عدالت، به طور کلی مورد نظر است و اختصاصی به عدالت در تعلیم و تربیت ندارد. جنبه اختصاصی آن به تعلیم و تربیت در قسمت اصول و در اصل مربوط به این مبنا مطرح خواهد گردید.

نباید پنداشت که رأفت و احسان، ارزشی محدود به خود مسلمانان است و تنها در میان آنان جریان می یابد. هم عدل و هم احسان، دو ارزش اجتماعی عام است که حیات اجتماعی، قائم به آنها نگریسته می شود.

نمی‌توان تنها به عرضه وظایف و تکالیف اخلاقی و ارزشی، هرچند توسط افراد به عمل درآید، اکتفا نمود.

برقراری عدالت تربیتی، اصلی است ناظر به عدالت اجتماعی و چون قاعده ای تجویزی بیانگر آن است که فعالیت های رایج در قلمرو تعلیم و تربیت، باید به صورت عادلانه برقرار شود.

حکمت را در هر جا که باشد فراگیر که گاه در سینه منافق باشد و در آنجا آرام نگیرد تا بیرون آید و با همانندان خود در سینه مؤمن جای گیرد

آزادی به این معنا، نه تنها بر مفروضات معین فلسفی و فکری استوار است بلکه خود نیز از آن چندان بارور است که نمی توان آن را چون شیوه یا روشی خنثی تلقی نمود.