(وف 421 ق)، فیلسوف ادیب، نویسنده، و منشى آل‏بویه. ملقب به خازن. در خانواده‏اى زردشتى در رى متولد شد. در فن دبیرى چندان مهارت داشت كه به عنوان كاتب و ندیم به خدمت ابومحمد حسن مهلبى، وزیر امیر معزالدوله‏ى دیلمى درآمد و تا زمان مرگ با وى بود. مدت هفت سال نیز در خدمت ابن‏عمید در دربار ركن‏الدوله در رى بود ...

(842 -776 ق)، شاعر، نویسنده، فقیه و قاضى. نیاكانش از مردم طبرستان بودند. وى در عدن متولد شد و در آنجا نشو و نما یافت و پس از اتمام تحصیلات به تدریس پرداخت، پس از آن مفتى شده و عهده‏دار قضاى عدن گردید، و حدود 40 سال به قضاوت مشغول بود. با مردم به مدارا رفتار مى‏كرد و به داشتن فروتنى، نرم‏خویى و مایل به ...

(276 -213 ق)، فرهنگ‏نویس، زبان‏شناس، نویسنده، محدث و مفسر. از مردم مرو بود. نزد استادانى چون اسحاق بن راهویه، ابوحاتم سهل بن محمد سجستانى و عباس بن فرج ریاشى درس خواند. بیشترین تأثیر را از ابن‏مقفع و ارسطو پذیرفت. آثار جاحظ را خوب مى‏شناخت. شكوفایى او با جنبش سنت‏گرایى متوكل همزمان بود. وى توانست با ...

(455 -330 ق)، ادیب، شاعر، مؤلف و محقق. اهل نهاوند بود. برخى منابع، وى را از مردم اصفهان مى‏دانند. در بغداد از محضر سید مرتضى بهره برد و مناظراتى نیز با وى داشت، از ابوالعلاء معرى بهره جست و در رى اقامت گزید و صدارت و ریاست علمى داشت. گویند بیش از یك صد و سى و دو سال عمر كرد. در سال تولد و وفات وى اختلاف ...

(ز 809 ق)، نویسنده. وى رساله‏اى به نام «منظومه‏اى در مخارج حروف» تألیف كرده است. ...

(ز 464 ق)، نویسنده. وى در اصفهان مى‏زیست و داعى اسماعیلیان در مغرب ایران و عراق بود. برخى منابع وى را پزشك دانسته و گفته‏اند كه به واسطه‏ى اعتقاد مذهبى خود مردم بر او سخت گرفتند و طغرل‏بیگ، شاه سلجوقى بر او بند نهاد و وى مجبور به توبه شد. در زمان پادشاهى آلب ارسلان به رى گریخت. وى مردى دانشمند بود و ...

(وف 616 ق)، نویسنده و شاعر، متخلص به كاوانى. وى كاتب طغرل بن ارسلان سلجوقى، آخرین پادشاه سلجوقى ایران و عراق بود. او به فارسى شعر مى‏سرود. ...

(س چهارم ق)، حكیم، ادیب و نویسنده. اهل قم و از استادان ابن‏عمید بود. ...

(وف 350 ق)، عالم و نویسنده‏ى شیعى. از زندگانى وى چیزى در دست نیست، اما از آثارش چنین برمى‏آید كه مؤلفى والا و نویسنده‏اى پركار بوده است. عاملى براى وى 77 كتاب و استرآبادى 100 كتاب برشمرده است. از جمله آثار وى: «الحدائق»، در توحید، كه براى فرزندش، محمد بن احمد، نوشته؛ «الطبقات»؛ «التفسیر»؛ «المؤمن»؛ «الایضاح»؛ ...

(530 -449 ق)، نویسنده، صوفى. در خراسان به دنیا آمد و از امام الحرمین فقه و اصول آموخت. از یاران ابوالحسن بستى بود. از عایشه بنت بسطامى و موسى بن عمران صوفى و دیگران روایت كرد و ابومحمد بن خشاب و ابن‏عساكه و ابواحمد بن سكینه از او حدیث روایت كرده‏اند. وى در خراسان به شهرت رسید اما گوشه‏نشینى گزید. از ...

(334 -245 ق)، ادیب، نویسنده، محدث، مفسر و مورخ. از خاندانى ایرانى‏تبار بود. از احمد بن بُدیل قاضى و حسن بن محمد زعفرانى و دیگران حدیث شنید. فرزندش عیسى و ابوالقاسم طبرانى و ابوطاهر ذهلى از او حدیث روایت كرده‏اند. وى وزیر مقتدر و قاهر عباسى بود كه امور مالى دولت را سامان داد. مدتى خلیفه او را بركنار كرد ...

(758 -670 ق)، نویسنده و مورخ. پدرش شیخ‏الاسلام شهاب‏الدین از دانشمندان و مؤلفان قرن هفتم و هشتم هجرى و برادرش محمود زركوب از علماى زمان خویش بود وى علوم ادبى و شرعى را نزد استاد دانش، محمدصفى كرمانى، ابراهیم زنجانى، عبدالرحمن على بزغش، نورالدین محمد خراسانى و امین محمد فراگرفت و از عبدالرحمن على بزغش ...

محمد ابراهيم آيتي در سال 1333هجري قمري در قريه گازار از توابع بيرجند در خانواده‏اي روحاني و شيعه متولد شد و اهل خانه را از قدوم خويش شاد كرد اين فرزند محمدابراهيم نام گرفت. وي از هفت سالگي براي فراگيري از قرآن مجيد و خواندن كتابهاي فارسي مذهبي و اخلاقي و از قبيل اينها وارد جلسات استادان آن زمان در شهر ...

(1358 -1282 ش)، مدرس، نویسنده و عالم. وى نوه‏ى دخترى سید عبدالحسین لارى بود. در شیراز و اصفهان و مشهد و نجف و قم در محضر برخى از بزرگان درس خواند كه از آن جمله‏اند: آقا شیخ على ابیوردى، شیخ محمدرضا مسجدشاهى، آقازاده خراسانى، میرزاى نائینى، آقاضیاء عراقى و حاج شیخ عبدالكریم حائرى. پس از 1351 ق مقیم شیراز ...

(تو 1309 ق)، عالم دینى، مؤلف و مدرس. در شیراز متولد شد و از استادان بزرگ آن شهر علوم رایج را فراگرفت و سپس براى تكمیل تحصیلات فقهى به عراق رفت. در بازگشت به تألیف و تصنیف پرداخت. از آثار او است: «ایقاظ النجعة فى صلاة الجمعة» یا «مروارید غلطان»؛ «المنظومة الكیسائیه»؛ «حرمة الحق اللحیة»؛ «زینب بیگم»؛ «كلمة ...

(تو ح 1279 ش)، نویسنده. در تهران به دنیا آمد. تحصیلات خود را از مدرسه علمیه شروع كرد و سپس در مدرسه عالى ایران و آلمان و مدرسه سن‏لوئى ادامه داد. آنگاه وارد دوره‏ى نظام شد و دانشكده‏ى افسرى و دانشگاه جنگ را به پایان رساند. وى در مجله «آرتش» و روزنامه «مهر ایران» مقالات اخلاقى و نظامى مى‏نوشت. از آثار ...

(تو 1298 ق)، نویسنده و مترجم. پسر حبیب‏اللَّه آموزگار در اصطهبانات فارس متولد شد. در رشته‏ى اقتصاد و ادبیات به اخذ مدرك كارشناسى نایل شد. براى تكمیل تحصیل به آمریكا رفت و دكتراى خود را در هر دو رشته گرفت. پس از بازگشت به ایران مشاور اقتصادى شد. ولى مجدداً به آمریكا رفت و به تدریس در دانشگاه مشغول شد. ...

(1186 -1107 ق)، فقیه، متكلم، محدث، محقق، نویسنده و رجال شناس. از فرزندان احمد بن ابراهیم از شخصیتهاى معروف روحانى و علمى این خاندان بود. وى در شاخوره‏ى بحرین زاده شد و در مكتب خانه و نزد پدر خواندن و نوشتن و مقدمات علوم را آموخت. هنگام فتنه خوارج در بحرین، و مهاجرت پدرش احمد به قطیف، در شاخوره ماند و ...

(وف 1208 ق)، فقیه، محدث، متكلم، نویسنده و از عالمان اخبارى. در بحرین متولد شد. پس از فراگیرى علوم به قطیف مهاجرت كرد و در آنجا ساكن شد. پس از چندى به بوشهر رفت. وى نزد عمویش یوسف آل‏عصفور درس خواند. به پیروى از اندیشه‏هاى اخباریان، تنها سنت (حدیث) را قابل استناد مى‏دانست و معتقد بود كه قرآن به دلیل این ...

(تو ح 1280 ق)، عالم، نویسنده، فقیه و محدث. در بوشهر متولد شد و پس از آموزشهاى مقدماتى در 1306 ق به نجف مهاجرت كرد و در حوزه‏ى علمیه‏ى آنجا به آموختن سطوح عالى دانشهاى متداول روزگار پرداخت. او در درس عالمان و فقیهان بلندپایه چون آخوند ملا محمدكاظم خراسانى شركت كرد و در 1314 ق به بوشهر بازگشت. پس از درگذشت ...