بر اساس فلسفه تربیتی با نگرش دینی، انسان آفریده خداوند است و به حکم رابطه خالقیت و مخلوقیت که بین خداوند و او برقرار است، بنده اوست.

اصول تجربی به آن دسته از اصولی می گویند که در جریان کارکردها و تجربه‌های آموزشی و تربیتی به گونه‌ای برجسته و نمایان اعتبار می گردند؛ گو اینکه بدون لحاظ آنها تعلیم و تربیت تحقق نمی یابد یا نارسا و ناتمام...

روش‌هایی که در برنامه‌های عبادی و معنوی به صورت شبانه روزی، هفتگی، ماهانه و حتی سالانه مورد ملاحظه قرار می‌گیرند از زمره روش‌هایی هستند که خداوند و اولیای دین آنها را تعیین کرده‌اند.

معرفت در فرهنگ واژگان، مشتمل بر عموم دانسته‌های بشر در حوزه‌های مختلف دانش و آگاهی است. بدین ترتیب، معرفت در لغت مترادف «مطلق علم و آگاهی» است.

طبقه بندی ارزش‌ها به ارزش‌های تربیتی، دینی، اخلاقی، سیاسی و نظایر آن بر همین اساس صورت می پذیرد. بدیهی است نوع و کیفیت ارزش گذاری در این ساحتها از یک مورد تا مورد دیگر متفاوت است.

امروزه، فیلسوفان مسلمان در برداشت خود از فلسفه عموما بر عوامل و عناصری چون احوال موجود مطلق، احکام کلی وجود و موجود، وجود حقیقی، موجود بما هو موجود، برهان، علل و اسباب کلی و جود و نظایر آن تأکید می ورزند.

لازم است برای فهم و درک فلسفه تعلیم و تربیت، ابتدا مفهوم مفردات و اجزای این عنوان، یعنی فلسفه و تعلیم و تربیت به طور مجزا از جنیه لفظی و حقیقی روشن شود تا درک مبانی و اصول و مسائل ناظر به فلسفه تعلیم و...

علم و تلاش علمی نباید به زمان حال تعلق داشته باشد، بلکه برعکس باید به راحتی به نسل های بعدی انتقال یابد و با اشخاص و آحاد انسانی از نسل های متمادی ارتباط برقرار سازد.

صحت و سلامت حرکت تعلیم و تربیت در این است که اولا، جهتدار باشد؛ و ثانیا، رو به رشد و شکوفایی و تعالی باشد. آموزش و پرورش را می توان به رشد و شکوفایی گیاهان تشبیه کرد.

حقیقت در یک کلام، یعنی درک واقعیت آن گونه که هست و باید باشد. با این بیان بسیار ساده و گویا از حقیقت، تا حدی متوجه رابطه کلیدی بین معرفت و حقیقت خواهیم شد.