(1131 -1084 ق)، فقیه، متكلم، محقق و نویسنده. در شاخوره به دنیا آمد و علوم مقدماتى را در آنجا فراگرفت. آنگاه نزد استادان بزرگ آن عصر مراتب عالى فقه و اصول را به پایان رساند و به درجه‏ى اجتهاد نایل آمد. وى از برجسته‏ترین شاگردان شیخ سلیمان ماحوزى بود كه فقه و اصول و حكمت را نزد وى آموخت. ریاضیات را نزد ...

(1325 -1264 ش)، نویسنده و شاعر، متخلص به بینش. پدر وى اسداللَّه خان آق اولى جزء سومین گروه شاگردانى بود كه براى تحصیل به اروپا اعزام شدند. در تهران متولد شد. پس از فراغت از تحصیل در مدرسه‏ى ادب تهران، عربى را نزد شیخ عبدالعلى مؤید بیدگلى و فرانسه را در مدرسه آلیانس فراگرفت. وى براى فعالیتهاى فرهنگى و ...

(س یازدهم ق)، شاعر و نویسنده. خواجه آقامیر از اعاظم همدان بود و طبعى عالى و روان داشت. در زمان شاه عباس زندگانى مى‏كرد. در میان اقسام شعر به سرودن رباعى میلى بیشتر داشت، از این رو به خواجه رباعى یا میررباعى مشهور بود. به گفته‏ى شیخ آقا بزرگ تهرانى، آقا میرهمدانى از مصاحبین صادقى كتابدار صاحب «مجمع الخواص» ...

(1356 -1294 ق)، عالم و نویسنده. در نجف متولد شد. میرزا محمد آقازاده ملقب به آقازاده‏ى نجفى فرزند آخوند ملا محمدكاظم خراسانى، یكى از بنیانگذاران مشروطیت در ایران و از مراجع سه‏گانه مقیم نجف بود. وى علوم مذهبى را نزد پدر خود تحصیل كرد و از محضر ایشان موفق به گرفتن درجه‏ى اجتهاد گردید. در سال 1325 ق به ...

(وف 1337 ق)، نویسنده و شاعر، متخلص به آغاز اهل ارسنجان فارس بود. پس از به پایان رسیدن تحصیلات به مشاغل دولتى روى آورد. در شعر بیشتر به غزلسرایى تمایل داشت. ...

(س سیزدهم ق)، شاعر و نویسنده. اهل تبریز بود. پدرش ملاشیخ محمدحسن تبریزى منسوب به سلاطین صفویه است. وى طبع شعر نیز داشت، بیت زیر از او است: در خدمت آن طره‏ى مشكین تو هر روز تا چند كنم شرح پریشانى خود را ...

(تو 1291 ش)، نویسنده و ریاضیدان. در نجف اشرف به دنیا آمد. سپس به مازندران رفت و دوره‏ى تحصیلات ابتدایى خود را در بابل سپرى كرد. پس از آن براى تكمیل تحصیلات به تهران آمد و از مدرسه‏ى دارالفنون فارغ‏التحصیل شد و سپس از دانشكده‏ى علوم كارشناسى ریاضى خود را گرفت. پس از آن به مشاغل دولتى روى آورد و در كتابخانه‏ى ...

(ز 1301 ش)، نویسنده و شاعر آزادیخواه، متخلص به آزاد. وى به شغل وكالت اشتغال داشت و از نویسندگان فاضل و زبردست بود و مقالات مفید و اجتماعى او در روزنامه‏هاى فارس درج شده است. همچنین اشعار او نیز در «نامه‏ى ملى پارس» و جراید قدیم شیراز از قبیل «عصر آزادى» و «استخر» چاپ شده است. آزاد از اعضاى انجمن ادب ...

(1325 -1261 ش)، روزنامه‏نگار و نویسنده. وى در مراغه متولد شد. پدرش از مجتهدین آذربایجان بود و ابوالقسم نیز پس از اتمام تحصیلات مقدماتى علوم عربى به نجف رفت و در آنجا در حوزه‏هاى درس آخوند ملا كاظم خراسانى و شیخ حسن ممقانى و فاضل شربیانى حضور پیدا كرد. در پایان تحصیلات حوزوى خود به ایران آمد و براى ادامه‏ى ...

(تو 1316 ق)، نویسنده و شاعر. میرزامحمود از علما و ائمه جماعت و مدرسین اصفهان ساكن محله‏ى پاقلعه بود. تحصیلات خویش را در اصفهان، ابتدا در مدرسه حقایق كه دومین مدرسه جدید اصفهان بود، شروع نمود؛ بعداً در مدارس قدیمه به تكمیل آن همت گماشت و از سال 1298 ش به خدمت وزارت فرهنگ درآمد. وى از اعضاى انجمن ادبى ...

(وف 1355 ق). پزشك، نویسنده و شاعر. وى فرزند میرزا یوسف‏خان مستشارالدوله بود. تحصیلات خود را در رشته‏ى پزشكى در دانشگاه لندن به پایان رساند. پس از بازگشت به ایران جزو پزشكان دربار ناصرى درآمد و از ظلّ‏السلطان پسر ناصرالدین شاه لقب حكیم‏باشى گرفت. اما چون استبداد قاجار و وضع نامطلوب سیاسى و اجتماعى ایران ...

(ز 1333 ق)، وكیل دعاوى، نمایشنامه نویس و روزنامه‏نگار. وى از نویسندگان پركار اواخر دوره‏ى مشروطیت و یكى از آغازگران مكتب نمایشى اخلاقى در ایران بود. او كه به كار وكالت عدلیه مشغول بود تعداد بسیارى نمایشنامه نوشته است كه بیشتر آنها به معرض نمایش هم گذاشته شده‏اند. آزاد در دوره‏ى 1295 تا 1320 ش نیز نمایشنامه‏هاى ...

(ح 1364 -1286 ش)، نویسنده و شاعر، متخلص به دانش. در تبریز متولد شد. نیاى پدریش عباس‏میرزا بود و از طرف مادر سلسله نسبش به خواجه نصیرالدین طوسى مى‏رسد. آرین‏پور در شرح حال خود در «كتاب امروز» مى‏گوید: روز و ماه و حتى سال تولدم را به درستى نمى‏دانم، آنچه از این بابت در شناسنامه‏ام آمده راه به جایى نمى‏برد ...

(1363 -1285 ش)، نویسنده و شاعر. وى پس از گذراندن تحصیلات مقدماتى و متوسطه، به مدیریت داخلى مجله‏ى «عالم نسوان» منصوب شد و تا سه سال در این سمت باقى بود. سپس به شركت نفت وارد شد. و پس از دریافت دیپلم دوره‏ى متوسطه شعبه‏ى بازرگانى، مدتى به تدریس علوم بازرگانى در دبیرستان ادب اصفهان پرداخت. آریانپور در ...

(تو 1294 ش)، پزشك و نویسنده. وى پس از پایان تحصیلات مقدماتى، در دبیرستان ثروت در تهران تحصیلات متوسطه را گذراند و پس از آن تحصیلات عالى خود را در دانشكده‏ى پزشكى تهران به پایان رساند. پایان‏نامه‏ى تحصیلى او در زمینه‏ى «روند چسبندگى سخت‏شامه در كاسه‏ى سر كودكان و اهمیت جراحى آن» بود. پس از پایان تحصیلات ...

(وف 1333 ق)، نویسنده. اصلاً ارمنى بوده و به دین اسلام درآمد و به حسینقلى مسمى شد. وى در كربلا درگذشت و همان جا دفن شد. از آثار وى: «دلیل المنهاج»، در ردّ بابیه؛ «منهاج الطالبین»، فارسى، در رد بهائیه، كه سید محمد بحرالعلوم و محدث نورى و شیخ الشریعه اصفهانى و شیخ فضل‏اللَّه نورى و میرزا ابراهیم سلماسى ...

(تو 1282 ش)، نویسنده. وى در بادكوبه متولد شد و از اهالى سراسكندر كرسى‏نشین هشترود آذربایجان بود. تحصیلات مقدماتى خود را در آذربایجان و مشهد و تحصیلات متوسطه‏ى خود را در مدرسه‏ى دانش گذراند. در سال 1299 ش به علت از دست دادن پدر ترك تحصیل كرد و به خدمت اداره‏ى فوائد عامه و فلاحت و تجارت خراسان درآمد. وى ...

(ز 450 ق)، نویسنده. وى كتابى جدول‏وار در اخبار ملوك عجم و خلفا نوشت. این كتاب را در زمان خلیفه‏ى عباسى قائم بامراللَّه (467 -422 ق) به اتمام رساند. نام این اثر «مختصر در طبقات ملوك» است. ...

(تو 1298 ش)، پزشك، نویسنده و شاعر، متخلص به شكیبا. در دارالفنون و دبیرستان ادب به تحصیل پرداخت و سپس به رشته‏ى پزشكى روى آورد و براى تكمیل این رشته به فرانسه رفت. وى علاوه بر پزشكى با شعر و شاعرى نیز انس و الفت داشت. دوبار به سفر حج رفت. وى در وزارت بهدارى سرپرست امور مبارزه با تریاك شد. از آثار او است: ...

(1295 -1228 /1227 ق)، شاعر و نویسنده‏ى ترك زبان و فارسى‏گوى ایرانى تبار. وى در شِكى متولد شد. در قشون روس، عنوان مترجمى نایب‏السلطنه‏ى قفقاز و درجه‏ى سرهنگى گرفت، وى مروج مبادى فرهنگ اروپایى بین مسلمین بود و آثار متعددى به زبانهاى تركى، فارسى و عربى نوشت كه حاوى نكات انتقادى بود. گویا آخوندزاده نخستین ...