در این جستار از طریق مقایسه‌ی عناصر ساختاری اسطوره‌ی مزدایی آفرینش با داستان ضحاك از شاهنامه، به اثبات این فرضیه پرداخته شده است كه داستان ضحاك در حقیقت الگوبرداری مجددی از اسطوره‌ی آفرینش است. در راستای...

تقدیرباوری از مباحث مهم متون ادبی فارسی و یکی از پایه‌های اندیشه در آثار حماسی است که در شاهنامه جلوه‌های متنوعی دارد و در اصطلاحاتی چون: زمانه، روزگار و بخت به شکل گسترده‌ای تجلی یافته است. بعضی پنداشته‌اند...

از زمانی که قلم فردوسی از نوشتن باز ایستاد، قلم‌موی نقاشان به آرایش داستان‌های شاهنامه پرداخت. مصوّرسازی شاهنامه از نخستین سال‌های پس از سروده شدن شاهنامه آغاز شد؛ حتی شواهدی دالّ بر این است که نسخ شاهنامه...

افراسیاب تورانی، نماینده‌ی نیروهای اهریمنی و تجلّی‌گر دیو خشک‌سالی در شاهنامه است. کارکرد ویژه‌ی او در شاهنامه و پیوند ذاتی‌اش با آب، که از نامش هویداست، هماهنگی‌های بسیاری با شخصیت افراسیاب و خویشکاری...

گرشساپ‌نامه کهن‌ترین منظومه‌ی حماسی پس از شاهنامه است که حدود نیم قرن پس از درگذشت فردوسی به نظم درآمده، چنان که اسدی خود در پایان داستان با بیان این نکته که « سه سال اندر آن صرف شد روزگار » از سال چهارصد...

هویت ملی به معنای احساس تعلق و وفاداری به عناصر و نمادهای مشترک در یک ملت و در میان مرزهای تعریف شده سیاسی است. هویت ملی از عناصر و مؤلفه‌های مختلفی تشکیل شده است و به عبارت دقیق‌تر، دارای ابعاد مختلف...

برادرکشی از جمله مسائل مهمی است، که فردوسی در شاهنامه بدان پرداخته است. می‌توان گفت برادرکشی در شاهنامه، نمود و جلوه‌ای از نزاع میان همان خیر و شرّی است، که همیشه در طول شاهنامه به چشم می‌خورد. بیشتر

در دوره‌های مختلف برخی ایرانیان به دلایل مختلف به سرزمین‌های دیگر کوچیده‌اند. سرزمین عثمانی نیز پذیرای جمعی زیاد از بزرگان، شعرا و هنرمندان ایرانی بوده است. از این رو، زبان فارسی در قلمرو امپراتوری عثمانی...

استعاره، به عنوان یک ناخودآگاه جمعی بشر، از دیرباز در زبان خودکار، حوزه‌های فلسفه و ادبیات مطرح بوده است. خاستگاه نظری این بحث به متفکران یونان باستان ( ارسطو، افلاطون و... ) برمی‌گردد و با دیدگاه‌های...

داستان کیخسرو، به علت برجستگی خاصی که در جهان‌بینی ایران عصر ساسانی داشته است و نقش او در غایت‌گرایی حاکم بر جریان زرتشتی - زروانی حاکم بر آن عصر که داستان کیخسرو در آن دیدگاه به شکل مرتبط با شکل