مترجم: احمد رازیانی
منبع: راسخون
منبع: راسخون
سرانجام مرکز کهکشان ما هم رازهای پنهان خود را بر رادیو اخترشناسان آشکار میکند به تدریج دقایق
ساختمان چیزی را مشاهده میکنیم که ظاهراً سیاه چاله ای غول پیکر در مرکز کهکشان ماست.
عکسهایی با جزئیات زیاد دال بر آن است که شیء عظیمیبه جرم یک میلیون خورشید، از خود ابرهای ماده دفع میکند.
این تصاویر جدید، که در جلسه اخیر انجمن نجوم آمریکا در آلبوکرکی (نیومکزیکو) ارائه شد اخترشناسان را حیرت زده کرد. یوسف زاده، موریس، و ایکرز با استفاده از رصدهایی که در مدت سه سال با تلسکوپ آرایه بسیار بزرگ انجام شده است نقشه جشمه رادیویی مرکز کهکشان را، که معروف به قوس A است، ترسیم کرده اند. این تلسکوپ قدرت تفکیکش تا یک دهم ثانیه قوس است، و ازاین لحاظ با تلسکوپ فضایی هابل قابل مقایسه است. با توجه به این که فقط امواج رایویی میتوانند از غبار و گازی که مرکز کهکشان را پوشانده است نفوذ کنند، نقشههای حاصل منحصر به فردند.
در این عکسها، تعداد زیادی، "لکه" یا "حباب" دیده میشود که موج رادیویی گسیل میکنند و چشمه درخشان قوس A را احاطه کرده اند. در محیط اطراف سیاه چالههای بسیار پر جرم، نظیر سیاه چاله مرکز کهکشان، از برهم کنش ذرات پر انرژی با میدان مغناطیسی، گسیل رادیویی شدیدی حاصل میشود. این وقایع در بیرون سیاه چاله، در محیط عجیب و غریبی روی میدهد که دمای زیاد و میدانهای مغناطیسی قوی شاخص آن اند و ذرات هسته ای در آن با سرعت نور حرکت میکنند. درست است که هیچ چیز نمیتواند از داخل یک سیاه چاله واقعی به بیرون بگریزد، ولی چرخش گردابی ماده در حرکت مارپیچی اش به درون سیاه چاله به قدری آن را گرم میکند که این "حبابها" پیش از رسیدن به نقطه غیر قابل بازگشت به خارج دفع میشوند.
ابرهای ماده ای که ظاهراً از مرکز کهکشان خارج میشوند چنان به سرعت حرکت میکنند که اگر چند سال دیگر از آنها مجدداً نقشه برداری کنیم متوجه حرکتشان خواهیم شد. قرار است که در اواخر امسال فرهاد یوسف زاده، مرکز کهکشان را به کمک آرایه با خط پایه بسیار طویل رصد کند و عکسهای بگیرد که جزئیاتشان صدها بار بیشتر از عکسهای موجود است.
انرژی ای که از قوس A فوران میکند به قدری زیاد است که تاکنون حفره کوچکی در گاز میان ستاره ای اطراف پدید آمده است. این حفره، به عرض تقریبی یک سوم سال نوری، معلول جارو شدن ماده به وسیله باد شدید ستاره ای قوس A است.
رادیو اختر شناسان میدانند که چیزی با نیروی خارق العاده در مرکز کهکشان ما در تکاپوست. این عکسها نشان میدهند که قوس A در مرکز کهکشان است. یوسف زاده، که متخصصی با شهرت بین المللی در زمینه ساختار مرکز کهکشان به شمار میرود. گفته است که: "ما این مسئله را حل کرده ایم".
فعالیتی که در هسته کهکشان ما دیده میشود حاکی از آن است که این هسته، در قیاس با هسته ها کهکشانی فعال، نسبتاً آرام است. منتها، این تنها هسته ای است که میتوانیم به وضوح آن را ببینیم.
نظریه دانها روی الگوی واحدی برای فعالیت کهکشانی کار میکنند که موتور مرکزی آن یک سیاه چاله است. منظره ای که به تدریج از سیاه چاله کهکشان خودمان در برابر ما آشکار میشود کمک خواهد کرد که اختروشهای پر انرژی، کهکشانهای رادیویی، و اجرام -BL سوسمار را بهتر بفهمیم.
/ج