مقدمه:
اکثریت علما و بزرگان شیعه قائل به امکان ملاقات امام زمان می‌باشند و وقوع آن را فی الجمله می‌پذیرند و دلیل اصلی تحقق ملاقات را، حکایات تشرفات می‌دانند.
که از سوی اشخاص موثق و مورد اعتماد نقل شده است.در این مطلب با ذکر معنا و مراحل تشرف، ماجرای تشرف سیدعلی صدرالدین خدمت امام زمان در حین نماز را بیان می کنیم
معنای لغوی و اصطلاحی تشرف
تشرف برگرفته از مادۀ «شرف» عربی به معنای برتری دین یا دنیا یافتن، افتخار یافتن و سرافراز شدن [۱]
و «تشرف» و «تشرف جستن به» در فرهنگ و ادب فارسی به معنا و مفهوم افتخار و شرفِ درکِ حضور بزرگی را یافتن و به خدمت او تقرب جستن.
به جایی مقدس یا در فرقۀ دینی و طریقتی عرفانی، شرف ورود یافتن به خانه خدا و زیارت امام و امام‌زاده و پیری مقدس مشرف شدن و عزت و حرمت و شرف به دست آوردن، به کار رفته است. [۲]
اصطلاح تشرف در متون علوم اجتماعی در برابر اصطلاح انگلیسی «initiation» گذاشته شده، و به معنا و مفهوم یک تحول ذاتی در شرایط هستی انسان نوآموز و برآمدن او پس از آزمون با وجودی کاملاً متفاوت از پیش. [3]
مراحل تشرف
در آیین‌های تشرف، انسان با گذراندن آزمون‌ها و رعایت برخی محرّمات موقت و دائم در خود می‌میرد و در یک استحالۀ رمزگونۀ درونی، از ساحتی معمولاً دنیوی و نامقدس می‌رهد و به ساحتی معنوی و قدسی گام می‌نهد.
در این مرگ و باززایی نمادین، فرد با پذیرش وظایف و قیود و شرایطی به امتیازات اجتماعی‌ـ مذهبی جدیدی دست می‌یابد و زندگی را دوباره با پایگاه و منزلت اجتماعی تازه از سر می‌گیرد. [5]
[4]
در آیین‌هایی که با رویداد زیستی و اجتماعی انسان از وضعیتی به وضعیتی دیگر مربوط می‌شوند، مانند تولد، بلوغ، عروسی و مرگ ۳ مرحلۀ آیینیِ جدا شدن، جدایی‌گزینی یا گذار، و باز پیوستن کاملاً آشکار و مشهود است. [6]
ماجرای تشرف سیدعلی صدرالدین خدمت امام زمان در حین نماز
اکثریت علما و بزرگان شیعه قائل به امکان ملاقات امام زمان می‌باشند و وقوع آن را فی الجمله می‌پذیرند و دلیل اصلی تحقق ملاقات را، حکایات تشرفات می‌دانند.
که از سوی اشخاص موثق و مورد اعتماد نقل شده است.در این مطلب با ذکر معنا و مراحل تشرف، ماجرای تشرف سیدعلی صدرالدین خدمت امام زمان در حین نماز را بیان می کنیم
معنای لغوی و اصطلاحی تشرف
تشرف برگرفته از مادۀ «شرف» عربی به معنای برتری دین یا دنیا یافتن، افتخار یافتن و سرافراز شدن [۱]
و «تشرف» و «تشرف جستن به» در فرهنگ و ادب فارسی به معنا و مفهوم افتخار و شرفِ درکِ حضور بزرگی را یافتن و به خدمت او تقرب جستن.
به جایی مقدس یا در فرقۀ دینی و طریقتی عرفانی، شرف ورود یافتن به خانه خدا و زیارت امام و امام‌زاده و پیری مقدس مشرف شدن و عزت و حرمت و شرف به دست آوردن، به کار رفته است. [۲]
اصطلاح تشرف در متون علوم اجتماعی در برابر اصطلاح انگلیسی «initiation» گذاشته شده، و به معنا و مفهوم یک تحول ذاتی در شرایط هستی انسان نوآموز و برآمدن او پس از آزمون با وجودی کاملاً متفاوت از پیش. [3]
مراحل تشرف
در آیین‌های تشرف، انسان با گذراندن آزمون‌ها و رعایت برخی محرّمات موقت و دائم در خود می‌میرد و در یک استحالۀ رمزگونۀ درونی، از ساحتی معمولاً دنیوی و نامقدس می‌رهد و به ساحتی معنوی و قدسی گام می‌نهد.
در این مرگ و باززایی نمادین، فرد با پذیرش وظایف و قیود و شرایطی به امتیازات اجتماعی‌ـ مذهبی جدیدی دست می‌یابد و زندگی را دوباره با پایگاه و منزلت اجتماعی تازه از سر می‌گیرد. [5]
[4]
در آیین‌هایی که با رویداد زیستی و اجتماعی انسان از وضعیتی به وضعیتی دیگر مربوط می‌شوند، مانند تولد، بلوغ، عروسی و مرگ ۳ مرحلۀ آیینیِ جدا شدن، جدایی‌گزینی یا گذار، و باز پیوستن کاملاً آشکار و مشهود است. [6]
ماجرای تشرف سیدعلی صدرالدین خدمت امام زمان در حین نماز
جناب آقای سید علی صدرالدین از علویه مکرمه عمه شان نقل فرمودند که ایشان گفت:
در سرداب مقدس غیبت مشرف بودم. چون مشغول نماز گردیدم دیدم شمایلی از نور به شکل و هیئت یک انسان کامل نمودار گردید.
اما جسم و جسد او را نمی دیدم خواستم نمازم را به هم بزنم و خودم را به حضرتش برسانم، ترسیدم ایشان از شکستن نماز من ناراحت شوند. از طرفی می ترسیدم اگر نماز را تمام کنم شاید تشریف ببرند.
لذا با عجله نماز را به پایان رساندم ولی به مجرد سلام دادن از نظر غائب گردیدند و غم و اندوه، سراسر وجودم را فراگرفت. [7]
امکان «تشرف» به محضر امام زمان(عج)
پرسش : آیا تشرف و لقای امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در عصر «غیبت کبری» ممکن است؟
پاسخ اجمالی:
تشرف و لقای امام زمان(عج) در عصر «غیبت کبری» ممکن است؛ زیرا مقتضى رؤیت وجود دارد و از طرف دیگر هیچ مانع و محذور شرعى و عقلى در تشرف به ملاقات حضرت نیست.
پاسخ تفصیلی:
تشرف و لقای امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در عصر «غیبت کبری» ممکن است؛ زیرا مقتضى موجود و مانع در این زمینه مفقود است.
الف) وجود مقتضى رؤیت؛
مقتضی این است که در عصر غیبت کبری، مصلحت بر آن است که هر از چند مدتى حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه)، خودش را به برخى از مردم و بزرگانى که سخنشان مورد قبول است.
نشان دهد تا مردم به وجود او اطمینان پیدا کرده و طولانى شدن غیبت سبب انکار وجود حضرتش نگردد؛ زیرا تنها دلیل و برهان -خصوصاً براى عوام مردم- موجب اطمینان و یقین به وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) نیست .
و لذا علما دستور مى دهند که قصه تشرف هاى بزرگان به خدمت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) را براى مردم بازگو کنید.
که این به نوبه خود مردم را دلگرم کرده و به آنها روحیه و امید مى دهد و بر اعتقادشان نسبت به وجود حضرت مى افزاید؛ زیرا قوى ترین دلیل بر امکان شیئ، وقوع آن است.
ب) عدم وجود مانع؛
هم هیچ مانع و محذور شرعى و عقلى در تشرف به ملاقات حضرت وجود ندارد.[8]
نتیجه:
تشرف به محضر مولا امام زمان (عج) به معنای وجود مقدس بی چون و چرای حضرت مهدی (عج) است و این موضوع سبب اعتقادات بیشتر به خدا و اهل بیت علیهم السلام می باشد.
از طرفی خداوند زمین را بدون حجت خلق نکرده است.و همه ی انسانها در هر عصر و زمانی که زندگی می کنند دارای امام و حجتی هستند. و خلق بدون حجت اصلا معنا ندارد.
پی نوشت:
(۱) آریان‌پور، امیرحسین، نقدهایی بر زمینۀ جامعه‌شناسی، تهران، ۱۳۵۷ش.
(۲) آشوری، داریوش، فرهنگ علوم انسانی، تهران، ۱۳۸۴ش.
(3) بلوکباشی، علی، نقد و نظر، تهران، ۱۳۷۷ش.
(4) رضایی، جمال، بیرجندنامه، به کوشش محمود رفیعی، تهران، ۱۳۸۱ش.
(5) رضی، هاشم، آیین مهر، تهران، ۱۳۸۱ش.
(6) زنگویی، نصرالله، ترجمۀ آیینها و نمادهای آشناسازی میرچا الیاده، تهران، ۱۳۶۸ش.
(7)کمال الدین، ج 1، ص 105، س 15 و عبقری الحسان، ج 1، ص 86.
(8). گردآوری از: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، علی اصغر، مسجد مقدس جمکران، قم، چاپ هفتم، 1390 ش، ص 449.
منبع:
یوسفی، محمد، (1390)، ملاقات با امام زمان علیه السلام در کربلا، قم، خورشید هدایت، چاپ دوم
شیفتگان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف-برکات حضرت ولی عصر -عجل الله تعالی فرجه الشریف ( حکایات کتاب عبقری الحسان ) )
ویکی فقه/https://fa.wikifeqh.ir
نویسنده: احمد قاضی زاهدی-آیت الله علی اکبر نهاوندی.
مترجم: سید جواد معلم.
* این مطلب در تاریخ 1401/7/25 بروز رسانی شده است.
