جرم (جامعه‌شناسی)

ماهیت رفتار مجرمانه معمولاً توسط مقامات دولتی تعریف می‌شود. با این حال در فرهنگ‌های مختلف، ماهیت جرایم متفاوت است.در طول تاریخ نیز، جرایم بسیار تفاوت کرده‌اند.
جرم به معنی هر نوع شیوه رفتاری است که قانون را نقض می‌کند.اهمیت نسبی جرایم مختلف و شیوه کیفر دادن فعالیت‌های مجرمانه؛ در طول تاریخ و در جوامع مختلف،متفاوت بوده است. به نقض مقرراتی که از میزان رسمیت و ضمانت اجرایی کمتری برخوردار هستند، بزه یا تخلف گفته می‌شود.

● تاریخچه

ماهیت رفتار مجرمانه معمولاً توسط مقامات دولتی تعریف می‌شود. با این حال در فرهنگ‌های مختلف، ماهیت جرایم متفاوت است.در طول تاریخ نیز، جرایم بسیار تفاوت کرده‌اند. به ویژه جانشینی نظام اجتماعی صنعتی به جای جوامع سنتی روستایی؛ باعث تغییر ماهیت جرایم در بسیاری از کشورها شد.

● جرایم در اروپا

در اروپای پیش از انقلاب صنعتی، بزرگ‌ترین جرایم، که بالاترین کیفرها را دریافت می‌کردند، ماهیت مذهبی داشتند، یا جرایمی بودند که علیه اموال و دارایی فرمانروا یا طبقه بالا صورت می‌گرفتند. بدعت در دین(اعلام عقاید مذهبی غیرمسیحی)،تجاوز به مقدسات،کفرگویی،سرقت اموال کلیسا؛ برای زمان طولانی در بسیاری از کشورهای اروپایی مجازات مرگ داشت.
شکار یا ماهی‌گیری، بریدن درختان و بوته‌ها، چیدن میوه‌ها در زمین‌های شاه و اشراف توسط مردم عادی نیز از جرایمی بود که در بسیاری از موارد کیفر مرگ داشت.
قتل یک فرد عادی توسط دیگری جرم بااهمیت تلقی نمی‌گردید و متهم اغلب می‌توانست با پرداخت خون‌بها به خویشاوندان مقتول، جنایت خود را جبران کند. پس از انقلاب صنعتی، ماهیت جرایم نیز تغییر کرد و پس از قرن نوزدهم، دیگر کسی در اروپا به جرم کفرگویی، اعدام نمی‌شد؛ امروزه نیز جرایمی مانند سرقت اموال کلیسا تخلفات جزئی محسوب می‌شوند.

● علت پدید آمدن جرم

نظریه برچسب‌زنی که فرض می‌کند برچسب زدن به فردی به عنوان مجرم؛رفتار جنایت‌کارانه‌اش را تقویت خواهد کرد، دارای امیت است زیرا مبتنی بر این اصل است که هیچ عملی ذاتاً تبهکارانه یا طبیعی نیست.

● میزان جرم

ارزیابی میان جرم و جنایت در هر جامعه‌ای دشوار است، چون همه جرایم گزارش نمی‌شوند. برخی از جوامع، سطح جرم و جنایت بالاتری نسبت به جوامع دیگر دارند.

● جنسیت و جرم

میزان جرم در مورد زنان بسیار کمتر از مردان است. جامعه‌شناسان علت این اصل را تفاوت‌های کلی پذیرش اجتماعی بین زنان و مردان، و شرکت زیادتر مردان در قلمرو غیرخانگی دانسته‌اند.

● انواع جرایم

جرایم یقه‌سفیدان و قدرتمندان به جرایمی اطلاق می‌شود که توسط افرادی که در قشرهای مرفه‌تر جامعه مانند طبقه بالا و طبقه متوسط قرار دارند؛ انجام می‌شوند. جرایم سازمان یافته به شکل‌های نهادینه شده فعالیت مجرمانه گفته می‌شود که بسیاری از ویژگی‌های سازمان‌های رسمی در آن ظاهر می‌شوند، اما فعالیت‌هایی که انجام می‌شود به طور منظم غیرقانونی است.
جرایم بی قربانی، به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که افراد کم‌وبیش آزادانه به آن‌ها اشتغال می‌ورزند،اما به عنوان فعالیت‌های غیرقانونی تعریف شده‌اند.
منبع: ویکی پدیا