فقه-اصول فقه
داوود بینوای مشهدی

(1241 -1191 ق)، ریاضیدان، فقیه و شاعر، متخلص به بینوا. وى در مشهد زاده شد و دانش مقدماتى را نزد پدر و محمد تقى اصفهانى فراگرفت. او علم هیأت و نجوم مى‏دانست و از ریاضیدانان نامى خراسان و صاحب كتابخانه‏اى بسیار بزرگ و ممتازى بود كه در آن زمان در خراسان خیلى شهرت داشت. وى در مشهد درگذشت. از اوست: چشم بیمار ...

محمد شریف بیغشی

(س سیزدهم ق)، عالم، فقیه و مدرس. ملقب به شریف العلماء. اصل او از بیغش، از توابع ملایر است. او از همنامش شریف‏العلماى مازندرانى متأخر است. ملا محمد شریف شاگرد ملا اسدالله بروجردى، ملقب به حجة الاسلام بود و در تهران سكنى گزید. در «المآثر و الآثار» آمده كه گروهى از بزرگان علماى عهد قاجار به شاگردى وى مفتخرند، ...

ابوعبدالله محمد بیضاوی

(وف 424 ق)، فقیه، محدث، مدرس و قاضى. قاضى بیضاوى ساكن بغداد بود. و در آنجا تدریس فقه مى‏كرد و مطابق مذهب شافعى فتوا مى‏داد مدتى نیز عهده‏دار منصب قضاوت بود. قاضى بیضاوى از ابوبكر بن مالك قطیعى و حین بن محمد عسكرى نقل روایت كرده است. خطیب بغدادى از شاگردان او است و از وى استماع حدیث كرده و مورد اعتماد ...

محمد باقر بیرجندی

(1352 -1276 ق)، عالم دینى، مجتهد و شاعر، متخلص به صافى، و صافى قاینى. در قریه‏ى گازار بیرجند متولد شد. تحصیلات خود را در قاین، مشهد و نجف به پایان برد و از حوزه‏هاى درسى استادانى چون میرزا على رضا مدرس سبزوارى، حاج میرزا هدایت الله مجتهد ابهرى و حاج شیخ محمد تقى بجنوردى و سید مرتضى یزدى قاینى و حاج میرزا ...

غلامرضا بیرجندی

(شهادت 1270 ق)، عالم و فقیه. در توابع بیرجند به دنیا آمد. در جوانى در خراسان به تحصیل پرداخت و سپس به اصفهان رفت و در آنجا تحصیلاتش را تكمیل كرد. پس از مدتى به بیرجند رفت و با استقبال عمومى مواجه گشت و عهده‏دار مقام مرجعیت منطقه و رهبرى و تدریس و قضا و فتوا شد. در فتنه‏ى بابیگرى او و علامه سید ابوطالب ...

یوسف بیارجمندی خاخورینی خراسانی

(تو 1328 ق)، دانشمند، محدث و فقیه. در كودكى از زادگاه خود به مشهد رفت و در آنجا به تحصیل پرداخت، پس از چندى جهت تكمیل تحصیلات خود به نجف سفر كرد و نزد نایینى به فراگیرى اصول و فقه پرداخت. سپس از محضر شیخ محمدحسین غروى و سیدابوالحسن اصفهانى فیض برد و اجازه‏ى اجتهاد یافت. همچنین در كربلا از محضر ایت الله ...

محمدتقی بهلول گنابادی

شیخ محمدتقی بهلول گنابادی، فرزند شیخ نظام الدین و نوه‌ شیخ زین الدین شیخ  محمدتقی بهلول گنابادی، فرزند شیخ نظام الدین و نوه  شیخ زین الدین بود که در سال 1279 قمری در بیلند بدنیا آمد.

بیشتر از هر چیز واقعه مسجد گوهرشاد اسم این عارف وارسته که در آن زمان 28 سال بیشتر نداشت را بر سر زبان‌ها ...

محمدعلی بهشتی رشتی

(وف بعد از 1230 ق)، عالم دینى و فقیه. از علماى قرن سیزدهم و از شاگردان سیدعلى طباطبایى، صاحب «ریاض» بود كه در كربلا نزد استاد تلمذ مى‏كرد. او فتواهاى استادش را از تصانیف وى جمع‏آورى كرد تا مقلدانش بتوانند به رساله‏ى عملیه‏ى او دسترسى پیدا كنند. بهشتى از میان مسایل گردآورى شده استاد، رساله‏اى فارسى به ...

سیدعلی بهشتی

(وف 1354 ق)، عالم، ادیب، لغوى، مفسر، فقیه و محدث. معروف به مفسر. در كربلا متولد شد و همان جا نشو و نما یافت. وى در تهران ساكن و از اعلام معاصر تهران بود. بهشتى در زهد و تقوى كم‏نظیر بود. او متجاوز از بیست و دو سال پى‏درپى در مسجد جامع تهران تفسیر قرآن مى‏گفت. در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه شهر ...

شمس الدین بهبهانی

(وف 1247 ق)، عالم دینى و فقیه. او از شاگردان علامه وحید بهبهانى و علامه سیدمهدى بحرالعلوم و سیدعلى طباطبایى، صاحب «ریاض» و میرزا مهدى شهرستانى و دیگران بود. ملا نوروز على بسطامى در «فردوس التواریخ» تصریح كرده كه بهبهانى استاد وى بوده است و شرح حال استاد را در كتاب خود آورده است. او در مشهد ساكن بود و ...

سعید بهبهانی

(وف بعد از 1251 ق)، فقیه. ولادت و نشو و نماى او در كربلا بود. پس از تحصیل مقدمات علوم اسلامى، فقه و اصول را از محضر سیدمحمد مجاهد، متوفى 1242 ق اخذ كرد. به پیروى از حكم جهاد استادش به هنگام حمله روسیه تزارى به سر حدات ایران رفت و در جنگ شركت جست. در بازگشت از جبهه در قزوین ساكن شد و مدارج اجتهاد را نزد ...

اسماعیل بهبهانی

(1295 -1229 ق)، عالم دینى و فقیه. نیاكانش از بحرین بودند. در بهبهان به دنیا آمد. وى پس از آموختن مقدمات در زادگاهش رهسپار نجف اشرف شد و در مجلس درس استادانى چون صاحب «جواهر» و شیخ انصارى و شیخ حسن آل كاشف‏الغطاء حاضر شد. مدتى نیز در كربلا در محضر سیدابراهیم قزوینى، مؤلف «ضوابط»، حضور یافت. پس از دریافت ...

محمدعلی بهبهانی

(1216 -1144 ق)، فقیه، متكلم و رجال‏شناس امامى. در كربلا رفت و چندین سال در آنجا با پدر خود به تدریس اشتغال داشت. بعد از ورود به عراق به علت شیوع طاعون و به جهت اصرار اهالى كرمانشاه به ایران آمد و بقیه ایام عمر را در آن ولایت به سر برد، چندان كه به آقا محمدعلى كرمانشاهى معروف شد و اعقابش نیز به آن منسوب ...

محمدباقر بهاری همدانی

(1333 -1277 ق)، عارف، فقیه، عالم، محدث و رجالى. در بهار از توابع همدان متولد شد و همان جا نزد پدر خود درس خواند. پس از آن به همدان و بروجرد رفت و به ترتیب نزد محمد اسماعیل همدانى و میرزا محمود طباطبایى بروجردى تلمذ كرد پس از پایان سطوح و قرائت درس خارج به نجف رهسپار شد، و نزد ملا حسینقلى همدانى تحصیلات ...

اسماعیل بهاری

(1390 -1320 ق)، عالم دینى و فقیه. در روستاى بهار در دو فرسنگى همدان به دنیا آمد. در سال 1336 ق به تهران آمد و نزد آخوند ملاعلى همدانى و شیخ باقر اصفهانى و آقا سید على ورامینى به تحصیل پرداخت. در سال 1341 ق به قم رفت و نزد آیت‏اللَّه خوانسارى و آیت‏اللَّه میرزا محمد همدانى سطوح نهایى فقه و اصول به پایان ...

عبداللَّه بوشهری

(1292 -1251 ق)، عالم دینى و فقیه. در بوشهر به دنیا آمد. وى در نجف خدمت علماى بزرگوارى همچون شیخ انصارى و علامه كوه‏كمرى تحصیل كرد تا اینكه به دریافت اجازه‏ى اجتهاد از ایشان نایل آمد. وى در راه بازگشت به بوشهر از دنیا رفت. جنازه‏اش به نجف حمل و در آنجا دفن شد. از آثارش: منظومه‏اى در اصول فقه به نام «زهرة ...

محمد شفیع بوشهری

(1329 -1270 ق)، عالم دینى، فقیه و طبیب. در كازرون به دنیا آمد و در محضر پدر تربیت یافت. آنگاه با پدرش در سال 1291 ق به بوشهر منتقل شد و از آنجا به عراق رفت و به همراه آیت‏اللَّه میرزاى شیرازى به سامرا مهاجرت كرد و ده سال از محضر وى حداكثر استفاده را نمود تا در فقه و اصول به پایه‏ى بلندى رسید. وى همزمان ...

اسماعیل بوشهری

(وف 1328 ق)، فقیه، نویسنده و مدرس. وى بیشتر ایام عمر را در شیراز گذرانده و به تألیف و تدریس اشتغال داشته است. سید محمدتقى شفیع، فقیه كازرونى، از شاگردان او بوده است. وى در بوشهر وفات یافت. از تألیفات او: شرح قصیده «بآل محمد عرف الصواب»؛ شرح «دعاء الاحتجاب»، به روایت «مهج‏الدعوات» از پیامبر (ص)؛ شرح «دعاء ...

ابوالحسین ابوالحسن بندار شیرازی

(وف 353 ق)، صوفى و عالم به اصول. در ارجان فارس به دنیا آمد در عرفان و تصوف شاگرد شبلى بود. وى استاد و معارض ابن‏خفیف بوده است و خادم ابوالحسن اشعرى مؤسس مذهب اشعرى. او تصوف را در وفاى به عهد مى‏دانست، و آن در نظر بندار بدان معنى نبود كه آنچه بر زبان مى‏آورد، بدان عمل كند؛ بلكه وى معتقد بود كه آنچه بر ...

بنت المنشار

(ز- 1031 ق)، عالم، فقیه، محدث و مدرس. او همسر شیخ‏بهایى بود. فقه و حدیث و علوم دیگر را به زنان تدریس مى‏كرد. چون تنها دختر خانواده بود، چهار هزار جلد كتاب از پدر به وى به ارث رسید. و شیخ‏بهایى تمام كتابهاى خود و همسرش را وقف كرد. ...