(س دهم ق)، نویسنده. هفتاد و چند سال پس از تألیف «رساله‏ى مزارات هرات» اصیل‏الدین واعظ هروى، جلال‏الدین كه مردى پاك نهاد و ساده‏دل بود، متن «رساله مزارات» را به تمامى با پس و پیش كردن جملات و اندكى تصرف به صورت كتابى در آورد و مقدمه‏اى بر آن نوشت و شرح حال چند تن از دراویش و عده‏اى از علما و بزرگانى كه ...

(وف 1151 -1149 ق)، عالم، فقیه، محقق و نویسنده‏ى امامى. وى منسوب به «جزایر» خوزستان است. وى پس از فراگیرى مقدمات در زادگاه خود، روانه‏ى عتبات شد و در نجف به تحصیلات خود ادامه داد. در این شهر نزد علماى بزرگ شیعه درس خواند و از آنها اجازه گرفت. بسیارى از بزرگان وى را ستوده‏اند. از جمله یوسف بن احمد بحرانى ...

(س چهاردهم ق)، عالم، ادیب و نویسنده‏ى امامى. از جمله آثار وى: «خصایص الزینبیه»، در شرح حال زینب كبرى (ع)، به فارسى است و عالمان بزرگى چون آیت‏اللَّه سید ابوالحسن اصفهانى و حاج میرزا حسین شهرستانى و شیخ العراقین در تقریظات خود از آن ستایش كرده‏اند. این كتاب در سال 1341 ق در نجف به چاپ رسیده است. این اثر ...

(وف 1348 /1342 ق)، عالم دینى، فقیه و نویسنده. معروف به حكیم. جدش سید على یار دمساز و وصى شیخ انصارى بود بطورى كه از او به مراد شیخ تعبیر مى‏كردند. سید على‏اصغر از مروجین دین و از نویسندگان اسلامى بود. آثار بسیارى دارد كه از آن جمله: «مختصر مغنى اللبیب»؛ شرح «عیون الاخبار» شیخ صدوق؛ ترجمه‏ى «لآلى الاخبار» ...

(1158 -1088 ش)، نویسنده، عالم، ادیب و شاعر. از اكابر علماى امامیه عهد خود بود و از محضر پدر استفاده برد و از پدر و از شیخ حر عاملى روایت كرد. مولى على بن على نجار شوشترى و آقا محمد بن فتحعلى آقا ابن آقا محمد شوشترى از شاگردان وى بودند. سید نصراللَّه حایرى در تاریخ 1154 ق از وى اجازه گرفته است. جزایرى ...

(س هفتم ق)، نویسنده، مورخ و شاعر. وى در خدمت الغ‏باربیگ از ممالیك اتابكان آذربایجان به سر مى‏برد و از دبیران و شاعران فاضلى بود كه در نظم و نثر تازى و پارسى توانایى داشت. او به سفارش ابوالقاسم على بن حسن، وزیر جمال‏الدین الغ‏بار «تاریخ عتبى»، معروف به یمینى را به نثرى مصنوع و استادانه، به سال 603 ق از ...

(وف 838 ق)، ادیب نحوى، متكلم و نویسنده. ملقب به میر سید شمس‏الدین و معروف به ابن شریف. در شیراز متولد شد. وى پس از تحصیل دانش، برخلاف مذهب پدر، تشیع اختیار كرد. شمس‏الدین ادیب و حكیمى زبده بود و آثار بسیارى تالیف و تصنیف كرد، از جمله: شرح «هدایه الحكمه» ابهرى؛ شرح «ارشاد الهادى» تفتازانى، در نحو؛ شرح ...

(ز 1268 ق)، نویسنده. معروف به پرپا. وى از تجار كاشان و از قدماى گروندگان غیابى به باب بود. وى به مازندران براى یارى بابى‏ها سفر كرد، بعد به شهر رى آمد. دو سال بعد از قتل باب، جمعى از اتباع او به قصد انتقام در شمیران ناصرالدین شاه را هدف گلوله‏ى خود قرار دادند، كه فقط شانه‏ى شاه مجروح شد. حكومت نیز در ...

(1376 -1287 ق)، شاعر و نویسنده. جابرى تحصیلات ابتدایى خود را در اصفهان به پایان رسانید و پس از آن در فقه و اصول و حكمت و ادبیات فارسى و عربى متبحر شد. وى به مشاغل دولتى اشتغال داشت. صاحب «تذكره‏ى شعراى معاصر اصفهان» محل تولد وى را اصفهان و صاحب «دانشمندان و سخن‏سرایان فارس» زادگاهش را شیراز ذكر كرده ...

(1323 -1239 ش)، پزشك، نویسنده و مترجم. ملقب به اعلم‏الدوله. وى به شیوه‏ى پدر، كه از اطباى مشهور ناصرالدین شاه بود، ابتدا طب را در دارالفنون فراگرفت، سپس براى تكمیل تحصیلات به پاریس رفت و در اوایل سلطنت مظفرالدین شاه به تهران بازگشت و در دستگاه شاهى، مقامى عالى یافت و از سوى شاه به اعلم‏الدوله ملقب شد. ...

(430/429 -350 ق)، ادیب، نویسنده و مورخ. وى در دو روش نثر مصنوع و مرسل استاد بوده است. چون شغلش پوستین‏دوزى از پوست روباه بود، به ثعالبى مشهور شد. آثار مشهور او عبارت‏اند از: «یتیمه الدهر»، در شرح احوال شعراى بزرگ عهد مولف از شام تا ماوراءالنهر، كه از حیث انشاء بلیغ و از باب اشتمال بر احوال و اشعار بسیارى ...

(وف 412 ق)، مورخ و نویسنده. از مردم مرغن، ناحیه غور بود. كتاب «غررانیر» یا «غرر اخبار ملوك الفرس و سیرهم»، كه به ابومنصور عبدالملك ثعالبى منسوب شده است، ظاهرا از اوست. این كتاب را مولف به نصر، سپهسالار خراسان، هدیه كرده است. این كتاب مشتمل بر تاریخ از خلقت عالم تا زمان محمود غزنوى است. قسمتى از جزء اول ...

(وف 1258 ق)، نویسنده و شاعر. وى عموى تاج‏الشعرا، شهاب، است. ثاقب به امر فتحعلى شاه به نگارش «تاریخ جهان‏آرا» پرداخت. گمان مى‏رود كه او «دوازده بند» محتشم كاشانى را مخمس كرده است. قصایدى از او در كتاب «مدایح معتمدیه» آورده شده است. ...

(وف 1105/1005 ق)، نویسنده و شاعر. معروف به ثابت‏خان. وى در هندوستان ساكن بود و از امراء همایون و اكبر پادشاه بود. گویا مردم آن دیار اذیتها و آزارها دید. به قول صاحب «تذكره‏ى روز روشن» كتابى در صرف داشته است. ...

(س چهاردهم ق)، نویسنده، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به ایراندخت. وى در كاشمر متولد شد. تحصیلات خود را تا اخذ گواهینامه‏ى دكترا ادامه داد و مدت سه سال «روزنامه‏ى رستاخیز» را در تهران منتشر كرد و به عنوان وابسته فرهنگى و مطبوعاتى ایران در پاریس، به خدمت مشغول شد. ایراندخت از طبعى موزون بهره‏مند بود و به ...

(ز 1103 ق)، نویسنده. از معاصران شاه سلیمان بود كه در سال 1103 ق از تالیف كتاب مشروح فارسى در داروشناسى به اسم «مصباح الخزائن و مفتاح الدفائن» فراغت یافت و آن را به نام آن پادشاه درآورد. این كتاب از یك مقدمه و پنج مقاله و یك خاتمه تشكیل شده و هر یك از آنها چند فصل است. البته این كتاب غیر از كتاب دیگرى ...

(تو 1301 ق)، نویسنده و روزنامه‏نگار. وى از نویسندگان و آزادیخواهان و خانزادگان تنگستان بود كه از آغاز نداى آزادى و مشروطه، به تهران آمد و جزو مشروطه‏طلبان شد. تنگستانى در اوایل جنگ بین‏الملل اول، با گروه آزادیخواهان به كرمانشاه و استانبول سفر كرد و مدتى در ركاب نظام‏السلطنه مافى با دشمنان ایران جنگید. ...

(1253 -1194 ق)، نویسنده، صوفى و شاعر، متخلص به تمكین. ملقب به مست علیشاه. در شماخى متولد شد. همراه خانواده به كربلا رفت و تا هفده سالگى در آنجا به تحصیل پرداخت. بعد با معصوم علیشاه و نورعلیشاه، سر سلسله‏ى دراویش نعمت‏اللهى، ملاقات كرد و به مسافرت و سیاحت در مازندران، خراسان، قهستان، زابلستان و افغانستان ...

(تو 1283/1282 ش)، نویسنده و مترجم. در تبریز متولد شد. وى برادرزاده‏ى سید حسن تقى‏زاده بود. در مدرسه‏ى اقدسیه به تحصیل پرداخت و در سال 1301 ش براى ادامه‏ى تحصیلات به آلمان رفت و تحصیلات مهندسى خود را در آنجا به انجام رسانید همچنین، با زبانهاى فرانسه، آلمانى و انگلیسى آشنا شد؛ سپس به تهران بازگشت و با ...

(1347 -1256 ش)، مورخ، نویسنده و روزنامه‏نگار. در تبریز متولد شد. اجدادش در قریه‏اى به اسم ونند، از توابع قصبه‏ى اردوباد، به دنیا آمده بودند. پدرش پس از تحصیل در نجف در شهر خود مدت بیست و چهار سال حوزه‏ى درس و مقام مقتدایى روحانى داشته است. تقى‏زاده در چهارده سالگى شروع به تحصیل كرد، ابتدا كتابهاى فارسى ...