چیزی است كه دلیلی را بر دلیل دیگر ترجیح داده و باعث از بین رفتن تعارض بین دو دلیل گردد. مرجّح بر سه نوع است: الف. مرجّحات باب تعارض؛ ب.مرجّحات باب تزاحم؛ ج.مرجّحات باب ظواهر.

هر عبارتی كه دامنه عام را محدود كند، «مخصّص» نام دارد. مثال:‌ اصل 82 قانون اساسی می‌گوید: «استخدام كارشناسان خارجی از طرف دولت ممنوع است. مگر در موارد ضرورت با تصویب مجلس شورای اسلامی.» پس

در معنای محكم و متشابه اختلاف است. فاضل تونی می‌گوید: عبارتی كه ظاهرش مقصود باشد «محكم» است و اگر غیر ظاهر مراد باشد «متشابه» است.

به كلمه یا كلامی مجمل گویند، كه معنای آن معلوم نبوده و مردّد بین دو یا چند احتمال باشد، و ندانیم كدام یك مراد گوینده است. مثلاً كلمه قرء (بضمّ اول و سكون دوم) در لغت هم به معنای طهر است و هم حیض. طبعاً...

قیاس از نظر لغت به معنای اندازه‌گیری، سنجش و برابری است. و در اصطلاح علم اصول هرگاه در دو موضوع مشابه حكم یكی معلوم و حكم دیگری مجهول باشد، و با مقایسه كردن آنها حكم شرعی مجهول مشخص گردد، به آن

از مباحث مطروحه در علم اصول این است كه آیا «قول لغوی» (لغت‌دان) حجت است یا خیر؟ مثلاً در تشخیص معنای «صعید» كه در قرآن به كار رفته می‌توان استناد به قول لغت‌دان كرد، و بر آن اساس حكم شرعی صادر كرد یا

قطع در لغت انكشاف كامل و مرادف علم و یقین است، و در اصطلاح نیز دارای همان معنای لغوی است. مكلف و مجتهد در مقام تشخیص وظیفه یا قطع و یقین خواهد داشت و یا ظن و گمان و یا شك و تردید. و اما درباره‌ی قطع به...

اصحاب اجماع, اصطلاحى رجالى است كه در میان فقها, محدثان و رجالیان امامیه شهرت دارد و بر گروهى از راویان در سده هاى دوم و سوم قمرى ( 8 و 9م) اطلاق مى شود. اساس این اصطلاح به رجالى مشهور, ابو عمرو محمد بن...

واژه‌ی (مکتب) در زبان فارسی (و مدرسه در زبان عربی) از زمره کلماتی که در لابلای سخنان دانش‌پژوهان و نویسندگان علوم گوناکون به ویژه دانش‌پژوهان تاریخ و فلسفه فقه بسیار به کار می‌رود.

قواعد فقهی از مهمترین مسائلی است که شناخت آنها بر فقه پژوه و مجتهد لازم است. همچنین شناخت موارد و شرائط آن و موارد استثناء شده از آن به تبع این موضوع، اهمیت پیدا می‌کند زیرا کشف مسائل فقهی بر پایه قواعد...