اساطیر جهان
آرانیاکا ārāniākā

براهمانا (Brahmana)، به دو گروه آرانیاکا (Aranyaka) و اوپانیشاد (Upanishad) تقسیم می‌شود. اوپانیشادها نیز به نوبه‌ی خود ضمیمه‌ای بر آرانیاکاها بوده و بخش مؤخّر ادبیات ودایی را تشکیل می‌دهند. آرانیاکاها معروف به کتاب‌های جنگلی است که ...

آرام ārām

آرام (Aram)، به روایت از تورات، نام پنجمین پسر سام بن نوح می‌باشد. سرزمین‌های سوریه، شام، بین النهرین و مسکن آرامیان (Aramaeans) نیز با همین نام خوانده می‌شدند. همچنین آرام نام کوهی بین مکه و مدینه است. نام پدر عاد اول، پدر عاد دوم، شهر و قبیله‌ی ایشان نیز ...

آراکنه ārākne

در افسانه‌های یونانی، آراکنه (Arachne) نام دختری جوان، ساکن سرزمین لیدی (Lydia) بود که با پدرش ایدمون (Idmon) که به رنگرزی اشتغال داشت، زندگی می‌کرد. آراکنه در بافندگی و گل دوزی شهرت زیادی کسب کرده و منسوجاتی که به دست او طراحی و رنگ ...

آرادیا ārādiā

طبق گفته‌ی کارلس گودفری للند (Charles Godfrey Leland) در کتاب آرادیا یا کتاب مقدس انجیل و ساحره‌ها (Aradia or the Gospel of the Witches)، آرادیا (Aradia) یک وابسته به مسیح است که دختر الهه‌ی دیانا (Diana) نیز ...

آراد ārād

آراد نام فرشته‌ی موکل بر دین و تدبیر امور و مصالحی است که به روز آراد تعلّق دارد. روز آراد، بیست و پنجمین روز از هر ماه شمسی می‌باشد که زرتشتیان در این روز، نو بریدن و نو پوشیدن را نیک پنداشته، سفر کردن، نقل و انتقال و تحویل را شوم می‌شمردند.
  ...

آرئیلی کوس āreilikus

در اساطیر یونان باستان، نام آرئیلی کوس (Areilycus) برای دو تن ذکر شده که عبارتند از:
1- پسر ایتونوس  (Itonus) و پدر آرکسیلائوس (Archesilaus) و پروتوئنور  (Prothoenor). آرئیلی کوس را آرکیلی کوس (Archilycus) ...

آذرهمایون āzarhomāyun

نام دختری از نسل سام که خادمه‌ی آتشکده‌ی اصفهان بود. روایت است که آذرهمایون، ساحره بودند و هنگامی که اسکندر کبیر (Alexander Great) قصد ویران کردن آتشکده‌ی اصفهان را کرد، او خود را به هیئت مار مهیبی درآورده و به اسکندر نشان داد. بلیناس (Balinas)، سحر او را ...

آذرکیوان āzarkeyvān

آذرکیوان، نام روحانی زرتشتی ایرانی است که بنیان گزار آئین آذرکیوان نیز می‌باشد (متوفی 1027 ه.ق). وی یکی از مردمان شیراز و معاصر با شاه عباس اول صفوی بود که در دوره‌ی سلطنت نورالدین جهانگیر، با گروهی از مریدان خود راهی هند شده، در پنتا (Penta) اقامت گزید ودر سن 85 سالگی در همان ...

آذربد مهرسپندان āzarbad-e-mehrespandān

واژه‌ی آذربد مهرسپندان که در زبان پهلوی به صورت آتوربات مارسپندان (Atorbat Marespandan) خوانده شده، نام یکی از موبدان موبد در قرن چهارم میلادی و در عهد شاپور دوم ساسانی، ذوالاکتاف بوده که خرده اوستا (Khordeh Avesta) را گردآوری کرده است. رساله‌ی اندرز آذرپاد ...

آدیکیا ādikiā

نام الهه، روح یا دیو شیطانی و بی‌عدالتی در اساطیر یونان که اعمالی غلط و اشتباه داشته است. آدیکیا (Adikia)، زشتی زن‌های بیگانه را با خال کوبی نمایش داده و به تعبیری زشتی زن‌های بیگانه را آشکار می‌ساخته است. نقطه‌ی مقابل وی دیکه (Dike)، روحی عادل بود که اغلب ...

 آدهواریو ādhvāriu

آدهواریو (Adhvaryu) نام کاهنی هندو بود که در مراسم قربانی آتش شرکت می‌کرد. وی ضمن اینکه یاجور ودا (Yajur Veda) را قرائت می‌نمود، هدایای قربانی را نثار آتش مقدس جاودانی کرده و به همراه سه کاهن دیگر به نام‌های اودگاتری (Udgatri) و هوتری ...

آدونيس ādonis

در اساطير يونان باستان، آدونيس (Adonis) نام معشوق الهه‌ی آفروديته‌ی (Aphrodite) بود. زندگي و سرگذشت آدونيس يکي از افسانه‌های سوريه بود که هزيود (Hesiod) نيز به آن اشاره کرده است. روايتي که بيشتر مورد قبول بوده، چنين است که: «تياس (

آدوئو جينا ādu ojinā

بنا به روايتي، مردمان قبيله‌ی آشانتي (Ashanti) واقع در کشور غنا، نخستين انسان‌هایی بودند که از درون سوراخي از زمين بيرون آمده و آدو ئوجينا (Adu Ogyina)، رئيس آنها محسوب می‌شده است.
  ...

آدم کادمون ādam kādmon

در اساطير يهود، آدم کادمون (Adam Kadmon) به عنوان مرد اَزَلي (Primordial Man) به شمار رفته و نمونه‌ی نخستين مردي بود که خداوند آفريد. در تصور عامه و عرفان يهود، وي سمبل الوهي و خدايي با بدني انسان گونه است. بعدها آدم کادمون را حضرت مسيح (Messiah) ...

آدمته ādmete

در اساطير يونان باستان، نام آدمته (Admete) براي دو تن ذکر شده که عبارتند از:
1- يکي از اوسئانيدها (Oceanids)، دختر اوسئانوس (Oceanus) و تتيس (Tethys) که همراه و همنشين پرسفونه (Persephone) ...

آدمتوس ādmetus

آدمتوس (Admetus) پادشاه شهر فرائه (Pherae)، واقع در تسالي (Thessaly) بود. مادر وي پريکليمنه (Periclymene) و پدرش فرس  (Pheres) بود که نام خود را بر آن شهر گذاشت. آدمتوس هنگام جواني در شکار ...

آدفاگیا ādefāgiā

الهه‌ای شکم پرست و پر خور در اساطیر یونان باستان که بسیار بشاش و خوشرو بوده و به خوبی می‌توانست تغییر حالت دهد. معبد آدفاگیا (Adephagia) در جزیره‌ی سیسیل (Sicily)، کنار سرس (Ceres) قرار داشته و در همان جا ستایش و پرستش می‌شد. وی می‌توانست ...

آدروا ādroā

نام خدای قوم لوگبارا (Lugbara) می‌باشد که در سرزمینی میان کشورهای زئیر و اوگاندا زندگی می‌کرد. آدروا (Adroa) دارای دو جنبه‌ی خوب و بد بوده و مانند خالق آسمان و زمین به نظر می‌رسید. آدروا با قدی بلند، چهره‌ای سفید و بدنی نیمه (یک چشم، یک گوش، یک بازو، یک ساق ...

آدرانوس ādrānus

یک خدای آتش و مظهر و تجسّمی از خورشید یا آتش همگانی در اساطیر روم باستان که توسط مردم قبیله‌ی سیسل (Sicels) پرستش می‌شد. روایت است، آدرانوس (Adranus) پیش از آنکه توسط هفائستوس (Hephaestus) یا همان وولکان (Vulcan) ...

آدراستیا ādrāstiā

در اساطیر یونان باستان نام آدراستیا (Adrastia) برای دو تن ذکر شده که عبارتند از:
1- یکی از دایه‌های زئوس (Zeus) که دختر ملیسئوس  (Melisseus)، پادشاه هلیکون (Helicon) در غرب بئوسی می‌باشد. آیده(3) (