نفوذ خود در منطقه را گسترش دهد و چین هم با توجه به نقش ایران در عراق و سوریه میتواند به دریای مدیترانه دسترسی داشته باشد. توافق همکاری اقتصادی که در ماه مارس ۲۰۲۱ میان ایران و چین امضاء شده است بیانگر طرح توسعهای است که به موجب آن چین ۴۰۰ میلیارد دلار در بخشهای اقتصادی ایران سرمایهگذاری خواهد کرد. این موضوع به ایران فرصت میدهد تا فشارهایی را علیه دولت جدید آمریکا درباره بازگشت به برجام تحمیل کند و اقتصاد خود را ارتقا دهد.بندهایی که از این توافق منتشر شده نشان میدهد زمینههای همکاری میان دو کشور شامل بخش انرژی بهویژه آنچه مربوط به نفت خام (استخراج، انتقال و پالایش) و همچنین انرژی هستهای و پتروشیمی میشود. اما در زمینه زیرساختها، چین در بخش حملونقل، راهآهن، فرودگاه و بنادر ایران سرمایهگذاری خواهد کرد. همچنین در همکاریها بر روی توسعه بخشهای بانکی و استفاده از ارزهای ملی تمرکز خواهد شد. دو کشور تأکید کردهاند که این توافق سکوی اصلی برای همکای در زمینههای دیگر از جمله فناوری، گردشگری، علوم، تبادل تجربههای آموزشی درباره نیروی کار، همکاری بین بخشهای عمومی و خصوصی است که بهبودی سطح معیشت را بهدنبال خواهد داشت. این توافق میتواند در تقویت منافع مالی و راهبردی ایران در آسیا نقش داشته باشد و ایران از طریق آن بتواند به هدف خود در پیوستن به سازمان شانگهای برسد.
شاید ایران با این توافق خواسته است فشارها را بر دولت جدید آمریکا افزایش دهد. در شرایطی که ایالات متحده آمریکا برای افزایش دامنه مذاکره بهطوری که شامل برخی پروندههای جدید مثل برنامه موشکهای بالستیک و نفوذ ایران در منطقه بشود پافشاری میکند، ایران این مسائل را بهعنوان خط قرمزی به شمار میآورد که هرگز از آن چشمپوشی نخواهد کرد. توافق میتواند واشنگتن را مجبور سازد تا از رویکرد «نخستین گام از سوی ایران» عقبنشینی کند. احتمال دارد این توافق بهعنوان مانع در برابر همبستگی آمریکا، اروپا و رژیم اسرائیل در برابر ایران باشد. بهویژه در شرایطی که برخی کشورهای اروپایی مثل فرانسه روی حضور کشورهای عربی در مذاکرات هستهای آینده ایران پافشاری میکنند. این توافق همچنین بهخاطر کاهش آثار ناگوار تحریمها، منابع لازم برای افزایش نفوذ ایران در منطقه را فراهم کند.
شاید این توافق در بهبود اوضاع معیشتی در داخل ایران نقش داشته باشد و به حل مشکلات اقتصادی کمک کند. در نتیجه این موضوع تحریمهای آمریکا به مرور زمان کمتأثیرتر خواهد بود و همکاری اقتصادی با کشورهایی مثل روسیه و چین که مخالف هژمونی آمریکا نظام جهانی هستند فعالتر خواهد شد. این توافق تنها به همکاری اقتصادی محدود نخواهد شد. افزون بر اینکه چین دشمن نیست و تهدید نظامی برای ایران به شمار نمیرود. برخی ارزیابیها نشان میدهد توافق میتواند ابعاد همکاری مشترک تهران و پکن را درباره راهبرد ویژه هرکدام از آنها در منطقه بهویژه از طریق روابط استوار ایران با هر یک از عراق و سوریه تقویت سازد. در شرایطی که ایران تمایل دارد نیروهای آمریکا از منطقه عقبنشینی کند، هدف چین هم این است که به دریای مدیترانه دسترسی داشته باشد و این موضوع از طریق حضور ایران قابل تحقق است.
راغفر: مذاکرات وین تله آمریکاست
یک کارشناس اقتصادی اصلاحطلب برخلاف برخی بزککاریهای مذاکرات جدید برجامی در وین گفت: آمریکا تحریمها را برنمیدارد. حسین راغفر استاد دانشگاه الزهرا به ایلنا گفت: بعید میدانم آمریکا تحریمهای اقتصادی علیه ایران را بردارد. آنها از سویی در باغ سبز را نشان میدهند و از سویی، ایران را تهدید میکنند؛ این همان سیاست چماق و هویج است که علیه ایران اعمال میکنند از همین روی امکان لغو تحریمها را بعید میدانم.وی ادامه داد: یکی از دلایل این موضوع آن است که ایران روی توسعه فناوری هستهای پیشرفت داشته است و این تله را ایجاد میکنند تا ایران را به موضع قبلی برگردانند. آنها تلاش میکنند تا اشتباه ترامپ در خروج از برجام را جبران کنند. اگر ما به مواضع اخیر وزیر امور خارجه آمریکا و فرانسه توجه کنیم نشان میدهد که این صحبتها بیشتر شبیه بازی است.
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا تصریح کرد: البته در داخل برخیها با خوشبینی به این مواضع غربیها نگاه میکنند حتی اگر منابع بلوکه شده ما آزاد شود نمیتواند تاثیری در بهبود وضعیت داشته باشد، چون آنها موجب تقویت تولید و کاهش تورم نمیشوند بلکه تبدیل به رانت شده و در اختیار گروههای خاص قرار میگیرند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه باید جهتگیریهای اقتصاد را تغییر داد، اظهار داشت: مادامی که این اتفاق نیفتد و به سمت تولید نرویم، حتی فروش بیشتر نفت و دسترسی به درآمدهای آن نیز نمیتواند تاثیری داشته باشد و موقتی خواهد بود. مقاومت بانک مرکزی در مقابل کاهش نرخ ارز نشان میدهد که گروههایی از این تورم منتفع میشوند و مقامات برای حفظ این تورم تلاش میکنند.
وی ادامه داد: کاهش تورم که با کاهش نرخ ارز میتواند همراه باشد نیازمند عزم جدی است و آن نیز نیازمند جایگزین کردن درآمدهای عمومی از فروش نفت به اخذ مالیات و اصلاح سیستم بانکی است؛ آن موقع میتوانیم امیدوار باشیم که این درآمدها موجب کاهش تورم و رشد اشتغال و نهایتا رشد اقتصادی شود. منتها ما هیچ نشانهای را در جامعه و مسئولان نمیبینیم.
فاصلهگذاری امروز اصلاحطلبان با روحانی توهین به شعور مردم است
دو ماه و چند روز تا انتخابات مانده و اصلاحطلبان به نحوی از دولت روحانی، رویکرد و سیاستهایش خرده میگیرند که انگار سفینه روحانی همین دیشب و یکباره به زمین رسیده و همه را شوکه کرده است!نامهنیوز این تحلیل را در نقد مواضع اصلاحطلبان منتشر کرد و افزود: انگار نه انگار که اصلاحطلبان خودشان باعث و بانی روی کار آمدن این دولت شدهاند و روحانی در صورت عدم برخورداری از حمایت این جریان طی انتخاباتهای ۹۲ و ۹۶ حتی خواب ریاستجمهوری را هم نمیتوانست ببیند. شاهد هم آنکه وقتی محمود واعظی سینه سپر کرده و منکر حمایتهای جریان اصلاحات میشود، صدای همه درآمده و یادآوریهای لازم را انجام میدهند.
اکنون، اما با توجه به اینکه فصل انتخابات است و جان مردم نیز به لطف عملکرد دولت و البته مشکلات تحریمی به لبشان رسیده، ترجیح میدهند که راه خود را از دولت جدا کنند. غافل از اینکه این رویه، چیزی غیر از ضدتبلیغ نیست و نه تنها سرمایه اجتماعی ریزش کرده آنان را احیا نمیکند، بلکه آن اندک امیدواران به جریان اصلاحات را نیز آزردهخاطر کرده و میرنجاند.
شاهد آنکه وقتی صادق خرازی در مصاحبه با ایلنا میگوید «روحانی فرقی نکرده، ما اشتباه کردیم و فکر کردیم که اصلاحطلب است.... رویکرد آقای روحانی یک رویکرد امنیتی محض بود.... آقای خاتمی از همان روز اول نگران این بود که آقای روحانی بعد از اینکه به خواسته خود برسد دیگر توجه و مشورت نمیکند.» این سوال مطرح میشود که پس چرا تا حالا هیچ یک از اصلاحطلبان این حرفها را نمیزدند. مشخصا آن وقتی که آقای روحانی در آبان ۹۸ – قبل از آن که کار به اغتشاش و... برسد - چشم در لنز دوربین دوخته و گفت که دوربین داریم، شناسایی میکنیم و... هیچ کدام از خانمها و آقایان اصلاحطلبان از رویکرد امنیتی روحانی انتقاد نکردند؟!
سوال دیگر این است که آقای خاتمی این نگرانیها را کی و کجا مطرح کردند که ما نشنیدیم؟ اکنون و در آستانه انتخابات ریاستجمهوری، یادتان افتاده این حرفها را بزنید؟! وقتی که جناب خرازی میگوید «شما میبینید آقای جهانگیری در انتخابات سال ۹۶ به عرصه میآید و ادبیات سیاسی انتخابات را متحول میکند و بعد از انتخابات او را از درب جلو سوار میکنند و بدون اینکه متوجه شود از در عقب طوری پیادهاش میکنند که هنوز بهدنبال اتوبوس میدود و هرچه هم ما میگفتیم که با او چنین کردهاند، قبول نمیکرد»، این سوال مطرح میشود که با این حساب مردم چطور به آقای جهانگیری که هنوز هم از ماندن خود در دولت دفاع میکند، یا همفکران او اعتماد کنند؟ اصلا مردم چطور به خود شما و حزب متبوعتان اعتماد کنند که از یک سو از اصلاحطلب نبودن روحانی، امنیتی بودن او و جفاهایی که به اصلاحطلبان کرده میگویید، اما از سوی دیگر پیگیر رایزنی با محمدجواد ظریف برای راضی کردن او به کاندیداتوری هستید این رفتارها چنانکه روزنامه جهان صنعت نوشت، توهین به شعور مردم است.
روزنامه وطن امروز
ارجاع گزارش استنکاف رئیسجمهور از ابلاغ ۱۳ قانون به قوه قضائیه
نمایندگان با ارجاع گزارش کمیسیون قضایی و حقوقی به قوه قضائیه درباره استنکاف از اجرای ماده یک قانون مدنی از سوی حسن روحانی، رئیسجمهور، با ۱۹۰ رای موافق، ۹ رای مخالف و ۹ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۵ نماینده حاضر موافقت کردند. کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی گزارش این کمیسیون درباره استنکاف رئیسجمهور از اجرای ماده یک قانون مدنی را قرائت کرد.نماینده مردم صومعهسرا در مجلس گفت: مطابق اصل یکصدوبیستوسوم (۱۲۳) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «رئیسجمهور موظف است مصوبات مجلس شورای اسلامی یا نتیجه همهپرسی را پس از طی مراحل قانونی و ابلاغ به وی امضا کند و برای اجرا در اختیار مسؤولان بگذارد» و همچنین مطابق ماده ۱ قانون مدنی اصلاحی ۱۴/۸/۱۳۷۰ «مصوبات مجلس شورای اسلامی و نتیجه همهپرسی پس از طی مراحل قانونی به رئیسجمهور ابلاغ میشود. رئیسجمهور باید ظرف مدت ۵ روز آن را امضا و به مجریان ابلاغ نماید و دستور انتشار آن را صادر کند و روزنامه رسمی موظف است ظرف مدت ۷۲ ساعت پس از ابلاغ منتشر نماید».
وی ادامه داد: بر اساس تبصره ماده مذکور، در صورت استنکاف رئیسجمهور از امضا یا ابلاغ قانون در مهلت ۵ روزه مذکور، به دستور رئیس مجلس شورای اسلامی روزنامه رسمی موظف است ظرف مدت ۷۲ ساعت متن قانون را چاپ و منتشر کند. عضو هیاترئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس اظهار داشت: با عنایت به حکم ماده ۳ قانون مدنی، تمام قوانین باید در روزنامه رسمی منتشر شود و مطابق ماده ۲ قانون مذکور، تاریخ لازمالاجرا شدن قوانین ۱۵ روز پس از انتشار در روزنامه رسمی محاسبه میشود؛ بنابراین عدم امضا و عدم صدور دستور انتشار قوانین توسط رئیسجمهور منتج به تأخیر در اجرای احکام و تکالیف قانونی و متضرر شدن مردم و تضییع حقوق دولتی میشود.
نماینده مردم در مجلس بیان کرد: با توجه به تقاضای ۳۲ نفر از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم با نمایندگی جناب آقای حسینعلی حاجیدلیگانی، مبنی بر اعمال ماده ۲۳۴ قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی درباره استنکاف از اجرای ماده یک قانون مدنی، حسن روحانی، رئیسجمهور محترم دولتهای یازدهم و دوازدهم از زمان تصدی به ریاستجمهوری اسلامی ایران در موارد متعدد مرتکب استنکاف از اجرای حکم ماده یک قانون مذکور شده است.
جدول زمانبندی برگزاری انتخابات ریاستجمهوری اعلام شد
بر اساس جدول زمانبندی برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، اسامی نهایی داوطلبان انتخابات در روزهای ۵ و ۶ خردادماه اعلام و تبلیغات هم از روز ۷ خرداد آغاز میشود. جدول زمانبندی انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ که توسط وزارت کشور اعلام شده به شرح زیر است:۱- صدور دستور شروع انتخابات توسط وزیر کشور به فرمانداران ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰،
۲- تشکیل هیاتهای اجرایی توسط فرمانداریها از تاریخ ۲۱ اردیبهشت تا ۲۳ اردیبهشت
۳- ثبتنام داوطلبان ۲۱ اردیبهشت تا ۲۵ اردیبهشت
۴- رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان از ۲۶ اردیبهشت تا ۳۰ اردیبهشت
۵- تمدید مهلت رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان ۳۱ اردیبهشت تا ۴ خرداد
۶- انتشار اسامی داوطلبان توسط وزارت کشور ۵ خرداد تا ۶ خرداد
۷- تبلیغات انتخابات ۷ خرداد تا ۲۶ خرداد
۸- ممنوعیت تبلیغات ۲۷ خرداد؛ اخذ رای ۲۸ خرداد
۹- انجام مرحله دوم (در صورت نیاز) در تاریخ ۴ تیر
نبویان: توافق با چین برد - برد است
نایبرئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه یکی از مهمترین محورهای قرارداد ایران و چین در حوزه نفت و انرژی است، تصریح کرد: یکی از مشکلات اساسی ما تحریم در زمینه فروش نفت است که چین در این قرارداد تضمین داده است تا ۲۵ سال از ما نفت خریداری کند. نبویان افزود: از سوی دیگر ما در اوج تحریمها هستیم و در حال حاضر روزانه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت را به فروش میرسانیم که نزدیک به ۹۰۰ هزار بشکه نفت از این رقم به چین فروخته میشود.وی تصریح کرد: همچنین در این قرارداد قید شده ایران و چین همکاریهایی در زمینه توسعه میادین نفتی، توسعه پالایشگاهها و پتروشیمیها و همچنین تجهیز ذخایر نفت، گاز و پتروشیمی داشته باشند. پس از برجام همه به یاد داریم شرکتهایی مانند «شل» به ایران آمدند، اما همه رفتند. در مقابل، چین در اوج تحریمها این قرارداد مهم را با ایران منعقد کرد. وی متذکر شد: قرارداد ایران و چین یک توافق برد - برد است و اینطور نیست که ما ضرر کنیم و توافق بسیار خوبی است. ممکن است برخی بگویند چین با انعقاد این قرارداد به دنبال منافعی است که باید گفت این مساله درست است و طبیعی است هر کشوری برای خود منافعی داشته باشد و ما هم قطعا منافع خود را مدنظر قرار میدهیم.
نایبرئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در برجام آمریکا و غربیها به منافع خود رسیدند و از برجام نهایت استفاده را بردند، اما صنعت هستهای ما را عقب انداختند، حتی یک تحریم را هم کم نکردند و تحریمها علیه ایران را اضافه هم کردند و برجام کاملا به ضرر ما بود.
روزنامه خراسان
اعترافات تلخ درباره نظارت بر بازار روغن
یک مقام مسئول اقتصادی در گزارش روزهای اخیر خود به تعدادی از نهادهای دولتی اعلام کرده حسب اعلام تعدادی از مدیران ذی ربط در امر توزیع و نظارت بر کالاهای اساسی، امکان گزارش گیری از سامانه در نظر گرفته شده برای رصد و نظارت بر فرایند عرضه برخی اقلام همچون روغن، وجود ندارد که بر این اساس مقرر شده در اسرع وقت، جلسهای با حضور مدیران دستگاههای مربوط برای رفع این مشکل برگزار و نتیجه گزارش شود.مصوبه ارزی پس از ۸ سال در آستانه لغو
یک نهاد نظارتی با ارسال نامهای جدید خطاب به تعدادی از مسئولان نهاد ریاست جمهوری، تاکید کرده به رغم آن که مطابق قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب سال ۱۳۹۴، دولت حدود و مقررات استفاده از ارز را تعیین کرده و تنظیم مقررات معاملات ارزی نیز توسط شورای پول و اعتبار صورت میگیرد، لذا مصوبه آذرماه سال ۹۲ مسئولان وقت بانک مرکزی در اوایل فعالیت دولت یازدهم مبنی بر تعیین نرخ ارز برات اسنادی مفتوحه، خارج از اختیارات بانک مرکزی بوده و باید ابطال شود.روزنامه ایران
ادامه گفتگوها برای تبادل زندانیان
خبر اول اینکه، رئیس دفتر رئیس جمهوری گفت: راه مذاکره برای آزادی اتباع زندانی در خارج را نبستیم و به دنبال این هستیم که همه زندانیانمان را در امریکا یا سایر کشورها آزاد کنیم. محمود واعظی در پاسخ به سؤالی درباره تبادل زندانیان بین ایران امریکا و اینکه آیا مذاکرهای در این زمینه صورت گرفته است یا خیر، به تسنیم گفت: این موضوع همیشه مطرح بوده و ما هیچگاه مخالفت نکردهایم و همیشه بین ما و دیگران مطرح است. وی افزود: سرنوشت اتباع ما در امریکا یا سایر کشورها که زندانی هستند مهم است و به دنبال آزادی آنها هستیم و اگر ببینیم گشایشی در این زمینه وجود داشته باشد حتماً در این جهت تلاش خواهیم کرد، چراکه در دنیا این مسأله به عنوان یک اقدام بشردوستانه مطرح است. واعظی تصریح کرد: برای این موضوع از طریق واسطهها گفتگوهایی صورت میگیرد تا بتوانیم همه زندانیانمان را در امریکا یا سایر کشورها آزاد کنیم.روایت نیویورک تایمز از تنبیه امریکا توسط ایران
خبر دیگر اینکه، شورای سردبیری روزنامه نیویورک تایمز در یادداشتی درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به بررسی رویکرد امریکا درقبال این توافق پرداخت و تأکید کرد که اکنون تنها یک مهلت زمانی کوتاه برای بازگشت ایران و ایالات متحده به شروط برجام وجود دارد. به گزارش ایسنا، در بخشی از این یادداشت با اشاره به مذاکرات وین و مخالفت تندروها در واشنگتن با بازگشت امریکا به برجام آمده: در این مرحله، رویکرد تندروها مخالف عقل سلیم است. اگر ایالات متحده از پایبندی به توافق اول امتناع میکند، چرا ایرانیان برای تبعیت امریکا از قرارداد دوم به آن اعتماد داشته باشند؟ نیویورک تایمز افزود: حقیقت ناراحت کننده این است که تحریمهای «فشار حداکثری» پایدار نیستند. این تحریمها موجب تغییر رفتار ایران نشد و دقیقاً برعکس، ایران برای تنبیه ایالات متحده به دلیل خودداری از اجرای تعهداتش به توقف مرحله به مرحله تعهدات هستهای خود پرداخت تا به واشنگتن نشان دهد که جهان بدون توافق هستهای چگونه خواهد بود. روزنامه نیوروک تایمز در ادامه به قرارداد جدید ایران و چین برای یک همکاری ۲۵ ساله اشاره و تصریح کرد: این تعاملات نشان میدهد که روسیه و چین برای مدت زمان طولانی از تحریمهای امریکا تبعیت نخواهند کرد.مطهری:خوشبینم
شنیدیم که، علی مطهری در گفتوگوی مفصلی با سایت جماران گفته که به عملکرد شورای نگهبان در انتخابات پیش رو خوشبین است. او در توضیح چرایی این خوشبینی گفته: به خاطر اینکه در این دور از انتخابات ما بشدت نیازمند مشارکت بالای مردم هستیم و این مشارکت بالا پیام روشنی برای همه دنیا دارد و تأثیر مستقیمی در وضع اقتصادی و روابط خارجی ما خواهد داشت. اگر مشارکت پایین باشد، ضربهای به کشور و نظام جمهوری اسلامی خواهد بود؛ لذا حتماً باید کاری کنند که مشارکت بالا باشد و مردم احساس کنند که سلیقه آنها نیز در میان کاندیداها وجود دارد.وی افزود: اگر بنا باشد چند نفر همفکر از یک گروه خاص در میدان حاضر باشند دیگر شور و شوقی برای شرکت در انتخابات پیدا نمیشود و این به صلاح کشور نیست. به نظر من صرف اینکه افراد شرایط عامی را که در قانون اساسی آمده دارا باشند و محکومیت مهم اقتصادی یا اخلاقی نداشته باشند، برای تأیید صلاحیت آنها کافی است. باید بقیه کار را به عهده مردم گذاشت. فکر میکنم این بار شورای نگهبان با سعه صدر بیشتری برخورد میکند. مخصوصاً اینکه رهبر انقلاب هم بر این مسأله تأکید کردهاند و گفتهاند که میزان مشارکت مسأله بسیار مهمی است.
روسیه: مخالفان جایگزینی برای برجام ندارند
دست آخر اینکه، یک مقام روس تأکید کرد که سیاست فشار حداکثری علیه ایران به پیشرفت برنامه هستهای این کشور منجر شد. به گزارش جماران، میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی در وین با انتشار یک پیام در حساب کاربری خود در توئیتر، نوشت: تعداد زیادی از مخالفان برجام وجود دارند که به هیچ وجه قادر نیستند جایگزینی مناسب برای احیای آن ارائه دهند. اولیانوف با اشاره به مقاله اخیر روزنامه عرب نیوز درباره بازگشت امریکا به برجام تصریح کرد: ادامه سیاست فشار حداکثری به توسعه برنامه هستهای ایران فراتر از محدودیتهای برجام و تنش در خلیج فارس منجر شد.روزنامه شرق
رمزگشایی از رابطه حسن رعیت و دوستان
جلسه رسیدگی به اتهامات حسن میرکاظمی معروف به حسن رعیت و سایر متهمان به ریاست قاضی بابایی برگزار شد. جعفرزاده نماینده دادستان گفت: در این پرونده با یک شبکه فساد مواجه هستیم، شبکه فسادی که مجموعهای از جرائم را رقم زدند؛ از اخلال کلان در نظام پولی و ارزی کشور تا ضربه به محیط زیست. در برههای که یک فرد عادی برای گرفتن وام باید مدتها در نوبت باشد و ضامن و وثایق معرفی کند، شبکه فساد میرکاظمی با محوریت شخص او اقدام به اخذ تسهیلات به میزان ۴۰۰ میلیون یورو و در جای دیگر نیز به میزان پنج هزار میلیارد ریال از بانک اقدام کرده است.نماینده دادستان افزود: اخذ تسهیلات از ۳۰سالگی تا ۴۰سالگی دریافت شده بود، حال چطور میشود یک جوان ۳۰ساله بتواند چنین تسهیلاتی دریافت کند جز با ارتباط ویژه با برخی مسئولین و مفسدان اقتصادی مثل اکبر طبری، قاضی منصوری و بابک زنجانی که اتفاقا در همین دادگاه محاکمه شدند. وی با بیان اینکه حسن رعیت یار غار بابک زنجانی بوده است، گفت: روز اولی که بابک زنجانی دستگیر شد، به بازجو شماره رعیت را داد تا به واسطه نفوذ وی با اکبر طبری مشکل رفع شود.
او افزود: یکی دو سال پیش آقای منصوری از او و طبری درخواستی میکند که طبری به رعیت میگوید انجام بده؛ اما از منصوری فاصله بگیر. وی با بیان اینکه کیفرخواست این پرونده حدود ۴۰۰ صفحه است، گفت: اولین کارخانهای که توسط متهم تأسیس شد، کارخانه دنیای فلز تهران بود. تسهیلاتی که در این کارخانه گرفته شد، در سه مرحله بوده است. در مرحله اول ۲۴۸ میلیون دلار برای واردات ورق از بانک کشاورزی تسهیلات اخذ شد که رفع تعهد شده و ما نیز به آن ورود نکردهایم.
نماینده دادستان اظهار کرد: ۶۴ میلیون یورو از بانک صادرات بابت واردات ورق با جعل و تقلب اخذ شد که ۲۵ میلیون یوروی آن را پرداخت کردهاند، اما رفع تعهد نشده و بارنامه به صورت جعلی تنظیم شده است که متعلق به شرکتی در دوبی مربوط به برادر میرکاظمی بوده است. متهم میرکاظمی با احتساب سود و جریمه در این بخش مبلغ ۹۳ میلیون یورو بدهکار است و باید پرداخت شود که بیش از ۱۰ سال است تسویه نشده است. در بازرسی از دفتر متهم رعیت، ۱۲ مهر بانکی کشف شده و مربوط به بانکهایی بوده که از آنها تسهیلات گرفته شده است. کارمند متهم رعیت اظهار کرده است که در دفتر دستگاه مهرسازی داشتهاند لذا در اصل، تسهیلات نیز با جعل مهر بانک کشاورزی بوده است.
نماینده دادستان بیان کرد: شبکه رعیت در قالب هفت شرکت از سه بانک آینده، گردشگری و کشاورزی تسهیلات ریالی دریافت کرد و به حساب پنج بانک دیگر ریخت و از این طریق پیشپرداخت حوالههای ارزی خود را تأمین کرد و اصطلاحا از این جیب به آن جیب گذاشت، حال آنکه قرار بود با آن تسهیلات دریافتی مواد اولیه وارد کند. شبکه رعیت از یکی از شعب بانک مسکن برای ذوبآهن ازنا تسهیلات دریافت کرد و این تسهیلات را در بانک بابک زنجانی چنج کرد. همچنین رعیت از بانکی دیگر، تسهیلاتی را به نام برادرش اخذ کرد که در اینجا برادرش اقرار کرده که امضایش جعل شده است.
وی ادامه داد: متهم با کسب مال از طریق نامشروع یک باغوحش خصوصی که به بهشت گمشده مشهور است را راهاندازی کرد و سبک متفاوتی نسبت به سایر مفسدین اقتصادی به کار گرفت؛ وی این ملک را برای دعوت از افراد تأثیرگذار استفاده میکرد؛ وی کلکسیونی از جمله موتورسیکلت جمعآوری میکرد و گاهی برخی از این کلکسیون را در قالب هدایا ارائه میداد. پرونده حاضر مصداقی از اخلال سازمانیافته است که با اقدامات مجرمانه در قالب اخذ تسهیلات، امنیت اقتصادی جامعه را مختل کرده است.
وی در ادامه ضمن تشریح عناوین اتهامی متهم حسن میرکاظمی، گفت: سیدحسن میرکاظمی مشهور به رعیت متولد ۱۳۵۱ بازداشت از تاریخ ۹۸.۰۵.۱۳ متهم به ۱- مشارکت در اخلال عمده در نظام پولی و ارزی کشور از طریق اخذ مبالغ کلان ارزی و ریالی با تقلب از بانکها معادل ۴۰۰ میلیون دلار و بیش از پنج هزار میلیارد ریال منجر به اخلال در نظام اقتصادی کشور با وصف سردستگی ۲- مشارکت در کلاهبرداری شبکهای از بانکها به مبلغ مذکور در بند نخست. ۳- مشارکت در جلب و استفاده از اسناد مجعول. ۴- مشارکت در پولشویی به میزان مبالغ ارزی و ریالی مندرج در اتهامات اول و دوم. ۵- مشارکت در پرداخت رشوه به علی دارابینیا مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره وقت بانک صادرات لرستان به مبلغ ۱۱ میلیارد ریال، محمدحسن کریمی رئیس وقت بانک پارسیانکیش به مبلغ ۹۸۰ میلیون ریال، رئیس وقت شعبه ۴۰۶۰ بانک صادرات گرگان به تعداد ۳۰ عدد سکه، خانم منصوره عنصری رئیس وقت شعبات بهار و سهراه طالقانی بانک ملت به میزان پنج عدد سکه و ۳۰۰ میلیون ریال وجه نقد. ۶- اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی با سوءاستفاده از روابط خصوصی. ۷- قطع و خشکاندن ۲۰۶ اصله درخت.