اصل « علیت « از مهم ترین اصولی است که در فلسفه و علوم دیگر کاربرد فراوان دارد ، این اصل از این جهت اهمیت خود را باز می‌نمایاند که محور همه تلاشهای علمی در همه علوم ، کشف روابط علی و معلولی بین پدیده ها...

علم النفس فلسفي ملّاصدرا مورد انتقاد ملّارجبعلي تبريزي و قاضي سعيد قمي قرار گرفته است. به عقيده ي تبريزي، نفس يا از ابتدا نيازمند به مادّه است و يا نيازمند به مادّه نيست. اگر نيازمند مادّه بوده و جسمانيه...

زمان حقيقتي است که با وجود انسان پيوند يافته است و انسان هميشه خود را چنبره ي آن مي يابد ، گويا انسان اسير زمان است و راهي براي برون رفت از اين اسارت ندارد .ملاصدرا و برگسون که فيلسوفاني از دو سنت فلسفي...

آنچه صدرالمتألهين را بر آن داشت تا ديدگاهي نوين در باب علم واجب به غير ابداع کند اين امر بود که به اعتقاد وي آراي مطرح شده تا زمان او، قادر نبودند علم باري تعالي را به غير به گونه اي تفسير کنند که هم عين...

صدرالمتألهين آراي شيخ را با عنوان «قول به ارتسام صور در ذات واجب» نقد و بررسي کرد. اين امر حاکي از آن است که عمده ترين نقطه ي افتراق بين آراي او و شيخ، مسئله صور مرتسمه است و همين مسئله وي را بر آن داشت...

در نوشتار حاضر، به بررسي علم واجب تعالي به غير، از ديدگاه صدرالمتألهين پرداخته شده، با اين تلاش که با الهام از شيوه ي وي در اسفار، رأي حکيم به تدريج و در مقايسه با ديدگاه شيخ الرئيس به تصوير کشانده شود....

اگر - همان طور كه كانت مي گويد - شناخت را حاصل تركيب امور واقعي ( ماده ادراك ) با حقايق ذهني كه مستقل از واقع خارجي هستند ( صورت ادراك ) بدانيم، آن گاه خلوص شناخت زايل مي شود و واقع نمايي آن از دست مي...

در تاريخ مواجهه و گفت گوي فلسفه اسلامي با انديشه هاي فلسفي غرب، يكي از تلاش هاي نخستين و بانفوذ در اين عرصه، مساعي و انديشه هاي انتقادي - فلسفي مرتضي مطهري بوده است. بايد به اين نكته اذعان داشت كه يكي...

وحدت وجود را مي توان مهم ترين گزاره اکثر مکاتب عرفاني دانست. البته مکاتب گوناگون عرفاني،درنوع جهان بيني و دستور العمل هاي مربوط به سير و سلوک، تفاوت هايي با يکديگر دارند؛ امّا ظاهراً در اين آموزه، اغلب...

ارسطو،مبدع نظريه ترکيب انضمامي اجسام از مادّه و صورت،و همفکران وي ادّعا مي کنند:اجسام فراورده ي ترکيب دو جوهر جدا از هم مي باشند . ايشان براي اثبات مدّعاي خويش، دو برهانِ «قوّه و فعل» و «وصل و فصل»را به...