تأویل یكی از مباحث مهمّ زبان شناختی در حوزه ی متون دینی است. قرآن مجید بارها واژه ی تأویل را هم در مورد خود قرآن و هم در موارد دیگر به كار برده است. به طور كلی تمام كاربردهای تأویل در قرآن را می توان در...

مسلماً پدیده اسرائیلیات، از جمله ی مهم ترین آفات زیان بار تفاسیر مأثور به شمار می رود؛ قرآن پژوهان معاصر همواره دغدغه ی آسیب شناسی تفاسیر نقلی و روایات تفسیری را در ذهن و اندیشه خود داشته اند؛ چه اینكه...

این مقاله به جایگاه تفاسیر روایی از منظر استاد معرفت می پردازد؛ با این توضیح كه تفسیر روایی كه تفسیر قرآن با روایات پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه معصومین (علیهم السلام) و نیز روایات صحابه و تابعین...

فقیه نامدار، مفسِر بزرگوار، قرآن پژوه فرزانه، استاد ارجمند آیت الله محمد هادی معرفت (رحمة الله علیه) ‌در تحقیقات قرآنی، فقهی و مباحث علوم قرآنی، دارای مبانی رجالی ارزشمند و قابل توجهی بوده اند و این مبانی...

نگارنده ضمن تأكید بر ضرورت و بایسته های نقد احادیث بر اساس دو شیوه نقد سندی و متنی، مهم ترین اصول و مبانی نقد حدیث كه از سوی آیت الله معرفت در كتاب التفسیر الاثری الجامع مورد بررسی قرار گرفته است، را مورد...

تردیدی نیست كه سه عنوان « تالی »، « معلم » و « مبیّن » - مربوط به « كتاب » و « ما نزّل » است نه « ما لم ینزّل ». آنچه مربوط به « عالم ینزّل » است عنوان چهارم یعنی « مطاع » بودن است.

بررسی میزان نقش روایات تفسیری در تفسیر آیات از اساسی ترین مسائل علوم قرآن است. برداشت بسیاری از محقّقان از عبارات المیزان، این است كه علامه طباطبایی (رحمة الله علیه) به استقلال قرآن حتی از روایات در تفسیر...

یكی از مباحث مطرح در حوزه تفسیر، بهره گیری از اخبار آحاد در تفسیر است. اگرچه عالمان اسلامی در حجیت سنت و مقام بلند آن هم داستانند، اما در دامنه كاربرد آن در مقام تفسیر، دیدگاه های متفاوتی دارند. بررسی...

در میان مجموعه احادیث نقل شده از معصومان - علیهم السلام - بخش قابل توجهی از احادیث به تفسیر قرآن و شؤون مختلف مربوط به آن پرداخته اند.

توریه و استخدام از قواعد مهم علم بدیع هستند كه می توانند ابزار فهم مفسر در بررسی و تحلیل منابع لغوی باشند. « توریه» یكی از محسنات علم بدیع است كه در آن متكلم لفظی را كه بیش از یك معنی دارد به كار می برد...