بازسازی و بهسازی شهرهای توریستی قدمی کارآمد در جهت تحقق جهش تولید

زمانی که صحبت از جهش تولید می شود غالبا فکر ها به سمت کارخانه ها و تولیدی ها و... می رود. اما جهش تولید لزوما به معنی تولید یک محصول نیست. بلکه ارائه یک خدمت در قابل دریافت هزینه آن نیز یک تولید محسوب می شود. در این مقاله می خواهیم درباره صنعتی صحبت کنیم که در سال جهش تولید باید بیش از این ها مورد توجه قرار بگیرد و به چشم صنعتی پول ساز (سومین صنعت پول ساز در زمینه تولید ناخالص ملی در سراسر جهان) به آن نگاه شود. برای گردش اقتصاد کشور باید به این بخش از تولید نیز توجه کرد.

شنبه، 20 دی 1399

تخمین زمان مطالعه:

نویسنده : تحریریه راسخون

موارد بیشتر برای شما

بازسازی و بهسازی شهرهای توریستی قدمی کارآمد در جهت تحقق جهش تولید

یکی از مهم ترین ظرفیت های خدماتی کشور که متاسفانه در سال های گذشته بسیار مورد بی مهری قرار گرفته، گردشگری و مباحث توریستی است. در دنیا، گردشگری به عنوان یک صنعت مجزا شناخته می شود؛ زیرا تمامی اجزا و اصول و تعاریف "صنعت" را در خود دارد. در صنعت گردشگری شما چیزی را در اختیار مخاطب یا توریست قرار می دهید و در قبال این خدمت هزینه ای دریافت می کنید.

در دنیای اقتصاد یک اصل بسیار ساده اما اساسی به نام خرید و فروش (ارائه و مصرف) وجود دارد. شما مادامی که چیزی برای فروش یا خدمتی برای ارائه داشته باشید، می توانید مشتری جذب کنید و مادامی که مشتری برای جذب داشته باشید، می تواند سرمایه خود را در گردش قرار دهید و از آن سودآوری داشته باشید. نکته مهم این است که برای تولید یک محصول یا ارائه یک خدمت غالباً باید هزینه ای را متحمل شد.

خوبی صنعت گردشگری این است که این هزینه تقریبا بسیار ناچیز است و به صورت پایه ای هیچ هزینه ای برای آن وجود ندارد. به معنی بهتر کلمه، شما جنگل نمی سازید یا قرار نیست که آثار باستانی جدید تولید کنید و یا کویر و دریا خلق نمی کنید. تنها هزینه ای که در این بین وجود دارد، هزینه نگهداری جاذبه های گردشگری است که در مقایسه با هزینه تولیدات سایر صنایع چیز قابل توجهی به نظر نمی آید.

از این رو می توان گفت که صنعت گردشگری در ذات خود یک صنعت سودآور با کمترین هزینه ممکن است. از طرفی دیگر وقتی ایران از هر نظر می تواند برای هر نوع مسافر و توریستی با هر سلیقه ای یک مقصد گردشگری محسوب شود، عملا با یک منبع عظیم مالی طرف هستیم. این سرمایه بالقوه عظیم اگر تبدیل به بالفعل شده و وارد چرخه اقتصاد ایران شود، به واقع جهش تولید خوبی می تواند در کشور رقم بزند. (1)

گردشگری یک صنعت مادر است

فارغ از این که گردشگری یک صنعت مستقل محسوب می شود، می توان آن را یک صنعت مادر نیز نامید. صنعت مادر به صنعتی گفته می شود که علاوه بر ایجاد گردش مالی در خود، در گروه های نزدیک به خود و زیر شاخه های خود نیز این گردش مالی را ایجاد می کند.

یک توریست وقتی با هدف دیدن آثار باستانی یا استفاده از طبیعت یا هر دلیل دیگر به منطقه ای سفر می کند، هدف اصلی صنعت گردشگری ارائه خدمات مستقیم و دریافت هزینه های آن است؛ اما این توریست به عنوان یک مخاطب تازه وارد می تواند یک مشتری بالقوه برای تمامی صنایع دیگر محسوب شود.

هتل داری، حمل و نقل، صنایع غذایی، فروشگاه های مختلف، تولیدی ها داخلی غیره و غیره همه در این گردش مالی شریک می شوند. بنابراین عملا توریست تنها یک گردشگر نیست، بلکه یک منبع غنی از سرمایه ای است که می تواند وارد کشور شود و در اقتصاد ایران به گردش در بیاید. بنابراین اگر می خواهیم جهش تولید در تمام بخش های اقتصاد را به صورت کلان تجربه کنیم، به واقع یکی از راه های اصلی آن رونق صنعت گردشگری است.

اگر بخواهیم دقیق تر صحبت کنیم، صنعت گردشگری به عنوان یک طعمه در اقتصاد محسوب می شود. یک توریست با هدف گردشگری و بازدید آثار باستانی وارد ایران می شود. اما در بدو ورود و در همان لحظه اول که آثار باستانی یا منابع طبیعی جلوی روی او قرار ندارد. بنابراین با اولین قدمی که یک توریست در خاک ایران می گذارد جذب سرمایه از او توسط تمامی بخش ها شروع می شود. بنابراین فارغ از گردش مالی مستقیمی که صنعت گردشگری به تنهایی ایجاد می کند، ورود جریان مالی جدیدی به بخش های مختلف تولیدی و خدماتی کشور کلید می خورد. (2)

بنابراین عملاً جذب یک توریست، به معنی جذب یک منبع سرمایه گذاری سیال در تمام بخش های تولیدی و خدماتی کشور است که می تواند نقش بسزایی در جهش تولید کشور از دید کلان داشته باشد. با این وجود متاسفانه دید هدفمندی در این زمینه وجود ندارد و همچنان به صورت یک صنعت شکست خورده با صنعت گردشگری بخورد می شود که این دید می تواند کشور را در ادامه مسیر با مشکل اقتصادی مواجه کند.

نیازی که صنعت گردشگری دارد

با وجود این که گفتیم صنعت گردشگری مانند سایر صنایع نیاز به تولید و هزینه اولیه بالایی ندارد اما این بدین معنی نیست که به طور کلی این صنعت نیازی به توجه ندارد.

به واقع صنعت گردشگری وابسته مشاغل هم سو مانند هتل داری و... است. به طور ساده تر اگر بخواهیم بگوییم، یک طبیعت گرد خارجی یا داخلی زمانی مایل به دیدن روستای زیبای درک در استان سیستان و بلوچستان می شود که: محل مناسبی برای اقامت او فراهم شده باشد، مسیر رسیدن به این روستا هموار باشد، امنیت مسیر از جنبه های مختلف تامین شود، فروشگاه های مناسب برای رفع نیازهای احتمالی توریست وجود داشته باشد، حداقل امکانات رفاهی وجود داشته باشد و...

وجود این موارد باعث می شود که روستای درک در بین گزنیه های احتمالی سفر یک توریست قرار بگیرد. اما ذات اقتصاد رقابت است. توریست با این همه سرمایه قابل جذبی که دارد، مسلماً مورد توجه بسیاری از کشورهای مختلف قرار می گیرد. از این رو باید بجز این امکانات اولیه و ساده گفته شده، موارد مهمی همچون: ایجاد مراکز خرید بزرگ و قابل وصف، ایجاد مراکز تفریحی، ایجاد موقعیت های جذاب و خلاقانه و هزاران کار دیگر که می تواند رتبه درک یا هر جای دیگر در ایران را در چشم توریست افزایش دهد را نیز مد نظر قرار دهیم. (1)

مسئله مهم دیگر تبلیغات مناسب و درست از ایران و صنعت گردشگری آن است. مردم بسیاری از کشورها نسبت به ایران دید خوبی ندارند، مسائلی که در منطقه وجود دارد که همیشه نام ایران در آن ها وجود دارد و همیشه به عنوان یک متهم از ایران نام برده می شود. تبلیغات بسیار منفی ایجاد می کند. ترکیه تا مدت ها برای جذب توریست های خارجی سعی کرد نامش در هیچ درگیری سیاسی-نظامی وجود نداشته باشد.

از طرف دیگر بد جلوه دادن سیاست های داخلی ایران در رسانه های خارجی تاثیر بسیار منفی در سطح بین المللی داشته و باعث شده است سالانه آمار توریست در ایران کم و کمتر شود و این اتفاق مرگ صنعت گردشگری را در پی خواهد داشت. باید تبلیغات در سطح جهانی را مهم بدانیم و آن را با جدیت ادامه دهیم. این کاری است که می تواند ایران را در مسیر جهش تولید قرار دهد.

تبلیغات دهان به دهان مهم برای جهش تولید

همانطور که در بالا گفته شد، تبلیغات از مهم ترین عنصرهایی است که می تواند صنعت گردشگری را نجات دهد. وضعیت خاص ایران در منطقه و جهان و درگیری های سیاسی ایجاد شده میان ایران و ابرقدرت هایی مانند آمریکا باعث شده است که این تبلیغات همیشه از سوی کشورهای اروپایی، عربی، آمریکایی و... بلوکه شوند و عملا تبلیغات به دست مخاطب یا مشتری نرسد. از این رو باید روش دیگری در پیش گرفت.

با وجود این که وضعیت گردشگری ایران در منطقه خطر قرار دارد، اما هنوز توریست های زیادی سالانه به ایران می آیند و از مناطق مختلف ایران بازدید می کنند. صنعت گردشگری باید از این توریست ها به عنوان عامل های تبلیغات خود استفاده کند؛ یعنی کاری کند که هر توریست علاوه بر این که دوباره برگردد، همراه خود چندین و چند نفر دیگر را بیاورد. این تبلیغات در ابتدا کند پیش می رود، اما می تواند اثربخشی خوبی داشته باشد و تقریبا بسیاری از نقشه های کشورهای عربی و... را برهم بزند.

به هر حال فارغ از مسائل سیاسی، کشورها با یک دیگر در جهت تجاری و اقتصادی هستند. از این رو می توان با ارائه خدمات بهتر و با کیفیت تر توریست را مجذوب ایران کنیم. بهسازی و یا ایجاد موقعیت های جدید گردشگری می تواند تاثیر موثر و مستقیم در ایجاد فرایند تبلیغات از سمت توریست داشته باشد. (3)

احیای گردشگری، احیای اشتغال

مسئله بیکاری و اشتغال از مهم ترین مسائل و مشکلاتی است که چند سال گذشته گریبان دولت و مردم را به شدت فشار داده است. صنعت گردشگری با احیای خود می تواند ظرفیت شغلی بسیاری در کشور ایجاد کند.

از آن جایی که کشور ایران منابع طبیعی و باستانی و... بسیاری در زمینه گردشگری دارد، می توان برای مرمت، نگهداری و ایجاد موقعیت های جدید گردشگری به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کرد. در صورت رونق صنعت گردشگری مشاغل موازی این صنعت در حوزه های حمل و نقل و هتلداری و... نیز کم کم رونق پیدا کرده و شروع به جذب نیرو در هر سطحی می کنند. به هر حال وقتی در یک صنعت و صنایع موازی آن سرمایه شروع به گردش کند، ایجاد اشتغال از اولین مزایای مهم آن محسوب می شود.

نکته جالب توجه این است که مشاغل ایجاد شده در حوزه گردشگری و صنایع مربوطه به صورت متمرکز نبوده و فقط در چند نقطه ایران نیست. در صورت جان گرفتن این صنعت هر نقطه ایران به تنهایی می تواند به عنوان قطب گردشگری مناسبی برای توریست مطرح شود. بنابراین عملاً جلوی مهاجرت های روستا به شهر و شهر به کلان شهر گرفته می شود که این خود اتفاقی بسیار مهم و بزرگ در کشور و ایجاد بالندگی در نقاط مختلف ایران محسوب می شود. (4)

گردشگری و نتیجه آن در جهش تولید

گاهی خیال می شود که تولید تنها به معنای چرخیدن چرخ دنده های یک کارخانه است. گاهی یادمان می رود که هدف نهایی هر اقتصادی جذب مشتری و سرمایه است. وقتی صنعتی مانند گردشگری که نیروهای بالقوه آن در ایران وجود دارد، چرا باید آن را رها کرده و سراغ صنایع برویم که باید چندین و چند سال روی آن سرمایه گذاری شود تا بتواند وارد بازارهای جهانی شود.

صنعت گردشگری ایران با این وضعیت نه چندان رو به راه خود نیز هنوز در بازارهای جهانی مطرح است و هر ساله خیل عظیمی از گردشگران و توریست ها به ایران سفر می کنند. وقتی همچنین بنیه قوی وجود دارد که می تواند سرمایه عظیمی به ایران وارد کند که تحریم ها و ... نیز چندان تاثیری روی آن نمی تواند بگذارد، پس چرا از خیر آن بگذریم؟ جهش تولید گاهی آنقدر راحت می شود که باور کردنش سخت است؛ اما باید باور کرد که سخت کار کردن لزوماً نمی تواند سودآور باشد. مهم این است که هدفمند کار کنیم.

در دنیای امروز و در اقتصاد نوین این هدفمند کار کردن است که پاسخ درستی به ما می دهد. پس برای این که به واقع جهش تولید داشته باشیم باید با توجه به ظرفیت های داخلی مانند همین صنعت گردشگری رو به جلو حرکت کنیم. سایر صنایع نیز می توانند در سایه حرکت این صنعت شروع به پیشرفت کنند، اگر همتی باشد و چشم بینایی وجود داشته باشد.

پی نوشتها