بحث در هفت سوره‌ای است که آغاز آنها کلمه‌ی «حم» قرار دارد، و بنام «حوامیم سبعه» معروفند، و چون این هفت سوره مضمون مشترکی دارند، گرچه برای هر کدام محتوای خاصی هم هست، از این جهت آغاز هر یک از این هفت

قرآن مجید سنگ بنای تمدن اسلامی است و مسلمانان آموزه‌های قرآنی را الگو و سرمشق زندگی خودشان قرار داده و مورد مطالعه قرار می‌داده‌اند و می‌دهند. از سوی دیگر محققان غیرمسلمان نیز با انگیزه اینكه قرآن كتاب...

یکی از ابعاد وجودی عارف بزرگ، مرحوم آیت الله شاه‌آبادی، درک عمیق و برداشت‌های حکمی- عرفانی ایشان از آیات قرآن کریم است. این تفاسیر و استحسان‌های عرفانی از نوع تأویلات صوفیانه نیست؛ بلکه با بهره‌گیری از...

لفظ شارع كه جواب به سؤال و یا سببی است، گاه خود مستقل و به تنهایی مفید است؛ قطع نظر از اینكه سبب یا سؤال چه بوده است، و گاه غیرمستقل است، بدین معنی كه مفید نخواهد بود مگر اینكه با سببش و یا پرسشی كه مطرح...

واحدی در «اسباب النزول» خود می‌گوید: «گفتار درباره‌ی اسباب نزول كتاب، روا نیست مگر به روایت و شنیدن از كسانی كه خود شاهد نزول بوده‌اند و بر اسباب نزول واقف بوده و از علم بر آن بحث كرده‌اند». با اینكه در...

پاره‌ای گفته‌اند كه فایده‌ی شناسائی سبب نزول چیست؟ و حال آنكه یك چنین شناسائی مفید فواید و بهره‌هاست از آن جمله:

در دوران نبی اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) گاه حادثه‌ای پیش می‌آمد و یا پرسشی از او می‌شد كه آیه‌ای و یا آیاتی از قرآن درباره‌ی آن حادثه و یا به پاسخ آن پرسش نزول می‌یافت، حكمی را به هنگام وقوع آن حادثه...

تفسیر به مأثور عبارت است از تفسیر قرآن براساس احادیث و روایات منقول از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و روایات و احادیث منقول از صحابه و تابعین (از نظر اهل سنت) و روایات منقول از ائمه طاهرین...

نخستین گروه مفسران شیعه، تعدادی از اصحاب پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه اطهار (علیهم السّلام)، هستند که روایات تفسیری را نقل کرده، یا ضبط نموده‌اند. به اعتقاد شیعه، تعدادی از مفسران...

به طور مسلم در عصر صحابه به دلیل آنکه زمینه‌ها و ضوابط علمی و کلامی و فلسفی و عرفانی هنوز مدون نگشته بود، قرآن مجید بر اساس این زمینه‌ها تفسیر نمی‌گشت، و به جز خود قرآن کتاب دیگری تدوین نشده بود. در دوره...