مسیر جاری :
وجود در نگاه پارمنيدس و ملاصدرا(1)
مروري بر آراء پارمنيدس، که شايد نخستين فيلسوفي بوده است که در باب وجود به بحثي فلسفي و عميق مي پردازد، خصوصاً با عنايت به آنچه در منظومه ي مشهورش آمده است، مي تواند زمينه ي مناسبي را براي مقايسه ي آراء...
رابطة نفس و بدن در انسان شناسي ملّاصدرا
نفس و بدن در انسانشناسي ملّاصدرا، چه رابطهاي با يكديگر دارند؟ آيا آنها دو موجود بيگانه از يكديگر به حساب ميآيند كه بر اثر فشار بيروني، در كنار هم قرار گرفتهاند و هيچ تناسبي با هم ندارند؟ يا به صورت...
معرفت نفس از ديدگاه ملّاصدرا و افضلالدين كاشاني
متون ديني انسان را به «خودشناسي» و «خودآگاهي» فراخوانده و بر پيوند ژرف ميان «خودشناسي» و «خداشناسي» تأكيد ورزيدهاند. افضلالدين كاشاني (از حكماي قرن هفتم) و ملّاصدرا (پايهگذار «حكمت متعاليه»)، هركدام...
ماهيت حکايت از ديدگاه استاد مصباح(2)
باتوجه به مطالب پيشگفته درباره تحليل حكايت و براساس روششناسي بحث حكايت، ميتوان مراحل زير را براي دستيابي به تعريف دقيق حكايت درنظر گرفت:
اول: در فرآيند حكايت، انتقال از چيزي (صورت ذهني) به چيزي ديگر...
ماهيت« حكايت» از ديدگاه استاد مصباح(1)
عموم فلاسفة مسلمان براين باورند كه صورتهاي ذهني بالفعل، از ماوراي خود حكايت دارند وآنرا امري بديهي تلقّي ميكنند؛ امّا ديدگاه استاد مصباح دراين باره متفاوت است. دراين نوشتار، كوشش شده است تا در سخنان...
انقلاب متعالي (2)
راجع به فلسفه غرب دو مطلب در كلام حضرت امام ذكر شده است: يك مطلب راجع به يونان باستان و مطلب ديگر درباره فلاسفه غرب، به طور كلي و درمورد دكارت به صورت جزئي است.
حضرت امام سرچشمه فلسفه يونان باستان را...
انقلاب متعالي (1)
حضرت امام خمینی(ره) به عنوان يكي از اساتيد معروف و بزرگ حوزه هاي علمي، ساليان متمادي به تدريس حكمت متعاليه اشتغال داشت، اما به راستي در نظر گاه و انديشه ايشان حكمت متعاليه از چه جايگاهي برخوردار است؟ آيا...
«نظام احسن» ازمنظر حكمت متعاليه
«نظام احسن»، يكي از مباحث مهم فلسفي است كه در انديشة فلاسفة اسلامي، به طور عام، و در دستگاه فلسفي ملّاصدرا، به طور خاص، جايگاه ويژهاي دارد. فلاسفه و ديگر دانشمندان، هميشه اين سؤال را در ذهن داشتهاند...
حكمت متعاليه و هويت جامعه
به نظر مي رسد كه اين تقرير پذيرفتني نيست؛ زيرا هرگز كسي نمي تواند ادعا كند كه وجود فرد طفيلي و تابع وجود جامعه است. به هر حال، همگان مي دانند كه وجود يك فرد تنها در جزيره اي دور افتاده، امري محال نيست....
معناشناسی تأویل و اعتبار معرفتی آن در اندیشه ملاصدرا (2)
همان طور كه پيش از اىن اشاره شد، ملاصدرا از «تأويل» به عنوان يك «روش» براى كشف باطن امور و نيل به «حقيقت» آنها استفاده كرده است. بر خلاف بسياري از مفسران و اصوليين كه «تأويل» را صرفاً در خصوص آيات قرآن...