تأویل، از کلمات کلیدی قرآن و همچنین از اصطلاحات علوم قرآنی که در حوزه‌ی علم حدیث و حکمت و عرفان و علوم بلاغی و ادبی هم کاربرد دارد. تأویل لغتاً از ریشه‌ی «اول» به معنای بازگشت است، و اصطلاحاً در ترادف...

امیرمؤمنان (علیه‌السلام) رابطه‌ی چهارگانه‌ای میان تنزیل و تأویل برقرار کرده‌اند؛ حضرت تأویل برخی آیات را در خود تنزیل آنها، تأویل برخی را پیش از تنزیل آنها، در مواردی تأویل را همزمان و همراه با تنزیل و...

در تفسیر به رأی، به روایاتی اشاره شده که در آنها تعبیر «ضرب قرآن به قرآن» به کار رفته بود. از آنجا که این روایات، مورد توجه‌اند و افزون بر جنبه‌ی تفسیر به رأیی، نکات دیگری نیز در آن مطرح است، با عنایت...

معنای تفسیر به رأی چیست؟ نظریات گوناگونی بیان شده است. از آنجا که روش ما در این اثر، محور قرار دادن روایات است، نظریات کسانی را بیان می‌کنیم که بر اساس روایات، معنایی ارائه کرده‌اند.

اهل بیت (علیه‌السلام) به تمام مفاهیم و معانی قرآن آگاه هستند؛ این آگاهی به کتاب الهی، وظیفه‌ی هدایت انسان‌ها به شناخت حقیقی قرآن و مفاهیم آن بر عهده آنان گذاشته است؛ از این رو امام باقر (علیه‌السلام) از...

اهل بیت (علیهم‌السلام) هرگز غیر خود را ناتوان از فهم قرآن نمی‌دانستند؛ بلکه آنچه موجب نگرانی آنان بوده، جهل به مقدمات لازم برای یک تفسیر صحیح و متقن بوده است. دقت در روایات و توجه به زمان بیان آنچه برای...

‏‏در روزگار حاضر، قرآن پژوهان و مفسران بسیاری به موضوعات قرآنی پرداخته‌اند، اما در این میان، کسانی که با اطلاعات گسترده‌تر و تجربه‌های بیش‌تری به ساحت قرآن رو آورده‌اند، افرادی موفق‌تر از دیگران بوده‌اند.

تفسیر به‌رأی، یا تحریف معنوی، از جمله مباحث پرچالش و در عین حال، بسیار تأثیرگذار علوم قرآنی است که با توجه به هشدار مکرر روایات از آن، از آغاز، مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان قرار گرفت. از این جهت، در...

‏‏تفسیر از ماده «فسر»، به معنای کشف آنچه پوشیده است و کشف مراد لفظ مشکل به کار می‌رود.‎‏ تفسیر علمی است که به وسیله آن، کتاب خدای متعال فهمیده می‌شود و بیان معانی و استخراج احکام آن صورت می‌پذیرد‏‏؛‏‎‏...

قرآن کلام وحی و معجزه جاویدی است که در طول تاریخ توجه اهل معرفت را برانگیخته و انسان‌ها را به سوی سعادت رهنمون شده است. امام خمینی به طور مداوم در استفاده از این سفره الهی تأکید می‌کرد و در فرصت‌های مناسب...