برای شما 10 پیشنهاد وسوسه کننده برای سفر داریم. فهرستی که شامل دریاچهها، غارها، رودخانهها، کوهسارها و بناهای تاریخی ایران میشود. اماکنی که در این روزها حال و هوایی متفاوت از شهرها و روستاهای کویری کشور دارند.
در فهرست پیشرو سعی شده گزینهها از مناطق مختلف آب و هوایی کشور انتخاب شوند تا سلیقهها و نظرات مختلف و متنوع را تامین کند. پس درنگ نکنید، انتخاب کنید و کولهها و ساکهای سفرتان را دوباره آماده سفر کنید.
چشمههای جهانی
یکی از پیشنهادهای اصلی ما برای سفر، دیدن این منطقه زیبا و منحصر به فرد است؛ چشمههای پلکانی باداب سورت که در تمام جهان بینظیر است. جایی در حوالی روستای « اورست» از بخش « چهار دانگه» شهرستان ساری، که به ثبت ملی رسیده است. فقط یادتان باشد؛ این پدیده دیدنی به شدت در معرض خطر قرار گرفته و به هیچوجه روی آن راه نروید. قدمهای گردشگران، تخریب این پدیده طبیعی زیبا و منحصر به فرد ایران را سرعت بخشیده است عکس: هاتف همایی1. درکه
پیش به سوی قله پایتخت
در روزهای گرم میتوانید شال و کلاه بردارید، اگر اهل اسکی هستید، چوبهای اسکیتان را بغل بزنید و به فاصله نه چندان دوری از خیابانهای گر گرفته تهران، خودتان را به دامنههای برف گرفته البرز برسانید. کوهستانهای شمالی تهران نه تنها برای پایتختنشینان فرصتی است استثنایی که دمی از دغدغههای روزمره فاصله بگیرند که برای مسافران شهرستانی هم میتواند تجربه بیمانندی باشد. برای پیادهروی و کوهنوردی در شمال تهران پنج مسیر پیشرویتان است؛ مسیر دارآباد که از انتهای اتوبان امام علی (علیه السلام) شروع و به قله دارآباد ختم میشود. مسیر کلکچال که از پارک جمشیدیه تا قله کلکچال امتداد دارد. مسیر دربند که از میدان دربند تا قله توچال تعریف شده، مسیر توچال از انتهای خیابان ولنجک شروع و به قله توچال میانجامد و در نهایت مسیر درکه است که از درکه شروع و تا ایستگاه پلنگ چال امتداد مییابد.در این میان منطقه ییلاقی درکه مسیر آسانتری برای صعود به ارتفاعات تهران دارد. کوهنوردی که قدم در این مسیر میگذارد، صدای رودخانه درکه را در گوش و سایه قلل و ارتفاعات دوروبر را بر سر دارد. دو راهی که پس از دو کیلومتر پیادهروی از راه میرسد، دو گزینه متفاوت پیش رویتان میگذارد. طریق سمت چپ به جنگل «کارا» منتهی میشود و مسیر مستقیم شما را به پناهگاه پلنگ چال میرساند. با ادامه این مسیر میتوان تا ایستگاه پنج تله کابین توچال هم رفت. در طول مسیر سفرهخانهها، رستورانها و اماکنی وجود دارند که امکان استراحت و تجدید قوا را برای شما مهیا میکنند. حتی خانه معلم درکه که در ابتدای این مسیر قرار دارد، امکان اقامت یکی دو روزه را در سوئیتها و خانههای ویلاییاش ممکن میسازد. | عکس: مصطفی مصطفوی
2. ماهنشان
در قلمرو دیوها
با رسیدن به هر کدام از پیچ و تابهای جادهای که از بزرگراه زنجان - میانه جدا شده و به سمت ماهنشان میرود، میتوان انتظار دیدن یکی از دستساختههای عجیب و غریب و غولآسای دیوهای ماهنشانی را کشید. تودههای سخت سنگی، در این منطقه مجسمههایی شدهاند که ارتفاع بعضی از آنها به 200 متر میرسد. برخی اهالی بومی منطقه میگویند این مجسمهها را دیوها و غولها ساختهاند، گرچه به گفته زمینشناسان این اشکال و اجسام پدیدههایی هستند که طی صدها هزار سال و به همت آب و باد و عامل فرسایش ساخته و پرداخته شدهاند. با تماشای عظمت و هراسناکی ستونهای سنگی که بومیهای منطقه به آنها «جن داغی» و «آدم داشی» میگویند، خیالات، ذهن آدم را درگیر خواهد کرد.بد نیست بدانید، آنجایی که ستونهای هراسناک سنگی تک افتادهاند، نام «دودکش جن» یا «پیلار» (Pillar) به خود گرفتهاند و آنجا که ستونها آنقدر از هم جدا نیستند و دوشادوش هم و به یک خط به صف شدهاند، «تخت دیو» یا «هردو» (Hoodoo) نامیده شدهاند. حالا که به قلمرو دیوها آمدهاید، تماشای مجموعه منحصر به فرد روستای بهستان یعنی «قلعه بستان» را از دست ندهید. این قلعه در واقع ردیفی از جن داغیها و آدم داشیهای به خط شده است که به همت ساکنان کهن منطقه، حفرههایی در دل سخت سنگیشان حفر شده است. قلعه بهستان با 64 اتاقک و دو ردیف راهپله که خود را به بلندترین ارتفاعات قلعه میرسانند، در ساحل رودخانه قزل اوزن همیشه جاری قرار دارد.
از دو شهر شناخته شده و بزرگ منطقه، میتوان به قلمرو دیوهای ماهنشاهی نزدیک شد. اگر قرار است از مرکز کشور عازم ماهنشان شوید، بهتر است جاده زنجان - میانه را در پیش بگیرید و پس از طی 60 کیلومتر به سمت چپ برانید و مسیر را تا سرزمین افسانهای ماهنشان ادامه دهید. همچنین میتوان از تکاب و از طریق جاده تکاب - ماهنشان، راه بهستان و ستونهای سنگیاش را در پیش گرفت. | عکس: هاتف همایی
3. زایندهرود
ساحل نوردی در سرزمین بختیاریها
اگر تصورتان از زایندهرود به رودخانه کمرمقی محدود میشود که نرم و آهسته از دهانه پلهای تاریخی و مدرن اصفهان میگذرد و بیسروصدا اصفهان را ترک میکند، باید زایندهرود را در زادگاهش، چهارمحال و بختیاری ببینید تا متوجه شوید که این آب چقدر میتواند پرجوش و خروش و ماجراجو باشد. ساحل زاینده رود در تمام درازای مسیر این رود در استان چهارمحال، دیدنی و فرحبخش است و یکی از راههای خوشگذرانی در این آخرین ماه تابستان میتواند تعقیب این آب زاینده از مبدأ حرکتش باشد.سرچشمه زایندهرود آب پرخروچ چشمه جانان است که از دل زردکوه بختیاری میجوشد و به سمت پایین دست سرازیر میشود. تونل کوهرنگ بخشی از آب این چشمه را با خود تا حاشیه شهرستان چلگرد میآورد و تحویل بستر سنگلاخی زایندهرود میدهد. از این پس است که میشود به این آب، زایندهرود گفت. زایندهرود گاهی به شتاب و گاهی آرام و خرامان در بستر خود میلغزد تا به چشمه «دیمه» برسد. در این نقطه آب زلال و پاک دیمه به زایندهرود اضافه میشود و زایندهرود که حالا جان گرفته به سوی حوادث و اتفاقات پیش رویش شتاب میگیرد. در ادامه مسیر دیواره قوسی شکلی راه را بر زایندهرود میبندد تا دریاچه بزرگ سد زایندهرود شکل بگیرد. بازدید و گردش در محوطه این سد یکی از لذتهای همسفران زایندهرود است.
زاینده رود در نزدیکی پل صفوی «زمانخان» خروشان میشود و مهیای سواری دادن به قایقهای بادی است. پس اگر اهل خطر کردن هستید، میتوانید حوالی همین پل جلیقه به تن کنید و آماده رفتینگ بر بزرگترین رود فلات مرکزی ایران شوید. از این پس زایندهرود گاه از جادهای به سمت «اصفهان» میرود فاصله میگیرد و گاهی دوباره به آن نزدیک میشود و برای مشتاقانش دلبری میکند.| عکس بالا: آریا جعفری، عکس پایین: عالیه سعادتپور
4. دریاچه گَهَر
هدیه اشترانکوه
نگین زلال و چشمنواز اشترانکوه بیشتر و بیشتر از تمام داشتهها و لذتهایش مکانی است آرام و دلنواز برای کسانی که میخواهند چند روزی به خودشان استراحت بدهند و مدتی از استرس و شلوغیهای معمول فضاهای شهری فاصله بگیرند. رسیدن به این مأمن آرام که در دامن کوهستانی اشترانکوه واقع شده، آنقدرها هم کار آسانی نیست. برای قدم گذاشتن در راه گهر نباید بیگدار به آب زد. مسیر معمول دسترسی به دریاچه که از شهر دورود در استان لرستان میگذرد، شامل 18 کیلومتر پیادهروی در سربالاییها و سراشیبیهایی است که یکی پس از دیگری از راه میرسند، پس آمادگی بدنی برای یک پیادهروی طولانی شرط اول برای رسیدن به گهر است. زیباییهای گهر پس از پیادهروی و انتظاری پنج شش ساعته بالاخره از پس یک تپه نه چندان مرتفع از راه خواهند رسید. اینجا همان جایی است که میتوان جامه سفر از تن به در کرد و تن خسته از مصایب یک راهپیمایی دور و دراز را به خنکای آب گهر سپرد، البته باید به این نکته توجه داشت که عمق دریاچه در بعضی نقاط به 28 متر میرسد. این خنکی روحبخش از آنِ برف آبهایی است که از ارتفاعات اشترانکوه به گودی گهر سرازیر شدهاند. البته در این میان چشمههای همیشه جوشان کف دریاچه هم سهم قابل توجهی در تأمین آب گهر دارند. قدم زدن در ساحل این دریاچه که 1500 متر طول و بین 500 تا 800 متر عرض دارد و همچنین ماهیگیری با قلاب که با کسب مجوز بلامانع خواهد بود، از دیگر لذتهای گهر است.گهر فقط یک دریاچه نیست، هدیه طبیعت لرستان پس از یک پیادهروی طولانی بستهای تمام عیار از طبیعت بکر منطقه است که علاوه بر دریاچه گهر، شامل یک جنگل، رودخانه و یک برکه کوچک میشود. جنگل گهر که در منتهیالیه شرقی دریاچه قرار دارد، مامن حیوانات بومی منطقه مانند خرگوش و گراز است. در مسیر رودخانهای که از سریز آب دریاچه حاصل میشود میتوان طعم انواع میوههای وحشی و خودرو مانند بادام، سیب و گلابی را چشید و با 45 دقیقه راهپیمایی میشود یک دریاچه کوچکتر و بکرتر از گهر، به نام «کره گهر» را هم تجربه کرد. | عکس: فرزان قاسمی
5. غار علیصدر
سفر به اعماق زمین
شاید یکی از بهترین راههای فرار از گرما، پناه بردن به اعماق زمین باشد و در این میان چه جایی بهتر از تنها غار آبی ایران که در ایام گرم سال، دمایش به بیش از 15 درجه سانتیگراد نخواهد رسید. «علیصدر»، «علی سرد» یا «علی سد» نامهایی است که بر بزرگترین غار جهان گذاشتهاند. دهانه ورودی علیصدر در 73 کیلومتری جنوب همدان و در ارتفاعات «ساریقیه» کبودر آهنگ واقع شده است. این گنجینه زیرزمینی تا سال 1342 تنها، مخزنی بود برای انبار آب مصرفی اهالی روستای علیسد اما 5 مهر ماه 1342، 14 نفر از هیأت کوهنوردی استان همدان راهی منطقه شدند و غار را مورد بازدید و بررسی قرار دادند، بعد از این بازدید بود که کمکم اسم و رسم غار سر زبانها افتاد و خیل گردشگران به سمت دهانه ورودی آن حملهور شدند.سقف و کف غار تالابی علیصدر آراسته است به شکلهای مختلف و عجیب و غریب استالاکتیتها (چکندهها) و استالاکمیتهای (چکیدههای) که زیر نور پروژکتورها رنگارنگ شدهاند. بخشی از این غار نوردی که در دل سیاه و تاریک ارتفاعات زاگرس قرار دارد به قایق سواری بر آب زلال جمع شده در آبراهها و دریاچههای غار میگذرد و بخش دیگر به پیادهنوردی در راهروها و مسیرهای قابل پیادهروی. علیصد بیست و سومین اثری است که در حافظه میراث طبیعی ملیمان ثبت شده است و یادمان نرود که متعلق به همه ایرانیهاست. | عکس: آریا جعفری
6. ارسباران
بهشت ارس
لکه بزرگی که بخش اعظم استان آذربایجان شرقی را سبز کرده، منطقهای است وسیع با مناظر و تصاویری که هوش از سر هر بینندهای میبرد. پارک ملی ارسباران در جنوب وردخانه ارس نه تنها یک جغرافیای متنوع و متفاوت سرسبز است که محل ظهور و بروز بسیاری از حماسههای ملی ما ایرانیهاست. منطقه حفاظتشده ارسباران که بعضی محلیها همچنان با نام «قره داغ» از آن یاد میکنند، جغرافیای هیجانانگیزی است از جنگلهای متراکم، مراتع و ارتفاعات کوهستانی، دشتهای پر از گل و رودهای خروشان. ارسباران محدودهایست که از شرق به شهرستان مشگینشهر و مغان، از جنوب به شهرستان سراب، و از غرب به شهرستان تبریز و مرند محدود میشود.
در این محدوده آن قدر جاذبه طبیعی و تاریخی متراکم شده است که در یک سفر چند روزه تنها به چند مورد از آنها میتوان سرک کشید، پس ناگزیر به انتخاب چند گزینه بیشتر نیستید. با این اوصاف میتوانید در امتداد جاده «کلیبر - عاشقلو» سه گزینه «قلعه بابک»، «دره مکیدی» و «آینالو» را به خط کنید و به دیدارشان بروید، تا هم با طبیعت منطقه آشنا شوید و هم بخشی از تاریخ این سرزمین را مرور کرده باشید.
قلعه بابک، جایگاه کسانی بوده که بر خلیفه عباسی شوریدند و در ابتدای این مسیر قرار دارد. جاده فرعی قلعه بابک شما را تا نزدیک قلعه میبرد، اندک مسیر باقی مانده را باید با پای پیاده طی کنید و از مسیر طراحی شده برای گردشگران خود را به دژی که زمانی غیر قابل دسترس مینمود، برسانید. در ادامه مسیر میتوانید با اقامت یکی دو روزه در پارک جنگلی و دره مکیدی و منطقه جنگلی آینالو مراتع سرسبز، جنگلهای پرپشت، گلزارهای رنگارنگ و رودخانه و نهرهای جاری را تجربه کنید، گوش و چشمتان را از طبیعت ارسباران پرکنید و حافظه دوربینهایتان را از تصاویر خیالانگیز منطقه. به یاد داشته باشید ملاقات با مارالهای ساکن آینالو را حتماً در برنامهتان بگنجانید. | عکس: فرزان قاسمی
7. دریاچه زریوار
خنکا در حریم کوهستان
بزرگترین دریاچه آب شیرین ایران را میتوان در نزدیکی مرز ایران و عراق و در حاشیه شهر مریوان دید، زریوار یا زریبار یک پهنه آبی وسیع است با محیط 22/5 کیلومتر در دامنه کوهها و تپههای نه چندان مرتفعی که در تصرف درختان بلوط است. تفریح معمول در این منطقه راندن در بلوار شهدای شهر مریوان و وقتگذرانی چند ساعته در پارک ساحلی است. این تفریح شامل قایقرانی روی دریاچه و چشیدن طعم ماهیکبابهای معروف رستوران پارک است. اما اگر دنبال چیزی بیشتر از اینها هستید، میتوانید به جادههای فرعی که دریاچه را دور میزنند، روی بیاورید و به طواف دریاچه بپردازید. در میانه این طواف، میتوان توقفی در ساحل دریاچه داشت، تا یک آبتنی لذتبخشی را تجربه کرده و به نوای بادی که روی دریاچه میوزد و به جان نیزارها میافتد، گوش سپرد. خرید و گردش در بازار رنگارنگ مریوان از جمله لذتهای در دسترس دریاچه گردان است.اما با طی 67 کیلومتر جادهای که میتواند خود به قسمتی از خاطرات این سفر تبدیل شود، میشود به گردش در یکی از روستاهای دیدنی ایران پرداخت. جاده کوهستانی مریوان به اورامانات از حاشیه دشتهای رنگارنگ میگذرد، از کوههای مخملی که یکدست به رنگ سبز درآمدهاند، عبور میکند و نهایتاً با گذشتن از یک ایست بازرسی پاوه وارد کوهستانهایی میشود که به درههایی مخوف مشرفاند. و بالاخره روستایی سنگی از راه میرسد که ابنیهاش بر دوش هم سوارند و از شیب تند کوه بالا رفتهاند. اورامان تخت، روستایی باستانی است که نه تنها به خاطر معماری منحصر به فردش، که به خاطر چشمههای پرآب، مسجد و مقبره پیر شالیار و آداب و رسوم مردمانش تبدیل به نظرگاه گردشگران شده است. در بالا و پایین رفتن از کوچه پس کوچههای روستا که در واقع راهروهایی پلهدار هستند، خرید صنایعدستی از جمله گلیم، سجاده، نمد، سبد و گیوههای با کیفیت و خوش دوخت اورامانات را از یاد نبرید. | عکس: شهروز شریفینسب
8 . جهاننما
در گلستان جهان
در دل ارتفاعات جنگلهای جنوبی استان گلستان جایی که همه چیز «جهاننما» نامیده میشود. میتوانید به دل طبیعت بزنید و از طراوت و تازگی لبریز شوید. برای رسیدن به دهکده جهاننما باید از کردکوی بگذرید و جاده جهاننما را در پیش بگیرید، روستای رادکان و میل تاریخی، دکلهای برق، لولهکشیهای آب، آنتن تلفن همراه و سیمهای مخابرات را جا بگذارید و در دامن کوهستانی جنگل جهاننما به روستای جهاننما و مردمان خوش مشربش برسید. جهاننما با چشماندازهایی که از کوهستانهای اروپا در ذهن داریم، در 60 کیلومتری کردکوی و 85 کیلومتری گرگان و درست در منتهیالیه شرقی رشته کوه البرز قرار دارد.در این منطقه به خاطر اختلاف ارتفاع و تنوع آبوهوا میتوان از بوتهزارهای خشک تا علفزارها، جنگلهای تنک و مناطق کوهستانی را دید. به خاطر همین تنوع جغرافیایی است که در هر گوشه و کنار و در پس هر بوتهای میتوان انتظار جنبدهای را کشید. خرس، مرال، شوکا، پلنگ، گراز، گرگ، گربه جنگلی، کل و بز از جمله جنبدههای منطقه هستند. همچنین در آسمان جهاننما عقاب طلایی، کبک، انواع جغد، کبوتر، زنبورخوار، کلاغ و چکاوک را میتوان به راحتی دید.
اگر آسمان جهاننما ابری نباشد از ارتفاعات منطقه میتوان نقاط جلگهای کردکوی، گرگان، خلیج گرگان، میانکاله، بندر ترکمن و دیگر روستاهای اطراف را دید. علاوه بر تمام زیباییهای طبیعی، منطقه جهاننما مکانهای تاریخی بسیاری هم برای دیدن دارد. از آن جمله: گورستان قدیمی «کمرسرک»، «امامزاده رضی (علیهالسلام) و مرضیه (علیهالسلام) و برج «رادکان» که 35 متر قد دارد و معماری آن بسیار شبیه برج گنبد قابوس است. جادهای که تا دل جهاننما میرسد تا 30 کیلومتری دهکده جهاننما آسفالت است و از آن به بعد خاکی و اغلب گلی است، پس برای پا گذاشتن در مسیر جهاننما سوار بر مرکبی شوید که از پس پستی و بلندیهای این جاده بربیاید. | عکسها: معین مطلق
9. باداب سورت
در سور و سات سورت
چشمههای بادابسورت و حوضچههای پلکانی که طی هزار سال ساخته شدهاند را میتوانید در حوالی روستای «اورست» ببینید. رنگارنگی حوضچهها که در طیف رنگهای گرم و از زرد و نارنجی تا قرمز دیده میشوند، معلول املاحی است که در آب چشمههای باداب سورت وجود دارند و در طول سالیان رفته، در کف و لبه هر کدام از حوضچهها تهنشین شدهاند. برای تماشای چشمههای کهنسال بادابسورت باید خود را به روستای «اورست» بخش چهاردانگه شهرستان ساری برسانید و با 20 دقیقه پیادهروی در جهت شرق و در مسیری جنگلی و بکر خود را با چشمههای کم رمق سورت برسانید. چشمههای باداب سورت پس از ثبت در فهرست آثار جهانی کمکم شناخته شد و با هجوم گردشگران به این منطقه مورد آسیب قرار گرفتند. برای جلوگیری از تخریبهای انسانی در این سفر بهتر است همراهانتان را از روند طولانی و منحصر به فرد تشکیل این حوضچهها آگاه کنید.حالا که برای رسیدن به چشمههای رنگارنگ باداب سورت رنج راه طولانی و مسیرهای سنگلاخی را به جان خریدهاید، حیف است که سفر خود را در همین جا به پایان برسانید. در همین بخش چهاردانگه میتوانید شب و روزی را در کنار آبگیر باصفای «چورِت» که در دل جنگهای چورت قرار دارد، سپری کنید. فاصله چند ده کیلومتری چشمههای بادابسورت تا دریاچه چورت را بپیمایید، تا شبی را در کنار دریاچه چورت سپری کنید و از هوای لطیف و پاکیزهاش بهرهمند شوید. منظره سحرگاهی دریاچه را در هالهای از مه صبحگاهی از دست ندهید که احتمالاً زیباترین منظرهای است که از این دریاچه در ذهنتان باقی خواهد ماند. | عکسها: هاتف همایی
10. دریاچه اوان
در بحرالموت
در پیچ و تابهای منطقه الموت قزوین پر هستند از دورنماهای زیبایی از روستاهای میان راه و مناظری چشمنواز از درههای عمیق سرسبز. از هر کدام از این صحنهها که چشمپوشی کنی و بگذری، بعید است بر فراز بلندی مشرف به رجایی دشت متوقف نشوی و به تماشا و تحسین آنچه روبهرویت گسترده شده، نپردازی. آنچه در این توقفگاه رهگذران را مجبور به درنگ کرده است و ردیفی از اتومبیلهای پارک شده کنار جاده به راه انداخته، منظرهایست رویایی از شهر رجاییدشت و مزارع کرتبندی شده حاشیهاش. در این میان رودخانهای طلایی رنگ نیز از دوردستها میآید از حاشیه شالیزارها عبور میکند و بیاعتنا به شهر و شلوغیهایش به راه خود ادامه میدهد. اما الموت زیباییهای بیشتری در راه دارد، همچنان باید راند تا پس از طی 28 کیلومتر پیچ و تاب به یک دو راهی رسید. دو راهیای که یک سویش به دریاچه اوان میرسد و مسیر دیگر قرار است به روستای «گازرخان» و قلعه تاریخی حسنصباح سرکرده اسماعیلیان برسد. با راندن در مسیری که تابلوی دریاچه اوان نشانتان داده، بعد از طی 5 کیلومتر به آبگیر کبودرنگی خواهید رسید که در آب زلال نسبتاً راکدش زیباییهای دوروبر منعکس شده است. اوانی که در میانه چهار روستای «وربن»، «زواردشت»، «زرآباد» و «اوان» قرار گرفته، هشتاد و نهمین اثر طبیعی ملی ثبت شده ایران است. امکان آبتنی در ساحل جنوبی دریاچه و قایقسواری در تمام مساحت 70 هزارمتر مربعی آن مهیاست. اگر اجازه و امکان ماهیگیری در دریاچه برایتان مهیا شود، میتوانید حتی رویای صید یک قزلآلای رنگینکمان، کپوری درشت و یا چند اردکماهی را در سر بپرورانید. قدم زدن در محیط دریاچه که حالا بخش اعظم آن تبدیل به زمینهای زراعی شده و محل تجمع درختان باغی است را از دست ندهید. برای اقامت شبانه هم بهتر است در فکر خانههای روستاییان حاشیه دریاچه باشید که امنتر و مطمئنتر از حاشیه دریاچه است.| عکس بالا: علی مهاجران، عکس پایین: حمزه کرباسی