(1365 -1292 ق)، عالم دینى و فقیه. در بافق به دنیا آمد و در خانواده‏اى با تقوا تربیت یافت. براى تحصیل به یزد رفت و در مدرسه مصلى، ادبیات و سطوح را نزد حاج میرزا سید على مدرس لب خندقى و دیگران فراگرفت. بافقى از ترس حكومت مستبد آن روز یزد گریخت و به نجف رفت و مورد توجه و تشویق آیت الله طباطبایى یزدى قرار ...

(وف 995 /994 ق)، فقیه، متكلم، شاعر و ادیب. معروف به میرزاجان. چون در محله باغ‏نو شیراز مى‏زیست به باغ‏نوى معروف بود. او شاگرد جمال‏الدین محمود از دانشمندان زمان خود و از معاصران علامه جلال‏الدین دوانى بود. شمس‏الدین در علوم زمان بخصوص در حكمت و منطق دست داشته است و یكى از آخرین حكماى بزرگ ایران است كه ...

(1358 -1293 ق)، فقیه، فیلسوف و دانشمند. وى نوه‏ى سید موسى حسینى لاهیجى بود و در قریه‏ى خوددلان بادكوبه متولد شد. سید حسین مقدمات و ادبیات را نزد پدرش آموخت و پس از فوت پدر به تهران آمد و در مدرسه‏ى صدر اقامت كرد و در مجلس درس ابوالحسن جلوه، فیلسوف مشهور شركت جست و ریاضى و فلسفه را از وى و میرزا هاشم ...

(وف 659 -629 ق)، فقیه، شاعر، صوفى. ملقب به شیخ الاسلام. وى را از مشایخ صوفیه و مریدان و اصحاب عارف مشهور، نجم‏الدین كبرى، (618 -540 ق) دانسته و گفته‏اند كه نجم‏الدین او را بعد از اعطاء خرقه به بخارا فرستاد. باخرزى در بخارا زیست و طریقه كبرویه را نشر داد و در همان جا وفات یافت. وى با عده‏اى از اصحاب شیخ ...

(وف 467 ق)، ادیب، شاعر و فقیه شافعى. مشهور به رییس على حسن‏خان و ملقب به تاج الرؤسا. در باخرز و نیشابور به فراگیرى علم پرداخت و سفرى دور و دراز به شهرهاى ایران و عراق كرد. وى در جوانى كاتب طغرل بیگ و شاگرد شیخ ابومحمد جوینى بود. اما به میل خود از دربار بیرون رفت و در سلك عارفان درآمد. وى در مجلس شادخوارى ...

(481 -396 ق)، عارف، محدث، فقیه و شاعر. معروف به پیر هرات و پیر انصار و شیخ‏الاسلام. وى از اعقاب ابوایوب انصارى صاحب رحل پیغمبر بود، كه در قهندز هرات متولد شد. از كودكى زبانى گویا و توانا داشت چنانكه به عربى و فارسى شعر مى‏سرود و اشعار عربى بسیار در خاطر داشت. خواجه در تصوف و حدیث و كلام و فقه سرآمد زمان ...

(1405 -1308 ق)، عالم و مجتهد. آمنه‏بیگم حاجیه نصرت‏خانم، فرزند حاج سید محمدعلى امین‏التجار اصفهانى، در اصفهان متولد شد. دایى‏اش آیت‏اللَّه شریعت اصفهانى بود. از كودكى به تحصیل پرداخت و پس از فراگیرى مقدمات در محضر حاج آخوند زفره‏اى، فقه و اصول و علوم معقول و منقول و حكمت و كلام را نزد آیت‏اللَّه آقاسید ...

(1390 -1320 ق)، عالم، فقیه و محدث. در تبریز متولد و چون جدّ او ملا نجف على امین شرع بوده، به امینى شهرت یافته است. ابتدا تحت تربیت پدرش كه از علماى بزرگ تبریز بود پرورش یافت و در مدارس تبریز مقدمات و ادبیات را فراگرفت. سپس از محضر حاج سید محمد مولانا و حاج سید مرتضى خسروشاهى صاحب كتاب «اهداء الحقیر در ...

(س یازدهم و دوازدهم ق)، عالم و فقیه. او را به خاطر نسبتش به امام‏زاده زین‏العابدین از فرزندان امام صادق (ع)، مدفون در محله درب امام اصفهان، امامى مى‏گفتند. وى از شاگردان آقاحسین خوانسارى و علامه مجلسى و معاصر افندى مؤلف «ریاض العلماء» بود. پدرش مستوفى موقوفات عامه اصفهان بود. مدتى با پدرش به هند مسافرت ...

(478 -419 ق)، متكلم، اصولى و فقیه شافعى اشعرى. ملقب به ضیاءالدین و مشهور به امام‏الحرمین. در جوین نیشابور متولد شد. پدرش ركن‏الاسلام ابومحمد جوینى و عمویش على بن یوسف هر دو از علما و فقهاى بزرگ عصر خود بودند. در كودكى در محضر پدرش یادگیرى فقه را آغاز كرد تا آنجا كه تمامى تألیفات او را بازبینى كرد و بر ...

(وف 1305 -1302 ق)، عالم شیعى، فقیه، ادیب، لغوى، نحوى و شاعر. داراى حافظه‏اى قوى و خط نیكو بود. در كاظمین ادبیات را آموخت و در علوم مختلف كامل شد. از شاگردان شیخ مرتضى انصارى بود. و از بزرگان علماى اعلام همچون شیخ انصارى و میر سید على شوشترى داراى اجازه بود. میرزامحمد در كاظمین به قضاوت منصوب و از جانب ...

(1364 -1276 ق)، فقیه و مجتهد. تحت نظارت و مراقبت دائى‏اش حاج میرزا ابراهیم آقا دنبلى تحصیلات خود را در خوى و تبریز و نجف به پایان رسانید. در دوره‏ى اول مجلس از طرف علماى آذربایجان به نمایندگى انتخاب گردید. در مجلس از تندرویها جلوگیرى كرد و از طرفى از مجلس در مقابل محمدعلى شاه مخلوع دفاع مى‏كرد. پس از ...

(1263 -1185 ق)، فقیه. اولین امام جمعه تهران و از نوادگان علامه‏ى مجلسى است. فتحعلى شاه پس از بناى مسجد سلطانى، میرمحمد مهدى را كه از بزرگان خاندان امام جمعه اصفهان بود، به تهران دعوت كرد و با احترام كامل او را امام جمعه تهران و متولى مسجد سلطانى قرار داد. در برخى منابع وى را رییس العلماى تهران نیز نامیده‏اند. ...

(س سیزدهم و چهاردهم ق)، فقیه. از دوره‏ى اولیه‏ى زندگانى وى اطلاعى در دست نیست. در زمان شیخ مرتضى انصارى به نجف رفت و در محضر وى شاگردى كرد. او همچنین در مجلس شیخ راضى نجفى و میرزا حسین خلیلى حاضر شد. در حدود 1290 ق به تهران بازگشت و به تدریس و ترویج مذهب پرداخت. وى از سران مشروطیت و از علماى طراز اول ...

(304/302 -230/225 ق)، مفسر، متكلم، فقیه، محدث، ادیب و شاعر شیعى. مشهور به ناصر كبیر. جد مادرى شریف رضى و شریف مرتضى است. شیخ طوسى او را در شمار اصحاب امام هادى (ع) آورده است. حاكم طبرستان بود و از این رو كه بر اثر اصابت شمشیرى در نبردگاه كر شده بود به اطروش خوانده مى‏شد. وى در فقه و دین علامه بود و در ...

(وف 1346 ق)، عالم و مجتهد. برادر حاج شیخ محمد تقى معروف به آقا نجفى است. در اصفهان متولد شد و رد همان جا تحصیلات مقدماتى نمود و سپس به نجف نزد علماى بزرگ رفت. پس از مراجعت به ایران در شمار علماى سیاسى قرار گرفت. در مهاجرت 1346 ق علماى اصفهان به قم همراه آنان بود. در قم وفات یافت و جنازه‏اش به نجف منتقل ...

(ح 1339 -1258 ش)، فقیه و مجتهد. مشهور به میرزا آقا مجتهد. وى در اصطهبانات فارس متولد شد و تحصیلات خود را در نجف در محضر میرزا محمد تقى مجتهد شیرزاى و سایر علماى نجف به پایان رساند و به اخذ اجازه‏ى اجتهاد نائل شد و مرجع تقلید گشت و در نجف اقامت گزید. برخى آثار وى عبارت است از: «حاشیه على العروه الوثقى»؛ ...

(328 -224 ق)، فقیه عراق و قاضى. دوست و همردیف ابن‏سریج بود. مدتى قاضى قم و زمانى سرپرست امور حسبیه بغداد بود. مقتدر عباسى او را عهده‏دار منصب قضاوت سیستان كرد. سعدان بن صنر و حفص ربالى و احمد رمادى و عباس دورى از مشایخ او؛ و دارقطنى و ابن‏شاهین و محمد بن مظفر و ابن‏جندى از شاگردان وى بودند. ابواسحاق ...

(س سوم ق)، عالم و فقیه امامى. از فرزندان جماهر بن اشعر بود كه در قم مى‏زیست. از اصحاب امام رضا (ع) و امام جواد (ع) و امام هادى (ع) است، و درك فیض محضر آنان را نموده است. شیخ طوسى او را محدثى ثقه خوانده است. وى شیخ قمییون و فقیه برجسته آنان به حساب مى‏آمد. حاكم قم در امور شهرى همواره جویاى نظر و راى او ...

(1315 -1215 ق)، مجتهد و عالم شیعى. معروف به حجت یا حاجى اشرفى. وى در بهشهر و بارفروش به تصحیل پرداخت و در خدمت استادان عهد خویش از جمله سعیدالعلماى مازندرانى بارفروشى تلمذ كرد. سپس به عتبات رفت و در محضر شیخ مرتضى انصارى درس خواند. پس از بازگشت، در بارفروش اقامت گزید و در میان مردم نفوذ فراوان یافت، ...