مترجم : بهروزی
منبع:راسخون
منبع:راسخون
نانو تکنولوژی بر اساس اصول کنترل ماده در سطح ابتدایی و بنیانی آن، استوار است. نانو تکنولوژی کاربردهای مختلفی در بسیاری از زمینهها دارد اما مصرف آن خطراتی نیز برای محیط زیست و جامعه دارد. مضرات احتمالی نانو تکنولوژی چیست؟ مقالهی زیر را بخوانید تا جواب را دریابید.
طرح ملی فناوری نانو، نانو تکنولوژی را به صورت دستکاری ماده با حداقل یک بعد به اندازهی 1 تا 100 نانومتر تعریف کرده است. این تکنولوژی راجع به کنترل ماده در سطح اتمی و مولکولی است. انتظار میرود که نانو تکنولوژی در تولید مواد جدید مفید واقع شود. میتوان اثبات کرد که آن در زمینههای مختلف و متنوعی مثل الکترونیک و پزشکی مفید است. اما باید نگاهی به خطراتی بیندازیم که آن میتواند بر اشکال زندگی بر روی کرهی زمین وارد آورد و پیامدهای اجتماعی که ممکن است داشته باشد. در اینجا لیستی از برخی مضرات نانو تکنولوژی و یا فناوری نانو آورده شده است.
طبق یافتهها، اگر نانو ذرات نقرهی به کار رفته در جوراب برای مقابله با بوی پا، در آب رها و آزاد شوند، میتوانند برای خلوص آب، مضر و زیان آور باشند.
نانو ذرات نقره، متوقف کنندهی رشد باکتری هستند یعنی این که آنها رشد باکتریها را محدود میکنند. این امر میتواند منجر به تخریب باکتریهایی شود که به شکستن و تجزیهی مواد آلی در کارخانهی تصفیهی آب، کمک میکنند.
پژوهشها و تحقیقات اخیر آشکار کرده است که برخی از انواع نانو لولههای کربنی میتوانند همانند آزبستهای استنشاق شده به مقادیر متوسط، مضر و زیان آور باشند. آنها میتوانند موجب مزوتلیوما (نوعی سرطان ریه) شوند.
فرآیند تولید نانو مواد منجر به آزاد شدن محصولات زاید ویژهای میشود. آنها میتوانند در هوا شناور باشند و یا حتی به سلولهای حیوانات و گیاهان نفوذ کنند.
نانو ذرات، سطوح بزرگی دارند. این موضوع باعث شده است که آنها مستعد جذب شدن توسط درشت مولکولها در بدن حیوان شوند.
چون این ذرات اندازهی خیلی کوچکی دارند، تمایل بیشتری دارند توسط بدن انسان جذب شوند. رفتار آنها وابسته به شکل، اندازه و واکنش پذیری سطحی آنها است. آنها میتوانند موجب بار گذاری بیش از حد بر روی سلولهای بیگانه خوار شوند و منجر به تضعیف مکانیزم دفاعی بدن شوند. هم چنین ممکن است آنها با فرآیندهایی در بدن واکنش دهند و بر عملکرد اندامهای بدن تأثیر بگذارند.
مشکل دیگر این است که به خاطر تنوع و گستردگی این ذرات و وجود بسیاری از فاکتورها که رفتار این ذرات به آنها بستگی دارد، پیش بینی اثرات آنها بر روی بدن ممکن نیست.
زبالهای که توسط نانو ابزارها و یا در طول تولید نانو مواد تولید میشود، میتواند به نانو آلودگی منسوب باشد. وقتی این زبالهها در هوا و یا آب رها و آزاد میشوند، مواد زاید در محیط زیست انباشته میشوند. وقتی آنها بخشی از محصولات تولید شده باشند، یا باید از بین بروند و یا بازیافت شوند.
برای دانستن اثرات دقیق نانو ذرات بر روی محیط زیست، چرخهی عمر و زندگی آنها باید ارزیابی شود که واقعاً آسان نیست.
فناوری نانو، پیامدهای اجتماعی جدی و ویژهای دارد. محصولات نانو تکنولوژی میتوانند با مواد طبیعی جایگزین شوند. کشاورزان و کارگران کارخانهها که معاش و زندگیشان به تولید و توزیع این مواد وابسته است، با مشکلات اقتصادی مواجه خواهند شد. فناوری نانو ممکن است منجر به این شود که افراد شغل خود را از دست بدهند.
ممالک کشاورزی ممکن است با کمبودهای مالی و اقتصادی مواجه شوند اگر که نانو مواد تولید شده در کشورهای توسعه یافته شروع به جایگزینی با محصولات کشاورزی آنها بکنند.
تولید انبوه مواد به خاطر فناوری نانو، میتواند موجب این شود که این مواد ارزش خود را از دست بدهند.
دستکاری مواد در سطح اتمی و یا مولکولی میتواند منجر به مسائلی نظیر موضوعات پتنت (حق ثبت اختراع) شود.
فناوری نانو تا حد خوبی میتواند سودمند و مفید باشد. اما با در نظر گرفتن پیامدهای محیط زیستی و اجتماعی آن، تصمیم گیری برای به کار بردن و استفاده از آن در زمینههای مختلف، نیازمند تفکر بیشتر است.