تعادل دینامیکی در زیست شناسی و اکولوژی

تعادل دینامیکی در زیست شناسی :
هر موجود زنده‌ای در حالت دینامیکی و پویایی فعالیت زندگی می‌کند چون وقوع فرآیندهای زیست شناسی مختلف لازم است تا او را زنده نگه دارد. در هر لحظه، هر سلول بدن موجود زنده در حالت دینامیک است. حالت غیر دینامیکی پایدار فقط در سلول‌های مرده دیده می‌شود. با وجود طبیعت تغییر پذیر دائمی، حالت تعادل دینامیکی توسط موجود زنده وقتی به دست می‌آید که تمام فرآیندهای زیست شناسی او با وجود تغییرات محیط اطرافش، به طور طبیعی رخ دهند.
مثال :
پدیده‌ی هم ایستایی می‌تواند برای توضیح تعادل دینامیکی در موجودات زنده‌ی چند سلولی خون گرم به کار رود. هم ایستایی فرآیندی است که در آن موجود زنده، دمای بدن خود را با وجود تغییر شرایط محیطی، منظم و حفظ می‌کند. مثال دیگر برای تعادل دینامیکی، تعویض مواد مختلف بین سلول‌ها است. تمام سلول‌های موجود زنده، توسط سیال بین سلولی احاطه شده‌اند که شامل یون‌ها و عناصر حل شده‌ی مختلف در آب است. سلول‌ها از طریق غشا خود قادر به جذب مواد حل شده در سیال هستند. آنها هم زمان، موادی را نیز به درون سیال آزاد می‌کنند. این تعویض بین سیال و سلول‌ها فرآیند مداومی است که به سالم و پایدار نگه داشتن سلول‌ها کمک می‌کند. هر گونه عدم تعادل در چنین وضعیتی منجر به تغییر در پایداری سلول و سرانجام مرگ سلول خواهد شد.
تعادل دینامیکی در اکولوژی یا بوم شناسی :
اکولوژی مطالعه‌ی اکو سیستم‌های مختلفی است که در طبیعت وجود دارند. اکو سیستم‌ها، تمام ارگانیسم‌های زیستی را درون منطقه‌ی جغرافیایی ویژه پوشش می‌دهند. زنده ماندن هر اکو سیستمی به تراکم جمعیت ارگانیسم‌های مختلف، شرایط آب و هوایی، دما، بارندگی، رطوبت، کیفیت خاک و غیره بستگی دارد. پایداری هم زیستی تمام وجودهای زیستی درون سیستم، با وجود تغییر در این عوامل و شرایط، موجب بروز حالت تعادل دینامیکی می‌شود.
مثال :
در هر اکو سیستمی، جمعیت‌ها بدون کنترل، رشد نمی‌کنند چون توسط جمعیت ارگانیسم‌های دیگر وابسته به هم، منظم و کنترل می‌شوند. این تنظیم و کنترل در طول ارتباطات وابسته به زنجیره و شبکه‌ی غذایی آن اکو سیستم رخ می‌دهد. جمعیت بیشتر، جمعیت کمتر را شکار می‌کند و آن را در کنترل نگه می‌دارد مثلاً افزایش ناگهانی جمعیت غزال‌ها جمعیت بیشتری از منبع غذایی را به حیواناتی مثل شیر و ببر تقدیم خواهد کرد در نتیجه جمعیت غزال‌ها را در کنترل نگه خواهد داشت. در مورد تغییرات شرایط آب و هوایی، توانایی موجودات زنده در تغییر سکونت گاه خود به بخش مناسب‌تر سیستم، به حفظ تعادل کمک می‌کند. اکو سیستم‌ها معمولاً حالت‌های پایداری مختلفی را بسته به شرایط رایج دارند و به طور متناوب و چرخه‌ای بین این حالت‌های پایدار تغییر می‌‌کنند در نتیجه باعث بروز تعادل دینامیکی می‌شوند.
مفهوم تعادل دینامیکی به توضیح پایداری در سیستم‌ها (چه زیستی باشد چه شیمیایی، اقتصاد و یا فیزیکی) با وجود طبیعت تغییر پذیر زمان و شرایط محیطی، کمک می‌کند. این مفهوم می‌تواند برای ایجاد مدل‌های تجربی به کار رود تا نتیجه را در سناریوی تعریف شده توسط پارامترهای ویژه پیش بینی کند.