در میان کتابهای کلامی زیدیان معتزلی یمن در دوره های نسبتا متأخرتر هجمه بر علیه اندیشه های کلامی اشعریان بروز و ظهور بیشتری دارد. این امر از دوره المؤید بالله یحیی بن حمزه شدت قابل توجهی یافت. علت آن هم...

در رابطه با ادبیات معتزله تا کنون کار مستقلی صورت نگرفته است. البته مقصودم کاری تحقیقی و مستقل در رابطه با کتابهای علمای معتزله در سده های میانه است؛و الا در کتابهای بروکلمان و سزگین و نیز در فهرستهایی...

درباره کرامیه تاکنون مقالات متعددی از سوی محققان غربی و مسلمان منتشر شده است . با این وصف هنوز بسیاری از مسائل مربوط به تاریخ و عقاید آنان در پرده ابهام است .

ابوبکر محمد بن الحسن ابن فورک (د.۴۰۶ق) از بزرگترین متکلمان اشعری است که گرچه مانند معاصرش ابوبکر باقلانی و یا حتی ابواسحاق اسفراینی در تحول کلام اشعری نقش نداشته، اما به دلیل اینکه در خراسان در انتشار...

پروفسور ویلفرد مادلونگ و پروفسور زابینه اشمیتکه از سالها پیش یکی از شاخه های مطالعاتی خود را وقف معتزلیان متأخر و هوادار مکتب ابوالحسین بصری ( متوفی ۴۳۶ ق ) کرده اند.

امالی قاضی عبدالجبار مورد توجه زیدیان نیز بوده و به ویژه به دلیل گرایش زیدیان یمن از حدود سده ششم به آثار قاضی عبدالجبار که از ایران به آنجا منتقل شده بودند، در کتابهای متعددی از زیدیان یمن علاوه بر کتابهای...

حکمای مسلمان بتناسب مباحثی که در فلسفه بعنوان عوارض ذاتی وجود شناخته میشوند، مسئله‌ی اعاده‌ی معدوم را در جایگاه امور عامه قرار داده و آن را از بحثهای تبعی تبیین احکام وجود قلمداد کرده‌اند و تقریباً مشهورترین...

مسئله‌ی قضا و قدر الهی و رابطه‌ی آن با افعال انسان، از دیرباز ذهن اندیشمندان مسلمان را به خود مشغول داشته است. عمومیت انکارناپذیر قضا و قدر خداوند و سازگاری یا ناسازگاری آن با اختیار انسان، سبب پیدایش...

مشیت بعنوان اولین تجلی ذات حق، فارغ از زمان و مکان، پنجره‌ی بروز و ظهور سایر مخلوقات از منشأ هستی است. در اندیشه‌ی حکمت متعالیه مشیت الهی ذیل مباحثی مانند قدرت، علم و اراده خداوند مطرح میشود. اما این صفات...

به نظر می‌رسد که یکی از اغراض اصلی ابن سینا در ضمن ضبط و ربط بخشیدن به حوزه‌ی مابعدالطبیعه، تطهیر ما بعدالطبیعه از عناصر و ارکان غیر ما بعدالطبیعی بوده است. او بالاخص در صدد حذف مقدمات مبتنی بر طبیعیات...