نکات ايمني بخاري‌هاي بدون دودکش

درباره اين بخاري‌هاي گرم‌تر، کوچک‌‌تر اما خطرناک‌تر چه مي‌دانيد؟

اين روزها زندگي در خانه‌هاي کوچک با متراژ کم سبب شده تا استقبال از وسايل کوچک و کم‌حجم بيشتر شود. بخاري‌هاي بدون دودکش هم نمونه‌اي از اين وسايل است که در فصل سرد به دليل حجم کم و گرمادهي بيشتر مورد استقبال قرار گرفته و مي‌گيرد. علاوه بر حجم کم، نصب و حمل و نقل آسان، راندمان بالا و صرفه‌جويي در مصرف سوخت هم از نکات مثبت اين بخاري‌ها است. اما کارشناسان ايمني و استاندارد مي‌گويند نبايد از اين بخاري‌ها در اتاق خواب، حمام و انباري و فضاهاي بسته و بدون تهويه استفاده کرد. بخاري‌هاي گازي بدون دودکش يکي از وسايل گرمازايي است که استفاده نادرست از آنها خطرناک است. به همين علت اطلاعات و نکات ايمني مربوط به اين بخاري‌ها را با هم مرور مي‌کنيم و پرسش‌هاي رايج درباره اين محصول را پاسخ مي‌دهيم.

1) هنگام استفاده از بخاري‌هاي بدون دودکش چه نکاتي را بايد در نظر گرفت؟

اول اينکه به حجم و فضاي اتاق و محلي که بخاري نصب مي‌شود، توجه کرد. اتاقي که بخاري در آن نصب مي‌شود بايد به اندازه کافي بزرگ باشد، به عنوان مثال يک بخاري با ظرفيت 4 هزار و 200 کيلوکالري يا 5 کيلووات به اتاقي با حجم حداقل 100 مترمکعب يعني چيزي حدود 30 مترمربع فضا نياز دارد. اين نکته هم بايد مورد توجه قرار گيرد که در هيچ شرايطي استفاده از بخاري‌هاي بدون دودکش در فضايي کمتر از 15 مترمکعب توصيه نمي‌شود.
دوم اينکه علاوه بر اين فضا بايد به حجم هواي تازه هم توجه کرد و به ازاي هر کيلووات، دريچه‌اي به اندازه 5×5 سانتي‌متر در ‌نظر گرفت. يعني براي يک بخاري با ظرفيت 4 هزار و 200 کيلوکالري يا 5 کيلووات بايد دريچه‌اي به مساحت 25×5 سانتي‌متر که به هواي تازه راه داشته باشد در نظر گرفت. اين دريچه بايد هم‌زمان با روشن بودن بخاري، باز باشد. هيچ گازي بدون اکسيژن نمي‌سوزد و اگر هواي تازه تامين نشود، در اثر سوخت گاز، اکسيژن فضا به شدت پايين آمده و مونوکسيد و دي‌اکسيد کربن بالا مي‌رود و مسموميت و گازگرفتگي اتفاق مي‌افتد.

2) در چه محل‌هايي نبايد از اين بخاري‌ها استفاده کرد؟

نصب و استفاده اين نوع بخاري در اتاق خواب، حمام، اتاق‌هاي زير شيرواني، فضاي زير پله، انباري، شيرخوارگاه‌ها، مهدهاي کودک و مراكز نگهداري كودكان، اتاق بازي بچه و فضاهاي محدود، كوچك و بدون تهويه غيرمجاز است.

3) اين بخا‌ري‌ها واقعا گرماي بيشتري توليد مي‌کنند؟

معمولا ظرفيت حرارتي اين بخاري‌ها کمتر از بخاري‌هاي دودکش‌دار است و طبق استاندارد ظرفيت حرارتي آنها نبايد از 7 هزار و 200 کيلوکالري در ساعت بيشتر باشد. در بخاري‌هاي دودکش‌دار هواي گرم ناشي از محصولات احتراق که گرماي بسيار زيادي هم دارند، از طريق دودکش به بيرون هدايت مي‌شود اما در اين بخاري‌ها اين مواد که حاوي گازهاي گرم محصولات احتراق، اکسيژن کم و مونوکسيد و دي‌اکسيدکربن بسيار زياد است، در داخل اتاق مي‌ماند و دماي اتاق را بالا مي‌برد.

4) درباره بخاري‌هاي مجهز به سيستم ODS باز هم جاي نگراني وجود دارد؟

ODS تنها يک وسيله ايمني است و طبق استاندارد تمام بخاري‌هاي بدون دودکش بايد به اين سيستم مجهز باشند. اين سيستم ميزان اکسيژن هواي اتاق را مي‌سنجد و اگر غلظت اکسيژن به کمتر از 18 درصد برسد، جريان گاز را قطع کرده و بخاري را خاموش مي‌کند. نکته مهم اين است که مجهز بودن دستگاه به وسيله ايمني خطر را نفي نمي‌کند. سيستم ODS مانند ترمز ماشين است. همان‌طور که وجود ترمز در خودرو خطر راندن با سرعت بالا را از بين نمي‌برد، وجود اين سيستم هم خطر را رفع نمي‌کند.

5) بخاري‌هاي غيراستاندارد در بازار وجود دارد؟

معاونت نظارت بر اجراي استاندارد موسسه استاندراد و تحقيقات صنعتي با اجراي طرح جامع نظارت بر بازار، تمام محصولات مشمول مقررات اجباري استاندارد از جمله بخاري‌هاي گازسوز موجود در بازار را بررسي مي‌کند و محصولات فاقد علامت استاندارد و بدون کيفيت را توقيف کرده و با توليدکنندگان و فروشندگان اين محصولات برخورد مي‌کند. بخاري‌هاي بدون دودکش هم شامل قانون استاندارد اجباري‌ هستند و کافي است مردم هنگام خريد به نشان استاندارد روي کالا توجه کنند.