قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم هجری مهم‌ترین دوره تمدن اسلامی ایران بود. دوره‌ای که ایرانیان از کوشش‌های استقلال طلبانه‌ی خود در قرن‌های دوم و سوم بهره یافتند و به استقلال کامل رسیدند و از تلاش‌های علمی...

ایرانیان در قرنهای نخستین هجری با علاقه‌ای خاص در ادبیات عرب و نظم و نثر آن غور می‌کردند تا جایی که هم به پژوهش در علوم ادبی عربی می‌پرداختند و هم در شعر و نثر عربی آن گرانبهایی به وجود می‌آوردند. کاتبان...

در دهه‌های نخستین مسلمان شدن ایرانیان و فرمانروایی اعراب در ایران، رفتار قهرآلود و تحقیرآمیز عرب نژادان بر ایرانیان سبب شد تا آنان را به نوعی عصیان و قیام عقیدتی برانگیزاند و آن «نهضت شعوبی» بود که نام...

نیای این خاندان ساسانی - یکی از موبدان معبد آناهیتا در پرسپولیس (حدود استخر) - بود. نواده‌ی او اردشیر ابتدا به ارگبدی (= کوتوالی، فرماندهی پادگان نظامی) شهر دارابگرد رسید و از همان جا سودای تجدید عظمت...

سرزمین پارت یا پرثوه (Parthava) – خراسان امروز – در کتیبه داریوش در بیستون جزو ساتراپی‌های ایران آن روزگار ذکر شده است. درباره نژاد ساکنان این سرزمین یعنی پارت‌ها بین محققان تاریخ اختلاف نظر وجود دارد....

در‌باره گذشته‌ی مردم آسیای میانه تا آستانه هزاره سوم و دوم پیش از میلاد هیچ گونه اطلاعی در دست نیست. از حدود هزاره دوم ق.م از قبیله‌های آریایی که باستانی‌ترین آثار زبان‌های هندی (یعنی ودا) و قدیمی‌ترین...

پیدایش دولت صفوی در سال‌های آغازین سده‌ی دهم هجری قمری، معادل آغاز سده‌ی شانزدهم میلادی از رویدادهای مهم تاریخ ایران است. برای نگارنده همواره اندیشه و مطالعه کردن درباره‌ی این مقطع تاریخی هیجان برانگیز...

موضوع بحث امروز تاریخ اداری است. همان طور که دکتر شعبانی بارها فرمودند و ما از ایشان آموختیم قطعاً دنیا در آموختن شیوه‌ی ملک داری و حکومت داری به ایرانیان مدیون است. بحث را با این سؤال آغاز می‌کنیم که...

«مجلس شورای ملی» در شمار مفاهیم و معانی نوظهور در ذهنیت تاریخی ماست. گرچه نهاد مجلس قریب به یک سده از تأسیس و شکل گیری را پشت سر گذارده، لیکن می‌دانیم که نخستین مکتوبات درباره‌ی شیوه‌های متأخر و جدید

بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض سلام و ادب و احترام خدمت استادان بزرگواری که امروز دعوت کتاب ماه را پذیرفتند. کتاب ماه در سال‌های اخیر روندی را در پیش گرفت که در هر شماره‌ی مجله به یکی از موضوعات تاریخی...