از «گزارش اقلیت» تا فناوری‌های اکثریت

بعد از گذشت بیش از یک قرن که از آغاز سینمای علمی تخیلی می‌گذرد، بسیاری از فیلم‌ها موفق شده‌اند خلاقیت‌های فناورانه‌ای را به تصویر بکشند که بعدها نمونه‌های واقعی و کاربردی آن‌ها وارد زندگی روزمره مردم جهان شده است. در شماره 623 ماهناه دانشمند به فناوری‌هایی اشاره کردیم که به واسطه تخیل سازندگان فیلم «بازگشت به آینده 2» پدید آمده‌اند. در این شماره به سراغ فیلم «گزارش اقلیت» به کارگردانی «استیون اسپیلبرگ» محصول سال 1381/2002 می‌رویم و در حاشیه نیز به معرفی چند فیلم دیگر و فناوری‌های تحقق یافته آنها می‌پردازیم.
« گزارش اقلیت» یکی از فیلم‌هایی است که به منبع الهام بخشی بسیاری از محصولات فناورانه تبدیل شده است. اسپلیبرگ در گفت و گویی که در سال اکران این فیلم با سایت «راجر ابرت» داشت گفت که همانند کاری که استنلی کوبریک برای فیلم «2001، یک اودیسه فضایی» انجام داد اونیز برای ساخت این فیلم از طراحان صنعتی، آینده نگران و کارشناسان تبلیغات مشاوره گرفته است تا دریابند که دنیای آینده چگونه خواهد بود. اما آینده‌ای که اسپیلبرگ در فیلم «گزارش اقلیت» متصور می‌شود تخیلی از سال 2054 است در حالی که بسیاری از فناوری‌هایی که از نگاه خالق ET در دوره‌ای 52 ساله به وجود خواهند آمد تا سال 1391/2012 به واقعیت بدل شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به چند نمونه اشاره کرد.

کاغذ الکترونیک

شرکت زیراکس پیش از آنکه «گزارش اقلیت» بر پرده سینماهای جهان بنشیند در تلاش بود تا چیزی مشابه کاغذ الکترونیک یا صفحه‌های لمسی انعطاف پذیر را تولید کند. اما خبر توسعه اولین کاغذ الکترونیک در سال 2005 /1384 به دست پژوهشگران موسسه فناوری ماساچوست (MIT) اعلام شد و اولین محصولات تجاری آن در سال 2007/1386 به بازار راه یافتند. کیندل آمازون، یکی از نخستین دستگاه‌های کتاب خوان در جهان است که در همین سال به بازار راه یافت کاغذ الکترونیک و جوهر الکترونیک نوعی فناوری است که سطح نمایشگر را مانند کتاب و با ظاهر جوهر به نمایش می‌گذارد. برخلاف پس زمینه نمایشگرهای تخت «الی سی دی» و « ال‌ای دی» رایج که نوری شبیه به لامپ تابش می‌کنند، کاغذ‌های الکترونیک نور را درست همانند نوری که از کاغذ بازتاب می‌شود منعکس می‌کنند بنابراین خواندن متون روی این نمایشگرها بسیار آسان تر از خواندن کتاب یا روزنامه روی نمایشگرهای دیگری چون صفحه تلفن همراه هوشمند یا تبلت است. نوع پیشرفته تری از کاغذهای الکترونیک قابلیت انعطافپذیری دارند این نمایشگرها که از پلاستیک چند لایه و پلاستیک الکترونیک استفاده می‌کنند کاغذ الکترونیک را بیش از همیشه به مفهوم واقعی کاغذ نزدیک کرده‌اند. امروزه، این کاغذ‌ها از کاربردهای فراوانی چون استفاده در دستگاه‌های کتاب خوان الکترونیک (e-Reader) ، بیلبوردهای الکترونیکی و تابلوی اعلانات زمان ورود و خروج ایستگاه‌های اتوبوس و قطار برخوردارند.

رابط چند لمسی

شخصیت «کاپیتان جان‌اندرتون» با بازی « تام کروز» برای دریافت و ارسال داده‌ها از صفحه‌های شفاف چند لمسی استفاده می‌کند که به عنوان نوعی رابط یا میانجی رایانه‌ای عمل می‌کنند. این میانجی که در واقع نقطه تعامل میان سخت افزارها و نرم افزارهای یک یا چند دستگاه رایانشی است را مایکروسافت در حدود 5 سال بعد از اکران یافیلم در قالب ممیز رایانه «پیکسل سنس»(PixeISense) عرضه کرد. مایکروسافت همچنین سه سال بعد از آن با عرضه فناوری «کینکت» به عنوان افزونه‌ای برای «ایسک باکس 1360) نوع تکامل یافته تری از رابط‌های رایانشی را معرفی کرد.

ربات‌های حشره نما

تاکنون چند مدل آزمایشی از ربات‌های حشره نمای شبیه به عنکبوت‌های رباتیکی که در «گزارش اقلیت» وجود دارند. ساخت شده‌اند و در حال حاضر نیز مراحل توسعه بیشتر خود را در نهادهای مختلف علمی امنیتی جهان دنبال می‌کنند. این حشرات رباتیک قادرند درمحیط‌ها و موقعیت‌های سخت، ماموریت‌هایی را انجام دهند که انجام آنها سربازان را به مخاطره می‌اندازد؛ گرچه عرضه و آزمایش آنها دیگر نزدیک به یک دهه قدمت دارد ولی هنوز عملیاتی نشده‌اند.
منبع مقاله :
ماهنامه دانشمند/ سال پنجاه و دوم/ شماره 7- مهر 1394.