پیرنگ را می توان الگو یا ساختار حوادثی دانست که در متنی معیّن روی می دهند. تعابیر و برداشت های مختلفی از مفهوم پیرنگ رواج دارد، اما در بیشتر آنها یک نقطه ی اشتراک دیده می شود: پیرنگ با توالیِ وقایعی ارتباط...

تأمّل درباره ی نظریه ممکن است احساس کند. این نکته ای مهم است که آشنایی دقیق ما با ادبیات و شناخت مستقیم ما از آن همواره در حال افزایش است و طبیعی است که اندیشه ی ما در باب ماهیت و کارکرد پدیده ای همچون...

پیرنگ نظم و ترتیبی است که کنش داستان به خود می گیرد. کنش داستانی نیز در سیرِت تحوّل خود به ناگزیر نیازمند عنصری به نام زمان است. همه ی لغات اصطلاحاتی که عمل داستانی را توصیف می کنند به گونه ای با زمان...

اصطلاح بوطیقا مفهوم حرکت و ساماندهی را که در پیرنگ ارسطویی وجود داشت، حفظ کرده ولی تأکیدی بر طرح ریزی مکانیکی ندارد. پیتر گَرِت، در کتاب خود با عنوان صحنه و سمبل از جورج الیوت تا جیمز جویس، بوطیقا را با...

ما امروزه با مفهوم سنّتی پیرنگ راحت نیستیم و این مفهوم دیگر برایمان رضایت بخش نیست و به همین دلیل ترجیح می دهیم با نظر هِنری جیمز موافقت کنیم که معتقد است خانه ی داستان هزاران پنجره دارد. منتقدان امروزین...

تولستوی نویسنده ای است که عمیقاً به محاکات توجه دارد و بی آن که در آثار مکتوب خود به ارسطو متوسل شود، نظریات و علایقی را بازتاب می دهد که عملاً به بقا و دوام محاکات کمک می کند. البته باید توجه داشت که...

در سرآغاز قرن هفدهم قواعد کاملاً مستقر شده بودند و ادبیاتِ مبتنی بر اصول و قواعد در حال پیشرفت و شکوفایی بود بی آن که بتواند مدّعی پیروزی کامل یا اکثریت مطلق شود. نکته جالب این است که به محض استقرار کامل...

انقطاع و گسستی که در دوره ی فترت قرون وسطا پدید آمد، در عصر رنسانس و زمانی به پایان رسید که فنّ شعر ارسطو از طریق شرح و ترجمه ی عربیِ ابن رشد و سپس ترجمه ی لاتینیِ هرمانوس (1) در دسترس اروپایی ها قرار...

مبنای اصلی اندیشه ی ارسطو در کتاب فنّ شعر عبارت است از محاکات که همان تقلید یا بازنمایی است. این تکیه و تأکید پیامدهای ضمنی بسیاری دارد، زیرا محاکات را با همه ی شکل های هنری گوناگونی پیوند می دهد که نیروی...

پیرنگ امروزه ظاهراً در میان اصطلاح های پذیرفته و مقبولِ ادبی جایگاه رفیعی ندارد. این واژه هم زمان با ظهور جریان پر شور اندیشه ی رمانتیک که انسان را مرکز و محورِ عالم می دانست، به تدریج به حاشیه رانده شد...