یکی از رهبران مسیحی جنبش عرب دراین دوره نجیب عازوری بود، که هر چند شهرت کواکبی را نداشت، ولی پس از او نخستین نویسنده ی عرب بود که خواهان یگانگی عربان و جدایی آنان از ترکان عثمانی شد. و زندگی او به این

آموزگار بزرگ وطن پرستی مصری، به آیین آزادیخواهانه یا لیبرال آن، احمد لطفی السید است که شاید از دیدگاه تأثیر بر نسل و روشنفکران زمان خود همپایه ی طهطاوی و عبده باشد. در دوره ی فعالیت سیاسی او، یعنی دهه...

تاریخ واقعی جنبش وطن پرستی در مصر با نام مصطفی کامل آغاز می شود. کامل در مسائل سیاسی متفکر و صاحب نظر نبود و عمرکوتاه خویش را بیشتر به سازماندهی و پیکار گذراند، ولی شور و شوق او در برانگیختن احساسات

آخرین فرد گروه تجدد خواهان دینی که افکارش در زمینه ی حکومت بیش از کسان دیگر وجدان دینی مصریان را تکان داد و مایه ی غوغا شد، علی عبدالرازق از درس خواندگان الازهر بود. «آدامز» و «کامپف مایر» آگاهیهای کافی

اگر «طبایع الاستبداد» را برگرفته از نوشته ی «الفیری» یا مونتسکیو بدانیم، کتاب دیگر کواکبی یعنی «ام القری» بیگمان محصول تفکر و اجتهاد خود اوست؛ او در این رساله از ریشه های ناتوانی و درماندگی مسلمانان و...

دو کتاب «طبایع الاستبداد» و «ام القری» تصویرروشنی از اندیشه های کواکبی به دست می دهد، کتاب نخست،(1) از یک رشته مقالاتی فراهم می آید که در روزنامه ی «المؤید» مصر چاپ شده و موضوع آن شرح زیانهای استبداد دانسته

در میان پیروان عبده، مردی از اهالی سوریه بود که به بیداری فکر دینی در میان عرب یاری بسیار کرد و او عبدالرحمن کواکبی بود. کواکبی یکی از مردان برجسته ی سوریه در اواخر قرن نوزدهم، «از نبیره های شیخ صفی الدین

در پایان قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، تعالیم سید جمال و عبده در مصر و سرزمینهای دیگری عرب پیروان بسیاری در میان نویسندگان و روشنفکران یافت و سرآغاز شیوه ی تفکر تازه ای درباره ی مقام اسلام در جهان امروزی...

عبده پس از بازگشت از تبعید، روشی محافظه کارانه و اعتدالی در پیش گرفت و بجز عضویت انتصابی در مجلس شوری، که کارش صرفاً مشورت درباره ی جنبه های فنی امور اقتصادی و اداری و حقوقی حکومت بود، از هرگونه کوشش

ارزشهای اخلاقی در افکار عبده پایگاهی والا دارند. انحطاط جامعه ی اسلامی مصر در زمان او از اسلام جز پوسته ای از عبادات و مناسک چیزی به جای نگذارده بود و کمتر کسی درباره ی ارزش اخلاقی دین و تأثیری که عبادات...