علوم انسانی روزگار ما آوردگاه موافقان و مخالفان فوکو است. بازاندیشی تاریخ که بازتولید ساده و مختصر آراء میشل فوکو در حوزه معرفت شناسی و روش شناسی تاریخ است، اصلی ترین مسأله دیدگاه او یعنی «رژیم حقیقت»...

از جمله خیال های محال بشر را در قرون اخیر، تولید دانش عاری از ارزش در حوزه ی علوم انسانی دانسته اند. معتقدان به این سخن، بر این باورند که در سده های اخیر، به موازات معنازدایی از طبیعت و تفسیر به آن زبان...

بدون تردید دانش تاریخ در دهه های پایانی قرون گذشته در حوزه ی نظری آماج انتقادات و حملات بنیادی فیلسوفان و اندیشمندان پست مدرن بوده است. این انتقادات و حملات به اندازه ای شدید و مبنایی بوده است که در صورت...

بیش از ربع قرن، یکی از تأثیرگذارترین متفکران نظریه پرداز در عرصه ی فلسفه ی تاریخ پروفسور هایدن وایت بوده است. از زمان انتشار «فراتاریخ: تخیل تاریخی در قرن نوزده اروپا» در 1973 تاکنون، وایت با آثاری همانند:...

پیش از ورود به بحث، نخست باید به این نکته ی اساسی توجه کرد که برخلاف ترجمه های متداول، معادل انسان دوستی در زبانهای غربی «فیل آنتروپی» است، نه «اومانیسم». معنی اصلی اومانیسم در دوره ی جدید، جز اعتقاد به...

آنچه هر دوره ی تاریخی را تعیّن می بخشد، حوالت تاریخی یا حکم اسمی است که بر آن دوره از تاریخ حکومت دارد؛ اما بر اساس آنچه محی الدین آن را سرّالقدر نامیده است و در مبحث اعیان ثابته مورد بحث قرار گرفت، حوالت...

منشأ نفسانیت در تاریخ چیست و چرا اساساً چنین امری به ظهور می رسد؟ پاسخ آن است که منشأ ظهور نفسانیت در تاریخ، سیر وجود از اطلاق به تقیید است، که پس از این سیر، ماهیّاتی که وجهی از وجوه مطلق اند هر یک برای...

اعصار گشت و بازگشت عقل، دوره های تاریخ بشر را تشکیل می دهند. این تاریخ با روی آوریِ عقل به محل تکون بنی آدم، که با هبوط حضرت آدم(علیه السّلام) هم زمان است- آغاز، و با اوج عقل و برملا شدن باطنش در آخرالزمان،...

ارائه کنندگان فرضیّه های نژادی در سده های 18 و 19 میلادی در اروپا را می توان بطور عمده به دو دسته تقسیم نمود:

محتوی، علل پیدایش و توسعه ی نظریّات، تئوریها و مفاهیم اجتماعی را نمی توان جدا و مستقل از داده های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعه ی خاستگاه و سازمان طبقاتی آن که خود برآیند و ماحصل برخورد مجموعه ی عوامل...