نویسنده: گروه تحقیقات کاربردی: فرهنگستان علوم اسلامی
1- هدف طرح:
هماهنگ سازی ساختار حوزه با نظام اسلامی و ایجاد قدرت پاسخگوئی به نیازهای جهان اسلام2- روش طرح:
طرح بر اساس مراحل زیر تدوین گردیده است1- 2- تعیین اجمالی وضعیت مطلوب برای حوزه در نظام اسلامی و ترسیم وضعیتی مناسب بر اساس آن
2-2- ارزیابی و شناسائی امکانات و نارسائی های وضعیت موجود
3 -2- ارائه برنامه و سازمان انتقال به وضعیت مناسب مورد نظر.
3- دلائل توجیه و ضرورت طرح
1 -3- تأکیدات و نظرات مقام معظم رهبری2 -3- رفع نارسائی های وضعیت موجود حوزه در محل معضلات جامعه اسلامی و پاسخگوئی به نیازهای جهان اسلام
3-3- ضرورت تبیین و تعیین کیفیت تنظیم امور و نحوه اداره جوامع براساس اسلام بوسیله حوزه
4-3- احتمال اضمحلال و یا حداقل تضعیف و انزوالی عملی حوزه های علمیه در صورت عدم تحول.
4- طرح پیشنهادی
1 -4- وضعیت مطلوب و مناسب حوزه های علمیه در نظام اسلامی
ضرورت تنظیم امور جوامع در تمامی شئون براساس اسلام از یک سو و عهده داری تبیین و تحقیق و ترویج فرهنگ اسلامی به وسیله حوزات علمیه از سوی دیگر، جایگاه حوزه را به عنوان معاونت ولی فقیه در هدایت و سرپرستی فرهنگ جامعه مشخص می سازد.بر این اساس، حوزه سرپرستی امر آموزش، تحقیق و مشاورت های فرهنگی نظام اجتماعی را متکفل بوده و از این طریق امر تولید مفاهیم فردی و اجتماعی و نیز تربیت نیروی انسانی مورد نیاز در بخش های مختلف را عهده دار می باشد.
تعارض و تشابه وظائف حوزه با دانشگاه، در وضعیت مطلوب از طریق وحدت این دو مرکز و حذف فعالیت های موازی و توزیع موضوعی وظائف قابل حل خواهد بود، بدین معنی که در شکل نهائی تحقیق و آموزش و تربیت نیروی انسانی براساس مبانی اسلامی در بخش های نظری و مفهومی، و روحی و قلبی انسان به عهده حوزه و انجام همین فعالیت ها براساس همان مبانی اسلامی و علوم نظری و روحی در بخش امور جسمی و عینی انسانی و جهان به عهده دانشگاه قرار می گیرد.
بنابراین دیدگاه، در وضعیتی مناسب اجمالاً حوزه می بایست عهده دار موارد ذیل گردد:
الف: سرپرستی و هدایت فرهنگی تحقیق و آموزش در تمامی سطوح
ب: تولید مفاهیمی (تحقیق) که کیفیت اداره جامعه براساس اسلام را مشخص سازد.
ج: آموزش و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز برای اداره نظام در بخش های مربوط به مبانی، امور نظری، روحی و قلبی انسان
د: انتشار و ترویج، دست آوردها و نتایج فعالیت های تحقیقاتی و زمینه سازی روحی برای پذیرش و جریان یافتن آنها (تبلیغ)
2 -4- ارزیابی وضعیت موجود
گرچه نقاط ضعف و قوت حوزه در شکل اجمالی آن تا حدودی روشن بوده و شناخت تفصیلی این موارد نیاز به فرصت و دقتی فراتر از ظرفیت فعلی دارد، لکن برخی از این موارد را به صورت کلی و اجمالی ذیلاً بیان می نمائیم.1 - 2 -4- برخی از نقاط قوت حوزه
-وجود منابع و مدارک غنی اسلامی و در اختیار داشتن حاصل تلاش های تحقیقاتی اعاظم شیعه در تبیین و تفسیر ادله موجود- وجود استوانه های علمی و شخصیت های ممتاز و کارآمد و صاحب نظر در رشته های مختلف علوم رایج حوزه
- فراگیری اعتقاد به حاکمیت روابط الهی در جامعه به عنوان تنها راه رستگاری و نجات انسان ها
- احساس وظیفه نسبت به سرنوشت مسلمین و مستضعفین و وجود عشق و سوز خدمت به آنان
- پیدایش توجه نسبت به پاره ای از ضعفها و فراهم شدن زمینه پذیرش و اجرای برخی اصلاحات.
2-2 -4- پاره ای از نقاط ضعف ها
-وجود آثار پذیرش نظریه «جدائی دین از سیاست» در بخش عمده تحقیقات، آموزش و تربیت نیروی انسانی رایج حوزه به دلیل جدائی حوزه از حاکمیت های غیر الهی در ازمنه گذشته- وجود آثار و نتایج این نظریه در قسمت هائی از مبانی و اندیشه های فلسفی و منطقی حوزه
- رواج شیوه های فردی در تحقیق، آموزش و تبلیغ به تبع موارد فوق
- عدم آشنائی با مجموعه نگری امور و بی توجهی نسبت به امر برنامه ریزی و سازماندهی و نحوه اداره امور جامعه
- پیدایش غفلت نسبت به مواردی از تعیین اولویت و تشخیص موضوعات تحقیقاتی.
3 -4- کیفیت انتقال
الف - کلیات برنامه انتقالی
01- تغییرات لازم در زمینه امور سیاسی و اداری حوزه مشتمل بر موارد کلی ذیل
011- تغییر در ارتکازات غیر حکومتی اقشار مستعد و شکل پذیر حوزه با طرح سؤالات، توجه دادن به معضلات و بن بست های فرهنگی از طریق
-برگزاری میزگردها و مباحثات منظم، پی در پی و حساب شده- انتشار نشریات تحقیقاتی بحث و بررسی پیرامون «مسائل فرهنگی» نظام و فراهم کردن زمینه تضارب افکار
- تشکیل هسته های تحقیقاتی موضوعی، تنظیم و طرح کننده سئوالات عینی و تزاحمات مبتلا به نظام اجتماعی و پاسخ یابی برای آنها و حل و نقد پاسخ ها
- برقراری ارتباط منظم با نظام اجرائی کشور به منظور اخذ سئوالات و اشکالات مورد ابتلا، هماهنگ سازی و انتقال آن به دستگاه های مربوطه در حوزه و انتقال پاسخ ها به دستگاه های اجرائی و نتائج کار به حوزه
- تداوم حضور و شرکت عناصر حوزوی در ارگان های حکومتی، به خصوص در بخش های فرهنگی و برنامه ریزی و زمینه سازی انتقال اشکالات و مسائل آنان به دستگاههای مربوطه در حوزه
012- گسترش ارتباط با اساتید و شخصیت های سابقه دار حوزوی
-فراهم سازی امکانات و زمینه تدریس و بهره گیری وسیع تر از آنان- زمینه سازی و ارائه تسهیلات در جهت چاپ و نشر آثار قلمی آنان
- قدردانی از زحمات و نیز بهره گیری از چنین شخصیت ها در مجالس و محافل علمی، تبلیغی و سیاسی فرهنگی.
- استماع و اخذ نقطه نظرات و پیشنهادات آنان، مطالعه، بررسی و پی گیری آنها در جهت تأمین مصالح نظام اسلامی
- رساندن اطلاعات تهاجم مداوم کفر جهانی به کیان اسلام و شئونات اسلامی و تبیین و تشریح ترفندهای مختلف موجود در این زمینه به آنان
- ارائه منظم اطلاعات مربوط به آثار مثبت انقلاب و نیز پیروزی های نظام اسلامی در برابر کفر جهانی به آنان
- تأمین امکانات، ارائه خدمات رفاهی و نیز رفع مشکلات مادی آنان در حد امکان و متناسب با شخصیت آنان
013- تغییر در کیفیت اداره بخش هائی از امور نظیر:
-اصلاحات مربوط به اعمال مدیریت یا نظارت بر تمامی مراکز و برنامه های آموزشی «تربیت طلاب» و شیوه های مربوط به آنها- اصلاحات مربوط به اعمال مدیریت یا نظارت بر کلیه مراکز و برنامه های تحقیقاتی
- اصلاح و تکمیل برنامه های ارتباطی حوزه با سایر دستگاه های غیر حوزوی و اعمال هماهنگی های لازم در اعزام مبلغ و نیروی فرهنگی تبلیغی به موارد مورد نیاز نظام و برقراری جریان مبادلات مداوم فرهنگی با خارج از حوزه
- اصلاح امور اجرائی و رفاهی طلاب و فضلا
- اصلاح مسائل اداری و مالی طلاب و فضلا و کیفیت ارتباط آنان با مدیریت حوزه
- اصلاح کیفیت ارتباط حوزه علمیه قم با سایر حوزوات علمیه
02- تغییرات لازم در زمینه امور فرهنگی حوزه مشتمل بر:
021- تغییرات در زمینه امور آموزش و تربیت نیروی انسانی (تربیت طلاب) شامل
0211- اصلاحات موردی در سطوح مقدماتی و متوسطه (مقدمات سطح) مشتمل بر
-اصلاح کتب درسی- اصلاح روش آموزش
- اصلاح روش های ارزشیابی
- اصلاح روش های گزینش
- اصلاح روش های پرورشی
0212- تغییر در برنامه آموزش عالی «دروس خارج» از طریق تنظیم برنامه های زیر:
-برنامه تربیت محققین و مدرسین حوزوی برای تدریس و تحقیق در حوزه- برنامه تربیت قاضی به منظور تأمین نیاز دستگاه قضائی
- برنامه تربیت مبلغ به منظور تأمین نیاز دستگاه های اجرائی و نیازهای عمومی جامعه از طریق استفاده و هماهنگی با صدا و سیما، سازمان تبلیغات و وزارت ارشاد
- برنامه تربیت مبلغ به منظور تأمین نیاز دستگاههای انتظامی نظامی
- برنامه تربیت استاد در رشته های زیر به منظور تأمین نیاز آموزش عالی در چند مرحله:
مرحله اول: معارف - منطق
-فلسفه - فقه-کلام - اصول
مرحله دوم: - تبلیغ - زبان عربی
-حقوق - علوم تربیتی- تاریخ
مرحله سوم: - روان شناسی - جامعه شناسی
-اقتصاد - انسان شناسی022- تغییرات لازم در زمینه امور تحقیقاتی
0221- تغییرات مربوط به امور حوزوی شامل
-تحقیق در امور سیاسی حوزه مشتمل بر- کیفیت تغییر در ارتکازات غیر حکومتی و اصلاح آن ها
- کیفیت اصلاح برنامه، سازمان و مدیریت حوزه
- کیفیت اصلاح امور تبلیغی و پرورشی نسبت به داخل و خارج از حوزه
- تحقیق در امور فرهنگی حوزه مشتمل بر
- کیفیت اصلاح محتوای درسی، روش آموزش و سازمان آموزشی حوزه
- کیفیت اصلاح موضوعات، روش و اهداف تحقیقات حوزه
0222 - برنامه تحقیق در امور سیاسی نظام شامل:
-برنامه تحقیق مربوط به نظام اداری- برنامه تحقیق مربوط به مسائل قضائی
- برنامه تحقیق مربوط به مسائل تبلیغی و پرورشی اقشار جامعه
- برنامه تحقیق مربوط به نظام دفاعی
- برنامه تحقیق مربوط به سیاست خارجی
0223- برنامه تحقیق در امور فرهنگی نظام شامل:
-برنامه تحقیق در مسائل آموزشی ( محتوای درسی، روش آموزش)- برنامه تحقیق در مسائل تحقیقاتی (موضوع تحقیق، روش تحقیق
0224- برنامه تحقیق در امور اقتصادی نظام شامل:
-برنامه تحقیق در مسائل تولید- برنامه تحقیق در مسائل توزیعی و خدماتی
- برنامه تحقیق در مسائل مصرفی
03- تغییرات لازم در زمینه امور اقتصادی
این تغییرات براساس ایجاد تمایز در کمیت و کیفیت تأمین اقتصادی میان دوران تحصیل و دوران پس از تحصیل مشتمل بر موارد ذیل می باشد:031- در رابطه با طلاب «حین تحصیل»
-اختصاص شهریه مناسب به عنوان کمک هزینه دوران مشخص تحصیل- ایجاد مسکن سازمانی خاص دوران مشخص تحصیل (خوابگاه مجردین و متاهلین)
- پرداخت وام های کوتاه مدت متناسب با زمان تحصیل از طریق صندوق های قرض الحسنه خاص
- ارائه خدمات تأمین اجتماعی به آنان
- فراهم سازی امکان استفاده از تعاونی های مصرف
032- در رابطه با مسئولین، محققین و اساتید حوزوی
-اختصاص درآمد متناسب با شخصیت علمی افراد، در صورت نداشتن درآمد مستقل (استفاده از سهمین و نظائر آن)- زمینه سازی انعقاد قراردادهای تحقیقاتی با مدیریت در مورد کارهای حوزه و با سایرین در سایر امور به عنوان یکی از طرق تأمین درآمد
- فراهم نمودن زمینه ساخت مسکن شخصی و استفاده از منازل اجاره ای
- فراهم سازی امکان استفاده از وام در صورت نیاز
033- در رابطه با فارغ التحصیلان اعزامی به خارج حوزه
-تأمین درآمد آنان از طریق دستگاه های مربوطه یا حوزه متناسب با دائمی یا موقت بودن آنها و پس از هماهنگی میان حوزه و دستگاه های مورد نظر- ارائه تسهیلات متناسب به آنان پس از هماهنگی با حوزه
ب - سازمان متناسب با برنامه
مجموعه مسائل مربوط به سازمان مناسب در دو قسمت زیر تنظیم شده است:01-تشکیلات پیشنهادی
02-روش های اجرائی انجام وظائف و برنامه ها
تشکیلات پیشنهادی خود مستقل بر سه قسمت زیرین می باشد که در ادامه به ترتیب مطرح می گردد.011- نمودار تشکیلاتی
012- گزارش توجیهی
012- گزارش توجیهی
013- شرح وظائف
012- گزارش توجیهی
سازمان پیشنهادی حوزه باید دارای دو ویژگی، همراه با یکدیگر باشد بدین معنی که از یک سو باید تمامی امور و مسائل مورد ابتلا را در ترکیبی منظم ساخته و هر امر را جایگاهی مناسب بخشید و از سوی دیگر امکان تحول در بخشی از ارتکازات حوزوی و تغییر در مفاهیم پذیرفته شده و غیر حکومتی را فراهم آورد که تحقق ویژگی نخست بدون ویژگی دوم نه تنها به اصلاح حوزه نمی انجامد، که ضعفها و نارسائی های فعلی را مستحکم تر می سازد.بدین لحاظ تلاش شده است که در سازمان پیشنهادی، همگام با منظم سازی امور، همسازی تقسیمات و طبقه بندیها با تحول یاد شده ملاحظه گردیده و از این طریق وصول به هدف اصلاحات فعلی حوزه تسریع شود، گرچه سازمان و برنامه هر چند عاری از هر نقص و اشکال، بدون وجود عناصر معتقد به تحول، به تنهائی نمی تواند محقق کننده اهداف باشد، لکن شرط موفقیت عناصر معتقد نیز وجود سازمان و برنامه هماهنگ با تغییرات است و چنان چه چنین نیروهائی به خدمت گرفته شوند، دستیبابی به نتایج مورد نظر ممکن نخواهد بود، انشاءا...
اینک آنچه در این رابطه می باید مورد توجه قرار گیرد ذیلاً از نظرتان می گذرد:
0121-شورای سیاست گذاری از آن جهت که متکفل تعیین کننده ترین امور حوزه بوده و از شخصیت های بزرگواری تشکیل شده است که معمولاً خود فرصت بررسی های مقدماتی و مطالعات اولیه و نیز پی گیری تصمیمات اتخاذ شده را ندارند، در کنار آنها مجموعه ای بنام «کمیسیون مشورتی» پیش بینی شده است تا ضمن فراهم سازی مقدمات تصمیم گیری ها و انجام بررسی های مقدماتی و ارائه اطلاعات لازم به اعضا شورا و نیز پی گیری جریان اجرائی مصوبات سیر رشد و تغییرات حوزه را مورد دقت قرار داده و شورای سیاستگزاری را از نتایج تصمیماتشان مطلع سازد.
0122- وجود مدیریتی واحد و کارآمد و نتیجتاً تمرکز در تصمی گیری های اجرائی بر اساس سیاست ها و برنامه کلان حوزه، موجب سرعت و نظمی خواهد شد که حوزه برای تحول و اصلاح خود شدیداً بدان نیازمند است، وجود چنین مدیریتی جریان اجرائی اصلاح حوزه را از اطاله بی مورد و تردیدهای برخواسته از اذهان تحقیقاتی محفوظ داشته و شرط موفقیت اجرای طرح می باشد.
0123- پیش بینی واحدهای «آمار و اطلاعات»، «هماهنگی و برنامه ریزی» و «گزینش» نیز که به عنوان ابزارهای مدیریت عمل می کنند، دامنه تصرفات و سرپرستی مدیریت را وسعت و دقتی قابل ملاحظه می بخشند واحد آمار و اطلاعات همان گونه که رهبر معظم انقلاب فرموده اند حوزه را قادر می سازد که همراه با زمان و حتی گاه پیشتر از آن حرکت نموده و به مسائل در زمان مناسب خود، پاسخ مساعد گوید.
واحد گزینش نیز به لحاظ حفظ حوزه از نفوذ دشمنان و پاک نمودن ساحت مقدس آن از عناصر فاسد و ناباب از اهمیت ویژه برخوردار است.
واحد هماهنگی و برنامه ریزی در این میان دارای حساسیت خاص می باشد چرا که تجارب گذشته نشان داده است که اگر ارتباط و مبادله فرهنگی به نحوی صحیح و حساب شده میان حوزه و دستگاه های اجرائی و نظام کارشناسی کشور انجام نگیرد، سرانجام کار جز شکست و ناکامی فعالیت ها نخواهد بود و یکی دیگری را به بی دینی و بی توجهی نسبت به احکام و ضوابط اسلامی و دیگری حوزه را به بی توجهی نسبت به «نحوه اداره نظام» و بی خبری از «تنظیم امور» و مطلق گرایی و کلی گویی متهم می سازد.
از این رو، واحد هماهنگی و برنامه ریزی، گذشته از تکفل امر برنامه و بودجه معاونت های داخلی مدیریت عهده دار وساطت این ارتباط شده است و می باید در این میان نقش ترجمان زبان هر یک برای دیگری را بازی نموده و زمینه ساز برخورد دو فرهنگ و یا مقرب دو نظرگاه نسبت به یکدیگر گردد. و طبیعی است که اجرای این نقش نیز تنها از کسانی ساخته است که ضمن آشنائی با مسائل، زبان و علوم حوزوی از مسائل کارشناسی و زبان دانشگاه نیز بی اطلاع نبوده و حداقل خود تا حدودی از علل کم توفیقی تبیین نحوه اداره امور براساس اسلام و وحدت میان حوزه و دانشگاه مطلع باشند.
بنا به پیشنهاد ارائه شده مدیریت مجموعه فعالیت های مدیریتی خویش را از طریق پنج معاونت به نحو ذیل اعمال می نماید:
0124- معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی، مجموعه امور آموزشی و پرورشی حوزه را سرپرستی نموده و سعی خود را در جهت تربیت کلیه نیروهای انسانی مورد نیاز در نظام، اعم از درون و برون حوزه صرف خواهد نمود.
آنچه در این مرحله از نوع تقسیم وظائف در نظر بوده، اصلاح ساختار آموزشی حوزه، جلوگیری از هرزرویها و اتلاف نیروهای انسانی از طریق مدیریت و نظارت حساب شده بر این فعالیت ها و در عین حال حفظ روش ها و امتیازات آزادی های فعلی تا حد ممکن می باشد.
محدود سازی زمان آموزش همراه با ارزشیابی مداوم علمی به خصوص با تبدیل نمودن شهریه به کمک هزینه تحصیلی، از توقف بیهوده بلند مدت طلبه در درون حوزه جلوگیری نموده، و بر تلاش آنها برای طی کردن این مرحله و رسیدن به مرحله ثمردهی اجتماعی می افزاید. گذراندنِ هر واحد درسی را برای استادی در آن واحد درس کافی ندانستن و شرائط دیگری را نیز برای احراز مسئولیت خطیر استادی ضروری دیدن موجب شده است تا مسئله «صدور مجوز برای تدریس» مطمح نظر قرار گیرد که گذشته از ویژگی یاد شده، سبب خواهد شد تا در عین حفظ انتخاب استاد و ادامه دروس سطح در شکل رایج از رشد و ارتقاء عناصر غیرصالح و ورود آنان به جرگه ارزشمند تربیت طلاب جلوگیری شود.
اختصاص امور اجرائی آموزش و پرورش طلاب هر سطح به بخشی مجزی بدلیل تفاوت های فرهنگی و اخلاقی قابل توجه این سطوح با یکدیگر امکان استفاده از تحرک کافی و متناسب با هر سطح را در اصلاح امور فراهم می سازد و مدیریت ها را قادر می سازد که با فشار تحت پوشش در هر یک از این سطوح برخوردی متناسب با آنان داشته باشند که در این میان برخورد با اقشارِ قرار گرفته در سطح عالی حوزه و دروس خارج به دلیل شکل گرفتگی و ارتکازات خاص ظرافت و حساسیت بیشتری را می طلبد.
0125- مشکل مهم در امر مدیریت تحقیقات و مطالعات حوزوی، علی رغم حساسیت و اهمیت بسیار بالای آن از آنجا ناشی می گردد، که در حال حاضر تقریباً هیچ نوع حساب و کتاب و حد و مرز تشکیلاتی نداشته و در عین گستردگی در سطح حوزه، از هیچ کس جز خود تبعیت نمی کند لذا به نظر می رسد برخورد با چنین وضعی جز از طریق دسته بندی موضوعی و ارتباطات مفهومی و علمی با آنان ممکن نباشد.
تشکیل گروه های علمی متناسب با بخش های سه گانه تحقیقاتی، موجب بکارگیری اکثریت صاحب نظران و محققین فعلی و استفاده از آنان در تخصص های مربوطه و در عین حال مشارکت آنان در سازماندهی تحقیقاتی حوزه خواهد شد، و طبیعی است که در این رابطه رفته رفته هر شخصیت، حقوقی یا حقیقی حوزوی، باید محدوده تحقیقات خویش را مشخص ساخته و در قبال گروه های علمی قبول مسئولیت نماید.
0126- مسئولیت هماهنگی های لازم در تأمین نیروهای انسانی در خارج از حوزه به عهده معاونت ارتباطات گذارده شده است که بدین ترتیب این معاونت قادر خواهد بود در توزیع نیروی انسانی، اولویت ها را دخالت داده و رعایت نماید.
تفکیک گروه های مختلف فرهنگی تبلیغی در بخش های یاد شده، نظارت، اصلاح و رشد هر گروه را متناسب با اشتغالات آنان برای مدیریت های مربوطه به سهولت فراهم می سازد.
0127- معاونت امور حوزه های شهرستانها را با پذیرش استقلال آنان و نیز به منظور ارائه تسهیلات و اعمال راهنمائی ها و مشاورت های لازم به آن ها امور مربوطه را تکفل می نماید.
0128- در معاونت اجرائی به نحوی سازماندهی شده است که از کمترین تعداد نیروهای اداری، اجرائی و خدماتی با بیشترین کارائی استفاده شود، بدین منظور مجموعه امور اجرائی حوزه علمیه و بخشی از امور اجرائی دستگاه مدیریت در چهارمجموعه امور مالی، موتوری، تدارکات و امور رفاهی و انتشارات گنجانیده و سایر خدمات لازم در داخل دستگاه مدیریت به بخش خدمات عمومی اختصاص داده شده است.
0129- انجام امور اداری هر یک از بخش ها براساس طراحی انجام شده به واحد امور اداری تحت مدیریت هر بخش واگذار شده است.
استفاده از این روش غیر تمرکزی در حل و فصل امور اداری پرسنلی هر بخش، به معنی افزایش اختیارات مدیریت بخش و افزایش کارائی و در عین حال مسولیت او در قبال وظائف محوله خواهد بود.
013- اختیارات و وظایف:
0131- حوزه شورای عالی
01311 - شورای عالی سیاستگذاری
-انتخاب ریاست شورای عالی سیاست گذاری از میان اعضاء- اتخاذ و تعیین سیاست های کلی پیرامون نحوه اداره حوزه علمیه متناسب با رهنمودها و اهداف تعیین شده از سوی ولی امر مسلمین در جهت پاسخگویی به مسائل نظام اسلامی و نیازهای جهان اسلام
- ایجاد رابطه و هماهنگی با مراجع تقلید پیرامون امور حوزوی
- انتخاب اعضای کمیسیون مشورتی از میان متفکرین در امور حوزه های علمیه
- نصب و عزل مدیر حوزه علمیه با هماهنگی مراجع و تایید مقام معظم رهبری
- ابلاغ سیاست های تعیین شده به مدیریت جهت تنظیم برنامه کلان حوزه
- تصویب برنامه تنظیم شده توسط حوزه مدیریت
- ابلاغ برنامه تنظیم شده به مدیریت جهت اجرا
- نظارت کلی بر فعالیت های جاری حوزه و فعالیت های مدیریت جهت بررسی نحوه اجرای برنامه مصوب و ارزیابی روند کلی حرکت حوزه
- بررسی و تصویب تغییرات سازمانی حوزه در محدوده معاونت ها، پیشنهاد شده توسط مدیریت
01312- کمیسیون مشورتی
-تهیه و تدوین سیاست های اداره حوزه و پیشنهاد آن به شورای عالی سیاستگذاری
- انجام فعالیت های لازم برای تحقق نظارت شورای عالی سیاستگذاری در موارد تعیین شده از طرف شورای عالی
- انجام مطالعات و بررسی های کارشناسی لازم در مورد مدیریت حوزه و برنامه و سازمان مربوطه و تهیه اصلاحات پیشنهادی به منظور طرح در شورای عالی
- انجام سایر فعالیت هائی که شورای عالی برای تحقق وظایف خویش ضروری بداند
- تهیه و تنظیم آئین نامه داخلی جلسات شورای عالی و ارائه به شورای عالی جهت تصویب
0132- حوزه مدیریت:
01321- وظایف و اختیارات مدیر:
-ابلاغ سیاست های تعیین شده توسط شورای عالی سیاستگذاری به واحد برنامه ریزی و ارتباطات جهت تنظیم برنامه- تصویب برنامه تنظیم شده توسط واحد برنامه ریزی و ارتباطات و ارائه آن به شورای عالی جهت تصویب
- اجرای برنامه تنظیم شده
- برگزاری جلسات مشورتی با مسئولین واحدها و معاونتها جهت تعیین چگونگی اجرای برنامه و هماهنگی های لازم
- تنظیم گزارش پیشرفت برنامه های مصوب و ارائه آن به شورای عالی
- انتصاب و عزل معاونین و مسئولین واحدهای «برنامه ریزی و ارتباطات»، «گزینش»، «آمار و اطلاعات» و «دبیرخانه»
- اعمال هماهنگی لازم میان بخش ها و واحدهای مختلف حوزه مدیریت و نظارت بر حسن اجرای فعالیت ها
- تائید احکام صادره توسط مسئولین بخش ها، مدیریت مدارس و دفاتر تحقیقاتی پیشنهاد شده از طرف معاونت های مربوطه
تائید و امضای پایان نامه های تحصیلی در مقاطع تحصیلات عالی «خارج»
01322- وظایف واحد هماهنگی و برنامه ریزی
-تنظیم برنامه کلان حوزه در مقاطع مختلف براساس سیاست های تعیین شده و پس از اخذ و بررسی پیشنهادات معاونت ها و ارائه به مدیریت حوزه- تخصیص بودجه سالانه به معاونت ها و واحدهای تحت پوشش
- ایجاد ارتباط و اعمال هماهنگی های لازم به منظور برقراری مبادلات فرهنگی داخل و خارج حوزه و زمینه سازی پاسخگوئی حوزه به اشکالات و مسائل مبتلا به نظام اداری و اجرائی کشور از طریق
- پذیرش سفارشات فرهنگی
- بررسی ارتباط سفارشات با حوزه و دستگاههای مربوطه
- تنظیم سفارشات به نحوی که زمینه پاسخ گوئی برای دستگاه مربوط در حوزه فراهم شود
- ارجاع سفارش به معاونت مربوطه و اخذ پاسخ از آنها و ارزیابی کفایت و ارتباط پاسخ نسبت به سفارشات
- تنظیم پاسخ ها متناسب با سفارشات و ارائه پاسخ ها به دستگاه سفارش دهنده و کسب اطلاع از نتیجه نهائی اخذ پاس
01323- وظایف واحد گزینش:
-بررسی صلاحیت اخلاقی و سیاسی و سوابق و عملکرد داوطلبین ورود به حوزه های علمیه- بررسی صلاحیت اخلاقی و سیاسی و سوابق و عملکرد روحانیون و طلاب موجود در حوزه و زمینه سازی برای تصفیه عناصر فاسد و گزارش به مدیریت
- نظرات بر عملکرد اخلاقی و سیاسی معاونت ها، مدارس و اشخاص حوزوی و گزارش به مدیریت
- هماهنگی با دستگاه های قضائی و اطلاعاتی کشور
01324- وظائف واحد آمار و اطلاعات
-تلاش در جهت کسب و تهیه اخبار، اطلاعات و آمار، هماهنگ با اهداف و وظائف حوزه از طریق معاونت ها و سایر دستگاه ها در زمینه های زیر- امور مربوط به تهاجم فرهنگی کفر علیه نظام جمهوری اسلامی، سایر ملل اسلامی و مستضعفین در سطح جهان
- امور مربوط به تقابل مسلمین و تهاجم علیه کفر در داخل و خارج از کشور
- امور مربوط به فعالیت های دستگاههای حوزوی
- ارائه فرم های جمع آوری آمار و اطلاعات به معاونت ها و اعمال هماهنگی های لازم
- نگهداری و طبقه بندی آمار و اطلاعات تهیه شده با استفاده از امکانات مناسب و بکارگیری روشی که بهره گیری از واحد را به بهترین نحو محقق سازد.
- فراهم نمودن زمینه استفاده از آمار و اطلاعات موجود برای اشخاص مجاز طبق ضوابط
- گزینش اطلاعات و آمار قابل توجه و بررسی و ارائه آن به مسئولین مربوطه جهت پی گیری و اقدامات متناسب
- تهیه گزیده های خبری مناسب و ارائه آن به خواص و یا نشر آن در سطح عموم حوزه پس از هماهنگی با مدیریت
01325- وظائف واحد دبیرخانه
-تنظیم و انجام و ثبت مراسلات و مکاتبات مدیریت- ابلاغ دستورالعمل های مدیر به معاونت ها و مسئولین واحدهای حوزوی
- نگهداری سوابق ارتباطات مدیریت
- پی گیری اجرائی امور اداری مختلف مربوط به مدیریت
- تفکیک و ارسال مکاتبات به واحدهای مربوطه
0133- وظائف معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی
01331- وظائف معاون
-اعمال هماهنگی های لازم میان بخش ها از طریق تعیین وظائف و ابلاغ برنامه و تخصیص بودجه بخی به هر یک از آنها و سایر اقدامات ضروری- ارزیابی برنامه و بودجه تهیه شده معاونت در هر سال و پیشنهاد به مدیریت حوزه جهت تصویب
- نصب و عزل مسئولین بخش ها پس از هماهنگی با مدیریت حوزه
- نظارت بر حسن اجرای برنامه در هر یک از بخش ها
- پیشنهاد عزل و نصب مسئولین مدارس به مدیریت حوزه
- اخذ اشکالات و اطلاعات و ارائه به سایر معاونت ها و واحدها به منظور زمینه سازی در رفع آنها در حدود هماهنگی های اعمال شده.
01332- بخش برنامه ریزی آموزشی
-تعیین و تنظیم سطوح آموزشی، موضوعات آموزشی، متون درسی مربوط به هر سطح روش آموزش و زمان آموزش در هر سطح (حداکثر و حداقل) براساس خط مشی های تعیین شده بوسیله مدیریت حوزه و ارائه آنها به معاونت جهت تصویب و ابلاغ- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه معاونت براساس ملاحظه برنامه و بودجه پیشنهادی سایر بخش ها و در چهارچوب برنامه کلان و ارائه به معاونت جهت تصویب
- اعمال هماهنگی های لازم در جهت اخذ پیشنهادات و نارسائی های مربوط به تربیت نیروی انسانی از معاونت های ارتباطات و تحقیقات به منظور اصلاح برنامه های آموزشی
- اعلام نیازهای تحقیقاتی مربوط به معاونت آموزشی به معاونت تحقیقاتی در جهت اصلاح مداوم متون آموزشی و روش های تدریس
- تصویب برنامه های آموزشی سالانه مدارس
- تعیین و تنظیم نحوه ارزشیابی علمی طلاب در هر یک از سطوح و نیز کیفیت اعطای پایان نامه های تحصیلی در هر سطح
- تعیین میزان شهریه (کمک هزینه) طلاب متناسب با سطوح مختلف آموزشی
01333- بخش برنامه ریزی پژوهشی
-تعیین و تنظیم موضوعات، روش ها و ابزار پرورشی طلاب در سطوح مختلف متناسب با خط مشی های تعیین شده و ارائه جهت تصویب- تهیه و تنظیم برنامه ای لازم برای ارتقاء وضعیت اخلاقی و بینش سیاسی طلاب در هر سال و ارائه به بخش برنامه ریزی آموزشی
- نظارت بر کیفیت اجرای برنامه های پرورشی مصوب
- اعمال هماهنگی های لازم با بخش برنامه ریزی آموزشی و بخش های سه گانه آموزشی به منظور اصلاح برنامه های پرورشی
- اعلام نیاز تحقیقاتی مربوط به امور پرورشی طلاب به معاونت تحقیقاتی در جهت اصلاح این امور
01334 - بخش امور اساتید
-تنظیم مقدماتی برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به بخش برنامه ریزی آموزشی- شناسائی و جذب اساتید
- بررسی صلاحیت علمی داوطلبان تدریس و صدور مجوز تدریس در رشته های خاص
- تعیین و معرفی اساتید برای مدارس تحت پوشش
- ارزیابی مشکلات و نارسائی های علمی و آموزشی و ... اساتید و برنامه ریزی برای رفع آنها از طریق برقراری ارتباط با آنها و هماهنگی با سایر بخش های آموزشی و معاونت تحقیقات
- تعیین ضوابط پرداخت حق التدریس و یا حقوق متناسب با سطوح علمی آنان.
01335- بخش امور آموزشی مدارس (مقدماتی)
-اعمال هماهنگی های لازم با بخش های برنامه ریزی پرورشی و آموزشی به منظور تدوین برنامه پرورشی و آموزشی مناسب- تنظیم مقدماتی برنامه و بودجه سالیانه بخش و پیشنهاد به بخش برنامه ریزی آموزشی
- ارزشیابی و گزینش علمی داوطلبین تحصیل در حوزه (برگزاری امتحانات ورودی)
- برگزاری امتحانات دوره ای و میان دوره ای
- صدور گواهی نامه پایان تحصیلات مقدماتی
- ارائه راهنمائی ها و خدمات لازم در مسائل مورد ابتلای آنان نظیر
- تغییر مدرسه - صدور گواهی و معرفی نامه های لازم
- تغییر استاد - ترک تحصیل
- انتخاب، حذف و اضافه دروس - انصراف از تحصیل و ...
- اعمال هماهنگی های لازم با مراجع قانونی در زمینه شروع و ادامه تحصیلات
- صدور و تمدید کارت تحصیلی در زمان تحصیل
- تعیین خدمات رفاهی تعلق گرفته به طلاب و فراهم نمودن زمینه استفاده آنان در مواردی نظیر شهریه، مسکن و خوابگاه، بیمه و ...
01336- بخش امور آموزشی متوسطه (سطح)
-اعمال هماهنگی های لازم با بخش های برنامه ریزی پرورشی و آموزشی به منظور تدوین برنامه پرورشی و آموزشی مناسب با طلاب دوره متوسطه- تنظیم مقدماتی برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به برنامه ریزی آموزشی
- برگزاری امتحانات درسی، دوره ای و میان دوره ای
- تشکیل شورای علمی جهت ارزشیابی پایان نامه های طلاب
- ارزشیابی پایان نامه دوره متوسطه و صدور گواهی نامه پایان تحصیلات دوره متوسطه (سطح)
- ارزیابی و نظارت غیر مستقیم بر کمیت و کیفیت دروس سطح، اخذ آمار و اطلاعات در این زمینه و ارائه خدمات اجرائی به مجامع درسی هماهنگ با ضوابط
- ارائه مشاوره و خدمات لازم به طلاب در مسائل مورد ابتلای آنان نظیر
- تعیین و تغییر استاد - ترک تحصیل
- انتخاب، حذف و اضافه دروس - انصراف از تحصیل
- صدور گواهی و معرفی نامه های لازم - حضور و غیاب
- اعمال هماهنگی های لازم با مراجع قانونی در زمینه ادامه تحصیلات
- صدور و تمدید کارت تحصیلی در زمان تحصیلی
- زمینه سازی و ارائه خدمات لازم به منظور استفاده از طلاب از خدمات و امکانات رفاهی نظیر شهریه، مسکن، خوابگاه و بیمه، شرکت های تعاونی، وام و ...
01337- وظائف بخش امور آموزش عالی (دروس خارج و تخصصی)
-اعمال هماهنگی های لازم با بخش های برنامه ریزی پرورشی و آموزشی در جهت تدوین برنامه پرورش و آموزش در رشته های تخصصی مورد نیاز نظام و دروس خارج رایج در حوزه- تنظیم مقدماتی برنامه و بودجه بخش و پیشنهاد به بخش برنامه ریزی آموزشی
- تعیین گرایشات علمی فارغ التحصیلان دوره متوسطه (سطح) و زمینه سازی ادامه تحصیلات آنان در یکی از رشته های تخصصی مورد نیاز نظم و یا رشته های رایج حوزوی، با رعایت دقائق و ظرائف کار در این سطح
- برگزاری آزمون های خاص درسی متناسب با آموزش عالی در حوزه در حد امکان
- تشکیل شورای علمی جهت ارزشیابی پایان نامه های طلاب (رساله های تحقیقاتی)
- ارزشیابی پایان نامه های دوره آموزش عالی (خارج) و صدور گواهی نامه پایان تحصیلات دوره عالی متناسب با فرهنگ حوزه
- اعمال هماهنگی های لازم با معاونت تحقیقات و بخش های برنامه ریزی در جهت متناسب سازی موضوعات قابل بحث در دروس خارج بامسائل مبتلا به نظام اسلامی
- ارائه مشاوره و خدمات لازم به طلاب در مسائل مورد ابتلای آنان نظیر
- تعیین و تغییر استاد - ترک تحصیل
- انتخاب، حذف و افزایش دروس - انصراف از تحصیل
- صدور گواهی و معرفی نامه در صورت نیاز - حضور و غیاب
- زمینه سازی و ارائه خدمات لازم به منظور استفاده طلاب از خدمات و امکانات رفاهی نظیر شهریه، مسکن سازمانی، بیمه، شرکت های تعاونی، وام و ...
0134- وظائف معاونت مطالعات و تحقیقات
01341 - وظائف و اختیارات معاون
-اعمال هماهنگی های لازم میان بخش ها از طریق تعیین وظائف، ابلاغ برنامه و تخصیص بودجه بخشی به هر یک از آنها و سایر اقدامات ضروری- ارزیابی برنامه و بودجه های سالانه بخش ها و تنظیم و تصویب مقدماتی برنامه و بودجه معاونت و پیشنهاد به مدیریت جهت تصویب
- نصب و عزل مسئولین بخش ها پس از هماهنگی با مدیریت حوزه
- نظارت بر حسن اجرای برنامه در هر یک از بخش ها
- پیشنهاد عزل و نصب مسئولین مؤسسات تحقیقاتی تحت اداره حوزه به مدیریت حوزه
- صدور مجوز تأسیس مؤسسات تحقیقاتی مستقل حوزوی
- انعقاد جلسات مشورتی با مسئولین بخش ها و اتخاذ تصمیمات لازم در جهت هماهنگ سازی تحقیقات با سیاستها و برنامه های مصوب
- اخذ مسائل و موضوعات تحقیقاتی از واحد «هماهنگی و برنامه ریزی» و سایر معاونت ها و ارجاع آن به بخش های مربوطه جهت انجام تحقیقات
- تأسیس مراکز تحقیقاتی مورد نیاز نظام
- نظارت برحسن اجرای برنامه و خط مشی های تعیین شده، در هر یک از بخش ها
- تصویب قراردادهای تحقیقاتی مسئولین بخش ها با مؤسسات تحقیقاتی در موضوعات مورد نیاز نظام
01342 - وظائف بخش تحقیقات بنیادی
-تشکیل گروه های تحقیقی در محدوده موضوع فعالیت های بخش- تعیین و اخذ موضوعات تحقیقاتی مربوطه و ارائه آنها به گروه های تحقیق متناسب جهت انجام تحقیقات
- فراهم نمودن زمینه انجام تحقیقاتی در موضوعات بنیادی مورد نیاز نظام بوسیله گروههای تحقیق از طرق زیر
- برقراری ارتباط میان مراکز تحقیقاتی مستقل و گروههای تحقیقی مربوطه
- تأسیس مراکز تحقیقاتی زیر نظر گروه مربوطه
- بررسی درخواست های تأسیس مراکز تحقیقاتی بنیادی پس از هماهنگی و تائیدگروه های تحقیق و اعلام نظر به معاونت جهت تصمیم گیری و صدور مجوز
- انعقاد قراردادهای تحقیقاتی در زمینه موضوعات بنیادی با مؤسسات تحقیقی و محققین از طریق گروهای تحقیق مربوطه پس از تائید معاونت
- پی گیری انجام تحقیقات ارائه شده به گروه ها و اخذ نتایج تحقیق و ارائه به معاونت
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت تحقیقات
01343- وظائف بخش تحقیقات نظری
-تشکیل گروه های علمی در محدوده موضوع فعالیت های بخش- تعیین و اخذ موضوعات تحقیقاتی مربوطه و ارائه آنها به گروههای علمی متناسب جهت انجام تحقیقات
- فراهم نمودن زمینه انجام تحقیقات در موضوعات نظری مورد نیاز نظام بوسیله گروه های علمی از طرق زیر
- برقراری ارتباط میان مراکز تحقیقاتی مستقل و گروه های علمی مربوطه
- تأسیس مراکز تحقیقاتی زیر نظر گروه مربوطه
- بررسی درخواست های تأسیس مراکز تحقیقات نظری پس از هماهنگی و تائید گروه های علمی و اعلام نظر به معاونت جهت تصمیم گیری و صدور مجوز
- انعقاد قراردادهای تحقیقاتی در زمینه موضوعات نظری با مؤسسات تحقیقی و محققین از طریق گروه های علمی مربوط پس از تائید معاونت
- پی گیری انجام تحقیقات ارائه شده به گروهها و اخذ نتایج تحقیق و ارائه به معاونت
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت تحقیقات
01344- وظائف بخش تحقیقات کاربردی
-تشکیل گروه های تحقیق کاربردی به منظور انجام تحقیقات در زمینه مسائل اجرائی مورد ابتلای نظام اسلامی و حوزه علمیه- تعیین و اخذ موضوعات تحقیقاتی مربوطه و ارائه آنها به گروه های تحقیق متناسب جهت انجام تحقیقات
- فراهم نمون زمینه انجام تحقیقات در موضوعات کاربردی مورد نیاز نظام بوسیله گروه های تحقیق از طرق زیر
- برقراری ارتباط میان مراکز تحقیقاتی مستقل و گروه های علمی مربوطه
- تأسیس مراکز تحقیقاتی زیر نظر گروه مربوطه
- بررسی درخواست های تأسیس مراکز تحقیقاتی کاربردی پس از هماهنگی و تائید گروه های علمی و اعلام نظر به معاونت جهت تصمیم گیری و صدور مجوز
- انعقاد قراردادهای تحقیقاتی در زمینه موضوعات کاربردی با مؤسسات تحقیقی و محققین از طریق گروه های تحقیق مربوطه پس از تائید معاونت
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت تحقیقات
- پی گیری انجام تحقیقات ارائه شده به گروه ها و اخذ نتایج تحقیق و ارائه به معاونت
0135- وظائف و اختیارات معاونت ارتباطات
01351- معاون
-اعمال هماهنگی های لازم میان بخش ها از طریق تعیین وظائف، ابلاغ برنامه و تخصیص بودجه بخش ها به هر یک از آنها و سایر اقدامات ضروری- ارزیابی برنامه و بودجه های سالانه بخش ها و تنظیم و تصویب مقدماتی برنامه و بودجه معاونت ارتباطات و پیشنهاد آن به مدیریت جهت تصویب
- نصب و عزل مسئولین بخش ها پس از هماهنگی با مدیریت حوزه
- نظارت بر حسن اجرای برنامه در هر یک از بخش ها
- ارائه مسائل، مشکلات و نارسائی های نیروهای تبلیغی فرهنگی به بخش آموزش و تربیت نیروی انسانی و تحقیقات و تلاش در جهت رفع و اصلاح آنها
01352- وظائف بخش امور پرورشی حوزه
-اجرای برنامه هائی که موجب ارتقاء و تصحیح بینش سیاسی و وضعیت اخلاقی در سطح کلی و عمومی حوزه شود از طریق- برگزاری درس اخلاق های پرورش دهنده روحیات حکومتی و اجتماعی در سطح عموم حوزه
- برگزاری سمینارها و میزگردهای مطالعه شده با جلب همکاری معاونت تحقیقات
- بزرگداشت و تعظیم شعائر و مناسبت های مذهبی و سیاسی
- هماهنگ سازی فعالیت های پرورشی حوزه
- مطالعه و ارزیابی روحیات و ارتکازات عمومی حوزوی و شناخت نقاط ضعف و نارسائی ها در این زمینه و برنامه ریزی برای رفع آنها
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت ارتباطات
01353- وظائف بخش امور مبلغین
-شناسائی، جذب و ارزشیابی مبلغین با هماهنگی معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی- اعمال هماهنگی با دستگاه های موازی تبلیغاتی نظیر سازمان تبلیغات، وزارت ارشاد، سازمان صدا و سیما به منظور حصول به راه حلی صحیح در اعزام مبلغ به داخل و خارج کشور
- اعزام مبلغ، فصلی یا دائمی به دستگاه ها و محل های مورد نیاز براساس هماهنگی های انجام شده فوق الذکر
- طبقه بندی مراکز، دستگاهها و محلهای نیازمند و یا داوطلب امر تبلیغ
- نظارت بر عملکرد مبلغین اعزامی و شناسائی نقاط قوت و ضعف
- برنامه ریزی در جهت رفع این نارسائی ها با استفاده از معاونت های «آموزش و تربیت نیروی انسانی» و «تحقیقات و مطالعات»
- شناخت و معرفی اولویت های موضوعی در امر تبلیغ و ارائه آن به بخش تحقیقات
- پشتیبانی و تغذیه فرهنگی مبلغین از طریق برگزاری آموزش های حین تبلیغ، ارسال کتب، نشریات، فیلم و ...
- جمع آوری اطلاعات و آمار مرتبط با امر تبلیغ جهت برنامه ریزی و ارائه آنها به واحد آمار و اطلاعات
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت ارتباط جهت تصویب
01354- وظائف بخش امور اساتید
-شناسائی، جذب و ارزشیابی اساتید با هماهنگی معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی- اعمال هماهنگی های لازم با شورای عالی انقلاب فرهنگی و مدیریت مراکز آموزش عالی در زمینه استفاده متناسب و شایسته از نیروهای اعزامی و زمینه سازی پذیرش آنها در این مراکز
- اعزام استاد به مراکز متقاضی یا دارای نیاز در گرایشات مشخص شده براساس هماهنگی های یاد شده
- نظارت بر عملکرد اساتید اعزامی و شناسائی نقاط ضعف و قوت آنها
- برنامه ریزی در جهت رفع این نارسائی ها از طریق ارتباط با معاونت های «آموزش و تربیت نیروی انسانی»، «تحقیقات» و مراکز عالی و دستگاههای دیگر مرتبط در خارج حوزه
- انتخاب بن بست های فکری و مواضع برخورد فرهنگ حوزوی و فرهنگ رایج دانشگاهی به معاونت تحقیقات جهت ارزیابی و علت یابی
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و ارائه به معاونت ارتباط جهت تصویب
01355- وظائف بخش امور قضات
-شناسائی، جذب و ارزشیابی قضات با هماهنگی معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی- اعمال هماهنگی های لازم با دستگاه قضائی کشور در زمینه نحوه اعزام و استفاده مناسب از آنها
- اعزام قضات به محل های مورد نیاز براساس هماهنگی های فوق الذکر
- نظارت بر عملکرد قضات اعزامی و شناسائی نقاط قوت و ضعف آنها
- برنامه ریزی در جهت رفع نارسائی ها از طریق ارتباط با معاونت «آموزش و تربیت نیروی انسانی» و «تحقیقات و مطالعات» و دستگاه های قضائی
- برگزاری سمینارها و کلاسهای توجیهی حین خدمت از جهت وصول به وحدت رویه و ارتقاء سطح آگاهیهای قضائی آنها
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت ارتباطات
01356- وظائف امور نمایندگی های سیاسی
-شناسائی، جذب و ارزشیابی کسانی که صلاحیت عهده داری امامت جمعه و نمایندگی های مقام معظم رهبری در دستگاه ها یا محل های خاص را دارند- اعمال هماهنگی های لازم با دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه و دفتر مقام معظم رهبری در مورد نحوه معرفی یا اعزام
- معرفی نیروهای مذکور به دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه و دفتر مقام معظم رهبری در صورت اعلام نیاز
- نظارت کلی بر عملکرد آنان و شناخت نقاط قوت و ضعف
- برنامه ریزی در جهت رفع نارسائی ها از طریق ارتباط با معاونت «آموزش و تربیت نیروی انسانی» و «تحقیقات» و دفتر رهبری و دبیرخانه ائمه جمعه
- برگزاری جلسات و سمینارهای توجیهی به منظور هماهنگی و رفع نارسائی ها با هماهنگی دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه و دفتر مقام معظم رهبری
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت ارتباطات
01357- وظائف بخش امور مبلغین نیروهای مسلح
-شناسائی، جذب و ارزشیابی مبلغین داوطلب خدمت در نیروهای مسلح با هماهنگی معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی- اعمال هماهنگی های لازم با نیروهای نظامی و انتظامی در مورد نحوه اعزام و استفاده از نیروهای اعزامی
- اعزام نیروهای مذکور به قسمت های مورد نیاز در نیروهای مسلح به صورت دائمی یا موقت
- نظارت بر عملکرد نیروهای اعزامی و شناسائی نقاط قوت و ضعف عملکرد آنان
- زمینه سازی و اقدام در جهت رفع نارسائیها از طریق ارتباط با معاونت «آموزش و تربیت نیروی انسانی» و «تحقیقات» و دستگاه های نظامی و انتظامی مربوطه
- برگزاری کلاسها و سمینارهای توجیهی حین خدمت به منظور رفع بخشی از نارسائیها و ارتقاء اطلاعات مورد نیاز این نیروها
- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه بخش و پیشنهاد به معاونت ارتباطات
0136- وظائف معاونت امور شهرستان ها
01361- وظائف معاون:
-اعمال هماهنگی های لازم میان بخش ها از طریق تعیین وظائف و ابلاغ برنامه و تخصیص بودجه بخشی به هر یک از آنها و سایر اقدامات ضروری- ارزیابی برنامه و بودجه تهیه شده معاونت در هر سال و پیشنهاد به مدیریت حوزه جهت تصویب
- نصب و عزل مسئولین بخش ها پس از هماهنگی با مدیریت حوزه
- نظارت بر حسن اجرای برنامه در هر یک از بخش ها.
- اخذ اشکالات و اطلاعات و ارائه آن ها به سایر معاونت ها و واحدها به منظور زمینه سازی در رفع آنها در حدود هماهنگی های اعمال شده
- معرفی طلاب شهرستانی به معاونت آموزش جهت ادامه تحصیل در حوزه علمیه قم
01362- بخش امور طلاب:
-بررسی وضعیت آموزش مدارس علمیه در شهرستان ها اعم از مدرس، امکانات آموزشی و شرائط زیستی و پرورشی طلاب- طبقه بندی حوزه های علمیه شهرستان ها با توجه به پارامترهای فوق و بررسی ظرفیت پذیرش آنها در سطوح مختلف آموزشی
- هدایت و معرفی طلاب شهرستانی مراجعه کننده به حوزه علمیه قم به شهرستان های دارای امکانات آموزشی جهت ادامه تحصیل به منظور:
-تقویت حوزه های علمیه در شهرستان ها
- استفاده از امکانات موجود حوزه های علمیه در شهرستان ها
- جلوگیری از تمرکز طلاب در حوزه علمیه قم
- فراهم شدن زمینه تخصیص امکانات به سطوح عالی تحصیلی در حوزه علمیه قم
- فراهم آوردن زمینه شرکت طلاب شهرستانی در سمینارها و ... جهت رشد و شکوفائی استعداد طلاب با هماهنگی معاونت ارتباطات
- معرفی طلاب شهرستانی به معاونت امور شهرستان ها در صورت ادامه تحصیل در قم.
01363- بخش امور اساتید:
-برآورد نیازهای حوزه علمیه شهرستان ها به اساتید دروس مختلف- تلاش در شناسائی و جذب طلاب فاضل جهت تدریس در حوزه های علمیه شهرستان ها و معرفی آن ها به حوزه های علمیه در شهرستان ها با هماهنگی مسئولین مربوطه در شهرستان
- هماهنگی با مسئولین حوزه های علمیه در شهرستان از جهت فراهم آوردن امکانات زیستی مناسب برای اساتید اعزامی از حوزه علمیه قم
- تلاش در فراهم کردن امکانات ادامه تحصیل اساتید اعزامی از شهرستان از طریق مناسب حضوری و غیر حضوری
01364- بخش امور درسی:
-معرفی کتب جدید درسی انتشار یافته و تصحیح های صورت گرفته شده در کتب درسی به حوزه های علمیه شهرستان ها- راهنمائی های لازم و ارائه اطلاعات در زمینه چگونگی تغییر و تحول در نظام آموزشی حوزه های علمیه در ابعاد مختلف با هماهنگی و همکاری معاونت آموزش و تحقیقات
- اخذ پیشنهادات حوزه های علمیه در شهرستان در زمینه تغییر و تصحیح در متون آموزشی، دروس هر سطح و تفکیک سطوح درسی و ارائه آن به معاونت آموزش و تحقیقات
- ارسال موقت یا دائم جزوات، کتب و نوارهای آموزشی به حوزه های علمیه شهرستان
01365 - بخش امور اقتصادی:
-بررسی وضعیت رفاهی و زیستی طلاب در شهرستان ها و تعیین اولویت در کمک به آنها- پیشنهاد تخصیص کمک های مالی به حوزه های شهرستان ها در محدوده بودجه مصوب بخش و اولویت در نیاز حوزه های شهرستان ها و اجرای آن در صورت تصویب
- ارائه مشورت های لازم در زمینه فراهم آوری امکانات رفاهی طلاب به حوزه های علمیه شهرستان ها با هماهنگی معاونت اجرائی (امور رفاهی طلاب)
- سعی در ارائه امکانات مناسب به اساتید اعزامی از حوزه علمیه قم به شهرستان ها.
0137 - وظائف معاونت اجرائی
01371- وظایف معاون
-اعمال هماهنگی های لازم میان بخش ها از طریق تعیین وظائف و ابلاغ برنامه و بودجه تخصیصی بر هر یک از بخش ها و سایر اقدامات ضروری- ارزیابی برنامه و بودجه تهیه شده معاونت در هر سال و پیشنهاد به مدیریت حوزه جهت تصویب
- نصب و عزل مسئولین بخش ها پس از هماهنگی با مدیریت حوزه
- نظارت بر حسن اجرای برنامه ها در هر یک از بخش ها
- هماهنگی با مدیریت در ارائه خدمات اجرائی به معاونت ها و واحدهای مختلف
- ارائه ضوابط ارائه خدمات اجرائی به مدیریت جهت تصویب
- دستور انجام حسابرسی هزینه ها و موارد آن به امور مالی پس از هماهنگی با مدیریت.
01372- وظائف بخش امور مالی
-دریافت درآمدها و نگهداری از کلیه وجوه اختصاص یافته به مدیریت حوزه- پرداخت شهریه به طلاب براساس معرفی معاونت های مربوطه
- پرداخت دستمزدها و حقوق اساتید و محققین تحت پوشش مدیریت براساس معرفی معاونت های مربوطه
- پرداخت هزینه های درخواستی معاونت ها براساس ضوابط تعیین شده
- ثبت و ضبط کلیه دریافت ها و پرداخت های انجام شده
- حسابرسی کلیه هزینه های انجام شده پس از اعلام معاونت
01373- وظائف بخش موتوری و تدارکات
-تهیه روش ها و ضوابط ارائه خدمات موتوری و تدارکاتی به معاونت ها و واحدها و ارائه آن به معاونت جهت تصویب- پذیرش سفارشات مربوط به خدمات موتوری و ارائه خدمت براساس ضوابط
- پذیرش سفارشات مربوط به خدمات تدارکاتی و تهیه لوازم و ابزار برای قسمت های مختلف براساس ضوابط
- تأمین هزینه های جاری بخش از طریق بخش امور مالی و ارائه و تنظیم اسناد و مدارک مربوطه به بخش مذکور
- فراهم آوردن امکانات مناسب لازمه انجام وظائف بخش در محدوده بودجه مصوب
01374- وظائف بخش امور رفاهی طلاب
-تولید مسکن سازمانی و خوابگاه های مورد نیاز- زمینه سازی تهیه و ساخت مسکن شخصی برای اساتید
- ارائه خدمات در تهیه مسکن استیجاری طلاب و اساتید
- تأسیس صندوق قرض الحسنه طلاب
- تشکیل تعاونی مصرف طلاب
- فراهم سازی زمینه استفاده طلاب از خدمات تأمین اجتماعی
01375- وظائف بخش انتشارات
-ارائه خدمات تایپ، تکثیر به معاونت ها و واحدهای مدیریت براساس ضوابط- تایپ، تکثیر و چاپ جزوات و متون درسی در صورت اعلام نیاز معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی
- تایپ، تکثیر و چاپ متون تحقیقاتی در صورت ارجاع از طرف معاونت تحقیقات و مطالعات
- ارائه خدمات فوق الذکر به مدارس در صورت ارجاع از طرف معاونت آموزش و تربیت نیروی انسانی
- ارائه خدمات به مؤسسات آموزشی یا تحقیقاتی و یا مدرسین و محققین حوزوی در صورت اعلام معاونت اجرائی
01376- وظائف بخش خدمات عمومی
-اداره امور مخابرات داخلی دستگاه مدیریت- اداره امور مربوط به نظافت و محل های استقرار دستگاه مدیریت
- اداره امور مربوط به آبدارخانه و آشپزخانه
- اداره امور مربوط به فضای سبز (باغبانی)
- اداره امور مربوط به نگهبانی
- ... ...
0138- وظایف واحدهای امور اداری
-تشکیل پرونده ها و سوابق پرسنلی شاغلین در هر معاونت- انعقاد یا فسخ قراردادهای استخدام پس از دستور معاونت
- رسیدگی به حضور، غیاب و مرخصی پرسنل معاونت
- تنظیم لیست پرداخت دستمزد و حقوق و مزایای ماهیانه و ابلاغ به امور مالی
- تنظیم، محاسبه اضافه کار، مأموریت و پاداش و ابلاغ به امور مالی
2- ب - روش های انجام وظایف
اجرای هر طرح پس از تعیین برنامه و سازمان، مستلزم تبیین دقیق روش های هر یک از فعالیت ها ذکر شده در برنامه و سازمان می باشد که این خود نیز جز در جریان بررسی ها و دقت در جزئیات و ظرائف امر و صرف مقدار متناسب فرصت ممکن نمی گردد لذا ذیلاً، تنها به تغییرات ضروری در بعضی از روش ها، بصورت کلی اشاره نموده و تفصیل امر را به بعد از تصویب کلیات طرح و اعلام ضرورت تبیین بیشتر، وا می گذاریم:اصلاحات ضروری در بعضی روش ها
021- اصلاح روش ارزیابی سطح علمی (امتحانات و ...)
022- اصلاح روش گزینش
023- طراحی روش متناسب تصفیه
024- اصلاح روش تدریس و آموزش
025- اصلاح روش اداره مدارس و مؤسسات تحقیقاتی
026- اصلاح روش تحقیق در گرایشات مختلف مبنائی، نظری و اجرائی
027- اصلاح روش تأمین و اعزام نیروهای فرهنگی، تبلیغی به محل های مورد نیاز در نظام
028- اصلاح روش های تأمین اقتصادی طلاب و فضلا (پرداخت شهریه، تعاونی، بیمه ...)
منبع مقاله :
جمعی از نویسندگان؛ (1371)، کاستی ها و بایسته‌ها، قم: روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول
