از اوّلین مباحث مطرح در تاریخ تفسیر تعریف اصطلاح «تفسیر» است. آسیب جدی واکاوی معانی اصطلاحات، دست زدن به یک اجتهاد معنایی است. این در حالی است که مرزهای یک اصطلاح، کاملاً مشخص است و هرگونه

در تفسیر به رأی، به روایاتی اشاره شده که در آنها تعبیر «ضرب قرآن به قرآن» به کار رفته بود. از آنجا که این روایات، مورد توجه‌اند و افزون بر جنبه‌ی تفسیر به رأیی، نکات دیگری نیز در آن مطرح است، با عنایت...

اهل بیت (علیه‌السلام) به تمام مفاهیم و معانی قرآن آگاه هستند؛ این آگاهی به کتاب الهی، وظیفه‌ی هدایت انسان‌ها به شناخت حقیقی قرآن و مفاهیم آن بر عهده آنان گذاشته است؛ از این رو امام باقر (علیه‌السلام) از...

اهل بیت (علیهم‌السلام) هرگز غیر خود را ناتوان از فهم قرآن نمی‌دانستند؛ بلکه آنچه موجب نگرانی آنان بوده، جهل به مقدمات لازم برای یک تفسیر صحیح و متقن بوده است. دقت در روایات و توجه به زمان بیان آنچه برای...

تفسیر به‌رأی، یا تحریف معنوی، از جمله مباحث پرچالش و در عین حال، بسیار تأثیرگذار علوم قرآنی است که با توجه به هشدار مکرر روایات از آن، از آغاز، مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان قرار گرفت. از این جهت، در...

قرآن کلام وحی و معجزه جاویدی است که در طول تاریخ توجه اهل معرفت را برانگیخته و انسان‌ها را به سوی سعادت رهنمون شده است. امام خمینی به طور مداوم در استفاده از این سفره الهی تأکید می‌کرد و در فرصت‌های مناسب...

هنگامی که محقق بر آن می‌گردد تا به موضوعی از موضوعهای قرآن کریم بپردازد، چاره‌ای نیست که تصور و برداشتی از ابعاد موضوع داشته باشد و در گردآوری و دسته بندی مباحث علمی موضوع، با توجه به مراحل زیر، گام به...

بحثی که مطرح می‌باشد تفسیر موضوعی قرآن کریم است. بنابراین قبلاً باید به معنای تفسیر توجه کرد، بعد درباره‌ی ‌اینکه آیا قرآن را با روش خاصی می‌شود تفسیر کرد‌ یا نه؟[بحث کرد]. اگر روش خاصی در بین مطرح است...

بر این اساس، مفسّر راستین نخست باید به پاکسازی جانش بپردازد و به اندازه پاکی فکری و رفتاری اش، بدان حقیقت نوری دست یابد و خودش را نوردار سازد؛ آن گاه زمان و مکان فرود آمدن آیات را ( به گونه کلّی نه جزئی...

از مجموع سخنان ادیبان عرب برمی آید که ریشه « ف س ر » و « س ف ر » به معنای کشف و روشن ساختن است؛ واژه « تفسیر » فقط یک بار در قرآن آمده و در روشن ساختن امور معنوی و معقول ( بیان و آشکار ساختن مراد