یکی از موضوعات مهم قرآن، تبیین تکامل انسان است. مراحل پنجگانه‌[ی انسان چنین است]؛ اول؛ مرحله‌ی معرفت و آگاهی و شناخت. دوم؛ مرحله‌ی حرکت و هجرت و تلاش و کوشش. سوم؛ مرحله‌ی سرعت و شتاب در هجرت و

راه شناخت و جهان‌بینی ما تنها احساس و تجربه نیست. گرچه تجربه برای شناخت گوشه‌های جهان به نوبه‌ی خود سودمند و لازم است ولی کافی نیست وگرچه تجربه راهی برای شناخت ابعاد جهان است، ولی آغاز راه نیست، بین راه...

قرآن دعوت به برهان و استدلال می‌کند، و معیار این دعوت هم غیب و عقل است؛ قرآن بر محور عقل دعوت می‌کند و با معیار عقل، برهان اقامه می‌کند، و بنا را بر عقل می‌گذارد نه بر حس و تجربه، و مادیین که می‌گویند...

قرآن دعوت به برهان و استدلال می‌کند، و معیار این دعوت هم غیب و عقل است؛ قرآن بر محور عقل دعوت می‌کند و با معیار عقل، برهان اقامه می‌کند، و بنا را بر عقل می‌گذارد نه بر حس و تجربه، و مادیین که می‌گویند...

در بحث تفسیر موضوعی قرآن کریم، خطوط کلی تفسیر روشن است؛ چون قرآن ذاتاً نور است نیازی به روشنگری دیگری ندارد، و از این جهت که «تِبْیَانًا لِّكُلِّ شَیْءٍ» است، همه‌ی معارف را بیان می‌کند، پس قهراً خودش...

قرآن کریم، هم ادعائی دارد و هم دعوتی؛ ادعایش این است که کلام خداست، و دعوتش هم به معارف و اصول دین است، یعنی؛ توحید، وحی، رسالت، نبوت و معاد.

یکی از مهمترین چیزهائی‌که قرآن روی آن تکیه دارد، مسئله ادعا و دعوت است. قرآن کریم، یک ادعا و داعیه دارد و یک دعوت. ادعایش این است که کلام خداست و دعوتش به معارف و اصول دین است.

موضع هر نظام تربیتی در برابر مسئله‌ی ثنویت به دو دلیل اهمیت دارد: نخست، ثنویت‌گرایی از شکل اولیه‌ی خود که صرفاً یک رویکرد فلسفی در حوزه‌ی معرفت‌شناسی و سپس وجودشناسی بود، توسعه یافته و به زوایای گوناگون...

به طور کلی کانون توجه قرآن بر توسعه‌ی ایمان استوار است و ایمان مبتنی بر ظن و گمان یا علم غیر قطعی را که حاصل مشهورات و مقبولات عصری باشد و از سنن طایفه‌ای متأثر شود، به شدت مذمت می‌کند و به ایمان تحقیقی...

واژگان متنوعی در قرآن نظیر سیر، کدح، هجرت، رجعت، اتیان، صیرورت تبیین مفهوم حرکت انسان را برعهده دارند.