آنچه برای یک کاوشگر اجتناب ناپذیر است تحقیق درباره دوره تسلسل حکومت «میت»ها بخصوص «تسلسل متامورفوز Cycle Metamorphose» است. جالب و قابل تعمق است که اولین خدایان را بشر در میتولوژی

این جستار ران ملخی است تقدیم به سلیمان علم، استاد دکتر فتح الله مجتبایی، که نخستین بار با دنیای شگفت انگیز شاهنامه آشنایم کرد.

یکی از دینهایی که پیش از مسیحیت در آسیای صغیر و ارمنستان رواج داشت و در قرون اوّلیه‌ی میلادی در روم شایع شد و به سرعت از طریق فتوحات رومیان در سراسر اروپا انتشار یافت، کیش مهر یا میتراییسم بود.

اعتقاد به وجود نجات‌بخشی که روزی خواهد آمد و در جهت صلح و ثبات جاودان و پیشبرد هستی، جهان را به گونه‌یی اداره خواهد کرد که در آن نشانی از پلیدی‌‌ها نباشد، باوری است که می‌توان نشانه‌های روشنی از آن را...

یک از دشواری‌های اساسی شاهنامه خوانشِ نام‌هایی است که حرف گاف دارند. زیرادر نسخه‌های شاهنامه و کلّاً متون کهن فارسی، گاف فارسی را به صورت کاف می‌نوشتند. البته گاهی در برخی نسخه‌های متون فارسی

آفرینش جهان از نظر اوستا به این ترتیب است که در ابتدا آسمان، سپس آب، زمین، جانداران و در پایان، آتش آفریده شد.

باورهای دینی انسان باستانی، باور به ایزدان گوناگون، چه در شکل ابتدایی و چه در شکل پیشرفته‌ی آن، پیوسته با آیین‌هایی همراه بود. این آیین‌ها بخش بزرگی از دین مردمان باستان را شکل می‌داد. آیین‌ها در سرزمین...

- تفکیک شخصیتهای اهورایی و اهریمنی و ایرانی و انیرانی و شخصیتهای نیمه ایرانی و نیمه انیرانی و نیز شخصیتهای اهورایی و ایرانی محروم از فر و تأیید الهی (به علت پندار بد و کردار زشت یا سرنوشت شوم) اگرچه نمیتواند...

پس از ماجرای کیخسرو، دیگر تا پایان حماسه از زال و رستم سخنی نیست. دوران لهراسپ به مسایلی دیگر و عواملی دیگر اختصاص یافته است. در دوران لهراسپ، کشمکشهای درونی نهاد سیاسی و تعارض میان لهراسپ و گشتاسپ

زال از پرورش سیمرغی تا آغاز حیات حماسی خود، راهی دراز پیموده است. راهی که هر مرحله‌ی آن، تعدیلی بوده در زمینه‌ی تضادهای او با جامعه، عناصر معنوی و ایزدی متشکل در وجودش به تبع یکدیگر و در پی تکمیل هم، او...