(ز 1286 ق)، قلمدان‏ساز و مذهب. از معاصران دوره‏ى ناصرالدین‏شاه و مظفرالدین‏شاه قاجار و سازنده‏ى اسكلت مقوایى و نقاش و مذهب قلمدان‏ها بود. وى در مقواسازى قلمدان‏ها و صنعت ابرى و تذهیب، از شاگردان ابوطالب مدرس به شمار مى‏آمد و در قلمدان‏هایى كه اسكلت مقوایى آن، به دست او انجام پذیرفته، عموما داراى مهر ...

(ز 1242 ق)، میناساز. هنرمند با تجربه و بلند آوازه‏ى دوران فتحعلى‏شاه قاجار بود. وى در شبیه‏سازى و تصویرپردازى و ارائه گل و مرغ و تزیینات چشم‏نواز چابك دست بود و در تلفیق و كاربرد رنگها مهارت پسندیده‏اى داشت. رنگهاى درخشنده و قدرت قلم او كه در جمله‏ى آثارش مشهور است، او را استادى تام‏العیار شناسانده، ...

(ز 1232 ق)، نقاش و مجلد. از سادات اصفهانى و از خاندان مورد احترام امامى بود كه در قلمدان و جلدسازى و كارهاى روغنى مهارت داشت. از آثار جلدسازى وى، جلد قرآن رحلى است كه رویه آن گل و مرغ پسندیده دارد و در داخل آن، دسته گلهاى با طراوتى است كه در زمینه‏ى مرغشى و طلایى آن جلب نظر مى‏كند. این جلد به خط رقاع ...

(ز 1293 ق)، مذهب، نقاش، قلمدان‏ساز و خطاط. از شاگردان سید ابوالقاسم حسینى مذهب باشى اصفهانى بود و شیوه‏ى وى را پیروى مى‏نمود. میرزا محمدتقى علاوه بر هنر تذهیب و مراحل مختلف آن، در تصویرسازى و چهره‏پردازى نیز مهارت داشت. عمده كار این استاد، تهیه جلد و قاب آینه و قلمدان و سایر كارهاى روغنى بود كه در كارگاه ...

(س سیزدهم ق)، نقاش، میناساز و شاعر. از هنرمندان میناكار دوره‏ى فتحعلى‏شاه و محمدشاه قاجار بود. وى در ارائه گل و مرغ و زیبایى‏هاى طبیعت شیرین قلم بود و چهره‏پردازى و صورت سازى را به شیوه‏ى اروپایى و ایرانى قوى و با حالت مى‏ساخت. در نظم شعر نیز دست داشت و سروده‏هاى خود را با موضوعات نقوش تطابق مى‏داد. ...

(ز 1124 ق)، طراح و رسام فلزات. وى در ساختن اسطرلاب مهارت داشت. از آثار رقم‏دار این هنرمند كه به همكارى برادرش انجام پذیرفته، اسطرلاب نفیسى است كه براى شاه سلطان حسین صفوى ساخته شده و چنین رقم نهاده: «صنعه اقل الطلبه عبدالعلى بن محمد الجزائى، نمقه اقل الطلبه اخ الصانع محمدباقر 1124». ...

(ز 1288 ق)، نقاش، قلمدان‏ساز و خطاط. وى از نوابغ و استادن عصر خویش بود و در 1275 ق از دربار ناصرالدین‏شاه قاجار به لقب نقاش‏باشى مفتخر گردید. این هنرمند در تصویر و شبیه‏سازى توانا بود و تذهیب و ترصیع و حل كارى را خوب مى‏دانست و در نوشتن خطوط و سرودن شعر نیز دست داشت. محمد اسماعیل از استادن پیشگام در ...

(ز 1266 ق)، نقاش و قلمدان‏ساز. آبرنگ كار و قلمدان قاب آینه‏ساز دوره‏ى ناصرى بود و در هنر خود مهارت داشت. از آثار وى: قاب آینه‏ى زیبایى كه در دو طرف آن تصویر زنان جوانى دیده مى‏شود، با رقم: «راقمه محسن منشى»؛ قاب آینه‏ى كوچك رنگ روغنى كه بر روى آن، تصویر زن جوانى جلب نظر مى‏كند، با رقم: «راقمه محسن»؛ ...

(ق)، نقاش، قلمدان ساز، خطاط و شاعر. در چهره‏پردازى و سایه‏پردازى دقیق و نازك نگار بود و شیوه‏ى استاد صنیع‏الملك را دنبال مى‏كرد. او با مكتبهاى اروپایى آشنایى داشت و در قلمدان‏سازى و آبرنگ نیز با استعداد بود و شبیه‏سازى و تذهیب را خوب مى‏دانست. مبارك میرزا در خوشنویسى نیز دست داشت و شعر هم مى‏سرود. وى ...

(س سیزده و چهاردهم ق)، نقاش و قلمدان‏ساز. وى در آبرنگ مهارت داشت و در گل و مرغ و مرغش‏سازى و حل‏كارى پراستعداد بود. از آثار وى: تصویر گل و مرغى شیوایى در سبك سیاه‏قلم، با رقم: «مشق غلامرضا 1315»؛ قلمدان مرغش عنابى كه در رویه‏ى آن ساقه بلند و افشان خوشه انگورى به حل‏كارى استادانه‏اى انجام یافته و كناره‏ها ...

(س چهاردم ق)، میناساز. از نقاشان و میناسازان معروف دوره‏ى مظفرى بود و از آن پادشاه لقب میناكارباشى داشت. از آثار وى: سرقلیان طلایى و مینایى استادانه‏اى كه در وسط مدالیون بزرگ آن تصویر بسیار شبیه مظفرالدین‏شاه و در پشت سرش فرمانفرما ترسیم شده است. از طرفین و كناره‏ها نیز تصاویر گوناگون و مناظر گل و مرغ ...

(س سیزدهم و چهاردهم ق)، نقاش و كاشى‏كار. اهل اصفهان و نقاش كاشى‏كار بود كه در نزدیكى دروازه شاه عبدالعظیم تهران كارخانه‏ى كاشى‏پزى داشت. از آثار رقم‏دار وى كه به تزیینات زیبایى آراسته شده، كاشى بزرگى است كه نقوش متنوعى دارد و در وسط آن، تصویر كلنل رابرت مورداك اسمیت جلب نظر مى‏كند. حواشى كاشى به نقش ...

(س ششم ق)، معمار و گچ‏بر. از آثار به جا مانده‏ى وى، آجركارى و گچ‏بریهاى متنوع مسجد فریومد در ناحیه‏ى میامى، از توابع شهرستان شاهرود است. ...

(س یازدهم و دوازدهم ق)، نقاش و قملدان‏ساز. این هنرمند به نامهاى علیقلى‏بیگ فرنگ و علیقلى جبه‏دار عباسى و علیقلى آرنااوت و علیقلى‏بیگ ارناوت نادرى اصفهانى در هنر تصویرسازى ایران شهره بوده است. وى مسیحى و از مردم آرنااوت (آلبانى) بود كه در زمان شاه‏عباس دوم صفوى (1077 -1052 ق) به ایران آمد و تغییر مذهب ...

(س سیزدهم و چهاردهم ق)، نقاش و قلمدان‏ساز. در كاشان ساكن و نقاش آبرنگ‏كار دوره‏ى ناصرى بود و اغلب به شیوه‏ى پدر نقش مى‏آفرید. از آثار وى قلمدان مرغش ساده‏اى است كه به طلاى ناب، تصاویر گل و مرغى دارد، با رقم: «علیرضا 1312». ...

(ز 908 ق)، فلزكار. اهل بیرجند بود و در فلزكار و طلا و نقره‏كوبى دست پرمهارتى داشت. اثر رقم‏دار وى، مصنوع فلزى پرمهارتى است، با رقم: «عمل اقل العباد علاءالدین بن شمسى محمد البیرجندى فى غره شهر رمضان المبارك سنه ثمان و تسعمائه». ...

(س هفتم ق)، فلزكار و قلمدان‏ساز. هنرمند شهر زنجان و از استادان آن دیار بود. از آثار ارزنده‏ى وى، قلمدان برنجى با مهارتى است كه به خطوط و نقوش متنوع اسلیمى آرایش یافته و به خط كوفى تزیینى رقم «العز و الاقبال... مقرب عثمان بن ابوبكر زنجانى» دارد. ...

(س سیزدهم ق)، نقاش، مذهب و قلمدان‏ساز. هنرمند ماهر شیرازى بود كه از طرف ناصرالدین شاه مفتخر به لقب مذهب‏باشى شد. وى در تمام شیوه‏هاى طلاكارى و تذهیب و تشعیر و افشان و حل‏كارى و ترصیع الوان سرلوحها، استادى تمام عیار بود. همچنین در آبرنگ و قلمدان و جلدسازى نیز استاد بود و در گل و مرغ و تصویر و شبیه‏پردازى ...

(س چهاردهم ق)، نقاش و قلمدان‏ساز. از سادات حمزوى شیراز بود و در چهره‏سازى گل و مرغ دست توانایى داشت. از آثار وى قلمدان زیبایى است كه در وسط رویه آن، تصویر دخترى با لباسهاى رنگى ترسیم شده و پایین و بالاى آن با گل و مرغ زیبا آراسته شده و حواشى قلمدان نیز منظره‏ى گل و مرغ ساده دارد، با رقم: «عبدالوهاب حمزوى ...

(س هفتم ق)، طراح فلزات. اهل خوى بود و در طرح و ترسیم نقوش اسلامى بر روى فلزات سخت، مهارت بسزایى داشت. اثر زیباى وى، در نقره‏كوبى استادانه‏اى است كه در نقوش زیباى اسلیمى و طرح هندسى به عمل آمده، با رقم: «عمل عبدالمؤمن بن محمد النقاش خوئى». ...