اولين آيه از سوره حمد، آيه (بِسم اللهِ الرَّحمن الرَّحيم) مي باشد که در اين نوشتار مورد سخن و تفسير ماست. اين آيه را آيه «بِسمَلَه» مي نامند آيه «بسلمه» از پنج کلمه تشکيل يافته است که توضيح آن به قرار...

مشهور در ميان مفسيرين اين است که سوره حمد در مکه نازل گرديده است، ولي از بعضي ديگر نقل شده است که اين سوره در مدينه نازل شده است. نظريه اول صحيح تر به نظر مي رسد و دو دليل ذيل اين نظريه را تأييد مي کند:

در شماره ي هشتم از نشريه ي قرآني و ارجمند ترجمان وحي (سال چهارم، پاييز و زمستان 1379) جناب استاد يعقوب جعفري صاحب آثار قرآن پژوهي عديده و تفسير كوثر، شرحي بر آيه ي 46 سوره ي ابراهيم (سوره ي شماره ي 14)...

آیه ی نخست سوره ی مسد درباره ی ابولهب عموی پیامبر و یکی از چهره های بانفوذ بنی هاشم از قبیله ی قریش است. این آیه نفرینی متوجه دستان ابوالهب می کند: تبت یدا ابی لهب تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ «نابود باد...

یادداشت کوتاه م . ب. شیوب در مجله ی عربیکا، سال 23، ش3، بار دیگر توجهان را به تفاسیر و قرائات مختلف از واژگان «جمل» در آیه ی چهلم سوره ی اعراف معطوف کرد.(1) اما این نخستین بار نیست که در این باب منتشر...

حقائق التفسیر تألیف ابوعبدالرحمن سُلَمی (330-412 ه.ق) یکی از کهن ترین و مهم ترین تفاسیر عرفانی قرآن کریم است. سلمی در تفسیر اشاری خود، روش تأویل به شیوه ی صوفیان را به کار گرفته و معانیی از آیات قرآن عرضه...

لفظ ظرف معناست، و کشف رابطه الفاظ به درک و دریافت پیام منجر می شود از این رو شناخت دقیق رابطه الفاظ و اجزاء تشکیل دهنده کلام برای فهم درست معنا ضرورتی انکارناپذیر دارد، و یکی از ساختارهای کلام وحی، متشکل...

در این که چرا سوره مبارکه بدون «بسم الله» آغاز شده است سخنان و نظریاتی مطرح شده است و از پیشوایان ما در این باب مطالبی منقول است که به گونه فشرده به آنها اشاره می شود:

در این جا مفسران برای جمله «فَاقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ» و این که مخاطب در این جمله چه کسانی هستند وجوهی را بیان کرده اند، که ما سه وجه از آن وجوه را متذکر می شویم و حق همان وجه سوم است که در آخر بیان می...

در نظر ابتدائی و سطحی، گاهی انسان تصور می کند که میان برخی از آیات اختلافی در مفاد، وجود دارد چنان که پیرامون شفاعت آیاتی وارد شده است که برخی دلالت می کند که اصلاً کسی نمی تواند شفاعت کند، و برخی دلالت...