مترجم : بهروزی
منبع:راسخون
منبع:راسخون
یک باور قدیمی وجود دارد که شمعهای سفید طبیعی به خاطر نداشتن افزودنیهای رنگی، سریعتر از شمعهای رنگی میسوزند. اما آیا این تئوری، پایه و اساسی حقیقی و واقعی دارد؟ بیایید پاسخ را دریابیم.
احتیاط!
مهم است که به هنگام کار با شمعهای سوزان، مراقب ایمنی افراد و محیط اطراف خود باشید چون آنها خطر آتش سوزی دارند به همین دلیل نیازمند احتیاط هستند. انجمن ملی شمع توصیه میکند که نباید به کودکان زیر 12 سال اجازه داد که شمعها را حتی تحت نظارت بزرگترها روشن کنند.
شمعها نرخ سوختن آرامی دارند چون موم باید قبل از این که فتیله توسط شعله مصرف شود، به طور کامل ذوب شود. اما شمعها با رنگ، شکل، اندازه و نوع موم مختلف میتوانند باعث شوند که سریعتر و یا آرامتر بسوزند. یک افسانه وجود دارد که شمعهای سفید به طور طبیعی سریعتر از شمعهای رنگی میسوزند. در پاراگرافهای زیر، ما خواهیم دید که آیا در این مورد حقیقتی وجود دارد یا نه. هم چنین ما به فاکتورها و عوامل دیگر که بر سرعت سوختن شمع تأثیر میگذارند، نگاهی خواهیم انداخت.
آیا رنگ شمع بر سرعت سوختن آن تأثیر میگذارد؟
شکل، اندازه و مواد تشکیل دهندهی شمع تماماً بر نرخ سوختن آن تأثیر میگذارد. بنابراین کاملاً طبیعی است که فرد شگفت زده شود از این که آیا شمعهای سفید سریعتر از شمعهای رنگی میسوزند یا نه؛ اگر بله، پس چرا؟ اندیشهی پشت این سوال این است که موم ساده، خالص است و افزودنیهای رنگی در شمعهای رنگی، نرخ سوختن را کاهش میدهند.
اما بسیاری از مشتاقان علم، این تئوری را مورد آزمایش قرار دادهاند و دریافتهاند که رنگ شمع بر سرعت سوختن آن، تأثیر کمی دارد و یا اصلاً هیچ تأثیری ندارد. در برخی موارد نادر دیده شده است که افزودن رنگ، به مقدار کمی سرعت سوختن شمع را افزایش میدهد و یافت شده که این فقط در آن شمعهایی صادق است که به خاطر افزودن زیاد رنگ، غنی از رنگ هستند. مقدار رنگی که در بیشتر شمعهای ساخته شده به روش تجاری به کار رفته، بسیار کم است در نتیجه به طور قابل توجهی بر زمان سوختن تأثیر نمیگذارد.
پروژه زیبای علم :
بحث و مناظرهی بین زمان سوختن شمعهای رنگی نسبت به شمعهای ساده، یک موضوع بسیار محبوب برای دانش آموزان برای ارائه به عنوان یک پروژهی زیبای علمی شده است. این آزمایش همیشه با این تئوری ارائه میشود که شمع سفید سریعتر از همه خواهد سوخت اما نتیجهی نهایی چیزی غیر این را ثابت میکند.
الزامات :
برای این آزمایش، شما میتوانید از شمعهای تولد که به آسانی در مغازهها و فروشگاهها موجود هستند، استفاده بکنید. مهم است که شمعهای انتخابی شما، فتیلههایی با ضخامت مناسب را داشته باشند. شمعهای ضخیم با فتیلهی نازک باعث خواهند شد که شعله به علت جمع شدن موم ذوب شده، خاموش شود. برای اطمینان از این که بدون اثر بیرونی، به نتایج دقیق و صحیحی برسید شمعهایی با اندازهی یکسان بخرید که بدون بو هستند و توسط تولید کنندهی یکسانی تولید شدهاند. فقط باید رنگ آنها تفاوت داشته باشد و فرق کند.
روند :
1. دقیقاً به اندازهی نیم اینچ زیر فتیله، بر روی هر شمع علامت گذاری بکنید و علامت دیگر را نیم اینچ زیر آن بگذارید.
2. اولین شمع را روشن کنید و زمانی را که طول میکشد شعله به دومین علامت برسد ثبت کنید.
3. همین روند را در شمعهای دیگر، یکی یکی انجام دهید.
4. زمان و نرخ سوختن شمعهای مختلف را مقایسه کنید و نتایج خود را سازمان دهی کنید.
5. برای نتایج دقیقتر، این آزمایش را دوباره با دومین سری شمعها انجام دهید و زمان متوسط را بیابید. هم چنین شما میتوانید شمعها را وزن کنید تا حساب کنید که چقدر موم در مقدار ثابتی از زمان مصرف شده است.
عوامل موثر بر سرعت سوختن شمع :
حال که ما دیدیم رنگ شمع تأثیری بر سرعت سوختن آن ندارد، پس بیایید نگاهی به عوامل و فاکتورهایی بیندازیم که ممکن است بر نرخ سوختن آن تأثیر بگذارند.
فتیله :
این یک دلیل اصلی برای شمع است که سریعتر و یا آرامتر بسوزد. شمعهایی با فتیلههای ضخیمتر، سریعتر از شمعهایی خواهند سوخت که فتیلهی نازکی دارند. هم چنین مادهی فتیله که آیا کاغذ است یا کنف و یا پنبه، به مقدار زمان قابل توجهی بر نرخ سوختن تأثیر خواهد گذاشت.
موم :
عموماً مومهای سختتر در مدت زمان طولانیتر از زمان خواهند سوخت. بنابراین خواهید دید که شمعهای مومی سریعتر از شمعهای پارافینی میسوزند.
مواد افزودنی :
افزودنیهایی نظیر هاردنر برای موم، بر زمان سوختن شمع تأثیر خواهند گذاشت. هم چنین افزودن مقدار زیاد بو و عطر باعث خواهد شد که شمعها سریعتر بسوزند.
محیط زیست :
محیط زیست نیز یک عامل و فاکتور مهم در سرعت سوختن شمع است. عواملی نظیر باد، رطوبت، دمای محیط و غیره میتوانند بر نرخ سوختن تأثیر بگذارند که باید به هنگام انجام هر آزمایشی، آنها را در نظر گرفت.
عمر :
شمعهای قدیمی خشکتر هستند که باعث میشود سریعتر بسوزند. در نتیجه، عمر نیز میتواند یک فاکتور قابل توجه در سرعت سوختن شمع در نظر گرفته شود.
شما میتوانید تئوری بالا را با انجام این آزمایش توسط خودتان، تست و امتحان کنید. هم چنین اگر شمعها را خودتان درست کنید، کنترل بیشتری بر روی ماده خواهید داشت و تنها تفاوت آنها رنگ خواهد بود. با نظارت درست و مناسب، میتوانید از این آزمایش به عنوان یک پروژهی جالب و سرگرم کننده برای خود و کودکانتان استفاده بکنید.